Samenvatting algemene Biochemie H6: Lipiden en cellulaire membranen

Hoofdstuk 6: Lipiden en cellulaire membranen



1. Inleiding
Vetten hebben als hoofdeigenschap dat ze hydrofoob en dus water-
onoplosbaar zijn, sommige zijn amfifiel

Functie:

- Brandstof (energiebron)
- Energie opslaan
- Bescherming van organen

Ze werken zowel in en buiten cellen, ook als signaalmolecule en zijn
belangrijk als onderdeel van cellulaire membraan

3 belangrijkste membraanlipidemoleculen:

- Fosfolipiden
- Glycolipiden
- Cholesterol



2. De fosfolipiden
- Meest aanwezig
- 2 hoofdtypes:
o Fosfoglyceriden
 Glycerol als alcoholbouwsteen
o Sfingolipiden
 Sfingosine als alcoholbouwsteen
 Allebei amfifiel

, 2.1 De glycerofosfolipiden
Structuur:




- In het midden is glycerol
o Eerst 2 C-atomen zijn veresterd met een acylketen
 Fosfolipiden met alleen op eerste C-atoom een acyl-
groep = lysofosfoglyceriden
o De 3 C-atoom is veresterd met een fosfaat
de


 Die is dan weer veresterd met een polair alcohol
- Acylketen is meestal onvertakt en met een even aantal C-atomen
o Kan ook onverzadigd vetzuur zijn
 Dubbele binding aanwezig
o Steeds in cis-configuratie
- Symbolische weergave:
o Vb: 16:1(9)
 Acylketen met 16 C-atomen en 1 dubbele binding tussen C9 en
C10
- Middelste C-atoom van glycerol = chiraal centrum
- Meestal L-structuur
- De glycerofosfolipiden verschillen door de X-groep aan de fosfaat
groep
o Indien er geen X-groep is (dus X = H) = fosfatidinezuur
o Maar meestal is het een sterk polaire substituent: choline,
serine, ethanolamine of inositol
 Structuren staan op volgende pagina