ARBEIDSRECHT
INHOUD
Inleiding ............................................................................................................................................................ 6
Inbedding arbeidsrecht in sociaal recht ......................................................................................................... 6
Inbedding arbeidsrecht in burgerlijk recht ..................................................................................................... 6
Bronnen van het arbeidsrecht ....................................................................................................................... 6
Handhaving ................................................................................................................................................... 8
Begrip arbeidsovereenkomsten ......................................................................................................................... 9
Gezag en aard van de arbeidsrelatie ................................................................................................................ 10
Algemeen.................................................................................................................................................... 10
Kwalificatievraagstuk in de cassatierechtspraak........................................................................................... 11
De arbeidsrelatieswet ................................................................................................................................. 12
Principe van de wilsautonomie ................................................................................................................ 13
Herkwalificatie ........................................................................................................................................ 13
Algemene criteria .................................................................................................................................... 14
Bijzondere criteria ................................................................................................................................... 14
Wettelijk vermoeden ............................................................................................................................... 15
Platformwerk .......................................................................................................................................... 15
Commissie ter regeling van de arbeidsrelatie ........................................................................................... 15
Soorten arbeidsovereenkomsten volgens de aard van het werk ...................................................................... 16
Arbeider-bediende ...................................................................................................................................... 16
Begrip...................................................................................................................................................... 16
De ongrondwettelijkkheid en pogingen tot toenadering .......................................................................... 17
Handelsvertegenwoordigers........................................................................................................................ 18
Begrip...................................................................................................................................................... 18
Activiteiten van handelsvertegenwoordiging ........................................................................................... 18
Gezag ...................................................................................................................................................... 18
Dienstboden................................................................................................................................................ 19
Soorten arbeidsovereenkomsten naargelang de duur ..................................................................................... 19
De arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ........................................................................................... 20
Begrip...................................................................................................................................................... 20
Geen vormvereisten ................................................................................................................................ 20
Beeindiging ............................................................................................................................................. 20
Verbod van levenslange binding .............................................................................................................. 21
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd .................................................................................................... 21
1
, Begrip...................................................................................................................................................... 21
Vormvereisten ......................................................................................................................................... 21
Bijzondere bepalingen ............................................................................................................................. 22
Beëindiging ............................................................................................................................................. 22
Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd.................................................................... 23
De vervangingsovereenkomst ..................................................................................................................... 23
Soorten arbeidsovereenkomsten naargelang de omvang van de arbeidstijd .................................................... 24
Voltijdse arbeid ........................................................................................................................................... 24
Deeltijdse arbeid ......................................................................................................................................... 24
Begrip...................................................................................................................................................... 24
Ondergrenzen ......................................................................................................................................... 25
Vormvereisten ......................................................................................................................................... 25
Vast en variabel werkrooster ................................................................................................................... 25
Overwerk ................................................................................................................................................ 26
Gelijke behandeling ................................................................................................................................. 26
Feestdagen .............................................................................................................................................. 26
Voorrang bij vacante betrekkingen .......................................................................................................... 27
Toezicht................................................................................................................................................... 27
Aangaan van de arbeidsovereenkomsten ........................................................................................................ 27
Geldigheidsvoorwaarden............................................................................................................................. 27
Werving en selectie ..................................................................................................................................... 28
Begrip...................................................................................................................................................... 28
CAO nr 38 ................................................................................................................................................ 29
Medische onderzoeken ........................................................................................................................... 30
Verbod van discriminatie ......................................................................................................................... 30
Arbeidsbemiddeling................................................................................................................................. 31
Informatie over de arbeidsrelatie en bewijs .................................................................................................... 31
Triangulaire arbeidsrelaties: uitzendarbeid en terbeschikkingstelling .............................................................. 32
1: Uitzendarbeid.......................................................................................................................................... 32
2: Terbeschikkingstelling ............................................................................................................................. 35
3: (Onder-)aanneming ................................................................................................................................. 36
Overgang naar een andere vorm van werk ...................................................................................................... 36
Algemeen........................................................................................................................................................ 37
Rechten en plichten voortvloeiend uit bedingen in de arbeidsovereenkomst .................................................. 37
Verzwarende clausules ................................................................................................................................ 37
Concurrentiebeding .................................................................................................................................... 37
Exclusiviteitsbeding ..................................................................................................................................... 37
2
, Delcrederebeding ........................................................................................................................................ 37
Rechten en plichten voortvloeiend uit de arbeidsovereenkomstenwet ............................................................ 38
