FINANCIEEL RECHT
DEEL I GELDREKENINGEN
GELDREKENINGEN slide1
Stennoot: Privaat bankrecht= relatie krediet instelling en cliënt
verrichtingen tss die twee altijd via inboeking in rekening
‘over counter’ zeer beperkt zie anti-witwaswetgeving. Van alle transacties spoor maw
rekening. Uitz Amerikaans toerist stapt bankkantoor binnen en wil 500 dollar inwisselen met
euro
afhalen = debitering van uw rekening
storten = creditering van uw rekening
Tison: organisatie kapitaalmarkten en statuut financiële diensten
ALGEMEEN slide2
2 types rekeningen
- geldrekeningen: deze lessen = waarover consument/onderneming kan beschikken tav
kredietinstelling, financiële instelling.
- Juridisch = schuldvordering (zover credietsaldo/ positief saldo)
- Effectenrekeningen = waarin financiële instrumenten (aandelen, obligaties) worden
geboekt
- Juridisch = zakenrechtelijk: mede-eigenaars (revindiceren bij F.)
Verrichtingen (afhaling, storting, overschrijving) => debitering/creditering van een rekening
Bijna alle transacties leiden tot inschrijving in een geldrekening (witwasregelgeving) ><
wisseltransacties (marginaal belang, OTC ‘over the counter’)
3 types geldrekeningen:
- zichtrekening: functie = ‘betaalrekening’ , betaalverrichtingen (vlot giraal betalen) + op veilige
manier bij bank bewaren
- Spaarrekening (beperkt renderen zonder risico): gereglementeerde of niet-gereglementeerde
verschil fiscaal: G: intresten tbv €1.050/rekeninghouder vrijgesteld van RV, surplus belast
aan 15% RV >< NG: 30% RV op intresten
én juridisch-technisch belangrijk: bepaalde regelingen op spaarrekeningen enkel voor
gereglementeerde spaarrekeningen
=> netto-rendementen vergelijken
- termijnrekening: bieden vast rendement gedurende vooropgestelde termijn (vb 1 jaar of 8 zelfs
10 jaar)
, renterisico: vast aan vb 3% terwijl rente schommelt => Wat is verwachte evolutie rente
op LT?
ook bruto-rendement, 30% RV op intresten (=niet-gereglementeerde spaarrekeningen)
ACTUA termijnrekening: staatsbon mooie rentevoet, banken stimuleren hogere rentes
toekennen aan spaarders met looptijd 1j. Enkele maanden geleden vervaldatum en FI willen
toen weggehaalde gelden terugwinnen door termijnrekeningen te lanceren met interessantere
rentevoet (3-3,5%)
Vb financiële politiek: termijnrekening v 13m ipv 12 = wanneer gelden vrijkomen wrs niet te
maken met concurrentie andere FI die rekeningen na 12 m beëindigden
Rekeningovereenkomst: beheerst door zogenaamde algemene voorwaarden die de rechten en
plichten van de partijen zullen gaan vaststellen (komen later op terug)
SOORTEN GELDREKENINGEN slide3
Steeds opvraagbaar op zicht = continu toegang tot saldo op rekening
Kanttekening: grote geldbedragen op zicht cash opvragen => procedure in algemene
voorwaarde (enkele werkdagen op voorhand opvragen)
Betaalrekening? >> toepassing Boek VII WER inzake betalingsdiensten
- bijzondere informatieverplichtingen
- verdeling aansprakelijkheid bij fout in uitvoering / bij niet toegestane
betalingstransacties (fraude, phishing, diefstal bankkaart)
vb art. VII.4/1 WER ev
Consument informatiedocument (duurzame drager) verstrekken betreffende de vergoedingen
voorafgaand aan het openen van een betaalrekening: welke kost voor welke transacties? Kosten
verbonden aan bezitten rekening + betaaltransacties vb €6/m voor beheer rekening
1) énkel tav consumenten cf WER, niet tav ondernemingen
2) = omzetting Europese RL >> zelfde verplichting bestaat in LS EU
3) verplichting om consument toe te laten geïnformeerd besluit te nemen: wat kost mij
dat jaarlijks?
