WERELDORIËNTATIE DIDACTIEK
Naam:
Algemene richtlijnen bij het oplossen van de opdrachten
• Aan de hand van dit document neem je de volledige cursus (leerpad vakdidactiek wereldoriëntatie op
Toledo) door en werk je alle opdrachten bij dit opleidingsonderdeel uit.
• Lees alle opdrachten al even door voordat je met opdracht 1 begint. Op die manier kan je tijdig starten
met de concrete voorbereiding nl. voor opdracht 3 moet je al contact nemen met je stagementor. Voor
opdracht 4 moet je op zoek gaan naar een lln. om een activiteit uit te testen.
• Schrijf geen ellenlange verhalen, maar beperk je tot het formuleren van bondige en overzichtelijke
antwoorden op de gestelde vragen. Hou rekening met de opgegeven richtgrootte.
• Verzorg je taal. Schrijf in volzinnen, beperk opsommingen.
• Vergeet je bronnen niet te vermelden, citeer en refereer correct. Meer info hierover vind je in de cursus
informatievaardigheden.
• Vul je antwoorden op dit antwoordformulier in.
• Op het einde van deze bundel kan je, indien gewenst, een zelfevaluatie invullen.
• Deze opdrachten dien je in ten laatste één dag voor de aanvang van je basisstage wereldoriëntatie
Enkel dan is je basisstage geldig. Bij voorkeur dien je de opdrachten 3 weken voor je eerste stageles
van de basisstage wereldoriëntatie in. Enkel dan kan je er zeker van zijn dat je nog voor je eerste les de
FB zal ontvangen. Bij problemen hieromtrent mail zo snel mogelijk
• Het practicum STEM dat tot hetzelfde opleidingsonderdeel behoort (zie studiewijzer), mag ook na de
basisstage worden ingediend. Let wel: deze opdrachten en het practicum moeten in hetzelfde
academiejaar worden afgelegd.
• Dien deze oefening via SQUARE in. Meer uitleg hierover lees aan het einde van deze bundel.
! Opdracht 1 (verplicht, niet gequoteerd)
Surf naar Toledo. Bij leermiddelen vind je het leerpad vakdidactiek wereldoriëntatie.
LEERPAD - Neem punt a ‘waarom wereldoriëntatie?’ van I. Vakdidactische aanpak door.
Kruis aan
☒ Ik heb mijn idee over wereldoriënterend onderwijs in het leerpad op de padlet geplaatst
☐ Ik heb mijn idee over wereldoriënterend onderwijs niet op het canvas kunnen plaatsen, ik
noteer het hier:
LEERPAD - Neem punt b ‘krachtlijnen van de vakdidactiek’ onderdeel 1 en 2 van I.
Vakdidactische aanpak door.
,Bekijk nog eens goed het schema over de plaats van wereldoriëntatie in ZILL bij
multiperspectiviteit. Maak nu zelf op papier aan de hand van dit schema een brainstorm (in
het leerpad vind je twee voorbeelden) en probeer alle items (= onderdelen in het schema) te
concretiseren voor één van volgende thema’s
q Jagers-verzamelaars (prehistorie)
q Camouflage bij dieren
q Overstromingen (link met klimaatverandering)
Je hoeft nog niet aan een specifieke graad of klas te denken maar noteer bij zoveel mogelijk
ZILL-onderdelen onderwerpen en/of lesideeën die in de basisschool aan bod zouden kunnen
komen.
Zie deze opdracht als je eerste poging om een thema open te leren trekken. Je mag maar hoeft
dit schema nog niet heel gedetailleerd uit te werken. In opdracht 3 ga je zo’n schema voor het
wero-thema dat je zal geven in de derde graad wel grondig moeten uitwerken.
Kruis aan
☒ Ik heb bij alle cultuurgebonden ontwikkelthema’s (tijd, ruimte, natuur, techniek,
samenleving) iets kunnen noteren
☒ Ik heb ook bij enkele ontwikkelthema’s van persoonsgebonden ontwikkeling (socio-
emotionele, innerlijk kompas, initiatief en verantwoordelijkheid of zintuigelijke ontwikkeling)
iets kunnen noteren
☒ Ik ben erin geslaagd om ook enkele linken te leggen met andere ontwikkelvelden van de
cultuurgebonden ontwikkeling (media, muzische, taal, wiskunde, RK godsdienst)
Niet bij alle drie de vakjes hierboven kunnen aankruisen? Geen probleem! Ga op zoek naar
meer informatie over het onderwerp dat je gekozen hebt. De cursussen natuur, tijd en ruimte
kunnen je verder helpen. Misschien kan je meteen al iets aanvullen. Al doende leer je, ook
door samen te brainstormen kom je misschien ook wel op nieuwe ideeën. Help elkaar! Ook
later op school kan je samen met je collega’s brainstormen over mogelijke inhouden. Plaats
op het discussieforum gerust jouw ideeën en vragen hieromtrent.
