Praktisch sociaal recht
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: inleiding tot het sociaal recht.................................................................................................... 3
1 Wat is arbeidsrecht............................................................................................................................................4
2 Wat is sociale zekerheid....................................................................................................................................5
3 Statuten in het arbeidsrecht..............................................................................................................................5
4 Geschillen in het arbeidsrecht............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: statuten in het arbeidsrecht...................................................................................................... 6
1 Wie is werknemer?............................................................................................................................................6
2 Wie is zelfstandige?...........................................................................................................................................6
3 Wie is ambtenaar?.............................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3: sociaal statuut werknemer........................................................................................................ 7
1 Structuur en opdracht van de RSZ.....................................................................................................................7
2 Berekening van de bijdragen.............................................................................................................................7
2.1 Principe......................................................................................................................................................7
2.2 Loon................................................................................................................................................................7
3 Hoeveel RSZ moet een WG betalen voor een WN?...........................................................................................8
3.1 Bijdragevoeten...........................................................................................................................................8
3.2 Werkgeversverminderingen RSZ...............................................................................................................8
4 Hoeveel RSZ betaalt de WN?.............................................................................................................................9
5 Nettloon WN......................................................................................................................................................9
6 Bedrijfsvoorheffing............................................................................................................................................9
7 Formaliteiten van werkgever naar RSZ..............................................................................................................9
8 Formaliteiten personeel...................................................................................................................................10
Hoofdstuk 4: sociaal statuut van zelfstandige............................................................................................... 11
1 Eénmanszaak of vennootschap.......................................................................................................................11
2 Verplichtingen als zelfstandige........................................................................................................................11
3 Sociale bijdragen zelfstandige.........................................................................................................................12
Hoofdstuk 5: sociaal statuut ambtenaar....................................................................................................... 13
1 Statutair versus contractueel..........................................................................................................................13
Hoofdstuk 6: de arbeidsovereenkomst – algemene bepalingen....................................................................14
1 Geldigheidsvereisten........................................................................................................................................14
2 Vormvereisten..................................................................................................................................................14
3 Beoogde arbeid................................................................................................................................................14
4 De duur van de arbeidsovereenkomst.............................................................................................................14
, Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur..............................................................................................14
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur...................................................................................................14
Arbeidsovereenkomst voor duidelijk omschreven werk...............................................................................15
Vervangingsovereenkomst............................................................................................................................15
5 De omvang van het werk.................................................................................................................................15
Hoofdstuk 7: gelijke behandeling – taalgebruik – verplichtingen...................................................................16
1 Gelijke behandeling.........................................................................................................................................16
Tijdens de sollicitatie.....................................................................................................................................16
Maatregelen ter bescherming van de sollicitant...........................................................................................16
2 Taalgebruik......................................................................................................................................................17
3 Verplichtingen van de partijen........................................................................................................................17
Hoofdstuk 8: clausules in de arbeidsovereenkomst......................................................................................18
1 Proefbeding......................................................................................................................................................18
Studentenovereenkomst...............................................................................................................................18
Uitzendarbeid................................................................................................................................................18
2 Scholingsbeding...............................................................................................................................................18
3 Scheidsrechterlijk beding.................................................................................................................................19