MAAR bijkomende doelstelling = gestandaardiseerd document (diensten zelfde
benamingen) waardoor eenvoudiger vergelijken kosten verschillende aanbieders
diensten: hogere concurrentie => lagere tarieven!
FSMA = Financial Services Market Authority (financiële toezichthouders in België)
Opdracht gekregen van wetgever om vergelijkingswebsite te ontwikkelen mbt vergoedingen:
simulator toont welke instelling u goedkoopste tarief gaat aanrekenen.
Maw financiële instellingen geven kosten door aan FSMA
Mogelijkheid met zichtrekening tijdelijk onder nul te gaan = krediet opening toegekend aan
consumenten = geoorloofde debetstand op rekening (art. 1.9 WER)
,Geeft consument recht voorafgaand overeengekomen om ten belope van bepaald bedrag vb
€1.000 onder nul te gaan met zijn zichtrekening.
>> kan leiden tot toepassing Boek VII WER inzake consumentenkrediet
Regelen inzake consumentenkrediet: alleen van toepassing indien titularis van die rekening een
consument is. Geen ondernemingen!
BOEK VII SCHEMA
- inzake krediet (ook zichtrekening die onder nul kan) >> énkel consumenten
- inzake betalingsdiensten >> wie beoogd de regel te beschermen?
vb VII.4/1 informatiedocument vergoedingen = verplichting tav consumenten cf WER
(=NP die optreden voor doeleinden buiten beroepsactiviteit)
heel wat andere regelen: betalingsdienstgebruiker (rekeninghouder) = zowel consument als
professioneel
professioneel: - zowel B2C als B2B relaties = dwingend geen afwijking ongeacht
hoedanigheid partijen!
vb uitvoeringstermijn betalingstransacties
- obv tekst wel zouden gelden voor B2B maar mogelijkheid tav ondernemingen
anders te gaan bedingen = suppletief
vb regelen die AS bepalen ingeval niet toegestane betalingstransactie
! Financiële instelling als sterkere partij maakt daar gebruik van
=> DUS telkenmale aangeven of regel enkel dwingend in relatie tot consument of ook tot
ondernemingen?
SOORTEN GELDREKENINGEN slide4
bepaalde regelingen op spaarrekeningen enkel voor gereglementeerde spaarrekeningen
Gemeenschappelijk: contract onbepaalde duur en tegoeden opvraagbaar op zicht = kan je op
elk mogelijk ogenblik aan (>< termijnrekening: staat vast)
Spaarrekening: beperkt rendement (echter lager dan inflatie: w minder waard)
Niet onmiddellijk risico inzake insolventie: deposito bescherming voorzien = bedragen tot
100.000 euro per rekeninghouder beschermd via depositogarantie (instellingen in EU LS).
Nooit debetpositie (>< zichtrekening).
Aangezien spaarrekening niet bedoeld voor betaaltransacties noch mogelijkheid onder nul te
gaan => Boek VII WER niet van toepassing
Één uitzondering: bepaling uit Boek VII dat gereglementeerde spaarrekeningen steeds
kosteloos opgezegd kunnen worden door de rekeninghouder. (vroeger: administratieve
vergoedingen)
, ratio: versterken concurrentie als kosteloos ctt relatie kan beëindigen => eenvoudiger
overstappen tss verschillende aanbieders.
SOORTEN GELDREKENINGEN slide5
Gereglementeerde spaarrekening fiscale voorkeursbehandeling: vrijstelling RV tot 1020€ ><
30% RV. MAAR wel aan hele reeks voorwaarden te voldoen.
Voorwaarden waaraan niet gereglementeerde spaarrekeningen niet moeten voldoen. (voor wat
hoor wat).
vindplaats => uitvoeringsKB bij Wetboek InkomensBelastingen
1. Basisrente verplicht combineren met getrouwheidspremie = extra rente ontvangen mbt
goederen die gedurende jaar op die spaarrekening staan.