ð Neem een foto van je eerste brainstorm en voeg toe als een apart bestand wanneer je
deze oefening indient.
! Opdracht 2
LEERPAD - Neem punt b ‘krachtlijnen van de vakdidactiek’ onderdeel 3 en 4 van I.
Vakdidactische aanpak en II. Een thema kiezen, voorbereiden, uitvoeren en evalueren door.
Je kan kiezen tussen 2 opdrachten
a. Wero-methodes
Het ZILL is een “open” leerplan. Dat heeft zowel voor- als nadelen. Enerzijds biedt zo’n
leerplan heel wat vrijheid en kansen om in te spelen op interesses van de lln., de actualiteit
en de omgeving, anderzijds moet er goed op toegezien worden dat alle eindtermen gehaald
worden. Het is daarom belangrijk overzicht te bewaren over de doelen waaraan gewerkt
wordt, niet alleen over een schooljaar maar ook over de verschillende leerjaren heen.
Sommige scholen doen dit via teamoverleg. Daarbij lijsten ze de thema’s die elk jaar aanbod
2
, komen op, overleggen ze over bijkomende keuzethema’s en houden ze een
leerplandoelenlijst bij voor de volledige basisschool. Heel wat scholen kiezen er echter voor
om met een methode te werken, al dan niet aangevuld met eigen thema’s. Tijdens je stage of
in je latere lespraktijk is de kans groot dat je vroeg of laat gevraagd zal worden met zo’n
methode aan de slag te gaan. Er zijn heel wat verschillende methodes voor wereldoriëntatie
op de markt.
Op de websites van de uitgeverijen vind je meestal meer informatie over de opzet van de hun
wero-methode. Hieronder enkele voorbeelden
WOUW https://www.diekeure.be/educatief/wouw/
OP VERKENNING https://opverkenning.be/nl
WERELDKANJERS https://www.plantyn.com/lager-onderwijs/wereldorientatie/wereldkanjers
Je kan heel wat verschillende methodes digitaal raadplegen. Meer info daarover vind je op Toledo >
studenten AO Kortrijk > COCON (bibliotheek) campus Kortrijk > digitale bibliotheek.
Bekijk een wero-methode grondig en noteer je algemene bevindingen over het werken met
deze methode. Verwijs hierbij naar de krachtlijnen en het stappenplan voor het toepassen
van de vakdidactiek (multiperspectiviteit, verbondenheid, nieuwsgierige en onderzoekende
houding, werkelijkheidsnabije aanpak als ook het 5-stappenplan en actieve werkvormen).
a.
b. Onderwijsvisies
Lees het artikel ‘Worden wie je moet zijn?’ (Gert Biesta)
en/of ‘Als je niet mag afkijken…’ (Michel Bauwens). Je vindt deze artikels op Toledo (map 2.
Opdrachten). Formuleer een eigen mening. Onderbouw die mening met praktijkvoorbeelden
of eigen ervaringen. Verwijs daarnaast ook expliciet naar de vakdidactiek. Welke linken zie je
met multiperspectiviteit, verbondenheid, nieuwsgierige en onderzoekende houding,
werkelijkheidsnabije aanpak alsook met de methodiek van het 5-stappenplan en het kiezen
voor actieve/coöperatieve werkvormen? Zijn er ook valkuilen of zaken die onze bijzondere
aandacht verdienen?
Voor deze opdracht mag je geen gebruik maken van genAI (chatGPT, Copilot ed.). Lees de artikelen
en noteer zelf hoe je de vakdidactiek erin herkent, formuleer je eigen mening aan de hand van concrete
toepassingen of eigen ervaringen.
Ik kies voor opdracht (kruis aan)
☒ a. Wero-methode
WERELDKANJERS https://www.plantyn.com/lager-
onderwijs/wereldorientatie/wereldkanjers
☐ b. Onderwijsvisie
Vul in (typ bij elk onderdeel hieronder je antwoord, max. 1 blz.)
Welke linken zie je met de vakdidactiek?
- Multiperspectiviteit:
Er zitten heel wat ontwikkelingen in de werkboeken. Ik heb het werkboek voor het 1e
leerjaar onder de loep genomen. Wat ik heel goed vind, dat kan persoonlijk zijn, maar in
de handleiding van de boeken staan pictogrammen die linken met de
ontwikkelingsdoelen van ZILL. Dus om een lesvoorbereiding te maken vind ik dat zelf
3
Naam:
Algemene richtlijnen bij het oplossen van de opdrachten
• Aan de hand van dit document neem je de volledige cursus (leerpad vakdidactiek wereldoriëntatie op
Toledo) door en werk je alle opdrachten bij dit opleidingsonderdeel uit.