4 Concurrentiebeding.........................................................................................................................................19
Gewoon concurrentiebeding.........................................................................................................................20
Hoofdstuk 9: deel 1 – overmacht & staking..................................................................................................21
1 Schorsing..........................................................................................................................................................21
2 Overmacht.......................................................................................................................................................21
Begrip.............................................................................................................................................................21
Geen overmacht............................................................................................................................................21
Wettelijk geregelde situaties.........................................................................................................................21
3 Staking.............................................................................................................................................................22
4 Onvolledige arbeidsdag...................................................................................................................................22
Hoofdstuk 10: deel 2 – klein verlet en dwingende redenen...........................................................................23
1 Kort verzuim.....................................................................................................................................................23
2 Dwingende redenen.........................................................................................................................................23
Hoofdstuk 11: deel 3 – arbeidsongeschiktheid.............................................................................................. 24
1 Ziekte en ongeval.............................................................................................................................................24
2 Gewaarborgd loon bij arbeidsongeschiktheid.................................................................................................25
Hoofdstuk 12: deel 4 – zwangerschapsverlof................................................................................................ 26
Moederschapsverlof...........................................................................................................................................26
Geboorteverlof....................................................................................................................................................27
Hoofdstuk 13: deel 5 – vakantie................................................................................................................... 28
1 Vakantie...........................................................................................................................................................28
2 Jaarlijkse vakantie............................................................................................................................................28
Jeugdvakantie................................................................................................................................................28
, Seniorvakantie...............................................................................................................................................29
Hoofdstuk 14: deel 1 – inleiding................................................................................................................... 30
1 Algemeen.........................................................................................................................................................30
2 Beïndiging........................................................................................................................................................30
3 Ontslag.............................................................................................................................................................31
Hoofdstuk 15: deel 2 – ontslag om dringende redenen.................................................................................32
1 Waarmee moet een werkgever rekening houden?.........................................................................................32
Hoofdstuk 16: deel 3 – einde van de arbeidsovereenkomst..........................................................................33
1 Opzegging van AO onbepaalde duur...............................................................................................................33
2 De opzegtermijn...............................................................................................................................................34
2.1 arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur vanaf 01/01/2014...........................................................34
2.2 Arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur van vóór 01/01/2014...................................................36
2.3 Schorsing van de opzegtermijn................................................................................................................36
2.4 Sollicitatieverlof tijdens de opzegtermijn................................................................................................37
3 Verbreking van de arbeidsovereenkomst........................................................................................................37
4 Ontslagmotivering...........................................................................................................................................38
5 Outplacement..................................................................................................................................................38
Hoofdstuk 17: deel 1 – collectief arbeidsrecht inleiding................................................................................39
Hoofdstuk 18: deel 2 – collectief overleg...................................................................................................... 41
Inleiding
Hoofdstuk 1: inleiding tot het sociaal recht
Sociale wetgeving omvat:
- Arbeidsrecht
- Sociale zekerheidsrecht
- (Wetgeving inzake minimumvoorzieningen (sociale bijstand))
Arbeidsrecht:
- Regelt verhoudingen tussen werknemers en werkgevers
- Omvat o.a. de wetgeving i.v.m. de arbeidsovereenkomsten, arbeidsreglement, …
Sociale zekerheidsrecht:
- Omvat alle maatregelen waardoor werknemers en zelfstandigen de mogelijkheid
wordt gegeven om in alle omstandigheden hun levensonderhoud te voorzien.
Geen duidelijk afgebakend geheel:
- Onoverzichtelijk
- Meerdere rechtsbronnen
, o Wetten/decreten/ordonnanties
o Koninklijke/ministeriële besluiten
o Rechtspraak/rechtsleer/gewoonte/gebruik
o Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
o Arbeidsreglement
o Arbeidsovereenkomst
- Constant onderhevig aan evolutie (bv coronamaatregelen)
Doel van sociale wetgeving:
- Bescherming van de belangen van de werknemers en de sociaal verzekerden
- Bevorderen van hun welzijn beschermingswetten
Sociale wetgeving is van groot belang in het leven van elke werknemer:
- rechten en plichten t.o.v. de werkgever liggen vast in de wetgeven op
arbeidsovereenkomsten;
- wetgeving verzekert hem vrije tijd door bv bepaalde feestdagen;
- minimuminkomen wordt hem verzekert door de wet op ziekteverzekering.
