NKO
SLIDES ERBIJ OPENZETTEN VOOR AFB!!
1. Het oor
A) Aangeboren afwijkingen van de oorschelp
1. Afstaande oren
Varianten van het normale, ev otoplastie voor esthetiek vanaf 5/6j
2. Pre-auriculair aanhangsel
3. Pre-auriculaire sinus
Produceert talg aan binnenkant dus kan zorgen voor infecties, dan verwijderen
BOR = branchio oto renaal syndroom = AD: pre-auriculaire sinus + ev
oorschelp/middenoor/binnenoor afwijkingen, ev gehoorverlies + nierafwijkingen
(hypoplasie/agenese) + halsafwijkingen (kieuwbogen, cystes, fistels)
4. Microtia oorschelp
5. Agenese/atresie gehoorgang
= onderontwikkeling of afwezigheid
à conductief gehoorverlies door gehoorgangatresie en middenoorafw
Bilateraal bv bij Treacher collins: bilat microtia, gehoorgangatresie, oogspleetjes,
onderont zygoma, mandibulaire hypoplasie, luchtwegproblemen
R/: hoortoestel: BAHA + oorschelp geven
B) Kind met oorpijn
1. Acute otitis media
0,5-2j, vaak meer in winter
H. influenza, str pneumoniae, M catarrhalis
Oorpijn, koorts, ziek voor 3-7d
Spontane genezing
Otoscopie toont bomberend rood trommelvlies + vocht achter middenoor
Soms spontane perforatie trommelvlies met beterschap
Complicaties: acute mastoiditis = roodheid en zwelling achter oor waardoor afstand van
oor vd schedel à dan wel R/: IV AB +- trommelvliesbuisje +- mastoidectomie (lokaal
drainage, enkel indien geen reactie op AB)
Intracranieel kan meningitis, encephalitis, hersenabces = zz
R/: koorts en pijn behandelen, terugkomen indien na 3d nog niet beter met adequate
pijnstilling en dan wel AB
Meestal geen AB, enkel indien RF voor complicaties (<3m, recenter ooroperatie,
cochleair implantaat, immuundef) + indien al van begin ernstige S/
Amoxycilline p.o. (in druppel enkel indien geperforeerd trommelvlies)
2. Recidiverende otitis media acuta
Zelfde als bij acute qua patientprofiel
,Otoscopie buiten infectieperiode nl
6-8x opstoten gehad op <1j
Info geven ouders: seizoensgebonden, spontane evolutie, kinderen groeien eruit na 2j
oud
Behandelen opstoten indien nodig
Ev preventie met buisje indien freq = >5/j + bij aanhoudend vocht achter trommelvlies
waardoor gehoorsverlies
Otitis media acuta (OMA) komt vaker voor bij jonge kinderen dan bij volwassenen. Hier
zijn anatomische redenen voor.
- De buis van Eustachius verloopt bij kinderen horizontaler.
- De buis van Eustachius is korter en nauwer.
Naast de al genoemde anatomische verklaringen liggen hier ook pathofysiologische
mechanismen aan ten grondslag.
- Kinderen hebben een onrijp afweer-immuunsysteem dat in opbouw is.
- Door frequente verkoudheden hebben kinderen vaker vergrote adenoïden die de
doorgankelijkheid van de buis van Eustachius belemmeren.
- Kinderen komen meer in contact met zieke leeftijdsgenoten.
Bij volgende situaties overweeg je al meteen AB bij loopoor
- Bij kinderen met een gecompromitteerd immuunsysteem
- Bij kinderen die al bij de eerste presentatie een loopoor hebben in combinatie met
koorts en/of pijn
- Als het loopoor persisteert na een week afwachtend beleid met pijnstilling
- Bij kinderen onder de 2 jaar met een dubbelzijdige otitis media acuta
Trommelvliesbuisjes:
Bij recidiverende OMA (> 4 per jaar) en nadelige eMecten van de OMA op het
functioneren en ontwikkeling van het kind kunnen trommelvliesbuisjes overwogen
worden. Met trommelvliesbuisjes neemt het aantal otitiden af en bovendien verlopen
deze veel milder qua klachten. Kinderen met trommelvliesbuisjes hebben veelal geen
pijn noch koorts bij otitiden.
• Opbouw trommelvlies:
Hamersteel wijst naar voor en boven (richting
neus) à zo weet je of je L of R oor voor je hebt.
Op de afbeelding is dit een R oor.
