1. DE BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN HET
SPOORVERVOER:
Historische ontwikkeling:
Stoommachine:
Grieks-Romeinse
Tijd: Ontwikkeld in
18e en 19e Eeuw: 1712 ( Thomas
Eerste vormen Middeleeuwen: Newcomen)
Overgang Verbeterd (James
van
Houten rails in naar ijzer en Walt – 1775)
spoorvervoer
mijnen stalen rails in Opgepast op een
Diolkos
Groot- voertuig (1804)
Misteriose Verdere
sporen op Brittannië.
innovaties
Malter (George
Stephenson)
Belgische spoorwegnet:
Eerste goederen spoorlijn: Katoenvervoer (Tussen Grand Hornou en Kanaal
Bergen-condé)
Eerste reizigers spoorlijn: Bussels – Mechelen (1835)
België ontwikkelde het dichtste spoornet van Europa (1896)
Militair gebruik: Spoorwegen spelden een belangrijke rol in de oorlog
logistiek tijdens de WOI en andere conflicten
NMBS (1926) : Oprichting als gevolg van de terugkoop van spoorlijnen door
de staat.
Technologische evoluties:
Dieseltractie (1930)
Elektrisch tractie (1935)
Eerste hogesnelheidstrein (1981)
Toekomst van spoorvervoer:
Maglevtreinen (Magnetic levitation) en Hyperloop als toekomstige
innovaties.
Verwachting voor 2050: Spoorvervoer als ruggengraat van het
transportsysteem, met verbeterde grensoverschrijdende connectiviteit.
2. ALGEMENE SITUATIE VAN HET SPOORVERVOER
Algemene wereldwijde situatie:
Verenigde staten Spoorvervoer in
privéhanden.
1825 : Start van spoorvervoer
Staggers Rail Act (1980): Gevolgen:
Verminderen van de regulering spoorwegen
met 35% en aantal wagons met 27%
Daling werknemers
Stijging productiviteit (1980 – 1999)
Daling van trainen
Spoorfusies van S2 naar 9
spoorwegmaatschappijen.
, Intermodalisme = Verschillende manieren van vervoer gecombineerd.
Landbridge coast-to-coast.
Double Stacked containertransport.
Canada
Canadian National Railroad en Canadian Pacific Railroad Goederen
Vervoer door heel Canada
Privatisering van Canadian National Railroad Eerst van de overheid maar
in 1996 werd verkocht aan privébedrijven.
Rusland
Trans – Siberische spoorlijn is strategisch
belangrijk.
Nationalisatie na Koude oorlog:
RZjD (Grootste treinbedrijf) Werd
eigendom van de overheid.
Economie ging slecht en gebruikt van
trainen neemt af.
Eigendom wagons zowel
privébedrijven als overheid.
Liberaliseringsplannen Meer delen van
trainsysteem vrijgegeven aan bedrijven
Concurrentie genereren.
China
Groei transport capaciteit
Economie groei meer goederen te vervoeren.
Spoorvervoer Alternatieve voor grote hoeveelheden van goederen te
vervoeren.
Nieuwe zijderoute: OBOR (One Belt, One Road)
Intermodaliteit tussen spoor, weg en luchtvervoer.
Verbinding tussen Asia en Europa.
Sub-Sahara Afrika: Spoornet gericht op export van grondstoffen;
infrastructuur slecht onderhoud.
Australië: Geen specifieke details, maar algemene groei in
goederenvervoer.
Situatie binnen Europa:
Aanvankelijk staatsmaatschappijen = Spoorwegmaatschappijen van
overheid Geen concurrentie.
Nationale Monopolies: In elk land 1 maatschappij om treinvervoer te
regelen (Monopolie)
Bureaucratische aanpak: Spoorwegen beheerd door overheid en strenge
regels veranderingen langzaam gingen en alles officieel geregeld
moest worden.
Nationaal versnipperd: Treinsysteem ene land past niet goed bij andere land.
Locomotievenwissel: (Aan grenzen) locomotief moet gewisseld aan grens
worden Reis; lang en last.
Primaire Rol spoorvervoer: Openbare dienstverlening
Voorrang reizigersverkeer.
, Geen dedicated goederenlijnen, zowel personen-als goederentreinen
zelfde sporen; Traag
Conservatieve aanpak Transport van massagoederen (Bulk).
Energie centrales: steenkool, vaste brandstoffen voor energiecentrales,
stroom opwerkte.
Staalindustrie: Ertsen, schroot, cokes-halffabricaten.
Chemische industrie: Plastic en kunstmest (Basisproducten).
1957 Verdrag van Rome
Kenmerken: Principes:
Ontwikkeling Europese Markt. Vrij verkeer van:
Overeenkomst die basis legde Goederen
voor samenwerking in EU. Diensten
DOEL: Landen economisch Personen
dichter bij elkaar brengen, Kapitaal
later ook op andere gebieden. Vrije en eerlijke concurrentie.
Europese Commissie pleitte voor nationale herstructurering SO
(SpoorwegOnderneming).
Daling subsidies door de overheid Meer concurrentie genereren.
1985 Gemeenschappelijke transportbeleid
Duidelijke afspraken over het transport in landen van EU.
Bete samenwerking tussen landen.
Spoorliberalisering : De vrijmaking van de Europese spoorwegmarkt:
ESB = Europese Spoorweg Bureau.
ERTMS = European Rail Train Management Systeem
TERFN = Technische Specificaties voor interoperabiliteit