Creatieve economie en cultuurbeleid
Suze van Egmond
College 2 – Creatieve economie
Richard Florida – creatieve klasse
Als de drie T’s op orde zijn, dan heb je een aantrekkelijke stad; een broedpunt voor de creatieve
klasse. Deze T’s zijn:
- Talent: een omgeving met getalenteerde, opgeleide en kritisch denkende mensen. Dit is te
stimuleren door (goed) onderwijs. Meetbaar in opleidingsniveau.
- Tolerantie: staat de omgeving wel open voor de creatievelingen? Kunstenaars zijn vaak
progressief. Het is belangrijk dat de populatie in een stad verschilt. Meetbaar in Gay-index.
Hoe veel mensen zijn openlijk LGBTQ?
- Technologie: de infrastructuur moet in orde zijn. Niet alleen het wegennet, maar ook
internet etc. Dit zijn redenen om in een bepaalde stad te vestigen.
Rise of the creative class
Een aantrekkelijke stad begint bij het ‘core creative
fields’. Dit zijn de daadwerkelijke kunstenaars.
Hierdoor komen er ‘cultural industries’ en ‘creative
industries and activities’. Er gebeurt dus veel in de
wijk, het is er leuk. Hierdoor volgt ‘the rest of the
economy’ en stijgen dus ook de prijzen.
Gentrificatie (gentrification)
Een proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch
gebied. Hiermee worden kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers getrokken, en daarmee
gepaard worden de lagere klassen uit het stadsdeel verdreven. De opwaardering gaat gepaard met
een stijging van de prijzen van onroerend goed en huurprijzen.
Flight of the creative class
Gentrificatie kan ook doorslaan. De prijzen worden zo hoog (‘the rest of the economy’ groeit) dat de
kunstenaars wegtrekken (de ‘core creative fields’ wordt kleiner gedwongen). De kunstenaars kunnen
het simpelweg niet meer betalen om hier te wonen/werken. Als de kunstenaars wegtrekken, nemen
de ‘cultural industries’ en ‘creative industries’ natuurlijk ook af. Waardoor uiteindelijk de wijk (weer)
saai en grijs wordt.
Vrijplaatsen en broedplaatsen
Hoe kan je deze ‘flight of the creative class’ tegengaan? Je moet gaan proberen kunstenaars te
trekken of te behouden. Een mogelijke oplossing is broedplaatsenbeleid.
1
, Broedplaatsen zijn initiatieven opgezet door de overheid, en dus ook met geld van de overheid. Het
is vaak een mix van commerciële en non-commerciële bedrijven die elkaar helpen ontwikkelen. Dit is
‘top down’, vanuit de overheid opgezet. Vrijplaatsen zijn initiatieven gestart vanuit kunstenaars. Dit
komt vanuit de behoefte van de kunstenaars om samen te komen, vaak zonder regels. Een voorbeeld
hiervan is kraken. Dit is ‘bottom up’, vanuit de kunstenaars opgezet.
Kritiek op Florida
Constateringen vs. maakbaarheid -> de voorbeelden kloppen en veel steden hebben dit na de
eeuwwisseling gebruikt, maar met name de maakbaarheid/uitvoerbaarheid wordt nu betwist.
Charles Landry – het creatief kapitaal
Een creatieve stad is een plek waar mensen creatief kunnen zijn. Waar ruimte is voor verbeelding.
Het gaat dus niet om de mensen die daadwerkelijk iets bereiken met hun creativiteit, maar het draait
om de mindset; de manier van interactie tussen de mensen. Dit noemt Landry het creatief kapitaal.
De kracht ligt dus in de massa (van mensen).
- ‘Vergeet niet dat het uiteindelijk mensen zijn die een stad maken.’
- ‘De creatieve stad is beter te vergelijken met een jamsessie dan met een orkest. Iedereen
kan meedoen, zelfs al is het maar klein.’
Verschil Florida en Landry
Richard Florida - de creatieve klasse Charles Landry – het creatief kapitaal
Richard Florida gaat uit van een selecte groep Charles Landry gaat ervan uit dat de kracht zit in
creatievelingen (‘core creatieve field’) die de massa. Samen kan je er dus voor zorgen dat
ervoor zorgt dat een bepaalde stad bloeit. een bepaalde stad bloeit.
Creatieve en culturele industrie
Wat is een creatieve industrie?
Verschillende definities, volgens de overheid:
- Alle ondernemingen die betrokken zijn in de culturele waardeketen van een creatief product.
- Iedereen die creatieve of artistieke input heeft.
Creatieve industrie
Een industrie waar de producten vooral functionele waarden hebben, maar culturele input bevatten.
Voorbeelden van creatieve producten zijn: architectuur, reclame en fashion.
Culturele industrie
Een industrie waar de producten voornamelijk betekenis communiceren een geen functionele
waarden bevatten. Voorbeelden van culturele producten zijn: films, boeken, DVD’s en video’s.
