Samenvatting

DE MENS ONDER SPANNING

THEMA 1: ABNORMALITEIT

(AB) NORMAAL ALS GEDRAG


Criteria voor (ab) normaal gedrag:

Seligman, Walker en Rosenhan onderscheiden 7 factoren die bepalen of gedrag normaal
of abnormaal is:


1. (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden

Uitgangspunt:

 De betrokkene staat centraal (daar moeten we vanuit gaan).
 Hij of zij kan uiteindelijk het best zelf bepalen wat voor hem of haar nog kan en
wat niet.

Abnormaal:

 Wanneer iemand zeer sterk of zeer lang lijdt als gevolg van problematische
emoties:
o Sterke angsten
o Extreme negativiteit
o Gevoel van nooit stoppende ellende
 Vanuit daaruit beslist dat het zo niet verder kan

Voordeel: de klemtoon ligt heel sterk op het individuele en de persoonlijke waardering
van de betrokkene zelf

Nadelen:

- Niet elk lijden is abnormaal. We maken in ons leven allemaal gebeurtenissen mee
die voor ons kortere of langere periode leed bezorgen.
- Niet elke psychische stoornis gaat gepaard met persoonlijk lijden.


2. (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag

Uitgangspunt:

 Ieder mens heeft in zijn leven verschillende rollen te vervullen.

Abnormaal: wanneer iemand faalt als:

 Partner/ ouder werknemer

Voorbeeld fobie = belangrijk criterium om te spreken van een fobie is de mate waarin
iemand nog functioneert in het dagdagelijkse leven.



1

,Nadeel: disfunctioneel gedrag kan:

- Het eigen functioneren ondermijnen.
- Het functioneren van anderen ondermijnen.
- - MAAR: niet elk disfunctioneel gedrag gaat gepaard met een psychische stoornis.


3 (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag

Uitgangspunt

 Ieder mens gedraagt zich rationeel volgens een zekere logica.

Abnormaal: wanneer iemand zich irrationeel of onlogisch, bizar of onbegrijpelijk gedraagt,
dan beschouwen we dit als abnormaal.

 Voorbeeld extreme paranoia = iemand die gelooft dat iedereen om hen heen een
complot tegen hen smeedt, zonder enige logische of feitelijke basis, vertoont
irrationeel gedrag.


4 (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag

Uitgangspunt

 Mensen hebben nood aan voorspelbaarheid/ beheersbaarheid. Mensen voelen zich
bedreigd wanneer anderen zich niet voorspelbaar of oncontroleerbaar gedragen.

Abnormaal:

 Wanneer mensen zich niet voorspelbaar gedragen
 Wanneer mensen zich ontremd gedragen en zichzelf niet onder controle hebben
 Wanneer mensen de oorzaak of aanleiding van iemands gedrag niet kunnen
achterhalen
 Voorbeeld ongecontroleerde angstaanvallen = iemand die plotselinge en intense
angstaanvallen ervaart zonder duidelijke trigger, vertoont oncontroleerbaar
gedrag

5 (Ab)normaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag

Uitgangspunt:

 Ieder mens gedraagt zich zoals ik mezelf gedraag, zoals de meeste mensen zich
gedragen.

Abnormaal:

 Wanneer iemands gedrag sterk afwijkt van hoe ik me gedraag
 Wanneer gedrag opvalt
 Voorbeeld = iemand die in een formele zakelijke meeting plots begint te zingen en
te dansen




6 (Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag

2

,Uitgangspunt:

 Ieder mens gedraagt zich volgens sociale verwachtingen, volgens impliciete regels
voor gepast gedrag.

Abnormaal:

 Wanneer iemand zich niet aan de regels houdt, zich niet sociaal wenselijk
gedraagt
 Voorbeeld impliciete ongeschreven regels:
 “In sociale contacten houdt je oogcontact met de persoon waartegen je praat”.
 “Je maakt geen ruzie met je partner op een openbare plaats”


7 (Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag.

Uitgangspunt

 Elke maatschappij heeft zijn eigen standaardnormen waarnaar mensen streven
o Normaal is wat sociaal aanvaardbaar is
o Normaal is hoe mensen zich zouden moeten gedragen

 Abnormaal: wat te zeer afwijkt van die culturele normen en idealen, beschouwen
we als abnormaal
o Voorbeeld:
o Kindhuwelijken een cultureel bepaalde norm OF een verdoken vorm van
pedofilie?

 Voordeel: het plaatst meteen de psychopathologie binnen zijn maatschappelijke
context
 Nadelen:
o Wat te doen met gedragingen die aanvaard worden in een andere cultuur
als de onze? → Maatschappelijke normen en idealen zijn per definitie tijds-
en plaatsgebonden.
o Mensen kunnen er ook voor kiezen zich niet te conformeren aan de
maatschappelijke normen.



Waar moeten we rekenen mee houden bij het kijken naar bovenstaande criteria:

 Geen van deze criteria is op zichzelf voldoende en noodzakelijk naarmate:
o Aan meer van deze criteria is voldaan
o Een criterium extremer of frequenter voorkomt
o Meer mensen eensgezind zijn in hun beoordeling van deze criteria

Bestaat er meer evidentie voor de abnormaliteit van het gedrag

- Zelden zullen deze criteria allemaal aanwezig zijn.
- Wanneer we op basis van die criteria gedrag als abnormaal beschouwen betekent
dit niet noodzakelijk dat er ook een psychische stoornis is.

H1: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING



3

, WAT IS CLASSIFICEREN


Ordenen van:

 Gedrag
 Gevoelens
 Gedachten

Het gaat om ordenen van menselijk gedrag, ervaringen, belevingen en eigenschappen,
NIET van mensen



VAN ZOT NAAR ZIEK


Madness: gek en zot als beschrijvende diagnose

Verschillende pogingen om dit anders zijn te vatten, te classificeren

Bv. Hippocrates: de vader van de moderne geneeskunde

- Abnormaal gedrag wordt veroorzaakt door fysieke problemen
- 4 humores
- Een onevenwicht in de vier humores
- Zijn voorgestelde behandeling probeerde dit “evenwicht” te herstellen




Humor 1 : Humor 2 : Humor 3 : Humor 4 :
Phlegm Yellow Bile Blood Black Bile

Personality Personality Personality Personality
type : type : type : type
Phlegmatic Choleric Sanguine Melancholic




Evolutie van ‘madness concept’ naar ‘mental illness’ door ontdekkingen

1) Postmortem afwijkingen
2) Ontdekking van de ziektekiemen door Louis Pasteur (1862, bv. Syfilis)




VAN OPSLUITING NAAR BEHANDELING


Mensen die als zot/gek omschreven werden, werden opgesloten

4