, C) Volwassene met oorpijn
1. Furunkel van de gehoorgang
Zwelling en roodheid aan ingang gehoorgang, is ontsteking van een follikel, geen R/,
vanzelf draineren
2. Otitis externa
Twee vormen
- Droge schilferige vorm: schilferig, soort eczeem, veel jeuk, best gehoorgang niet
manipuleren, ev cortisone geven tegen jeuk
- Natte vorm: is huidinfectie vd gehoorgang, meestal gram +, heeeeel veel pijn en
ev jeuk, rood, gezwollen, vochtige gehoorgang en soms oorschelp. R/: reinigen
met zuigertje (niet water), lokaal antiseptische oordruppels (azijnzuur) of AB
oordruppels, ev CS (p.o. indien druppels niet werken), pijstilling, preventie (RF =
nauwe gehoorgang, freq zwemmen en hoge vochtigheid omgeving, teveel
reinigen of peuteren, afsluiting gehoorgang door bv hoortoestel, bestaande
huidaandoening zoals eczeem of psoriasis). Geeft oorloop
LET OP VOOR maligne otitis externa bij diabetespt: osteomyelitis rond gehoorgang
waardoor destructie bot en kraakbeen + necrose weefsels agv pseudomonas aeroginosa
à R/: lang IV AB
Zaken die kunnen doen denken aan een otitis externa
- Wittig debris in gehoorgang
- Rode, gezwollen gehoorgang
- Moeilijk de gehoorgang door te geraken bij otoscopie
- Voorzichtig trekken aan oorschelp doet al pijn
- Hevige pijnklachten
- Vaak gaan zwemmen
3. Otomycosis
Oorontsteking agv schimmel, lijkt op natte otitis externa maar dan met meer jeuk ipv
pijn. Gaat niet reageren op AB dus neem cultuur en kijk voor schimmel. R/: zure of anti-
fungale druppels
4. Herpes zoster oticus
Agv VZV reactivatie à oorpijn en blaasjes op oor met erna korstjes, kan gevaarlijk zijn à
Syndroom van Ramsay Hunt
Ramsay Hunt = herpes zoster oticus + functieverlies van
- N facialis (75%): oorpijn + perifere facialisparese ipsilateraal, kan voor blaasjes al
- 20% volledig herstel, 40% rel goed, 40% ernstige sequellen
Perifere facialisparese = afhangende mondhoek ipsi + voorhoofd aantasting ipsi +
ogen niet kunnen sluiten ipsi (= teken van Bell).
, <-> centrale: afhangende mondhoek ipsi maar GEEN voorhoofd aantasting of ogen
kunnen sluiten ipsi
- N cochleavestibularis (33%): gehoorverlies of evenwichtsproblemen, meestal
blijvend gehoorverlies, slechtere prognose dan n facialis
DUS: snel R/ met acyclovir om zenuwschade te beperken + ev CS voor zwelling
5. Myringitis bullosa
Trommelvlies met blaren op (helder of bloed), virale etiologie, vocht tussen 2 lagen
trommelvlies, banaal, gaat na enkele d weg, ev pijnstilling want wel oorpijn
6. Chondrodermatitis nodulatir helicis
Necrose helixrand door drukletsel waardoor chronische wonde met verdikking
kraakbeen à oorpijn, hard knobbeltje met korst, vnl pijn bij slapen erop
R/: druk daar vermijden, ev verwijderen + uitsluiten basaalcelCa (biopt)
7. Basaalcel carcinoma van de oorschelp
Ook op rand oorschelp want lichtinval, neem biopt, indien D/ Ca à uitsnijden met grote
marges adhv wigexcisie (vorm oor OK, grootte wel kleiner dan). Vaak geen pijn!!
Het klinische onderscheid met een basaalcelcarcinoom kan soms lastig zijn.
Kenmerken voor chondrodermatitis is de pijn, die bij een BCC meestal ontbreekt. Soms
kan het nodig zijn om een biopt te nemen.
Bij chondrodermatitis à doe wigexcisie
8. Othematoom
Bloeduitstorting in oorschelp, bloed tussen kraakbeen en perichondrium kraakbeen met
risico op necrose. R/: draineren ter voorkomen necrose en vormveranderingen, huid zo
dicht mogelijk tegen kraakbeen krijgen voor herstel bloedvoorziening
Indien niet tijdig à schrompeloor, vaak bij boksers, rugby, … = bloemkooloor
9. Traumatische trommelvliesperforatie
Agv slag/druk op oor à scheur agv druktoename
Hoe groter scheur, hoe groter kans op Ghverlies
Meestal afwachten want kan zich spontaan sluiten over enkele w
10. Otitis media acuta (OMA)
Zelfde verloop als bij kinderen ongeveer, minder frequent wel
Kan + trommelvliesperforatie à oorloop
DUS samenvattend: OORPIJN BIJ VOLWASSENEN
- Buitenoor
*Oorschelp: chondrodermatitis nodularis helicis, herpes zoster oticus, othematoom
*Otitis externa
- Trommelvlies/middenoor:
*Myringitis bullosa
SLIDES ERBIJ OPENZETTEN VOOR AFB!!
