PENOLOGIE ’20-’21 – VOORBEELDVRAGEN
1. Welke (straf)doelen hebben TH?
Aan het einde van detentie re-integratie voorbereiden. Met TH wordt beoogt een
gedifferentieerd gevangenisbeleid uit te werken waarbij personen aan het einde van de detentie
in een laagbeveiligde context de terugkeer naar de samenleving voorbereiden. Ze mogen
geenszins een verlengde of uitbreiding van een gevangenisstraf vormen. TH streven naar inclusie
van gedetineerden in de Mij en faciliteren de mogelijkheid voor diensten extra muros om de
gedetineerden makkelijk te bereiken. Ze beogen detentieschade te vermijden en recidive te
beperken. Het is een strafuitvoeringsmodaliteit.
2. Waarom zitten TH ingebed in de Wet Externe rechtspositie en niet in de Basiswet?
De wetgever besliste om een verblijf in een TH als een nieuwe strafuitvoeringsmodaliteit vorm
te geven aangezien de veroordeelde zijn gevangenisstraf ondergaat in een andere richting dan
de klassieke gevangenis. De WERP regelt naast TH de andere strafuitvoeringsmodaliteiten. De
wetgever verbindt TH met het principe van nabijheid en integratie in de Mij waardoor deze
plaatsing niet als een classificatiebeslissing beschouwt wordt. Daarom werden de TH opgenomen
in de WERP. Dit in tegensltelling tot de Basiswet dat de intramurale aspecten van het leven IN
de gevangenis organiseert, focus de WERP op de extramurale aspecten.
3. Welke argumenten (empirisch/wetenschappelijk/economisch,..) worden gebruikt voor de
implementatie van TH?
TH verlagen de kans op herval in criminele activiteiten en verhogen de kans op slagen in het leven.
Het bevordert de re-integratie van gedetineerden en helpt om de meest kwetsbaren te
ondersteunen. Dit zorgt voor een bijdrage van de veiligheid van de Mij. Het helpt bij te dragen aan
de welbekende problemen van het huidige Belgische gevangeniswezen zoals verouderde
gebouwen, overbevolking, tekort aan middelen en tekort aan personeel. Het is een positieve
evolutie richting kleinschalige en op re-integratie gerichte detentie. TH zorgen voor meer voeling
met de praktijk, maatschappelijke betrokkenheid. Het gaat de overbevolking van gevangenissen
tegen, zorgt voor felxibiliteit en een kostendrukkende competitie. Op basis van verschillende
buitenlandse onderzoeken stelde zij immers vast dat kleine organisaties, en dus ook kleinschalige
transitiehuizen, flexibeler en dynamischer zijn. Binnen dergelijke organisaties zou er minder sprake
van bureaucratie zijn en is er een korte communicatielijn tussen het personeel en de directie wat
resulteert in nauwere relaties tussen deze verschillende niveaus.
Nabijheid van de transitiehuizen waardoor sociaal contact mogelijk wordt.
1
, 4. Welke (internationale) detentiestandaarden zouden van toepassing moeten zijn in TH
Door dat de Basiswet niet van toepassing is is er een berperkte juridische bescherming van de
rechten van gedetineerden. Ze hebben geen toegang tot de klachtencommissie of tot de commissie
van toezicht of de centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen. De SURB of SUR heeft ook
geen beslissingsbevoegdheid bij het toekennen van de modaliteit. Er kan dus geen tegensprekelijk
debat gevoerd worden. Dit zou allemaal ook van toepassing moeten zijn in TH. Net zoals de rechten
neergeschreven in de Basiswet.
5. Welke actoren spelen een rol over het gehele traject (van toekenning tot invrijheidstelling)
De directeur van de gevangenis stelt een schriftelijk verzoek op aan de DDB. Een psychosociaal
rapport opgemaakt door de PSD wordt opgestuurd naar het TH. Er is dan een intake gesprek tussen
personeel van het TH en de gedetineerde. De directie schrijft een voorstel tot plaatsing en de DDB
beslist over de effectieve plaasting. De PdK en slachtoffers worden op de hoogte gebracht. De
verantwoordelijke vh TH rapporteert aan de gevangenisdirectie. Ook de veroordeelde
communiceert nog met de PSD en gevangenisdirectie.