• Lees alle opdrachten al even door voordat je met opdracht 1 begint. Op die manier kan je tijdig starten
met de concrete voorbereiding nl. voor opdracht 3 moet je al contact nemen met je stagementor. Voor
opdracht 4 moet je op zoek gaan naar een lln. om een activiteit uit te testen.
• Schrijf geen ellenlange verhalen, maar beperk je tot het formuleren van bondige en overzichtelijke
antwoorden op de gestelde vragen. Hou rekening met de opgegeven richtgrootte.
• Verzorg je taal. Schrijf in volzinnen, beperk opsommingen.
• Vergeet je bronnen niet te vermelden, citeer en refereer correct. Meer info hierover vind je in de cursus
informatievaardigheden.
• Vul je antwoorden op dit antwoordformulier in.
• Op het einde van deze bundel kan je, indien gewenst, een zelfevaluatie invullen.
• Deze opdrachten dien je in ten laatste één dag voor de aanvang van je basisstage wereldoriëntatie
Enkel dan is je basisstage geldig. Bij voorkeur dien je de opdrachten 3 weken voor je eerste stageles
van de basisstage wereldoriëntatie in. Enkel dan kan je er zeker van zijn dat je nog voor je eerste les de
FB zal ontvangen. Bij problemen hieromtrent mail zo snel mogelijk
• Het practicum STEM dat tot hetzelfde opleidingsonderdeel behoort (zie studiewijzer), mag ook na de
basisstage worden ingediend. Let wel: deze opdrachten en het practicum moeten in hetzelfde
academiejaar worden afgelegd.
• Dien deze oefening via SQUARE in. Meer uitleg hierover lees aan het einde van deze bundel.
! Opdracht 1 (verplicht, niet gequoteerd)
Surf naar Toledo. Bij leermiddelen vind je het leerpad vakdidactiek wereldoriëntatie.
LEERPAD - Neem punt a ‘waarom wereldoriëntatie?’ van I. Vakdidactische aanpak door.
Kruis aan
☒ Ik heb mijn idee over wereldoriënterend onderwijs in het leerpad op de padlet geplaatst
☐ Ik heb mijn idee over wereldoriënterend onderwijs niet op het canvas kunnen plaatsen, ik
noteer het hier:
LEERPAD - Neem punt b ‘krachtlijnen van de vakdidactiek’ onderdeel 1 en 2 van I.
Vakdidactische aanpak door.
,Bekijk nog eens goed het schema over de plaats van wereldoriëntatie in ZILL bij
multiperspectiviteit. Maak nu zelf op papier aan de hand van dit schema een brainstorm (in
het leerpad vind je twee voorbeelden) en probeer alle items (= onderdelen in het schema) te
concretiseren voor één van volgende thema’s
q Jagers-verzamelaars (prehistorie)
q Camouflage bij dieren
q Overstromingen (link met klimaatverandering)
Je hoeft nog niet aan een specifieke graad of klas te denken maar noteer bij zoveel mogelijk
ZILL-onderdelen onderwerpen en/of lesideeën die in de basisschool aan bod zouden kunnen
komen.
Zie deze opdracht als je eerste poging om een thema open te leren trekken. Je mag maar hoeft
dit schema nog niet heel gedetailleerd uit te werken. In opdracht 3 ga je zo’n schema voor het
wero-thema dat je zal geven in de derde graad wel grondig moeten uitwerken.
Kruis aan
☒ Ik heb bij alle cultuurgebonden ontwikkelthema’s (tijd, ruimte, natuur, techniek,
samenleving) iets kunnen noteren
☒ Ik heb ook bij enkele ontwikkelthema’s van persoonsgebonden ontwikkeling (socio-
emotionele, innerlijk kompas, initiatief en verantwoordelijkheid of zintuigelijke ontwikkeling)
iets kunnen noteren
☒ Ik ben erin geslaagd om ook enkele linken te leggen met andere ontwikkelvelden van de
cultuurgebonden ontwikkeling (media, muzische, taal, wiskunde, RK godsdienst)
Niet bij alle drie de vakjes hierboven kunnen aankruisen? Geen probleem! Ga op zoek naar
meer informatie over het onderwerp dat je gekozen hebt. De cursussen natuur, tijd en ruimte
kunnen je verder helpen. Misschien kan je meteen al iets aanvullen. Al doende leer je, ook
door samen te brainstormen kom je misschien ook wel op nieuwe ideeën. Help elkaar! Ook
later op school kan je samen met je collega’s brainstormen over mogelijke inhouden. Plaats
op het discussieforum gerust jouw ideeën en vragen hieromtrent.
