VOLLEDIGE Samenvatting Farmacologie De Hoon & Casteels

NOTITIES FARMACO
 DEEL 1 – Inleiding tot de farmacologie +
farmacokinetiek
1. Absorptie: transport van farmaca over biologische
membranen
o Rifampicine  TBC
 Inductor P-gp ( meer digoxine weggepompt)
o Digoxine (vingerhoedskruid)  voorkamerfibrillatie hartfalen



P-gp inhibitoren: ( meer digoxine komt binnen)
- Verapamil
- Amiodarone


-Dipine = Ca kanaal blokkers bv felodipine  werken vnl op perifere BV: BD
daalt (door daling totale perifere weerstand TPW), HF stijgt (door
orthosympaticus)


Inhibitie CYP450 enzymen (oxidatief enzyme):
- Pompelmoessap (enkel thv enterocyten darm - irreversiebel)
- Macrolide AB (uitz. azithromycine)
- Azole antimycotica
- Orale contraceptiva
- Sommige antidepressiva
 Verhoogde plasmaspiegels
Induceren CYP450 enzymen (en/of Pgp in de darm):
- Sint-Janskruid
- Rifampicine
- Anti-epileptica bv carbamazepine & fenytoïne
 Versnellen eliminatie + verminderen werking


o Bisfosfonaten  osteoperose
o Levothyroxine = schildklierhormoon bij hypothyroidie

Chelatie (met 2 of 3-waardige kationen):
- (fluoro)quinolonen
- Tetracyclines
- Levothyroxine
- Bisfosfonaten


-floxacine = (fluoro)quinolone bv ofloxacine, ciprofloxacine

,2. Verdeling of distributie
Hoge eiwitbinding:
- Fenytoine = vuil geneesmiddel (interacties op verschillende manieren)
- Nifedipine = Ca kanaal blokker
- Digitoxine
- Acenocoumarol = VKA (vit K antagonist  anticoagulans - remt
bloedstolling)
- Ibuprofen (NSAID  antiaggregans – remt BP aggregatie)
- Tolmetine
 VKA en NSAID NOOIT te samen geven want
VERDRINGINGSINTERACTIES door beide hoge eiwitbinding
(competitie); werken beiden synergistisch op het stoppen van
bloeden dus oppassen voor toegenomen bloedingsneiging (!)


o Heparine = anticoagulans: groot, sterk geladen molecule  kan niet over
membranen, kruipt dus niet in de weefsels maar blijft in de circulatie (dus
IV toediening)
o Thiopental = barbituraat: imiteert de GABA neurotransmissie (inhibitie,
onderdrukking CZS)  status epilepticus of onderhouden kunstmatige
coma; beschermt de hersenen bij ernstig trauma
o Redistributie = het proces waarbij een geneesmiddel zich verplaatst
van goed doorbloede organen (zoals hersenen-voldoende lipofiel)
naar minder goed doorbloede weefsels (zoals vet en spier)  pt kan
al wakker worden terwijl er nog een heel deel in de pt zit (depot) 
kater effect
o Tetracyclines = AB die binden met bivalente kationen (zoals quinolonen) 
NIET gebruiken bij kinderen en zwangeren (zo door naar kind): geeft
esthetisch ongewenst effect + minder sterke tanden gevoelig aan
tandcariës (complexvorming met calcium in botten en gebit)
o Distributie in calcium rijke weefsels

-azol = antimycotica (meestal)
o Ketoconazol = antimycotica (schimmelwerend): ophoping in de nagels
(keratine bevattende weefsels)  korte innameduur voldoende om paar
weken voldoende azole antimycotica in de weefsels te hebben tegen
schimmelnagelinfectie



3. Eliminatie/klaring Cl
= metabolisatie/biotransformatie (lever) + excretie (nier)
3.1 Metabolisatie
Entero-hepatische recirculatie:
- Orale contraceptie

