Samenvatting Inleiding tot de Economie

Inleiding tot de Economie
1. Openingscollege Hilde Crevits
1.1. Economie voor Corona
1.1.1. Open Economie

- Centrale ligging Vlaanderen/België  Poort tot Europa
 Export > Import (1/3 jobs Vlaanderen)
o VL = 80 % Export België
o = Open Economie
- Export daalt met 30%  Toeleveringsketens haperen, tekorten aan essentiële (medische)
producten
- Harde Brexit: bedreigt 28.000 banen

1.1.2. Krappe arbeidsmarkt

- Per vacature slechts 2 personen beschikbaar (vergrijzing)
 Aantrekkelijk aanbod doen voor werkzoekenden
 Werkzoekenden zonder juiste diploma + knelpuntberoepen (mismatch)
- Werkloosheid stijgt (8,6%) + vangnet werkloosheid (1 milj. op hoogtepunt crisis)

1.1.3. Hoge Producti viteit

- Groei productiviteit moet terug hoger (limieten v hard werken en gewone technologie
bereikt)
- Hele grote krimp, gevolgd door (verwachte) enorme stijging

1.1.4. Hoge Scholingsgraad

- 50% v 25-40 jarigen heeft hoger diploma
- Levenslang leren
- Sluiting scholen en universiteiten (leerachterstand)  extra aandacht naar kwetsbaren

1.1.5. Innovati e-gedreven

- Hoge uitgaven R&D, sterke onderzoekscentra & universiteiten
- Innovatie aanvragen kwart meer dan anders  boost door onduidelijkheid Corona.
- Kenniscentra en onderzoekers blijven aan top (vb. VIB)



1.2. Economie in tijden van Corona
 Zie rode tekst



1.3. Relance na Corona
1.3.1. Relance part 1: EHBO

- 1,5 miljd coronapremies voor bedrijven en ondernemingen (Verplichte sluiting 
Omzetverlies)

1.3.2. Relance part 2: investeren

,- Deficit spending (Keynes)  Investeringen voor groei en dynamiek in bedrijfsleven
1. Veerkracht voor mensen op de arbeidsmarkt
 Levenslang leren (achter op Europees gemiddelde)  Boost geven aan online leren
 Gebrek aan motivatie
 Zeer veel inactieven en veel werkzoekenden
o Werkbare jobs
o Matching op de arbeidsmarkt

2. Sprong in digitalisering
 Iedere Vlaming digitaal
 Grote en kleine bedrijven digitaal
 Voorsprong nemen met artificiële intelligentie en cyberveiligheid (AI impuls-programma)
o Ethische kwesties?
3. Sprong in duurzaamheid (klimaat en circulaire economie)
 Circulaire economie
 CO2 neutraal

Hefboom 1: Investeren in innovatie
Hefboom 2: Ondernemend handelen (Jongeren)

Vragenronde: (verder bekijken!)

- Begrotingsdiscipline: zorgvuldig omspringen, maar het is het moment om te investeren (heel
lage rente
- Belastingsdruk: aangelegenheid van alle regeringen  Taxshift gebeurde reeds op federaal
niveau
- Jobbonus: extra bedrag voor laagste inkomens om werken aantrekkelijker te maken + extra
trigger om toch te gaan werken.

2. Welvaart en marktevenwicht
2.1. Economisten en welvaart
- Economie: “oikos nemein” (orde van het huishouden)
- ‘Het economische gebeuren’  ‘de economie’

= Complex systeem van productie en consumptie met beperkte middelen, waarin gezinnen,
bedrijven en overheid een rol spelen

 Private bedrijven: productie (goederen en diensten), stellen tewerk
 Gezinnen: kopen aan, betalen belastingen en vormen menselijk kapitaal
 Overheid: publieke goederen en diensten, kopen aan, stellen tewerk + reguleren

- Studiedomein dat economisch gebeuren bestudeert (‘economische wetenschappen’)

= Inhoudelijke focus op creatie van welvaart, methodologische focus op het rationele handelen
van mensen in situaties van schaarste

 Schaarste: vraag > aanbod (mogelijke aanwendingen > beschikbaarheid)
o Maatschappij kan niet alle goederen en diensten produceren die mensen
wenden omdat de hoeveelheid middelen schaars is (=/= zeldzaam)

,  Welvaart: mate waarin behoeften binnen maatschappij worden bevredigd via schaarse
middelen  Welzijn: mate waarin behoeften worden bevredigd via schaarse EN niet-
schaarse middelen (vb. Liefde)
o Typische concretisering: BBP (= optelsom v alle goederen en diensten die in een
jaar worden geproduceerd binnen de landsgrenzen en niet als input worden
gebruikt om verder afgewerkte producten mee te maken)
o Enorme stijging welvaart sinds I.R. 19e eeuw maar ook meer divergentie.
 Opkomst kapitalisme
 Productie binnen bedrijven
 Ruil van producten via markt (handel) i.p.v. ruil
 Private eigendom kapitaalgoederen
o Welvaart helpt met het ervaren van welzijn

2.2. Marktevenwicht
2.2.1. Markt

- Enkel via schaarse middelen welvaart  doordachte inzet v.d. schaarse middelen cruciaal
(allocatie)
o Economist: best via ‘markt’
 Arbeidsmarkt, milieumarkt, kapitaalmarkt (allocatie van productiefactoren)
 Markten voor geproduceerde goederen en diensten

= Ontmoeting van kopers en verkopers, kopers bepalen de vraag (bereidheid tot kopen), verkopers
het aanbod (bereidheid tot verkopen).

 Verhogen behoeftebevrediging via ruil.
- Voorstelling van de markt is meestal een vereenvoudigde versie van de werkelijkheid
o Factor, goed of dienst wordt homogeen verondersteld
o Veronderstelling veel kopers en verkopers: prijs exogeen (geen invloed)

2.2.2. Vraag

- Hoeveel bereid te betalen voor een bepaalde hoeveelheid
- Hoeveel bereid te kopen voor een bepaalde prijs

= Wet van de vraag

 Bepaalt dat de gevraagde hoeveelheid van een goed of dienst daalt indien de prijs stijgt
(Ceteris Paribus = alle andere grootheden blijven hetzelfde, ongewijzigde
omstandigheden)
o Negatieve relatie  vraagcurve
 Verschuivingen: links = vraagafname, rechts = vraagtoename
 Veranderingen door andere factoren
 Prijsdaling goed A leidt tot daling vraag naar goed B 
substitutiegoederen (Yogurt & chocolademousse etc…)
 Prijsdaling goed A leidt tot toename vraag naar goed B 
complementaire goederen (Yogurt & bosvruchten etc….)



2.2.3. Aanbod