Gebouwsuitrusting Les 1 – nutsmaatschappijen en technische ruimten
Nutsmaatschappijen – wie zijn ze…?
Beheren netten met kabels en leidingen: Infrax en eandis zijn ondertussen samengesmolten in
Fluvius. Ze distribueren over heel Vlaanderen. Die zorgt voor alles van elektriciteit distributie en
gasdistributie. Alle kabels tussen Doel en Tiange, Nederland, Frankrijk, Duitsland en de teller bij jou
thuis: al die kabels worden beheerd door Fluvius. Dat is 1 gigantische maatschappij voor heel
Vlaanderen. Alle leidingen met aardgas tussen de gasterminal in Zeebrugge, tussen leidingen uit
Frankrijk en Duitsland en Nederland: al die gasleidingen worden ook beheerd door Fluvius. Die
leidingen, waar liggen die? Die liggen gewoon in de straat, onder de stoep waar we lopen liggen die
leidingen. Verplichting tot stimulatie van energiebesparing: Fluvius zorgt er voor dat waar nodig
leidingen bij getrokken worden, zorgt ervoor dat wij allemaal via Fluvius energie gaan besparen, onze
woning te renoveren of te isoleren zodanig dat wij minder verbruiken. Zij beheren ook de meters: dus
de elektriciteitsmeter thuis en de gasmeter die bij jou thuis hangt is eigendom van Fluvius. Jij mag die
niet zomaar voor iets anders gebruiken. Dat is hun eigendom en zij beslissen wat ze ermee doen.
Fluvius verkoopt geen energie: zij zorgen enkel dat de leiding er is, waar andere maatschappijen door
kunnen sturen. Bij wijze van spreken is Fluvius net hetzelfde als wegen en verkeer. Wegen en verkeer
zorgt dat de autostrade er ligt, dat de provinciale banen er liggen en dan gaan het transportfirma’s,
taxifirma’s en private personen zijn die gebruik maken van die leidingen om daarover te circuleren.
Fluvius is ook een publiekrechtelijke vennootschap, de burger heeft inspraak: dat betekent
samensmelten van intercommunalen, intercommunalen betekent het samensmelten van
gemeenten, en in die samensmeltingen worden uiteindelijk gemeenteraadsleden hun inspraak. Het is
dus een stukje van jullie en mij allemaal samen. Het is niet de bedoeling dat daar 1 persoon geld aan
verdient, hoewel je er wel aandelen van kan kopen.
(volgende slide)
Daarnaast hebben we ook nog een aantal watermaatschappijen. De PIDPA: provinciale instelling voor
drinkwater in de provincie Antwerpen. De watergroep en er zijn nog een stuk of 10 in totaal in
Vlaanderen. Die mensen of bedrijven, ook publiekrechtelijke vennootschappen, zorgen voor ons
drinkwater en voor ons afvalwater. Dus ook de riolering zit tegenwoordig bij die maatschappijen.
Waar da voor gas en voor elektriciteit Fluvius 1 bedrijf is dat alles in heel Vlaanderen beheert, is het
bij de watermaatschappijen nog heel erg opgesplitst. Elke provincie heeft misschien zijn eigen dienst.
In het Gentse is het eerder Faris, in Knokke-Heist hebben ze voor hun gemeente een eigen
waterbedrijf. Bij mijn weten de enige intercommunale die maar 1 gemeente bedient. Het is zowel
voor drinkwater als afvalwater en riolering hun ingangspunt. Dat is belangrijk om te weten!
(volgende slide)
De volgende kennen we eigenlijk het best. Proximus en Telenet. Die zorgen voor alle
telecommunicatie. Uiteindelijk, ook van hen ligt de stoep vol met kabels om te zorgen dat we deze
sessie nu kunnen houden (collaborate via wifi), ook om te zorgen dat het draadloos netwerk 3G en
4G dat het kan werken. Want naar al die antennes lopen ook allemaal kabels. Er is een belangrijk
verschil tussen die 2 bedrijven: Proximus is de vroegere Belcompany, de telefoonmaatschappij, waar
we echt nog werken met de koperen kabeltjes. Als je nog een telefoonkabel bij jou thuis nog hebt
liggen en je zou die doorknippen, dan zie je allemaal kleine heel fijne koperen kabeltjes in een
isolatietje en zo zitten er dan 2-16 samen in een kabeltje. Zij halen in principe snelheden tot een 100
megabit MB per seconde. Dat is normaal gezien meer dan voldoende. Als je nu een bedrijf hebt met
100 man, dan is dat niet meer voldoende.