1 Wat is arbeidsrecht
Individueel arbeidsrecht:
- Regelt de individuele relatie tussen één werkgever en één werknemer
o Sluiten van arbeidsovereenkomst en de uitvoering ervan
o Schorsing van arbeidsovereenkomst
o Beëindiging van arbeidsovereenkomst
- Zeer veel vrijheid, maar oppassen voor dwingend recht en de hiërarchie van
rechtsbronnen
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: inleiding tot het sociaal recht.................................................................................................... 3
1 Wat is arbeidsrecht............................................................................................................................................4
2 Wat is sociale zekerheid....................................................................................................................................5
3 Statuten in het arbeidsrecht..............................................................................................................................5
4 Geschillen in het arbeidsrecht............................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: statuten in het arbeidsrecht...................................................................................................... 6
1 Wie is werknemer?............................................................................................................................................6
2 Wie is zelfstandige?...........................................................................................................................................6
3 Wie is ambtenaar?.............................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3: sociaal statuut werknemer........................................................................................................ 7
1 Structuur en opdracht van de RSZ.....................................................................................................................7
2 Berekening van de bijdragen.............................................................................................................................7
2.1 Principe......................................................................................................................................................7
2.2 Loon................................................................................................................................................................7
3 Hoeveel RSZ moet een WG betalen voor een WN?...........................................................................................8
3.1 Bijdragevoeten...........................................................................................................................................8
3.2 Werkgeversverminderingen RSZ...............................................................................................................8
4 Hoeveel RSZ betaalt de WN?.............................................................................................................................9
5 Nettloon WN......................................................................................................................................................9
6 Bedrijfsvoorheffing............................................................................................................................................9
7 Formaliteiten van werkgever naar RSZ..............................................................................................................9
8 Formaliteiten personeel...................................................................................................................................10
Hoofdstuk 4: sociaal statuut van zelfstandige............................................................................................... 11
1 Eénmanszaak of vennootschap.......................................................................................................................11
2 Verplichtingen als zelfstandige........................................................................................................................11
3 Sociale bijdragen zelfstandige.........................................................................................................................12
Hoofdstuk 5: sociaal statuut ambtenaar....................................................................................................... 13
1 Statutair versus contractueel..........................................................................................................................13
Hoofdstuk 6: de arbeidsovereenkomst – algemene bepalingen....................................................................14
1 Geldigheidsvereisten........................................................................................................................................14
2 Vormvereisten..................................................................................................................................................14
3 Beoogde arbeid................................................................................................................................................14
4 De duur van de arbeidsovereenkomst.............................................................................................................14
, Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur..............................................................................................14
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur...................................................................................................14
Arbeidsovereenkomst voor duidelijk omschreven werk...............................................................................15
Vervangingsovereenkomst............................................................................................................................15
5 De omvang van het werk.................................................................................................................................15
Hoofdstuk 7: gelijke behandeling – taalgebruik – verplichtingen...................................................................16
1 Gelijke behandeling.........................................................................................................................................16
Tijdens de sollicitatie.....................................................................................................................................16
Maatregelen ter bescherming van de sollicitant...........................................................................................16
2 Taalgebruik......................................................................................................................................................17
3 Verplichtingen van de partijen........................................................................................................................17
Hoofdstuk 8: clausules in de arbeidsovereenkomst......................................................................................18
1 Proefbeding......................................................................................................................................................18
Studentenovereenkomst...............................................................................................................................18
Uitzendarbeid................................................................................................................................................18
2 Scholingsbeding...............................................................................................................................................18
3 Scheidsrechterlijk beding.................................................................................................................................19
