Samenvatting: Inleiding tot het recht

College 1 - Essentie & indeling van het recht – Lasinska Julia – 2020/2021


Inleiding

Onderscheid van het recht
- Publiek recht
- Privaat recht
- Gemengd recht

Met welke begrippen associeer jij “recht”?
- Wetgeving
- Rechtvaardigheid
- Advocaat
- Grondwet
- Rechtbank
- Regels
- Strafuitvoering
- Procureur
- Beklaagde
- Samenleving ordenen

Essentie van het recht: waarom recht in onze samenleving?

- Recht dient om de samenleving te ordenen
- Verschillende elementen maken dat het recht vandaag is wat het is
(maatschappelijke, politieke opvattingen, etc.)
- Onderscheid tussen publiekrecht en privaatrecht – de essentie van
die rechtsregels is verschillend
- Strafrecht = publiekrecht

Geheel van bindende regels

- Soorten bepalingen
o Gebodsbepalingen (moeten)
 Bv. het fiscaalrecht: je moet elk jaar een
belastingaangifte indienen
 Huwelijksplichten naleven
o Verbodsbepalingen (niet mogen)
 Bv. het fiscaalrecht: frauderen of bepaalde zaken niet
aangeven in uw belastingaangifte
 Je mag uw echtgenote niet verkrachten
o Verlofbepalingen (mogen, maar niet moeten)
 Bv. het fiscaalrecht: forfaitaire kosten aftrekken vs. de
reële kosten aftrekken bij uw inkomsten (effectieve
kosten bewijzen en aftrekken – je kan het doen maar het
moet niet, dan doet de fiscus het zelf voor u, hij gaat
een forfaitere vaste percentage in vermindering
brengen van uw beroepsinkomen wat zou normaliter
overeenstemmen met de kosten die je hebt moeten
maken)

, College 1 - Essentie & indeling van het recht – Lasinska Julia – 2020/2021


Huwelijksvermogens: het geld dat jullie verdienen mag

gemeenschappelijk zijn (normaal is het wel zo) maar je
kunt het ook anders doen – je kan daarvan afwijken
maar je moet het niet doen
- Andersoortige indeling
o Regels toepasbaar naar keuze
 Bv. schenkingen, testament: je mag dit doen maar moet
niet
o Wijsaanvullende (versus gebiedende) regels
 Ze moeten nageleefd worden, maar je mag daarvan
afwijken
 Bv. sleutels overhandigen van de eigenaar indien
u een huis koopt – als je vraagt of de eigenaar u
de sleutels vroeger zou kunnen geven – de
eigenaar is niet verplicht om dit te doen, maar hij
kan dat wel doen
o Technische regels
 Termijnen die nageleefd moeten worden, bepaalde
procedures (bv. bij de verkoop van het huis)
 Verjaring: na het verstrijken van een bepaalde termijn
vallen bepaalde regels/rechten weg (bv. je moet op tijd
zijn met het indienen van aanvraag voor kinderbijslag)
zonder dat de vroegere rechtsregels nog kunnen worden
toegepast
 Denk ook aan discussie over seksuele misbruik in
de kerk – daar wordt ook vaan de term ‘verjaring’
gebruikt

Begrip “recht”

- Vereiste van gezag
o Uitvaardiging van het recht
 Door democratisch verkozen regelgevende organen
 Niet iedereen mag zo maar een wetgeving
uitvaarten
 Normenhiërarchie (college 2)  grondwet staat
bovenaan
 Het koninklijk besluit kan niet afwijken van een
hogere wet
 Wet wordt uitgevaardigd door een parlement,
door een uitvoereinde macht (de koning – maar hij
ondertekent eigenlijk enkel de besluiten die
genomen zijn door de federale regering)
 Bevoegdheidsverdeling
 Procedureregels
o Naleven van het recht = afdwingbaarheid (het recht is
afdwingbaar, kan gesanctioneerd worden)
 Rechterlijke macht (college 2)
 Arbitrage (scheidsrechter)