II Ren é Descar tes
On ne saurait rien imaginer de si étrange et si
peu croyable, qu’il n’ait été dit par quelqu'un
des philosophes’ (Descartes, Discours de la Méthode)
2 delen: wetenschappelijke revolutie + Descartes tocht nr kennis
probleem van lichaam en geest verhouding
comparatieve pscychologie kunnen dieren ook denken? (want bij psycho gebruiken ze
oook proefdieren
! verschil tussen mentale inhouden hebben & mentale belangen) zie H4
Vervult een bepaalde rol die verschilt vd rol die we vorige week hadden gezien (als horzo,
spelbreker; de filo trekt alles in tijfel)
Rol v descartes: de curiosus = filosofische rol gaat over nieuwsgierigheid, engageert zich in heel
veel
0. Inleiding
- Descartes = Franse filosoof (publiceerde over fysica + wiskunde, maar
vooral filosoof) uit de 17de E (= wetenschappelijke revolutie:
wetenschap: bewondering filosofie: minachting: niets was zeker, over
alles was men het oneens)
- In de wetenschap: steeds nieuwe wetten , theorieën en bovenal zekerheid!
Descartes wil dit ook vr de filosofie; hoe komt het dat de wetenschappen zoveel
zekere kennis produceren? => Descartes op een zoektocht nr zekere kennis
- Opbouw hoofdstuk:
o Sleutelfiguren uit wetenschappelijke revolutie
o Levensverhaal van Descartes
o Zijn kennisleer (epistemologie):
- destructieve beweging: gangbare kennis op de helling gezet door
aan alles te twijfelen
- kennis opbouwen aan de hand van onbetwijfelbare zekerheden
o Kritiek van andere filosofen op zijn aanpak (niet radicaal en kritisch
genoeg)
*wetenschappelijke revolutie = periode in westerse intellectuele geschiedenis waarin wetenschappen vollop tot
stand kwamen
Notities:
D verbergt niet dat hij zich ergert aan zijn tijdgenoten
Scholastiek= manier v filosoferen aan eind vd middeleeuwen (heel complex) , langdradige bijbbel
aan ideëen vd scholastiek descartes h hier een hekel aan: quote: “mijn voorgangers hebben een
hoop zever uitgepraat
Één van de vijf schedels van Descartes: net voor zijn dood was hij een beroemdheid geworden =>
iedereen wou een band hebben hem => claimen dat ze allerlei dingen van hem in bezit hadden
1
, - Werd op een bepaald moment uitgenodigd dr een koningen uit het Noorden: sterft
overweg terug nr huis verliezen ze veel van zijn botten
=Ironisch, want descartes beweerde dat we geen lichaam nodig hebben om te bestaan
was als dualist ervan overtuigt dat wat hij is in zijn geest zit, compleet los van het
lichaam
Rol van descartes in het intellectuele leven:
Overgang van middeleeuwen (scholastiek) nr moderne filosofie
Hij wou zekerheid; nam dus geen genoegen met waarschijnlijkheid: hoe weten we wat waar
is?
genen zijn probabilistische oorzaken, géén deterministische
Inspiratiebron: wetenschappelijke revolutie
Erasmus, ging vooraf aan descartes heeft een rol vervult die vgl is met de rol van descartes
- Erasmus bestudeert bijbelteksten (filoloog)
- was een vd eerste die de geschiedenis v bijbelteksten begon uit te pluizen, had het gevoel
dat er zaken verkeerd waren vertaald, dingen werden toegevoegd
- Hij heeft een grote rol gespeeld bij het terugkeren van de bronteksten: toonde aan dat
bijbelteksten een mensenwerk waren
- In het drietalencollege (latijn, grieks, hebreeuws): wou een nieuwe generatie kweken…
Erasmus + Descartes wouden beide autotiteit ondergraven (als je in de ME iets wou weten
autoriteiten raadplegen)
=>vanaf nu wouden ze voortgaan op empirie ipv autoriteiten te vertrouwen => de autoriteit w
verdacht
1. De wetenschappelijke revolutie
achtergrond
Omschakeling ME MT
Opkomst wiskunde & NW
Gevecht met eeuwenouden vooroordelen: het middeleeuwse denken was doordrongen met
vooroordelen (bv de bijbel, oud testament mensen beschouwden dat als iets
wetenschappelijk => discusies, inquesities, gevolgning etc
17de eeuw= bijzonder productieve periode in de ontwikkeling van ‘ de
wetenschappen” (wetenschappelijke revolutie)
Copernicus + Galilei + Newton op zoek naar een radicaal nieuw begin in de
menselijke zoektocht naar kennis.
