Samenvatting Language and Literacy Development

Samenvatting Language and Literacy Development
Hoofdstuk 1. Introductie
- Verschillende delen van het brein laten activiteit zien wanneer men focust op
semantiek vs. syntaxis en lezen vs. taalactiviteiten
- Individuele verschillen in level van leescapaciteiten: sommige kinderen worden
betere lezers, terwijl anderen meer (onder)gemiddelde lezers worden
o Reden: prestatie motivatie kinderen, gender, etniciteit, inkomen, moedertaal
 Lesgeven is een doelgerichte activiteit
o Promoten begrip studenten over een bepaald onderwerp
o Verbeteren van de cijfers van studenten
o Koesteren van studenten hun interesses in specifieke onderwerpen
- Succesvol: leraar weet hoe de doelen behaald moeten worden en doet dat ook
- Onsuccesvol: leraar probeert iets te laten gebeuren in de klas maar krijgt nooit de
resultaten die ze wil
 Docenten bereiken vaker hun leerzame doelen als ze een gedetailleerd begrip
hebben van de innerlijke werking van het brein van hun studenten
o Vergelijking docenten met automonteurs en artsen
o Conceptuele kennis (hoe dingen werken) en procedurele kennis (hoe dingen
op te lossen)
 Educatie is een ontwikkelend mechanisme
o Educatie heeft het potentieel om een individu te transformeren of
veranderen over een bepaalde tijd
o One size past niet iedereen
- Vygotskian: een volwassene kan alleen begrijpen waar een kind nu is door te
begrijpen waar een kind is geweest en waar een kind naartoe gaat


Hoofdstuk 2. Breinontwikkeling, Taal en Geletterdheid
Hoofdideeën
- Brein van volwassen mensen bevat verschillende soorten cellen, gerangschikt in een
karakteristieke organisatie (cytaorchitecture)
o Areaal aspect: verschillende gebieden voeren verschillende functie uit
o Laminair aspect: lagen van het brein bevatten verschillende soorten cellen
- Zeven hoofdprocessen van breinontwikkeling
o Proliferatie: creëren goede aantal aan cellen in totaal
o Migratie: beweging van de gecreëerde cellen naar de goede locatie
o Differentiatie: transformeren van cellen in de goede types
o Groei: elke cel groeit in lengte en breedte
o Synaptogenese: cellen creëren connecties met elkaar
o Regressieve processen: elimineren van connecties en dode cel opruimen
o Myelinatie: bedekken cellen met vetzuur

, - Vijf factoren die de manier waarop de zeven processen uitgevoerd beïnvloeden
o Genetica / erfelijkheid
o Stimulatie vanuit de omgeving
o Voeding
o Steroïden
o Teratogenen (alle stoffen die aangeboren afwijkingen kunnen veroorzaken)
- Biologie bepaald niet je lot
Waarom bestuderen breinontwikkeling?
- Alle aspecten van menselijke cognitie zijn geproduceerd door breinactiviteit
- Inzicht in verschillen tussen individuen met goede taal- en leesvaardigheden en
individuen die achter liggen op hun leeftijdsgenoten
- Relevantie neurowetenschappelijk onderzoek
o Bepaalde soorten neurowetenschappelijk onderzoek kan helpen om te kiezen
tussen rivaliserende claims van psychologische onderzoekers
o Helpen te begrijpen waarom taal- en leesvaardigheidsstoornissen voorkomen
o Breinontwikkeling kan de reden zijn waarom bepaalde taalvaardigheden
voorkomen bij bepaalde leeftijden en wat er fout kan gaan
o Er bestaan verrassende, toevallige resultaten in de neurowetenschap die
hebben geleid tot nieuwe studies
Doel breinontwikkeling
- Doel genetisch- en milieubepaalde processen: produceren van een brein met een
juist aantal / type breincellen, gelokaliseerd in de juiste breingebieden en op de juiste
manier verbonden met andere breincellen
o Problemen: te weinig of te veel cellen in bepaalde gebieden van het brein of
te veel lokale synaptische connecties tussen neuronen (cytoarchitecture)
Verdere verkenning van cytoarchitecture: cel types en breinlagen
- Bepaalde graad van lokalisatie van cognitieve functies in de cortex e.a. –>
verschillende bronnen
- Dubbele dissociatie: komt voor wanneer schade in een gebied van het brein een
tekort veroorzaakt in een aspect of vaardigheid (semantisch), terwijl schade in een
ander gebied een tekort veroorzaakt in een ander aspect (syntactisch)
- Verschillende celtypes uit twee klassen
o Gliacellen: talrijker dan neuronen, spelen geen rol in informatieverwerking
 Voorzien van stevigheid en structuur van het brein
 Vormen van myeline schede, omringd axonen en longneuronen en
versnelt hun vuren
 Voorzien van een ‘steiger’ voor neuronen om aan vast te klikken tijden
het proces van celmigratie
 Opnemen en verwijderen van chemische transmitters die zijn
vrijgelaten tijden de synaptische transmissie