(geen verbod, maar dan geen fiscale voorkeursbehandeling)
NIEUW tov vorig jaar: basisrente max 3% tenzij wnr ECB rente >3%. Relevant gezien sinds vorig
jaar weg van negatieve rente met piek zelfs 4%.
max. getrouwheidspremie = 50% max. basisrentevoet
1) Dankzij deze regeling in tijde negatieve rente op financiële markten toch nog steeds
minimale rentevoet gekoppeld aan gereglementeerde spaarrekening (0,11%)
1) Basisrente 0,01%
2) + getrouwheidspremie volgens KB 0,1%
ACTUA!: advies NBB dat getrouwheidspremie mogelijk zou kunnen w afgeschaft (adviesaanvraag
v politiek aan NBB, mededingingsautoriteit en FSMA)
- Waarom mededingingsautoriteit positief hierover? Je neemt drempel weg om geld over te
zetten naar andere bank met hoger rendement (Ga ik geen getrouwheidspremie
verliezen?): concurrentie hoger.
- NBB: let op, afschaffing kan wel impact hebben op positie bank (vaker geconfronteerd
met opvraging grote bedragen >> liquiditeitsproblemen, banken voorzichtiger kredieten
toekennen aan gezinnen en ondernemingen
- (reeds staatsbon met gunstige fiscale behandeling: bedragen opgevraagd om te
kunnen investeren = stresstest)
- 12/02: persbericht FSMA niet tegen afschaffing te zijn.
=> Gaat politiek iets mee doen voorafgaand aan verkiezingen?
2) Getrouwheidspremie verworven na 12m: 4x per jaar uitbetaald
oude regeling: eenmalig betaald op 1 jan jaar volgend op jaar waarin verworven
nieuw: 1jan 1apr 1jul 1okt
3) KB WIB: rendement slechts van bepaalde voorwaarden afhankelijk mag maken en niet van
andere voorwaarden >< hogere rendementen voorbehouden voor nieuwe cliënten, wou men van
af
DEEL I GELDREKENINGEN
GELDREKENINGEN slide1
Stennoot: Privaat bankrecht= relatie krediet instelling en cliënt
verrichtingen tss die twee altijd via inboeking in rekening
‘over counter’ zeer beperkt zie anti-witwaswetgeving. Van alle transacties spoor maw
rekening. Uitz Amerikaans toerist stapt bankkantoor binnen en wil 500 dollar inwisselen met
euro
afhalen = debitering van uw rekening
storten = creditering van uw rekening
Tison: organisatie kapitaalmarkten en statuut financiële diensten
ALGEMEEN slide2
2 types rekeningen
- geldrekeningen: deze lessen = waarover consument/onderneming kan beschikken tav
kredietinstelling, financiële instelling.
- Juridisch = schuldvordering (zover credietsaldo/ positief saldo)
- Effectenrekeningen = waarin financiële instrumenten (aandelen, obligaties) worden
geboekt
- Juridisch = zakenrechtelijk: mede-eigenaars (revindiceren bij F.)
Verrichtingen (afhaling, storting, overschrijving) => debitering/creditering van een rekening
Bijna alle transacties leiden tot inschrijving in een geldrekening (witwasregelgeving) ><
wisseltransacties (marginaal belang, OTC ‘over the counter’)
3 types geldrekeningen:
- zichtrekening: functie = ‘betaalrekening’ , betaalverrichtingen (vlot giraal betalen) + op veilige
manier bij bank bewaren
- Spaarrekening (beperkt renderen zonder risico): gereglementeerde of niet-gereglementeerde
verschil fiscaal: G: intresten tbv €1.050/rekeninghouder vrijgesteld van RV, surplus belast
aan 15% RV >< NG: 30% RV op intresten
én juridisch-technisch belangrijk: bepaalde regelingen op spaarrekeningen enkel voor
gereglementeerde spaarrekeningen
=> netto-rendementen vergelijken
- termijnrekening: bieden vast rendement gedurende vooropgestelde termijn (vb 1 jaar of 8 zelfs
10 jaar)
, renterisico: vast aan vb 3% terwijl rente schommelt => Wat is verwachte evolutie rente
op LT?