1. Het oor
A) Aangeboren afwijkingen van de oorschelp
1. Afstaande oren
Varianten van het normale, ev otoplastie voor esthetiek vanaf 5/6j
2. Pre-auriculair aanhangsel
3. Pre-auriculaire sinus
Produceert talg aan binnenkant dus kan zorgen voor infecties, dan verwijderen
BOR = branchio oto renaal syndroom = AD: pre-auriculaire sinus + ev
oorschelp/middenoor/binnenoor afwijkingen, ev gehoorverlies + nierafwijkingen
(hypoplasie/agenese) + halsafwijkingen (kieuwbogen, cystes, fistels)
4. Microtia oorschelp
5. Agenese/atresie gehoorgang
= onderontwikkeling of afwezigheid
à conductief gehoorverlies door gehoorgangatresie en middenoorafw
Bilateraal bv bij Treacher collins: bilat microtia, gehoorgangatresie, oogspleetjes,
onderont zygoma, mandibulaire hypoplasie, luchtwegproblemen
R/: hoortoestel: BAHA + oorschelp geven
B) Kind met oorpijn
1. Acute otitis media
0,5-2j, vaak meer in winter
H. influenza, str pneumoniae, M catarrhalis
Oorpijn, koorts, ziek voor 3-7d
Spontane genezing
Otoscopie toont bomberend rood trommelvlies + vocht achter middenoor
Soms spontane perforatie trommelvlies met beterschap
Complicaties: acute mastoiditis = roodheid en zwelling achter oor waardoor afstand van
oor vd schedel à dan wel R/: IV AB +- trommelvliesbuisje +- mastoidectomie (lokaal
drainage, enkel indien geen reactie op AB)
Intracranieel kan meningitis, encephalitis, hersenabces = zz
R/: koorts en pijn behandelen, terugkomen indien na 3d nog niet beter met adequate
pijnstilling en dan wel AB
Meestal geen AB, enkel indien RF voor complicaties (<3m, recenter ooroperatie,
cochleair implantaat, immuundef) + indien al van begin ernstige S/
Amoxycilline p.o. (in druppel enkel indien geperforeerd trommelvlies)
2. Recidiverende otitis media acuta
Zelfde als bij acute qua patientprofiel
,Otoscopie buiten infectieperiode nl
6-8x opstoten gehad op <1j
Info geven ouders: seizoensgebonden, spontane evolutie, kinderen groeien eruit na 2j
oud
Behandelen opstoten indien nodig
Ev preventie met buisje indien freq = >5/j + bij aanhoudend vocht achter trommelvlies
waardoor gehoorsverlies
Otitis media acuta (OMA) komt vaker voor bij jonge kinderen dan bij volwassenen. Hier
zijn anatomische redenen voor.
- De buis van Eustachius verloopt bij kinderen horizontaler.
- De buis van Eustachius is korter en nauwer.
Naast de al genoemde anatomische verklaringen liggen hier ook pathofysiologische
mechanismen aan ten grondslag.
- Kinderen hebben een onrijp afweer-immuunsysteem dat in opbouw is.
- Door frequente verkoudheden hebben kinderen vaker vergrote adenoïden die de
doorgankelijkheid van de buis van Eustachius belemmeren.
- Kinderen komen meer in contact met zieke leeftijdsgenoten.
Bij volgende situaties overweeg je al meteen AB bij loopoor
- Bij kinderen met een gecompromitteerd immuunsysteem
- Bij kinderen die al bij de eerste presentatie een loopoor hebben in combinatie met
koorts en/of pijn
- Als het loopoor persisteert na een week afwachtend beleid met pijnstilling
- Bij kinderen onder de 2 jaar met een dubbelzijdige otitis media acuta
Trommelvliesbuisjes:
Bij recidiverende OMA (> 4 per jaar) en nadelige eMecten van de OMA op het
functioneren en ontwikkeling van het kind kunnen trommelvliesbuisjes overwogen
worden. Met trommelvliesbuisjes neemt het aantal otitiden af en bovendien verlopen
deze veel milder qua klachten. Kinderen met trommelvliesbuisjes hebben veelal geen
pijn noch koorts bij otitiden.
• Opbouw trommelvlies:
Hamersteel wijst naar voor en boven (richting
neus) à zo weet je of je L of R oor voor je hebt.
Op de afbeelding is dit een R oor.
