Personen- en
familierecht
2024-2025
HoGent
,HOOFDSTUK 1: SITUERING VAN
HET PERSONEN EN
FAMILIERECHT
DE SITUERING VAN HET PERSONEN EN FAMILIERECHT
PERSONENRECHT
Het personenrecht regelt het statuut van de persoon en zijn rechtspositie in de
maatschappij
FAMILIERECHT
Het familierecht regelt de privaatrechtelijke verhouding tussen partners, ouders en
kinderen en hun aanverwanten.
1
,HOOFDSTUK 2:
ONTWIKKELINGEN IN HET
PERSONEN EN FAMILIERECHT
INLEIDING
Het traditioneel huwelijk was een huwelijk tussen man en vrouw. Hierbij werd er een
onderscheid gemaakt tussen kinderen binnen het huwelijk en kinderen buiten het
huwelijk. Kinderen binnen het huwelijk hadden meer rechten dan kinderen buiten het
huwelijk.
Arrest-Marckx: Paula Marckx was een alleenstaande moeder, die haar kind moest
adopteren zodat het evenveel rechten zou krijgen als een kind binnen het huwelijk. Ze is
hiervoor naar het EHRM gestapt. Het EHRM heeft haar gelijk gegeven, waardoor kinderen
buiten het huwelijk evenveel rechten kregen als kinderen binnen het huwelijk.
ANCIEN RÉGIME
- Basis: man – vrouw – kinderen
- Echtscheiding was verboden
- De man was de baas binnen het gezin
19 E EEUW – EERSTE HELFT 20 E EEUW
- Huwelijk was wettelijk niet verplicht (MAAR de facto wel door het maatschappelijke
druk)
- Echtscheiding was mogelijk onder beperkende voorwaarden (OOK schaamte bij
echtscheiding)
- De man was nog steeds de baas binnen het gezin
VANAF TWEEDE HELT 20 E EEUW
Na WO2 onderging de Westerse samenleving zeer ingrijpende veranderingen op het vlak
van maatschappelijke waarden en praktijken. Deze veranderingen hadden invloed op
huwelijk, relaties, ouderschap en gezinshervormingen. De wetgeving heeft deze evoluties
gevolgd.
Evolutie:
- 1932: vrouw kreeg beheer over goederen uit haar beroepsarbeid
- 1958: opheffing handelingsonbekwaamheid gehuwde vrouw
2
, - 1958: afschaffing toestemming aan vrouw van man voor beroepsactiviteit
- 1962: afschaffing machtiging ouders voor echtscheiding
- 1965: man en vrouw delen ouderlijke macht over kinderen – bij meningsverschil
beslist vader
- 1969: afschaffing regel: EOT pas mogelijk na 20 jaar huwelijk of als de vrouw
ouder was dan 45 jaar
- 1975: homoseksualiteit niet langer strafbaar
- 1976: man en vrouw volkomen gelijk
- 1972: afschaffing regel: bij EOT gaat helft van vermogen van echtgenoten
automatisch over op de kinderen
- 1987: overspel niet langer strafbaar
- 1987: gelijkstelling van kinderen geboren binnen en buiten het huwelijk
- 1998: naast huwelijk is ook wettelijke samenwoning mogelijk
- 1995: gezamenlijke uitoefening ouderlijk gezag wordt de regel
- 2003: holebi-huwelijk mogelijk
- 2006: adoptie door holebi-koppels mogelijk
- 2014: meemoederschap
o Meemoederschap: de vrouwelijke partner van de biologische moeder
automatisch de tweede wettelijke ouder van het kind wordt, zonder
adoptieprocedure
o Meemoeder: vrouwelijke partner van de biologische moeder
Evoluties in de toekomst:
- Ontwikkelingen ikv genderidentiteit
- Juridische meerouderschap
o Hedendaags: een kind kan maar 2 juridische ouders hebben, maar de
juridische meerouderschap is in onderzoek momenteel
- Donoranonimiteit
o Hedendaags: donors zijn anoniem, maar het GwH heeft geoordeeld dat
kinderen WEL recht hebben op afstammingsinformatie
- Internationale adoptie
- ….