1
,De mensen van Telenet, dat is het vroeger Integan. Dat is met de Coax kabel, dat is 1 koperen
geleider met dan heel veel aluminium kabeltjes daarrond. Dat is een heel andere manier van
aansluiten, maar zij kunnen veel sneller gaan. Met diezelfde kabel kunnen zijn 400-500 MB per
seconde doorsturen. Uiteraard is dat na een tijd voor Proximus een probleem geworden en Proximus
is nu heel erg bezig om overal glasvezel te gaan leggen. Glasvezel gaat uiteindelijk door een plastique
kabeltje gaat licht doorsturen of door een glazen kabeltje die transparant is licht doorsturen. Licht
uit, licht aan, licht uit, licht aan, geeft eigenlijk een soort van morsecode en op die manier kunnen zij
nog veel sneller tot 1000 MB per seconde informatie doorsturen. Op de bodem van de oceaan tussen
Europa en Amerika liggen er tig veel glasvezeladers en op die manier wordt alle communicatie tussen
Europa en Amerika gevoerd. Dus dat is op dit moment de snelste manier die we kennen, gaat
eigenlijk tegen de snelheid van het licht. 270.000 km/ seconde. Dus we kunnen voorlopig niet sneller.
Proximus is dat aan het uitrollen. Bij nieuwe grote projecten is het dan ook belangrijk om effectief te
overleggen met proximus en te zorgen dat zij daar glasvezel ook effectief kunnen brengen. Bij
telenet, zij zitten met een systeem dat op zich uitbreidbaar is en met 1 kabel kunnen zij veel meer, bij
Proximus moet je afspreken hoeveel glasvezeladers opgetrokken moeten worden.
(volgende slide)
Hier zien we het verhaal van Fluvius. De kerncentrale van Doel, maar ook windmolenparken op zee
en op land. De hoogspanningslijnen, via de hoogspanningslijnen naar de verschillende steden, waar
dat er dan distributiecabines staan. Klantencabines, om telkens het spanningsniveau van de
elektriciteit, dat vertrekt aan 150.000 Volt, als het dan in de stad verdeeld wordt zit het op 15.000
Volt. Als het dan bij ons thuis komt zit er dan nog 230 Volt op. Hetzelfde bij aardgas. Dat wordt
allemaal ingevoerd. Dat wordt dan verdeeld. Hier is het ook aan hogere druk en naarmate het dichter
bij ons komt, zitten we uiteindelijk op 25 of 28 milibar, dus op heel lage druk eigenlijk. Net genoeg
om het gas nog vooruit te duwen door de leidingen.
Binnenbrengen nutsleidingen
2
, Dan hebben we de stoep een keer open gegraven en dan zien we inderdaad wat er daar allemaal zit.