6. Wat is de relatie en waar onderscheidt een TH zich van de re-entry woningen?
Re-entry woningen en TH stellen het re-integratieproces voorop. Maar er zijn grote verschillen: in
een TH kan men 18m voor de VI aan de re-integratie werken. Het re-entry huis beoogt
gedetineerden een mogelijkheid te bieden om ET te krijgen met de nodige ondersteuining om een
VI voor te bereiden. TH worden expliciet geintegreed in de Mij terwijl re-entry huizen geïsoleerd
liggen.
7. Waar wordt het aanbod door de Vlaamse Gemeenschap gesitueerd in de TH? Welke zijn
mogelijke drempels
Het federale wetsontwerp aanschouwt TH als “extra penitetntiaire capaciteit” waardoor de
gemeenschappen net zaols in de klassieke gevangenissen, taken ozuden opnemen. De vraag rijst
(een mogelijke drempel is) dan of het decreet hulp- en dienstverlening hier van toepassing is
wetende dat het TH in de WERP wordt gelaatst. Samenwerking met diensten zoals bvb de VDAB ?
De samenwerking met de reguliere hulp- en dienstverlening staat niet wettelijk vastgeschreven.
8. Waar situeert de uitbating van een TH zich ten opzichte van privatisering
De WERP bepaalt dat het beheer van TH aan een andere actor dan de federale overheidsdienst
Justitie toevertrouwd kan worden op voorwaarde dat het TH voldoet aan de voorwaarden zoals
vastgelegd in het KB. Echter is er dan de vraag wie zal dwang uitoefenen wanneer dit nodig is? Dit
werd beantwoord in het wetsontwerp. In concreto dient politie opgeroepen te worden wanneer
dwang nodig blijkt. Echter kan dwang zeer breed gedefineerd worden. In België zien we de laatste
2
1. Welke (straf)doelen hebben TH?
Aan het einde van detentie re-integratie voorbereiden. Met TH wordt beoogt een
gedifferentieerd gevangenisbeleid uit te werken waarbij personen aan het einde van de detentie
in een laagbeveiligde context de terugkeer naar de samenleving voorbereiden. Ze mogen
geenszins een verlengde of uitbreiding van een gevangenisstraf vormen. TH streven naar inclusie
van gedetineerden in de Mij en faciliteren de mogelijkheid voor diensten extra muros om de
gedetineerden makkelijk te bereiken. Ze beogen detentieschade te vermijden en recidive te
beperken. Het is een strafuitvoeringsmodaliteit.
2. Waarom zitten TH ingebed in de Wet Externe rechtspositie en niet in de Basiswet?
De wetgever besliste om een verblijf in een TH als een nieuwe strafuitvoeringsmodaliteit vorm
te geven aangezien de veroordeelde zijn gevangenisstraf ondergaat in een andere richting dan
de klassieke gevangenis. De WERP regelt naast TH de andere strafuitvoeringsmodaliteiten. De
wetgever verbindt TH met het principe van nabijheid en integratie in de Mij waardoor deze
plaatsing niet als een classificatiebeslissing beschouwt wordt. Daarom werden de TH opgenomen
in de WERP. Dit in tegensltelling tot de Basiswet dat de intramurale aspecten van het leven IN
de gevangenis organiseert, focus de WERP op de extramurale aspecten.
3. Welke argumenten (empirisch/wetenschappelijk/economisch,..) worden gebruikt voor de
implementatie van TH?
TH verlagen de kans op herval in criminele activiteiten en verhogen de kans op slagen in het leven.