ð Neem een foto van je eerste brainstorm en voeg toe als een apart bestand wanneer je
deze oefening indient.
! Opdracht 2
LEERPAD - Neem punt b ‘krachtlijnen van de vakdidactiek’ onderdeel 3 en 4 van I.
Vakdidactische aanpak en II. Een thema kiezen, voorbereiden, uitvoeren en evalueren door.
Je kan kiezen tussen 2 opdrachten
a. Wero-methodes
Het ZILL is een “open” leerplan. Dat heeft zowel voor- als nadelen. Enerzijds biedt zo’n
leerplan heel wat vrijheid en kansen om in te spelen op interesses van de lln., de actualiteit
en de omgeving, anderzijds moet er goed op toegezien worden dat alle eindtermen gehaald
worden. Het is daarom belangrijk overzicht te bewaren over de doelen waaraan gewerkt
wordt, niet alleen over een schooljaar maar ook over de verschillende leerjaren heen.
Sommige scholen doen dit via teamoverleg. Daarbij lijsten ze de thema’s die elk jaar aanbod
2
, komen op, overleggen ze over bijkomende keuzethema’s en houden ze een
leerplandoelenlijst bij voor de volledige basisschool. Heel wat scholen kiezen er echter voor
om met een methode te werken, al dan niet aangevuld met eigen thema’s. Tijdens je stage of
in je latere lespraktijk is de kans groot dat je vroeg of laat gevraagd zal worden met zo’n
methode aan de slag te gaan. Er zijn heel wat verschillende methodes voor wereldoriëntatie
op de markt.
Op de websites van de uitgeverijen vind je meestal meer informatie over de opzet van de hun
wero-methode. Hieronder enkele voorbeelden
WOUW https://www.diekeure.be/educatief/wouw/
OP VERKENNING https://opverkenning.be/nl
WERELDKANJERS https://www.plantyn.com/lager-onderwijs/wereldorientatie/wereldkanjers
Je kan heel wat verschillende methodes digitaal raadplegen. Meer info daarover vind je op Toledo >
studenten AO Kortrijk > COCON (bibliotheek) campus Kortrijk > digitale bibliotheek.
Bekijk een wero-methode grondig en noteer je algemene bevindingen over het werken met
deze methode. Verwijs hierbij naar de krachtlijnen en het stappenplan voor het toepassen
van de vakdidactiek (multiperspectiviteit, verbondenheid, nieuwsgierige en onderzoekende
houding, werkelijkheidsnabije aanpak als ook het 5-stappenplan en actieve werkvormen).
a.
b. Onderwijsvisies
Lees het artikel ‘Worden wie je moet zijn?’ (Gert Biesta)
en/of ‘Als je niet mag afkijken…’ (Michel Bauwens). Je vindt deze artikels op Toledo (map 2.
Opdrachten). Formuleer een eigen mening. Onderbouw die mening met praktijkvoorbeelden
of eigen ervaringen. Verwijs daarnaast ook expliciet naar de vakdidactiek. Welke linken zie je
met multiperspectiviteit, verbondenheid, nieuwsgierige en onderzoekende houding,
werkelijkheidsnabije aanpak alsook met de methodiek van het 5-stappenplan en het kiezen
voor actieve/coöperatieve werkvormen? Zijn er ook valkuilen of zaken die onze bijzondere
aandacht verdienen?
Voor deze opdracht mag je geen gebruik maken van genAI (chatGPT, Copilot ed.). Lees de artikelen
en noteer zelf hoe je de vakdidactiek erin herkent, formuleer je eigen mening aan de hand van concrete
toepassingen of eigen ervaringen.
Ik kies voor opdracht (kruis aan)
☒ a. Wero-methode
WERELDKANJERS https://www.plantyn.com/lager-
onderwijs/wereldorientatie/wereldkanjers
☐ b. Onderwijsvisie
Vul in (typ bij elk onderdeel hieronder je antwoord, max. 1 blz.)
Welke linken zie je met de vakdidactiek?
- Multiperspectiviteit:
Er zitten heel wat ontwikkelingen in de werkboeken. Ik heb het werkboek voor het 1e
leerjaar onder de loep genomen. Wat ik heel goed vind, dat kan persoonlijk zijn, maar in
de handleiding van de boeken staan pictogrammen die linken met de
ontwikkelingsdoelen van ZILL. Dus om een lesvoorbereiding te maken vind ik dat zelf
3