, o Neuronen: spelen een rol in informatieverwerking, komen in verschillende
types, vormen en maten (piramidale cellen / stervormige cellen)
- Zes horizontale lagen in de cortex
o 1. Hoogste laag; lange, horizontale vezels die verschillende regionen met
elkaar verbinden
o 2 en 3. Horizontale vezels en kleine piramidale cellen; verlengt apicale
dendrieten (vertakking) omhoog
o 4. Eindpunt voor vele ingebrachte vezels uit subcortale regionen
o 5 en 6. Meest inferieure (diepste) lagen; hoge concentratie grote piramidale
cellen, projecteren langeafstandsvezels naar belangrijke plekken




Figuur 1 Basisstructuur piramidale cel

Zeven grote processen van breinontwikkeling
 Proliferatie (beheren aantal cellen)
- Prenatale (van embryo tot foetus) ontwikkeling
- Zygote periode: spermacel bevrucht eicel > celdeling creëert blastula (leeg celgebied)
> cellen op blastula dringen snee binnen en creëren een gleuf (primitieve streak) >
gastrula structuur wordt gecreëerd (gastrulatie) > neurulatie: twee symmetrische
plooien van weefsel ontstaan op de gastrula, komen dichter bijeen en fuseren boven
de primitieve streak > neurale buis
- Twee regionen in neurale buis: proliferatieve zones
- Mitotische divisie: creëren exacte duplicaten en splitten in twee identieke dochter
cellen, elk met een volle voltooiing van DNA
 Migratie (beheren richting cellen)
- Neuronen migreren naar de buitenste lagen op twee manieren
o Nieuw gecreëerde cellen ontstaan vanuit de proliferatieve zones en duwen
oudere ‘siblings’ uit de zones als ze ontstaan
o Nieuw gecreëerde cellen doorkruisen gliacellen, gliacellen scheiden een
substantie af waar migratiecellen aan vast kleven en migratiecellen kleven
vast aan elkaar door hechtingsmoleculen
 Genetische transcriptie processen: transformeren voorloper cellen in het juiste type,
de cel weet wat voor neuron hij zal worden voor de migratie
 Achterhouden transformatie voorloper cel na de migratie naar de bepaalde laag,
chemicaliën informeren de gemigreerde cel wat voor cel het moet worden

, - Beheren productie verschillende typen cellen die stereotypisch gedistribueerd zijn
door de zes lagen van de cortex
- De meeste piramidale cellen gebruiken prikkelende aminozuren als
neurotransmitters
o Alleen in bepaalde lagen te vinden
- De meeste non-piramidale neuronen gebruiken remmende neurotransmitters
o In alle lagen van de cortex gedistribueerd
 Creëren volledig volwassen brein: (1) elke breincel moet groeien en projecties sturen
naar andere cellen (2) deze cellen moeten synaptische connecties vormen met
sommige cellen waarnaar ze projecteren (3) een optimale numerieke
correspondentie moet ontstaan tussen presynaptische en post-synaptische neuronen
(4) een myeline schede moet vormen rond de axonen van vele langere neuronen
- Overmaat aan synapsen wordt gereduceerd door
o Doodgaan van neuronen (door gebrek aan trofische factoren)
o Proces van axonale retractie: een presynaptische neuron trekt zijn axon weg
van de post-synaptische neuron door te verkleinen
 Dendritische (vertakte) arborisatie (boomstructuren) -> cognitieve ontwikkeling
 Axonale myelinatie
- Beheren uitlopen in nieuwe vertakkingen (arborisatie) en verkrijgen van een myeline
schede om sommige axonen (axonale myelinatie)
- Grijze massa: cellichamen van neuronen schikken
- Witte massa: de myeline om axonen schikken
- Diffusie tensor afbeelding (DTI): laat wetenschappers zien of verschillende
breinregionen verbonden zijn door langeafstandsvezels en of deze vezels een
voldoende laag myeline hebben
Factoren die breinontwikkeling beïnvloeden
- Genetica / erfelijkheid
o Lengte proliferatiefase, migratie en differentiatie
o Mensen met exact dezelfde genetische instructies ontwikkelen hun brein
soms structureel verschillend
o Mensen met hetzelfde brein kunnen een relatief hoge overeenstemming
hebben in verstoringen op neurologische basis
o Examineren van verstoringen als Down syndroom, waarin een link is tussen
specifieke genen en neurologische pathologie
o Bepaalde veranderingen in genetische instructie kunnen leiden tot
grootschalige veranderingen in breinvolume en connectiepatronen
- Stimulatie vanuit de omgeving
o Voorbedrade schakelingen: corticale neuronen (verwerken en omzetten in
signalen) en afferente neuronen (brengen signalen naar brein vanuit organen)
o Zoogdieren breinontwikkeling brengt twee typen neurale plasticiteit met zich
mee: ervaring verwachting en ervaring afhankelijk