Paper bemiddeling
Bachelor Sociaal Werk
Bemiddeling Phebe Hoeven
Nele Gulinck en Bie Vanseveren 3MW
Academiejaar 2024-2025
Bemiddeling is enkel geschikt voor lichte misdrijven
, ‘Bemiddeling is enkel geschikt voor lichte misdrijven’
Bemiddeling neemt in de moderne strafrechtspleging een steeds belangrijkere plaats in als
alternatief voor de vaak langdurige en kostbare traditionele gerechtelijke procedures (VRT NWS,
2024). Volgens de Federale Overheidsdienst Justitie is bemiddeling een waardevol alternatief voor
gerechtelijke procedures bij het oplossen van geschillen. In deze gestructureerde en strikt
vertrouwelijke aanpak begeleidt een neutrale derde partij, de bemiddelaar/mediator, de
betrokkenen in hun zoektocht naar een voor beide partijen aanvaardbaar akkoord. De partijen
komen zelf tot een oplossing. Het proces is vrijwillig en kan zowel op initiatief van de partijen zelf
plaatsvinden als op voorstel of bevel van de rechter. Deze aanpak biedt partijen de kans om actief
deel te nemen aan het vinden van een passende schikking (Federale Overheidsdienst Justitie,
z.d.). Er wordt vaak beweerd dat bemiddeling alleen geschikt is voor lichte misdrijven, waarbij het
gaat om feiten waarvoor een maximale gevangenisstraf van zes jaar geldt (De strafrechtadvocaat,
z.d.). Echter, ik ben het niet eens met deze stelling en wil in deze paper beargumenteren dat
bemiddeling niet beperkt moet blijven tot lichte misdrijven, maar ook een waardevol instrument
kan zijn bij de aanpak van ernstigere misdrijven.
1 Alternatief voor een lang strafproces
Traditionele strafrechtelijke procedures, vooral bij zware misdrijven, kunnen ingewikkeld,
tijdrovend en emotioneel belastend zijn voor alle betrokkenen. Het komt regelmatig voor dat er
jaren voorbijgaan tussen het misdrijf, de rechtszaak en het uiteindelijke vonnis. Dit vertraagt het
herstelproces voor slachtoffers, die vaak in een soort ‘pauzestand’ blijven hangen (Bomers, 2022).
Dit heeft als gevolg dat bemiddeling steeds meer mensen aanspreekt. De Federale
Bemiddelingscommissie (FBC) geeft aan dat een bemiddelingstraject meestal minder dan twee
maanden duurt in tegenstelling tot een gerechtelijke procedure die gemiddeld twee jaar duurt
(VRT NWS, 2024). Dit is niet alleen voordelig voor slachtoffers, die de gebeurtenis een plaats
kunnen geven, maar ook voor de daders die niet zo lang in onzekerheid moeten leven over hun
uiteindelijke straf. Tevens leidt bemiddeling tot een besparing van kosten en middelen. Hoewel
het niet gratis is, is het wel veel voordeliger dan een rechtszaak. Een gerechtelijke procedure
brengt vaak hoge kosten met zich mee voor zowel de staat als de betrokken partijen, zoals
advocaatkosten, rechtbankkosten en andere juridische uitgaven. Bij bemiddeling daarentegen
rekent de bemiddelaar een vergoeding voor zijn of haar diensten, wat meestal veel lager uitvalt
dan de kosten die gepaard gaan met een langdurig proces voor de rechter (Bemiddeling bij
geschillen, z.d.). Een ander belangrijk voordeel om bemiddeling te gebruiken als alternatief is dat
het een publieke confrontatie en media-aandacht kan vermijden. Zware misdrijven trekken vaak
veel media-aandacht, wat erg zwaar kan zijn voor daders en slachtoffers. Door het kiezen voor
bemiddeling blijft het proces in de privésfeer.
Bemiddeling biedt dus volgens mij een waardevol alternatief voor een langdurig strafproces, ook
bij zwaardere misdrijven.