, C) Volwassene met oorpijn
1. Furunkel van de gehoorgang
Zwelling en roodheid aan ingang gehoorgang, is ontsteking van een follikel, geen R/,
vanzelf draineren
2. Otitis externa
Twee vormen
- Droge schilferige vorm: schilferig, soort eczeem, veel jeuk, best gehoorgang niet
manipuleren, ev cortisone geven tegen jeuk
- Natte vorm: is huidinfectie vd gehoorgang, meestal gram +, heeeeel veel pijn en
ev jeuk, rood, gezwollen, vochtige gehoorgang en soms oorschelp. R/: reinigen
met zuigertje (niet water), lokaal antiseptische oordruppels (azijnzuur) of AB
oordruppels, ev CS (p.o. indien druppels niet werken), pijstilling, preventie (RF =
nauwe gehoorgang, freq zwemmen en hoge vochtigheid omgeving, teveel
reinigen of peuteren, afsluiting gehoorgang door bv hoortoestel, bestaande
huidaandoening zoals eczeem of psoriasis). Geeft oorloop
LET OP VOOR maligne otitis externa bij diabetespt: osteomyelitis rond gehoorgang
waardoor destructie bot en kraakbeen + necrose weefsels agv pseudomonas aeroginosa
à R/: lang IV AB
Zaken die kunnen doen denken aan een otitis externa
- Wittig debris in gehoorgang
- Rode, gezwollen gehoorgang
- Moeilijk de gehoorgang door te geraken bij otoscopie
- Voorzichtig trekken aan oorschelp doet al pijn
- Hevige pijnklachten
- Vaak gaan zwemmen
3. Otomycosis
Oorontsteking agv schimmel, lijkt op natte otitis externa maar dan met meer jeuk ipv
pijn. Gaat niet reageren op AB dus neem cultuur en kijk voor schimmel. R/: zure of anti-
fungale druppels
4. Herpes zoster oticus
Agv VZV reactivatie à oorpijn en blaasjes op oor met erna korstjes, kan gevaarlijk zijn à
Syndroom van Ramsay Hunt
Ramsay Hunt = herpes zoster oticus + functieverlies van
- N facialis (75%): oorpijn + perifere facialisparese ipsilateraal, kan voor blaasjes al
- 20% volledig herstel, 40% rel goed, 40% ernstige sequellen
Perifere facialisparese = afhangende mondhoek ipsi + voorhoofd aantasting ipsi +
ogen niet kunnen sluiten ipsi (= teken van Bell).
, <-> centrale: afhangende mondhoek ipsi maar GEEN voorhoofd aantasting of ogen
kunnen sluiten ipsi
- N cochleavestibularis (33%): gehoorverlies of evenwichtsproblemen, meestal
blijvend gehoorverlies, slechtere prognose dan n facialis
DUS: snel R/ met acyclovir om zenuwschade te beperken + ev CS voor zwelling
5. Myringitis bullosa
Trommelvlies met blaren op (helder of bloed), virale etiologie, vocht tussen 2 lagen
trommelvlies, banaal, gaat na enkele d weg, ev pijnstilling want wel oorpijn
6. Chondrodermatitis nodulatir helicis
Necrose helixrand door drukletsel waardoor chronische wonde met verdikking
kraakbeen à oorpijn, hard knobbeltje met korst, vnl pijn bij slapen erop
R/: druk daar vermijden, ev verwijderen + uitsluiten basaalcelCa (biopt)
7. Basaalcel carcinoma van de oorschelp
Ook op rand oorschelp want lichtinval, neem biopt, indien D/ Ca à uitsnijden met grote
marges adhv wigexcisie (vorm oor OK, grootte wel kleiner dan). Vaak geen pijn!!
Het klinische onderscheid met een basaalcelcarcinoom kan soms lastig zijn.
Kenmerken voor chondrodermatitis is de pijn, die bij een BCC meestal ontbreekt. Soms
kan het nodig zijn om een biopt te nemen.
Bij chondrodermatitis à doe wigexcisie
8. Othematoom
Bloeduitstorting in oorschelp, bloed tussen kraakbeen en perichondrium kraakbeen met
risico op necrose. R/: draineren ter voorkomen necrose en vormveranderingen, huid zo
dicht mogelijk tegen kraakbeen krijgen voor herstel bloedvoorziening
Indien niet tijdig à schrompeloor, vaak bij boksers, rugby, … = bloemkooloor
9. Traumatische trommelvliesperforatie
Agv slag/druk op oor à scheur agv druktoename
Hoe groter scheur, hoe groter kans op Ghverlies
Meestal afwachten want kan zich spontaan sluiten over enkele w
10. Otitis media acuta (OMA)
Zelfde verloop als bij kinderen ongeveer, minder frequent wel
Kan + trommelvliesperforatie à oorloop
DUS samenvattend: OORPIJN BIJ VOLWASSENEN
- Buitenoor
*Oorschelp: chondrodermatitis nodularis helicis, herpes zoster oticus, othematoom
*Otitis externa
- Trommelvlies/middenoor:
*Myringitis bullosa