Kenmerken van culture producten
- Er is veel aanbod van
- Sterke concurrentie
- Markt is onzeker
- Kennis- en arbeidsintensief
- Niet per se voorwerp maar een drager van betekenis
- Ervaringsgoederen: productie en consumptie kunnen tegelijkertijd plaatsvinden
- De maker is herkenbaar
2
Suze van Egmond
College 2 – Creatieve economie
Richard Florida – creatieve klasse
Als de drie T’s op orde zijn, dan heb je een aantrekkelijke stad; een broedpunt voor de creatieve
klasse. Deze T’s zijn:
- Talent: een omgeving met getalenteerde, opgeleide en kritisch denkende mensen. Dit is te
stimuleren door (goed) onderwijs. Meetbaar in opleidingsniveau.
- Tolerantie: staat de omgeving wel open voor de creatievelingen? Kunstenaars zijn vaak
progressief. Het is belangrijk dat de populatie in een stad verschilt. Meetbaar in Gay-index.
Hoe veel mensen zijn openlijk LGBTQ?
- Technologie: de infrastructuur moet in orde zijn. Niet alleen het wegennet, maar ook
internet etc. Dit zijn redenen om in een bepaalde stad te vestigen.
Rise of the creative class
Een aantrekkelijke stad begint bij het ‘core creative
fields’. Dit zijn de daadwerkelijke kunstenaars.
Hierdoor komen er ‘cultural industries’ en ‘creative
industries and activities’. Er gebeurt dus veel in de
wijk, het is er leuk. Hierdoor volgt ‘the rest of the
economy’ en stijgen dus ook de prijzen.
Gentrificatie (gentrification)
Een proces van opwaardering van een buurt of stadsdeel op sociaal, cultureel en economisch
gebied. Hiermee worden kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers getrokken, en daarmee
gepaard worden de lagere klassen uit het stadsdeel verdreven. De opwaardering gaat gepaard met
een stijging van de prijzen van onroerend goed en huurprijzen.
Flight of the creative class
Gentrificatie kan ook doorslaan. De prijzen worden zo hoog (‘the rest of the economy’ groeit) dat de
kunstenaars wegtrekken (de ‘core creative fields’ wordt kleiner gedwongen). De kunstenaars kunnen
het simpelweg niet meer betalen om hier te wonen/werken. Als de kunstenaars wegtrekken, nemen
de ‘cultural industries’ en ‘creative industries’ natuurlijk ook af. Waardoor uiteindelijk de wijk (weer)
saai en grijs wordt.
Vrijplaatsen en broedplaatsen
Hoe kan je deze ‘flight of the creative class’ tegengaan? Je moet gaan proberen kunstenaars te
trekken of te behouden. Een mogelijke oplossing is broedplaatsenbeleid.
1
, Broedplaatsen zijn initiatieven opgezet door de overheid, en dus ook met geld van de overheid. Het
is vaak een mix van commerciële en non-commerciële bedrijven die elkaar helpen ontwikkelen. Dit is
‘top down’, vanuit de overheid opgezet. Vrijplaatsen zijn initiatieven gestart vanuit kunstenaars. Dit
komt vanuit de behoefte van de kunstenaars om samen te komen, vaak zonder regels. Een voorbeeld
hiervan is kraken. Dit is ‘bottom up’, vanuit de kunstenaars opgezet.
Kritiek op Florida
Constateringen vs. maakbaarheid -> de voorbeelden kloppen en veel steden hebben dit na de
eeuwwisseling gebruikt, maar met name de maakbaarheid/uitvoerbaarheid wordt nu betwist.
Charles Landry – het creatief kapitaal
Een creatieve stad is een plek waar mensen creatief kunnen zijn. Waar ruimte is voor verbeelding.
Het gaat dus niet om de mensen die daadwerkelijk iets bereiken met hun creativiteit, maar het draait
om de mindset; de manier van interactie tussen de mensen. Dit noemt Landry het creatief kapitaal.
De kracht ligt dus in de massa (van mensen).
- ‘Vergeet niet dat het uiteindelijk mensen zijn die een stad maken.’
- ‘De creatieve stad is beter te vergelijken met een jamsessie dan met een orkest. Iedereen
kan meedoen, zelfs al is het maar klein.’
Verschil Florida en Landry
Richard Florida - de creatieve klasse Charles Landry – het creatief kapitaal
Richard Florida gaat uit van een selecte groep Charles Landry gaat ervan uit dat de kracht zit in
creatievelingen (‘core creatieve field’) die de massa. Samen kan je er dus voor zorgen dat
ervoor zorgt dat een bepaalde stad bloeit. een bepaalde stad bloeit.
Creatieve en culturele industrie
Wat is een creatieve industrie?
Verschillende definities, volgens de overheid:
- Alle ondernemingen die betrokken zijn in de culturele waardeketen van een creatief product.
- Iedereen die creatieve of artistieke input heeft.
Creatieve industrie
Een industrie waar de producten vooral functionele waarden hebben, maar culturele input bevatten.
Voorbeelden van creatieve producten zijn: architectuur, reclame en fashion.
Culturele industrie
Een industrie waar de producten voornamelijk betekenis communiceren een geen functionele
waarden bevatten. Voorbeelden van culturele producten zijn: films, boeken, DVD’s en video’s.
Kenmerken van culture producten
- Er is veel aanbod van
- Sterke concurrentie
- Markt is onzeker
- Kennis- en arbeidsintensief
- Niet per se voorwerp maar een drager van betekenis
- Ervaringsgoederen: productie en consumptie kunnen tegelijkertijd plaatsvinden
- De maker is herkenbaar
2