2
Bachelor Sociaal Werk
Bemiddeling Phebe Hoeven
Nele Gulinck en Bie Vanseveren 3MW
Academiejaar 2024-2025
Bemiddeling is enkel geschikt voor lichte misdrijven
, ‘Bemiddeling is enkel geschikt voor lichte misdrijven’
Bemiddeling neemt in de moderne strafrechtspleging een steeds belangrijkere plaats in als
alternatief voor de vaak langdurige en kostbare traditionele gerechtelijke procedures (VRT NWS,
2024). Volgens de Federale Overheidsdienst Justitie is bemiddeling een waardevol alternatief voor
gerechtelijke procedures bij het oplossen van geschillen. In deze gestructureerde en strikt
vertrouwelijke aanpak begeleidt een neutrale derde partij, de bemiddelaar/mediator, de
betrokkenen in hun zoektocht naar een voor beide partijen aanvaardbaar akkoord. De partijen
komen zelf tot een oplossing. Het proces is vrijwillig en kan zowel op initiatief van de partijen zelf
plaatsvinden als op voorstel of bevel van de rechter. Deze aanpak biedt partijen de kans om actief
deel te nemen aan het vinden van een passende schikking (Federale Overheidsdienst Justitie,
z.d.). Er wordt vaak beweerd dat bemiddeling alleen geschikt is voor lichte misdrijven, waarbij het
gaat om feiten waarvoor een maximale gevangenisstraf van zes jaar geldt (De strafrechtadvocaat,
z.d.). Echter, ik ben het niet eens met deze stelling en wil in deze paper beargumenteren dat
bemiddeling niet beperkt moet blijven tot lichte misdrijven, maar ook een waardevol instrument
kan zijn bij de aanpak van ernstigere misdrijven.
1 Alternatief voor een lang strafproces
Traditionele strafrechtelijke procedures, vooral bij zware misdrijven, kunnen ingewikkeld,
tijdrovend en emotioneel belastend zijn voor alle betrokkenen. Het komt regelmatig voor dat er
jaren voorbijgaan tussen het misdrijf, de rechtszaak en het uiteindelijke vonnis. Dit vertraagt het
herstelproces voor slachtoffers, die vaak in een soort ‘pauzestand’ blijven hangen (Bomers, 2022).
Dit heeft als gevolg dat bemiddeling steeds meer mensen aanspreekt. De Federale
Bemiddelingscommissie (FBC) geeft aan dat een bemiddelingstraject meestal minder dan twee
maanden duurt in tegenstelling tot een gerechtelijke procedure die gemiddeld twee jaar duurt
(VRT NWS, 2024). Dit is niet alleen voordelig voor slachtoffers, die de gebeurtenis een plaats
kunnen geven, maar ook voor de daders die niet zo lang in onzekerheid moeten leven over hun
uiteindelijke straf. Tevens leidt bemiddeling tot een besparing van kosten en middelen. Hoewel
het niet gratis is, is het wel veel voordeliger dan een rechtszaak. Een gerechtelijke procedure
brengt vaak hoge kosten met zich mee voor zowel de staat als de betrokken partijen, zoals
advocaatkosten, rechtbankkosten en andere juridische uitgaven. Bij bemiddeling daarentegen
rekent de bemiddelaar een vergoeding voor zijn of haar diensten, wat meestal veel lager uitvalt
dan de kosten die gepaard gaan met een langdurig proces voor de rechter (Bemiddeling bij
geschillen, z.d.). Een ander belangrijk voordeel om bemiddeling te gebruiken als alternatief is dat
het een publieke confrontatie en media-aandacht kan vermijden. Zware misdrijven trekken vaak
veel media-aandacht, wat erg zwaar kan zijn voor daders en slachtoffers. Door het kiezen voor
bemiddeling blijft het proces in de privésfeer.
Bemiddeling biedt dus volgens mij een waardevol alternatief voor een langdurig strafproces, ook
bij zwaardere misdrijven.
2