Wederzijdse eerbied en achting .................................................................................................................. 38
Werknemersverplichting – artikel 17 AOW .................................................................................................. 38
Arbeid verrichten .................................................................................................................................... 38
Bevelen en instructies volgen .................................................................................................................. 38
Vertrouwelijke informatie........................................................................................................................ 38
Concurrentie ........................................................................................................................................... 38
Veiligheid ................................................................................................................................................ 40
Arbeidsgereedschappen en grondstoffen ................................................................................................ 40
Werkgeversverplichtingen – artikel 20 AOW................................................................................................ 40
Werk verschaffen .................................................................................................................................... 40
Veiligheid en gezondheid ......................................................................................................................... 41
Loon betalen ........................................................................................................................................... 41
Behoorlijk huisvesten .............................................................................................................................. 41
Geloofs en burgerlijke plichten ................................................................................................................ 41
Onthaal ................................................................................................................................................... 41
Bewaring gereedschappen en voorwerpen .............................................................................................. 41
Aansprakelijkheid ........................................................................................................................................ 41
Algemeen ................................................................................................................................................ 41
De beperkte immuniteitsregel ................................................................................................................. 42
Aansprakelijkheid WG ............................................................................................................................. 42
Schorsing van de arbeidsovereenkomst ....................................................................................................... 42
Begrip...................................................................................................................................................... 42
Overmacht en imprevisie ......................................................................................................................... 43
Gewaarborgd dagloon ................................................................................................................................. 43
Arbeidsongeschiktheid ................................................................................................................................ 44
Begrip...................................................................................................................................................... 44
Schorsing ................................................................................................................................................. 44
Verwittiging en getuigschrift .................................................................................................................... 44
Gewaarborgd loon ................................................................................................................................... 45
Medische controle ................................................................................................................................... 45
Re-integratie ........................................................................................................................................... 45
Rechten en plichten voortvloeiend uit de arbeidsreglementering .................................................................... 46
Loon ............................................................................................................................................................ 46
Begrip...................................................................................................................................................... 46
Recht op loon .......................................................................................................................................... 47
3
, bescherming............................................................................................................................................ 48
Arbeidsreglement ....................................................................................................................................... 48
Begrip...................................................................................................................................................... 48
Verplicht.................................................................................................................................................. 49
Binding .................................................................................................................................................... 49
Inhoud..................................................................................................................................................... 49
Tucht ....................................................................................................................................................... 49
Opstellen en wijzigen............................................................................................................................... 49
Bekendmaking......................................................................................................................................... 50
Discriminatie ............................................................................................................................................... 50
Algemeen ................................................................................................................................................ 50
De ADW................................................................................................................................................... 50
Begrip arbeidstijd ........................................................................................................................................ 54
Inleiding .......................................................................................................................................................... 55
Vastheid van betrekking .............................................................................................................................. 55
Wijzen van beëindiging ............................................................................................................................... 55
Algemeen ................................................................................................................................................ 55
Ontbinding .............................................................................................................................................. 56
Overlijden................................................................................................................................................ 56
Ontslag: een begripsvorming ....................................................................................................................... 56
Eenheidsstatuut arbeider-bediende ................................................................................................................ 57
Opzegging ....................................................................................................................................................... 57
Vormvereisten (art. 37, §1 AOW) ................................................................................................................ 57
Geschrift.................................................................................................................................................. 57
Wijze van betekening .............................................................................................................................. 57
Inhoud van het geschrift .......................................................................................................................... 58
Gevolgen van een nietige opzegging ........................................................................................................ 58
Opzeggingstermijn ...................................................................................................................................... 58
Algemeen ................................................................................................................................................ 58
Wettelijke opzeggingstermijnen .............................................................................................................. 58
Overgangsregeling eenheidsstatuut: twee stappen.................................................................................. 59
Uitzonderingsregimes .............................................................................................................................. 60
Compensatieregelingen............................................................................................................................... 61
Ontslag wegens dringende redenen ................................................................................................................ 61
Algemeen.................................................................................................................................................... 61
Begrip ......................................................................................................................................................... 61
Toepassingsmodaliteiten ............................................................................................................................. 62