Al die leidingen en kabels. De kabels zitten meestal in een wachtbuis. Dit zijn plastique buizen waar
een kabel doorgetrokken wordt. Er zullen nog een aantal waterleidingen bijzitten. Hier zie je mooi
een wachtbuis, wat eigenlijk gewoon een rioleringsbuis is, waar dat dan een kabel inzit. Het voordeel
daarvan is enerzijds als je begint te graven kan je in principe die kabel niet raken en anderzijds kan je
eerst over een heel stuk al die buizen steken en er dan nadien uw kabel doorsteken. Je kunt dan die
kabel terug trekken en er is een keer een andere kabel opnieuw doorduwen. Dat is het principe van
een wachtbuis. Er is 1 belangrijk ding dat jullie moeten weten bij een wachtbuis en dat kan je
gemakkelijk thuis ook eens proberen. Ge gaat u een wachtbuis halen oftewel zo een rode flexibele
oftewel rioleringsbuis en ge trekt daar een elektriciteitskabel door en dan trekt ge daar nog een kabel
bij en ge trekt er nog een kabel bij. Na een tijdje ga je merken van “ik heb nog wel plaats, maar toch
krijg ik er geen kabel meer bij”. Omdat je af en toe een bocht moet maken en zo. Het bijtrekken van
een kabeldoor een buis waar al kabels in zitten is veel moeilijker. Als je van het begin 10 kabels
samenknoopt en in 1 keer erdoor trekt, dan gaat het geen probleem zijn. Maar er nog een kabel
bijtrekken, die 11de, gaat wel moeilijk zijn. Dus in uw ontwerp, voorzie vanaf het begin voldoende
wachtbuizen. Voorzie ook een paar lege wachtbuizen. Zodanig dat je later na 5 jaar aan de poort nog
een videoparlofoon kunt hebben i.p.v. alleen de parlofoon. Voorzie ergens nog een wachtbuis voor
verlichting, voor misschien een warmtepomp in uw tuin. Als je later gaten moet gaan boren en
stukken aan elkaar breien en zo is het veel moeilijker dan vanaf het begin door die grote buis die
kleine buis erdoor te duwen. Dat is de gemakkelijkste manier van werken, dat je de ruimte voorziet
van het allereerste begin.
Ieder van die kleuren heeft een betekenis. De rode kabels zij hoogspanningskabels, dus van Fluvius.
De blauwe leiding is een waterleiding met aan de pijl een afsluitkraan. Wanneer er aan een kant van
die kraan in de straat gewerkt moet worden, kunnen ze die kraan sluiten en dan komt er geen water
in de werkplaats, maar kan de rest van de straat nog gewoon de wc doorspoelen en water drinken uit
de kraan. Prof raadt aan zoveel mogelijk kraantjeswater te drinken. Het is perfect gezond. De gele
leiding is een gasleiding. Dat is een heel belangrijke natuurlijk, want stel dat we een waterleiding
raken, dan spuit dat in het slechtste geval als een fontein omhoog, misschien komt er zelfs een
verzakking in de weg omdat er wat zand wegspoelt. Maar dat is allemaal te repareren. Als we een lek
3
Nutsmaatschappijen – wie zijn ze…?
Beheren netten met kabels en leidingen: Infrax en eandis zijn ondertussen samengesmolten in
Fluvius. Ze distribueren over heel Vlaanderen. Die zorgt voor alles van elektriciteit distributie en
gasdistributie. Alle kabels tussen Doel en Tiange, Nederland, Frankrijk, Duitsland en de teller bij jou
thuis: al die kabels worden beheerd door Fluvius. Dat is 1 gigantische maatschappij voor heel
Vlaanderen. Alle leidingen met aardgas tussen de gasterminal in Zeebrugge, tussen leidingen uit
Frankrijk en Duitsland en Nederland: al die gasleidingen worden ook beheerd door Fluvius. Die
leidingen, waar liggen die? Die liggen gewoon in de straat, onder de stoep waar we lopen liggen die
leidingen. Verplichting tot stimulatie van energiebesparing: Fluvius zorgt er voor dat waar nodig
leidingen bij getrokken worden, zorgt ervoor dat wij allemaal via Fluvius energie gaan besparen, onze
woning te renoveren of te isoleren zodanig dat wij minder verbruiken. Zij beheren ook de meters: dus
de elektriciteitsmeter thuis en de gasmeter die bij jou thuis hangt is eigendom van Fluvius. Jij mag die
niet zomaar voor iets anders gebruiken. Dat is hun eigendom en zij beslissen wat ze ermee doen.
Fluvius verkoopt geen energie: zij zorgen enkel dat de leiding er is, waar andere maatschappijen door
kunnen sturen. Bij wijze van spreken is Fluvius net hetzelfde als wegen en verkeer. Wegen en verkeer
zorgt dat de autostrade er ligt, dat de provinciale banen er liggen en dan gaan het transportfirma’s,
taxifirma’s en private personen zijn die gebruik maken van die leidingen om daarover te circuleren.