, o geoxideerd (fase 1) en geconjugeerd (fase 2) in de lever 
biliaire excretie (galwegen)  duodenum  colon: in contact met
de flora, oestrogeen komt terug vrij en w gereabsorbeerd
- Loperamide (imodium)
- Leflunomide (DMARD)
o Benzodiazepines = PAM (pos allosterische modulator)  potentiëren
werking GABA


Belangrijke CYP3A4 substraten:
- Macrolide AB: clarithromycine, erythromycine
o Remmen hun eigen biotransformatie (ook inhibitoren)
- Statines: simvastatine en atorvastatine (pravastatine en rosuvastatine
CYP2C9)
- Dihydropyridine calcium kanaalblokker, behalve amlodipine
- Hypnosedativa: BDZ en verwanten
- HIV protease inhibitoren
- immuunsuppressiva
Gevolgen CYP3A4 inhibitie:
- Torsades de Pointes
o QT-interval vergroot
- Rabdomyolyse
o Statines
- Hypotensie
o Dihydropyridines Ca kanaal blokkers
- Ongewenste sedatie
o BDZ



Codeine (pro-drug) = zwak opioïd  CYP2D6  morfine (actief) = sterk opioïd
 uitzondering poor en ultra-rapid metabolizer (!); geneesmiddel pas geactiveerd
door metabolisatie
-olol = beta blokkers  CYP2D6 substraat
o Meest gebruikte niet-selectieve beta blokker (beta 1 én 2 inhibitor) =
propranolol
 stress
o Tamoxifen (pro-drug) = SERM (selectieve oestrogeen receptor modulator)
 CYP2D6  CYP3A4  endoxifen
CYP2D6 substraten:
- Beta-blokkers
- Tricyclische antidepressiva
- SSRIs (=antidepressivum)
- Antipsychotica
- Opiaten
- Tamoxifen

, CYP2D6 inhibitoren:
- Bupropion (= Na en dopamine re-uptake inhibitor – antidepressiva +
rookstop)
- Fluoxetine anti-depressiva (SSRIs)
- Paroxetine
- Terbinafine (= antimycotica  inhiberen CYP3A4)

o Clopidogrel (pro-drug CYP2C9/19) = BP aggregatie remmer (meest
gebruikte groep = aspirine)
 plaatsing stent in de coronairen
o Theofylline (CYP1A2)  ademnood, typisch COPD (betere oxygenatie) –
geeft betere kwaliteit van leven, geneest pt niet
Macrolide AB -mycine
Ethanol  alcoholdehydrogenase (ADH)  acetaldehyde (= toxisch) 
aldehydedehydrogenase (ALDH)  azijnzuur (uitplassen)
 Disulfiram effect (antabus): deficiëntie ALDH  als mensen drinken,
worden ze misselijk want accumulatie toxisch intermediair;
voorschrijven bij alcoholverslaving
o Metronidazol en tinidazol = AB (niet innemen met alcohol 
disulfiram)
 Chronisch alcohol  inductie CYP2E1  snelle bio-transformatie
geneesmiddel (kleinere blootstelling)  dosis verhogen
UITZ.: paracetamol  dosis verlagen want meer vorming NAPQI
(toxisch)
 Blijft drinken  levercirrose (geen functionele hepatocyten, maar
bindweefsel)
 dosis verlagen bv propranolol, Ca kanaal blokkers zoals
fenodipine, opioïd morfine (normaal hoge klaring door lever)

o Antidotum paracetamol (overdosis – teveel NAPQI  gaat binden met
andere eiwitten die ook in de hepatocyten zitten want voorraad glutathion
is op  celfunctie verstoort, celdood  medicamenteuze hepatitis) =
stikstofacetylcysteïne (!)
o Acetylcysteine = mucoliticum  taaie slijmen: thiolfuncties knippen
disulfide bruggen in mucus


Hepatotoxiciteit:
- AB
- NSAIDs (bv diclofenac)


3.2 Excretie

4. Farmacokinetiek