4
INHOUD
Inleiding ............................................................................................................................................................ 6
Inbedding arbeidsrecht in sociaal recht ......................................................................................................... 6
Inbedding arbeidsrecht in burgerlijk recht ..................................................................................................... 6
Bronnen van het arbeidsrecht ....................................................................................................................... 6
Handhaving ................................................................................................................................................... 8
Begrip arbeidsovereenkomsten ......................................................................................................................... 9
Gezag en aard van de arbeidsrelatie ................................................................................................................ 10
Algemeen.................................................................................................................................................... 10
Kwalificatievraagstuk in de cassatierechtspraak........................................................................................... 11
De arbeidsrelatieswet ................................................................................................................................. 12
Principe van de wilsautonomie ................................................................................................................ 13
Herkwalificatie ........................................................................................................................................ 13
Algemene criteria .................................................................................................................................... 14
Bijzondere criteria ................................................................................................................................... 14
Wettelijk vermoeden ............................................................................................................................... 15
Platformwerk .......................................................................................................................................... 15
Commissie ter regeling van de arbeidsrelatie ........................................................................................... 15
Soorten arbeidsovereenkomsten volgens de aard van het werk ...................................................................... 16
Arbeider-bediende ...................................................................................................................................... 16
Begrip...................................................................................................................................................... 16
De ongrondwettelijkkheid en pogingen tot toenadering .......................................................................... 17
Handelsvertegenwoordigers........................................................................................................................ 18
Begrip...................................................................................................................................................... 18
Activiteiten van handelsvertegenwoordiging ........................................................................................... 18
Gezag ...................................................................................................................................................... 18
Dienstboden................................................................................................................................................ 19
Soorten arbeidsovereenkomsten naargelang de duur ..................................................................................... 19
De arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ........................................................................................... 20
Begrip...................................................................................................................................................... 20
Geen vormvereisten ................................................................................................................................ 20
Beeindiging ............................................................................................................................................. 20
Verbod van levenslange binding .............................................................................................................. 21
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd .................................................................................................... 21
1
, Begrip...................................................................................................................................................... 21
Vormvereisten ......................................................................................................................................... 21
Bijzondere bepalingen ............................................................................................................................. 22
Beëindiging ............................................................................................................................................. 22
Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd.................................................................... 23
De vervangingsovereenkomst ..................................................................................................................... 23
Soorten arbeidsovereenkomsten naargelang de omvang van de arbeidstijd .................................................... 24
Voltijdse arbeid ........................................................................................................................................... 24
Deeltijdse arbeid ......................................................................................................................................... 24
Begrip...................................................................................................................................................... 24
Ondergrenzen ......................................................................................................................................... 25
Vormvereisten ......................................................................................................................................... 25
Vast en variabel werkrooster ................................................................................................................... 25
Overwerk ................................................................................................................................................ 26
Gelijke behandeling ................................................................................................................................. 26
Feestdagen .............................................................................................................................................. 26
Voorrang bij vacante betrekkingen .......................................................................................................... 27
Toezicht................................................................................................................................................... 27
Aangaan van de arbeidsovereenkomsten ........................................................................................................ 27
Geldigheidsvoorwaarden............................................................................................................................. 27
Werving en selectie ..................................................................................................................................... 28
Begrip...................................................................................................................................................... 28
CAO nr 38 ................................................................................................................................................ 29
Medische onderzoeken ........................................................................................................................... 30
Verbod van discriminatie ......................................................................................................................... 30
Arbeidsbemiddeling................................................................................................................................. 31
Informatie over de arbeidsrelatie en bewijs .................................................................................................... 31
Triangulaire arbeidsrelaties: uitzendarbeid en terbeschikkingstelling .............................................................. 32
1: Uitzendarbeid.......................................................................................................................................... 32
2: Terbeschikkingstelling ............................................................................................................................. 35
3: (Onder-)aanneming ................................................................................................................................. 36
Overgang naar een andere vorm van werk ...................................................................................................... 36
Algemeen........................................................................................................................................................ 37
Rechten en plichten voortvloeiend uit bedingen in de arbeidsovereenkomst .................................................. 37
Verzwarende clausules ................................................................................................................................ 37
Concurrentiebeding .................................................................................................................................... 37
Exclusiviteitsbeding ..................................................................................................................................... 37
2
, Delcrederebeding ........................................................................................................................................ 37
Rechten en plichten voortvloeiend uit de arbeidsovereenkomstenwet ............................................................ 38