4 Concurrentiebeding.........................................................................................................................................19
Gewoon concurrentiebeding.........................................................................................................................20
Hoofdstuk 9: deel 1 – overmacht & staking..................................................................................................21
1 Schorsing..........................................................................................................................................................21
2 Overmacht.......................................................................................................................................................21
Begrip.............................................................................................................................................................21
Geen overmacht............................................................................................................................................21
Wettelijk geregelde situaties.........................................................................................................................21
3 Staking.............................................................................................................................................................22
4 Onvolledige arbeidsdag...................................................................................................................................22
Hoofdstuk 10: deel 2 – klein verlet en dwingende redenen...........................................................................23
1 Kort verzuim.....................................................................................................................................................23
2 Dwingende redenen.........................................................................................................................................23
Hoofdstuk 11: deel 3 – arbeidsongeschiktheid.............................................................................................. 24
1 Ziekte en ongeval.............................................................................................................................................24
2 Gewaarborgd loon bij arbeidsongeschiktheid.................................................................................................25
Hoofdstuk 12: deel 4 – zwangerschapsverlof................................................................................................ 26
Moederschapsverlof...........................................................................................................................................26
Geboorteverlof....................................................................................................................................................27
Hoofdstuk 13: deel 5 – vakantie................................................................................................................... 28
1 Vakantie...........................................................................................................................................................28
2 Jaarlijkse vakantie............................................................................................................................................28
Jeugdvakantie................................................................................................................................................28
, Seniorvakantie...............................................................................................................................................29
Hoofdstuk 14: deel 1 – inleiding................................................................................................................... 30
1 Algemeen.........................................................................................................................................................30
2 Beïndiging........................................................................................................................................................30
3 Ontslag.............................................................................................................................................................31
Hoofdstuk 15: deel 2 – ontslag om dringende redenen.................................................................................32
1 Waarmee moet een werkgever rekening houden?.........................................................................................32
Hoofdstuk 16: deel 3 – einde van de arbeidsovereenkomst..........................................................................33
1 Opzegging van AO onbepaalde duur...............................................................................................................33
2 De opzegtermijn...............................................................................................................................................34
2.1 arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur vanaf 01/01/2014...........................................................34
2.2 Arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur van vóór 01/01/2014...................................................36
2.3 Schorsing van de opzegtermijn................................................................................................................36
2.4 Sollicitatieverlof tijdens de opzegtermijn................................................................................................37
3 Verbreking van de arbeidsovereenkomst........................................................................................................37
4 Ontslagmotivering...........................................................................................................................................38
5 Outplacement..................................................................................................................................................38
Hoofdstuk 17: deel 1 – collectief arbeidsrecht inleiding................................................................................39
Hoofdstuk 18: deel 2 – collectief overleg...................................................................................................... 41
Inleiding
Hoofdstuk 1: inleiding tot het sociaal recht
Sociale wetgeving omvat:
- Arbeidsrecht
- Sociale zekerheidsrecht
- (Wetgeving inzake minimumvoorzieningen (sociale bijstand))
Arbeidsrecht:
- Regelt verhoudingen tussen werknemers en werkgevers
- Omvat o.a. de wetgeving i.v.m. de arbeidsovereenkomsten, arbeidsreglement, …
Sociale zekerheidsrecht:
- Omvat alle maatregelen waardoor werknemers en zelfstandigen de mogelijkheid
wordt gegeven om in alle omstandigheden hun levensonderhoud te voorzien.
Geen duidelijk afgebakend geheel:
- Onoverzichtelijk
- Meerdere rechtsbronnen
, o Wetten/decreten/ordonnanties
o Koninklijke/ministeriële besluiten
o Rechtspraak/rechtsleer/gewoonte/gebruik
o Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
o Arbeidsreglement
o Arbeidsovereenkomst
- Constant onderhevig aan evolutie (bv coronamaatregelen)
Doel van sociale wetgeving:
- Bescherming van de belangen van de werknemers en de sociaal verzekerden
- Bevorderen van hun welzijn beschermingswetten
Sociale wetgeving is van groot belang in het leven van elke werknemer:
- rechten en plichten t.o.v. de werkgever liggen vast in de wetgeven op
arbeidsovereenkomsten;
- wetgeving verzekert hem vrije tijd door bv bepaalde feestdagen;
- minimuminkomen wordt hem verzekert door de wet op ziekteverzekering.
1 Wat is arbeidsrecht
Individueel arbeidsrecht:
- Regelt de individuele relatie tussen één werkgever en één werknemer
o Sluiten van arbeidsovereenkomst en de uitvoering ervan
o Schorsing van arbeidsovereenkomst
o Beëindiging van arbeidsovereenkomst
- Zeer veel vrijheid, maar oppassen voor dwingend recht en de hiërarchie van
rechtsbronnen