‘Fragmenten’ uit de wetenschappelijke revolutie om Descartes beter te begrijpen:
a) Copernicus: 16de eeuw, Pools sterrenkundige (astronomie):
1. Heliocentrisme ipv geocentrisme => een “kosmologische krenking”
- Heliocentrisme: de zon is het middelpunt van het universum en de aarde
draait rond de zon:
- traditionele geocentrisme: belangrijk voor de christelijke kosmologie
én collega-astronomen die Griekse astronoom Claudius Ptolemaeus uit de
2de E na Chr volgden
2
On ne saurait rien imaginer de si étrange et si
peu croyable, qu’il n’ait été dit par quelqu'un
des philosophes’ (Descartes, Discours de la Méthode)
2 delen: wetenschappelijke revolutie + Descartes tocht nr kennis
probleem van lichaam en geest verhouding
comparatieve pscychologie kunnen dieren ook denken? (want bij psycho gebruiken ze
oook proefdieren
! verschil tussen mentale inhouden hebben & mentale belangen) zie H4
Vervult een bepaalde rol die verschilt vd rol die we vorige week hadden gezien (als horzo,
spelbreker; de filo trekt alles in tijfel)
Rol v descartes: de curiosus = filosofische rol gaat over nieuwsgierigheid, engageert zich in heel
veel
0. Inleiding
- Descartes = Franse filosoof (publiceerde over fysica + wiskunde, maar
vooral filosoof) uit de 17de E (= wetenschappelijke revolutie:
wetenschap: bewondering filosofie: minachting: niets was zeker, over
alles was men het oneens)
- In de wetenschap: steeds nieuwe wetten , theorieën en bovenal zekerheid!
Descartes wil dit ook vr de filosofie; hoe komt het dat de wetenschappen zoveel
zekere kennis produceren? => Descartes op een zoektocht nr zekere kennis
- Opbouw hoofdstuk:
o Sleutelfiguren uit wetenschappelijke revolutie
o Levensverhaal van Descartes
o Zijn kennisleer (epistemologie):
- destructieve beweging: gangbare kennis op de helling gezet door
aan alles te twijfelen
- kennis opbouwen aan de hand van onbetwijfelbare zekerheden
o Kritiek van andere filosofen op zijn aanpak (niet radicaal en kritisch
genoeg)
*wetenschappelijke revolutie = periode in westerse intellectuele geschiedenis waarin wetenschappen vollop tot
stand kwamen
Notities:
D verbergt niet dat hij zich ergert aan zijn tijdgenoten
Scholastiek= manier v filosoferen aan eind vd middeleeuwen (heel complex) , langdradige bijbbel
aan ideëen vd scholastiek descartes h hier een hekel aan: quote: “mijn voorgangers hebben een
hoop zever uitgepraat
Één van de vijf schedels van Descartes: net voor zijn dood was hij een beroemdheid geworden =>
iedereen wou een band hebben hem => claimen dat ze allerlei dingen van hem in bezit hadden
1
, - Werd op een bepaald moment uitgenodigd dr een koningen uit het Noorden: sterft
overweg terug nr huis verliezen ze veel van zijn botten
=Ironisch, want descartes beweerde dat we geen lichaam nodig hebben om te bestaan
was als dualist ervan overtuigt dat wat hij is in zijn geest zit, compleet los van het
lichaam
Rol van descartes in het intellectuele leven:
Overgang van middeleeuwen (scholastiek) nr moderne filosofie
Hij wou zekerheid; nam dus geen genoegen met waarschijnlijkheid: hoe weten we wat waar
is?
genen zijn probabilistische oorzaken, géén deterministische
Inspiratiebron: wetenschappelijke revolutie
Erasmus, ging vooraf aan descartes heeft een rol vervult die vgl is met de rol van descartes
- Erasmus bestudeert bijbelteksten (filoloog)
- was een vd eerste die de geschiedenis v bijbelteksten begon uit te pluizen, had het gevoel
dat er zaken verkeerd waren vertaald, dingen werden toegevoegd
- Hij heeft een grote rol gespeeld bij het terugkeren van de bronteksten: toonde aan dat
bijbelteksten een mensenwerk waren
- In het drietalencollege (latijn, grieks, hebreeuws): wou een nieuwe generatie kweken…
Erasmus + Descartes wouden beide autotiteit ondergraven (als je in de ME iets wou weten
autoriteiten raadplegen)
=>vanaf nu wouden ze voortgaan op empirie ipv autoriteiten te vertrouwen => de autoriteit w
verdacht
1. De wetenschappelijke revolutie
achtergrond
Omschakeling ME MT
Opkomst wiskunde & NW
Gevecht met eeuwenouden vooroordelen: het middeleeuwse denken was doordrongen met
vooroordelen (bv de bijbel, oud testament mensen beschouwden dat als iets
wetenschappelijk => discusies, inquesities, gevolgning etc
17de eeuw= bijzonder productieve periode in de ontwikkeling van ‘ de
wetenschappen” (wetenschappelijke revolutie)
Copernicus + Galilei + Newton op zoek naar een radicaal nieuw begin in de
menselijke zoektocht naar kennis.
‘Fragmenten’ uit de wetenschappelijke revolutie om Descartes beter te begrijpen:
a) Copernicus: 16de eeuw, Pools sterrenkundige (astronomie):
1. Heliocentrisme ipv geocentrisme => een “kosmologische krenking”
- Heliocentrisme: de zon is het middelpunt van het universum en de aarde
draait rond de zon:
- traditionele geocentrisme: belangrijk voor de christelijke kosmologie
én collega-astronomen die Griekse astronoom Claudius Ptolemaeus uit de
2de E na Chr volgden
2