Wederzijdse eerbied en achting .................................................................................................................. 38
Werknemersverplichting – artikel 17 AOW .................................................................................................. 38
Arbeid verrichten .................................................................................................................................... 38
Bevelen en instructies volgen .................................................................................................................. 38
Vertrouwelijke informatie........................................................................................................................ 38
Concurrentie ........................................................................................................................................... 38
Veiligheid ................................................................................................................................................ 40
Arbeidsgereedschappen en grondstoffen ................................................................................................ 40
Werkgeversverplichtingen – artikel 20 AOW................................................................................................ 40
Werk verschaffen .................................................................................................................................... 40
Veiligheid en gezondheid ......................................................................................................................... 41
Loon betalen ........................................................................................................................................... 41
Behoorlijk huisvesten .............................................................................................................................. 41
Geloofs en burgerlijke plichten ................................................................................................................ 41
Onthaal ................................................................................................................................................... 41
Bewaring gereedschappen en voorwerpen .............................................................................................. 41
Aansprakelijkheid ........................................................................................................................................ 41
Algemeen ................................................................................................................................................ 41
De beperkte immuniteitsregel ................................................................................................................. 42
Aansprakelijkheid WG ............................................................................................................................. 42
Schorsing van de arbeidsovereenkomst ....................................................................................................... 42
Begrip...................................................................................................................................................... 42
Overmacht en imprevisie ......................................................................................................................... 43
Gewaarborgd dagloon ................................................................................................................................. 43
Arbeidsongeschiktheid ................................................................................................................................ 44
Begrip...................................................................................................................................................... 44
Schorsing ................................................................................................................................................. 44
Verwittiging en getuigschrift .................................................................................................................... 44
Gewaarborgd loon ................................................................................................................................... 45
Medische controle ................................................................................................................................... 45
Re-integratie ........................................................................................................................................... 45
Rechten en plichten voortvloeiend uit de arbeidsreglementering .................................................................... 46
Loon ............................................................................................................................................................ 46
Begrip...................................................................................................................................................... 46
Recht op loon .......................................................................................................................................... 47
3
, bescherming............................................................................................................................................ 48
Arbeidsreglement ....................................................................................................................................... 48
Begrip...................................................................................................................................................... 48
Verplicht.................................................................................................................................................. 49
Binding .................................................................................................................................................... 49
Inhoud..................................................................................................................................................... 49
Tucht ....................................................................................................................................................... 49
Opstellen en wijzigen............................................................................................................................... 49
Bekendmaking......................................................................................................................................... 50
Discriminatie ............................................................................................................................................... 50
Algemeen ................................................................................................................................................ 50
De ADW................................................................................................................................................... 50
Begrip arbeidstijd ........................................................................................................................................ 54
Inleiding .......................................................................................................................................................... 55
Vastheid van betrekking .............................................................................................................................. 55
Wijzen van beëindiging ............................................................................................................................... 55
Algemeen ................................................................................................................................................ 55
Ontbinding .............................................................................................................................................. 56
Overlijden................................................................................................................................................ 56
Ontslag: een begripsvorming ....................................................................................................................... 56
Eenheidsstatuut arbeider-bediende ................................................................................................................ 57
Opzegging ....................................................................................................................................................... 57
Vormvereisten (art. 37, §1 AOW) ................................................................................................................ 57
Geschrift.................................................................................................................................................. 57
Wijze van betekening .............................................................................................................................. 57
Inhoud van het geschrift .......................................................................................................................... 58
Gevolgen van een nietige opzegging ........................................................................................................ 58
Opzeggingstermijn ...................................................................................................................................... 58
Algemeen ................................................................................................................................................ 58
Wettelijke opzeggingstermijnen .............................................................................................................. 58
Overgangsregeling eenheidsstatuut: twee stappen.................................................................................. 59
Uitzonderingsregimes .............................................................................................................................. 60
Compensatieregelingen............................................................................................................................... 61
Ontslag wegens dringende redenen ................................................................................................................ 61
Algemeen.................................................................................................................................................... 61
Begrip ......................................................................................................................................................... 61
Toepassingsmodaliteiten ............................................................................................................................. 62
4