ook bruto-rendement, 30% RV op intresten (=niet-gereglementeerde spaarrekeningen)
ACTUA termijnrekening: staatsbon mooie rentevoet, banken stimuleren hogere rentes
toekennen aan spaarders met looptijd 1j. Enkele maanden geleden vervaldatum en FI willen
toen weggehaalde gelden terugwinnen door termijnrekeningen te lanceren met interessantere
rentevoet (3-3,5%)
Vb financiële politiek: termijnrekening v 13m ipv 12 = wanneer gelden vrijkomen wrs niet te
maken met concurrentie andere FI die rekeningen na 12 m beëindigden
Rekeningovereenkomst: beheerst door zogenaamde algemene voorwaarden die de rechten en
plichten van de partijen zullen gaan vaststellen (komen later op terug)
SOORTEN GELDREKENINGEN slide3
Steeds opvraagbaar op zicht = continu toegang tot saldo op rekening
Kanttekening: grote geldbedragen op zicht cash opvragen => procedure in algemene
voorwaarde (enkele werkdagen op voorhand opvragen)
Betaalrekening? >> toepassing Boek VII WER inzake betalingsdiensten
- bijzondere informatieverplichtingen
- verdeling aansprakelijkheid bij fout in uitvoering / bij niet toegestane
betalingstransacties (fraude, phishing, diefstal bankkaart)
vb art. VII.4/1 WER ev
Consument informatiedocument (duurzame drager) verstrekken betreffende de vergoedingen
voorafgaand aan het openen van een betaalrekening: welke kost voor welke transacties? Kosten
verbonden aan bezitten rekening + betaaltransacties vb €6/m voor beheer rekening
1) énkel tav consumenten cf WER, niet tav ondernemingen
2) = omzetting Europese RL >> zelfde verplichting bestaat in LS EU
3) verplichting om consument toe te laten geïnformeerd besluit te nemen: wat kost mij
dat jaarlijks?
MAAR bijkomende doelstelling = gestandaardiseerd document (diensten zelfde
benamingen) waardoor eenvoudiger vergelijken kosten verschillende aanbieders
diensten: hogere concurrentie => lagere tarieven!
FSMA = Financial Services Market Authority (financiële toezichthouders in België)
Opdracht gekregen van wetgever om vergelijkingswebsite te ontwikkelen mbt vergoedingen:
simulator toont welke instelling u goedkoopste tarief gaat aanrekenen.
Maw financiële instellingen geven kosten door aan FSMA
Mogelijkheid met zichtrekening tijdelijk onder nul te gaan = krediet opening toegekend aan
consumenten = geoorloofde debetstand op rekening (art. 1.9 WER)
,Geeft consument recht voorafgaand overeengekomen om ten belope van bepaald bedrag vb
€1.000 onder nul te gaan met zijn zichtrekening.
>> kan leiden tot toepassing Boek VII WER inzake consumentenkrediet
Regelen inzake consumentenkrediet: alleen van toepassing indien titularis van die rekening een
consument is. Geen ondernemingen!
BOEK VII SCHEMA
- inzake krediet (ook zichtrekening die onder nul kan) >> énkel consumenten
- inzake betalingsdiensten >> wie beoogd de regel te beschermen?
vb VII.4/1 informatiedocument vergoedingen = verplichting tav consumenten cf WER
(=NP die optreden voor doeleinden buiten beroepsactiviteit)
heel wat andere regelen: betalingsdienstgebruiker (rekeninghouder) = zowel consument als
professioneel
professioneel: - zowel B2C als B2B relaties = dwingend geen afwijking ongeacht
hoedanigheid partijen!
vb uitvoeringstermijn betalingstransacties
- obv tekst wel zouden gelden voor B2B maar mogelijkheid tav ondernemingen
anders te gaan bedingen = suppletief
vb regelen die AS bepalen ingeval niet toegestane betalingstransactie
! Financiële instelling als sterkere partij maakt daar gebruik van
=> DUS telkenmale aangeven of regel enkel dwingend in relatie tot consument of ook tot
ondernemingen?