Fluvius is ook een publiekrechtelijke vennootschap, de burger heeft inspraak: dat betekent
samensmelten van intercommunalen, intercommunalen betekent het samensmelten van
gemeenten, en in die samensmeltingen worden uiteindelijk gemeenteraadsleden hun inspraak. Het is
dus een stukje van jullie en mij allemaal samen. Het is niet de bedoeling dat daar 1 persoon geld aan
verdient, hoewel je er wel aandelen van kan kopen.
(volgende slide)
Daarnaast hebben we ook nog een aantal watermaatschappijen. De PIDPA: provinciale instelling voor
drinkwater in de provincie Antwerpen. De watergroep en er zijn nog een stuk of 10 in totaal in
Vlaanderen. Die mensen of bedrijven, ook publiekrechtelijke vennootschappen, zorgen voor ons
drinkwater en voor ons afvalwater. Dus ook de riolering zit tegenwoordig bij die maatschappijen.
Waar da voor gas en voor elektriciteit Fluvius 1 bedrijf is dat alles in heel Vlaanderen beheert, is het
bij de watermaatschappijen nog heel erg opgesplitst. Elke provincie heeft misschien zijn eigen dienst.
In het Gentse is het eerder Faris, in Knokke-Heist hebben ze voor hun gemeente een eigen
waterbedrijf. Bij mijn weten de enige intercommunale die maar 1 gemeente bedient. Het is zowel
voor drinkwater als afvalwater en riolering hun ingangspunt. Dat is belangrijk om te weten!
(volgende slide)
De volgende kennen we eigenlijk het best. Proximus en Telenet. Die zorgen voor alle
telecommunicatie. Uiteindelijk, ook van hen ligt de stoep vol met kabels om te zorgen dat we deze
sessie nu kunnen houden (collaborate via wifi), ook om te zorgen dat het draadloos netwerk 3G en
4G dat het kan werken. Want naar al die antennes lopen ook allemaal kabels. Er is een belangrijk
verschil tussen die 2 bedrijven: Proximus is de vroegere Belcompany, de telefoonmaatschappij, waar
we echt nog werken met de koperen kabeltjes. Als je nog een telefoonkabel bij jou thuis nog hebt
liggen en je zou die doorknippen, dan zie je allemaal kleine heel fijne koperen kabeltjes in een
isolatietje en zo zitten er dan 2-16 samen in een kabeltje. Zij halen in principe snelheden tot een 100
megabit MB per seconde. Dat is normaal gezien meer dan voldoende. Als je nu een bedrijf hebt met
100 man, dan is dat niet meer voldoende.
1
,De mensen van Telenet, dat is het vroeger Integan. Dat is met de Coax kabel, dat is 1 koperen
geleider met dan heel veel aluminium kabeltjes daarrond. Dat is een heel andere manier van
aansluiten, maar zij kunnen veel sneller gaan. Met diezelfde kabel kunnen zijn 400-500 MB per
seconde doorsturen. Uiteraard is dat na een tijd voor Proximus een probleem geworden en Proximus
is nu heel erg bezig om overal glasvezel te gaan leggen. Glasvezel gaat uiteindelijk door een plastique
kabeltje gaat licht doorsturen of door een glazen kabeltje die transparant is licht doorsturen. Licht
uit, licht aan, licht uit, licht aan, geeft eigenlijk een soort van morsecode en op die manier kunnen zij
nog veel sneller tot 1000 MB per seconde informatie doorsturen. Op de bodem van de oceaan tussen
Europa en Amerika liggen er tig veel glasvezeladers en op die manier wordt alle communicatie tussen
Europa en Amerika gevoerd. Dus dat is op dit moment de snelste manier die we kennen, gaat
eigenlijk tegen de snelheid van het licht. 270.000 km/ seconde. Dus we kunnen voorlopig niet sneller.
Proximus is dat aan het uitrollen. Bij nieuwe grote projecten is het dan ook belangrijk om effectief te
overleggen met proximus en te zorgen dat zij daar glasvezel ook effectief kunnen brengen. Bij
telenet, zij zitten met een systeem dat op zich uitbreidbaar is en met 1 kabel kunnen zij veel meer, bij
Proximus moet je afspreken hoeveel glasvezeladers opgetrokken moeten worden.