3
familierecht
2024-2025
HoGent
,HOOFDSTUK 1: SITUERING VAN
HET PERSONEN EN
FAMILIERECHT
DE SITUERING VAN HET PERSONEN EN FAMILIERECHT
PERSONENRECHT
Het personenrecht regelt het statuut van de persoon en zijn rechtspositie in de
maatschappij
FAMILIERECHT
Het familierecht regelt de privaatrechtelijke verhouding tussen partners, ouders en
kinderen en hun aanverwanten.
1
,HOOFDSTUK 2:
ONTWIKKELINGEN IN HET
PERSONEN EN FAMILIERECHT
INLEIDING
Het traditioneel huwelijk was een huwelijk tussen man en vrouw. Hierbij werd er een
onderscheid gemaakt tussen kinderen binnen het huwelijk en kinderen buiten het
huwelijk. Kinderen binnen het huwelijk hadden meer rechten dan kinderen buiten het
huwelijk.
Arrest-Marckx: Paula Marckx was een alleenstaande moeder, die haar kind moest
adopteren zodat het evenveel rechten zou krijgen als een kind binnen het huwelijk. Ze is
hiervoor naar het EHRM gestapt. Het EHRM heeft haar gelijk gegeven, waardoor kinderen
buiten het huwelijk evenveel rechten kregen als kinderen binnen het huwelijk.
ANCIEN RÉGIME
- Basis: man – vrouw – kinderen
- Echtscheiding was verboden
- De man was de baas binnen het gezin
19 E EEUW – EERSTE HELFT 20 E EEUW
- Huwelijk was wettelijk niet verplicht (MAAR de facto wel door het maatschappelijke
druk)
- Echtscheiding was mogelijk onder beperkende voorwaarden (OOK schaamte bij
echtscheiding)
- De man was nog steeds de baas binnen het gezin
VANAF TWEEDE HELT 20 E EEUW
Na WO2 onderging de Westerse samenleving zeer ingrijpende veranderingen op het vlak
van maatschappelijke waarden en praktijken. Deze veranderingen hadden invloed op
huwelijk, relaties, ouderschap en gezinshervormingen. De wetgeving heeft deze evoluties
gevolgd.
Evolutie:
- 1932: vrouw kreeg beheer over goederen uit haar beroepsarbeid
- 1958: opheffing handelingsonbekwaamheid gehuwde vrouw
2
, - 1958: afschaffing toestemming aan vrouw van man voor beroepsactiviteit
- 1962: afschaffing machtiging ouders voor echtscheiding
- 1965: man en vrouw delen ouderlijke macht over kinderen – bij meningsverschil
beslist vader
- 1969: afschaffing regel: EOT pas mogelijk na 20 jaar huwelijk of als de vrouw
ouder was dan 45 jaar
- 1975: homoseksualiteit niet langer strafbaar
- 1976: man en vrouw volkomen gelijk
- 1972: afschaffing regel: bij EOT gaat helft van vermogen van echtgenoten
automatisch over op de kinderen
- 1987: overspel niet langer strafbaar
- 1987: gelijkstelling van kinderen geboren binnen en buiten het huwelijk
- 1998: naast huwelijk is ook wettelijke samenwoning mogelijk
- 1995: gezamenlijke uitoefening ouderlijk gezag wordt de regel
- 2003: holebi-huwelijk mogelijk
- 2006: adoptie door holebi-koppels mogelijk
- 2014: meemoederschap
o Meemoederschap: de vrouwelijke partner van de biologische moeder
automatisch de tweede wettelijke ouder van het kind wordt, zonder
adoptieprocedure
o Meemoeder: vrouwelijke partner van de biologische moeder
Evoluties in de toekomst:
- Ontwikkelingen ikv genderidentiteit
- Juridische meerouderschap
o Hedendaags: een kind kan maar 2 juridische ouders hebben, maar de
juridische meerouderschap is in onderzoek momenteel
- Donoranonimiteit
o Hedendaags: donors zijn anoniem, maar het GwH heeft geoordeeld dat
kinderen WEL recht hebben op afstammingsinformatie
- Internationale adoptie
- ….
3