Het bevordert de re-integratie van gedetineerden en helpt om de meest kwetsbaren te
ondersteunen. Dit zorgt voor een bijdrage van de veiligheid van de Mij. Het helpt bij te dragen aan
de welbekende problemen van het huidige Belgische gevangeniswezen zoals verouderde
gebouwen, overbevolking, tekort aan middelen en tekort aan personeel. Het is een positieve
evolutie richting kleinschalige en op re-integratie gerichte detentie. TH zorgen voor meer voeling
met de praktijk, maatschappelijke betrokkenheid. Het gaat de overbevolking van gevangenissen
tegen, zorgt voor felxibiliteit en een kostendrukkende competitie. Op basis van verschillende
buitenlandse onderzoeken stelde zij immers vast dat kleine organisaties, en dus ook kleinschalige
transitiehuizen, flexibeler en dynamischer zijn. Binnen dergelijke organisaties zou er minder sprake
van bureaucratie zijn en is er een korte communicatielijn tussen het personeel en de directie wat
resulteert in nauwere relaties tussen deze verschillende niveaus.
Nabijheid van de transitiehuizen waardoor sociaal contact mogelijk wordt.
1
, 4. Welke (internationale) detentiestandaarden zouden van toepassing moeten zijn in TH
Door dat de Basiswet niet van toepassing is is er een berperkte juridische bescherming van de
rechten van gedetineerden. Ze hebben geen toegang tot de klachtencommissie of tot de commissie
van toezicht of de centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen. De SURB of SUR heeft ook
geen beslissingsbevoegdheid bij het toekennen van de modaliteit. Er kan dus geen tegensprekelijk
debat gevoerd worden. Dit zou allemaal ook van toepassing moeten zijn in TH. Net zoals de rechten
neergeschreven in de Basiswet.
5. Welke actoren spelen een rol over het gehele traject (van toekenning tot invrijheidstelling)
De directeur van de gevangenis stelt een schriftelijk verzoek op aan de DDB. Een psychosociaal
rapport opgemaakt door de PSD wordt opgestuurd naar het TH. Er is dan een intake gesprek tussen
personeel van het TH en de gedetineerde. De directie schrijft een voorstel tot plaatsing en de DDB
beslist over de effectieve plaasting. De PdK en slachtoffers worden op de hoogte gebracht. De
verantwoordelijke vh TH rapporteert aan de gevangenisdirectie. Ook de veroordeelde
communiceert nog met de PSD en gevangenisdirectie.
6. Wat is de relatie en waar onderscheidt een TH zich van de re-entry woningen?
Re-entry woningen en TH stellen het re-integratieproces voorop. Maar er zijn grote verschillen: in
een TH kan men 18m voor de VI aan de re-integratie werken. Het re-entry huis beoogt
gedetineerden een mogelijkheid te bieden om ET te krijgen met de nodige ondersteuining om een
VI voor te bereiden. TH worden expliciet geintegreed in de Mij terwijl re-entry huizen geïsoleerd
liggen.
7. Waar wordt het aanbod door de Vlaamse Gemeenschap gesitueerd in de TH? Welke zijn
mogelijke drempels
Het federale wetsontwerp aanschouwt TH als “extra penitetntiaire capaciteit” waardoor de
gemeenschappen net zaols in de klassieke gevangenissen, taken ozuden opnemen. De vraag rijst
(een mogelijke drempel is) dan of het decreet hulp- en dienstverlening hier van toepassing is
wetende dat het TH in de WERP wordt gelaatst. Samenwerking met diensten zoals bvb de VDAB ?
De samenwerking met de reguliere hulp- en dienstverlening staat niet wettelijk vastgeschreven.
8. Waar situeert de uitbating van een TH zich ten opzichte van privatisering
De WERP bepaalt dat het beheer van TH aan een andere actor dan de federale overheidsdienst
Justitie toevertrouwd kan worden op voorwaarde dat het TH voldoet aan de voorwaarden zoals
vastgelegd in het KB. Echter is er dan de vraag wie zal dwang uitoefenen wanneer dit nodig is? Dit
werd beantwoord in het wetsontwerp. In concreto dient politie opgeroepen te worden wanneer
dwang nodig blijkt. Echter kan dwang zeer breed gedefineerd worden. In België zien we de laatste
2