SOORTEN GELDREKENINGEN slide4
bepaalde regelingen op spaarrekeningen enkel voor gereglementeerde spaarrekeningen
Gemeenschappelijk: contract onbepaalde duur en tegoeden opvraagbaar op zicht = kan je op
elk mogelijk ogenblik aan (>< termijnrekening: staat vast)
Spaarrekening: beperkt rendement (echter lager dan inflatie: w minder waard)
Niet onmiddellijk risico inzake insolventie: deposito bescherming voorzien = bedragen tot
100.000 euro per rekeninghouder beschermd via depositogarantie (instellingen in EU LS).
Nooit debetpositie (>< zichtrekening).
Aangezien spaarrekening niet bedoeld voor betaaltransacties noch mogelijkheid onder nul te
gaan => Boek VII WER niet van toepassing
Één uitzondering: bepaling uit Boek VII dat gereglementeerde spaarrekeningen steeds
kosteloos opgezegd kunnen worden door de rekeninghouder. (vroeger: administratieve
vergoedingen)
, ratio: versterken concurrentie als kosteloos ctt relatie kan beëindigen => eenvoudiger
overstappen tss verschillende aanbieders.
SOORTEN GELDREKENINGEN slide5
Gereglementeerde spaarrekening fiscale voorkeursbehandeling: vrijstelling RV tot 1020€ ><
30% RV. MAAR wel aan hele reeks voorwaarden te voldoen.
Voorwaarden waaraan niet gereglementeerde spaarrekeningen niet moeten voldoen. (voor wat
hoor wat).
vindplaats => uitvoeringsKB bij Wetboek InkomensBelastingen
1. Basisrente verplicht combineren met getrouwheidspremie = extra rente ontvangen mbt
goederen die gedurende jaar op die spaarrekening staan.
(geen verbod, maar dan geen fiscale voorkeursbehandeling)
NIEUW tov vorig jaar: basisrente max 3% tenzij wnr ECB rente >3%. Relevant gezien sinds vorig
jaar weg van negatieve rente met piek zelfs 4%.
max. getrouwheidspremie = 50% max. basisrentevoet
1) Dankzij deze regeling in tijde negatieve rente op financiële markten toch nog steeds
minimale rentevoet gekoppeld aan gereglementeerde spaarrekening (0,11%)
1) Basisrente 0,01%
2) + getrouwheidspremie volgens KB 0,1%
ACTUA!: advies NBB dat getrouwheidspremie mogelijk zou kunnen w afgeschaft (adviesaanvraag
v politiek aan NBB, mededingingsautoriteit en FSMA)
- Waarom mededingingsautoriteit positief hierover? Je neemt drempel weg om geld over te
zetten naar andere bank met hoger rendement (Ga ik geen getrouwheidspremie
verliezen?): concurrentie hoger.
- NBB: let op, afschaffing kan wel impact hebben op positie bank (vaker geconfronteerd
met opvraging grote bedragen >> liquiditeitsproblemen, banken voorzichtiger kredieten
toekennen aan gezinnen en ondernemingen
- (reeds staatsbon met gunstige fiscale behandeling: bedragen opgevraagd om te
kunnen investeren = stresstest)
- 12/02: persbericht FSMA niet tegen afschaffing te zijn.
=> Gaat politiek iets mee doen voorafgaand aan verkiezingen?
2) Getrouwheidspremie verworven na 12m: 4x per jaar uitbetaald
oude regeling: eenmalig betaald op 1 jan jaar volgend op jaar waarin verworven
nieuw: 1jan 1apr 1jul 1okt
3) KB WIB: rendement slechts van bepaalde voorwaarden afhankelijk mag maken en niet van
andere voorwaarden >< hogere rendementen voorbehouden voor nieuwe cliënten, wou men van
af