(volgende slide)
Hier zien we het verhaal van Fluvius. De kerncentrale van Doel, maar ook windmolenparken op zee
en op land. De hoogspanningslijnen, via de hoogspanningslijnen naar de verschillende steden, waar
dat er dan distributiecabines staan. Klantencabines, om telkens het spanningsniveau van de
elektriciteit, dat vertrekt aan 150.000 Volt, als het dan in de stad verdeeld wordt zit het op 15.000
Volt. Als het dan bij ons thuis komt zit er dan nog 230 Volt op. Hetzelfde bij aardgas. Dat wordt
allemaal ingevoerd. Dat wordt dan verdeeld. Hier is het ook aan hogere druk en naarmate het dichter
bij ons komt, zitten we uiteindelijk op 25 of 28 milibar, dus op heel lage druk eigenlijk. Net genoeg
om het gas nog vooruit te duwen door de leidingen.
Binnenbrengen nutsleidingen
2
, Dan hebben we de stoep een keer open gegraven en dan zien we inderdaad wat er daar allemaal zit.
Al die leidingen en kabels. De kabels zitten meestal in een wachtbuis. Dit zijn plastique buizen waar
een kabel doorgetrokken wordt. Er zullen nog een aantal waterleidingen bijzitten. Hier zie je mooi
een wachtbuis, wat eigenlijk gewoon een rioleringsbuis is, waar dat dan een kabel inzit. Het voordeel
daarvan is enerzijds als je begint te graven kan je in principe die kabel niet raken en anderzijds kan je
eerst over een heel stuk al die buizen steken en er dan nadien uw kabel doorsteken. Je kunt dan die
kabel terug trekken en er is een keer een andere kabel opnieuw doorduwen. Dat is het principe van
een wachtbuis. Er is 1 belangrijk ding dat jullie moeten weten bij een wachtbuis en dat kan je
gemakkelijk thuis ook eens proberen. Ge gaat u een wachtbuis halen oftewel zo een rode flexibele
oftewel rioleringsbuis en ge trekt daar een elektriciteitskabel door en dan trekt ge daar nog een kabel
bij en ge trekt er nog een kabel bij. Na een tijdje ga je merken van “ik heb nog wel plaats, maar toch
krijg ik er geen kabel meer bij”. Omdat je af en toe een bocht moet maken en zo. Het bijtrekken van
een kabeldoor een buis waar al kabels in zitten is veel moeilijker. Als je van het begin 10 kabels
samenknoopt en in 1 keer erdoor trekt, dan gaat het geen probleem zijn. Maar er nog een kabel
bijtrekken, die 11de, gaat wel moeilijk zijn. Dus in uw ontwerp, voorzie vanaf het begin voldoende
wachtbuizen. Voorzie ook een paar lege wachtbuizen. Zodanig dat je later na 5 jaar aan de poort nog
een videoparlofoon kunt hebben i.p.v. alleen de parlofoon. Voorzie ergens nog een wachtbuis voor
verlichting, voor misschien een warmtepomp in uw tuin. Als je later gaten moet gaan boren en
stukken aan elkaar breien en zo is het veel moeilijker dan vanaf het begin door die grote buis die
kleine buis erdoor te duwen. Dat is de gemakkelijkste manier van werken, dat je de ruimte voorziet
van het allereerste begin.
Ieder van die kleuren heeft een betekenis. De rode kabels zij hoogspanningskabels, dus van Fluvius.
De blauwe leiding is een waterleiding met aan de pijl een afsluitkraan. Wanneer er aan een kant van
die kraan in de straat gewerkt moet worden, kunnen ze die kraan sluiten en dan komt er geen water
in de werkplaats, maar kan de rest van de straat nog gewoon de wc doorspoelen en water drinken uit
de kraan. Prof raadt aan zoveel mogelijk kraantjeswater te drinken. Het is perfect gezond. De gele
leiding is een gasleiding. Dat is een heel belangrijke natuurlijk, want stel dat we een waterleiding
raken, dan spuit dat in het slechtste geval als een fontein omhoog, misschien komt er zelfs een
verzakking in de weg omdat er wat zand wegspoelt. Maar dat is allemaal te repareren. Als we een lek
3
