Samenvatting Methodologie (18/20)

METHODOLOGIE
EFFICACY VERSUS REAL LIFE EFFECTIVENESS – DRUG VERSUS PATIENT CENTRED
RESEARCH


RANDOMIZED CONTROLLED TRIALS (RCT)




STERKSTE evidentie of geneesmiddel/behandeling werkt of niet werkt




THEORIE RCT

• Run in periode: patiënten in studie insluiten
o Voldoen patiënten aan inclusie en exclusie criteria?
• Randomiseren
o Controlegroep → placebo of ander middel
o Interventiegroep
• Blinderen
• Outcome → primaire uitkomsten zijn belangrijkste

Opstellen onderzoeksvraag

P – Patiënten I – Interventie C – Controle O – Outcome


FASES VAN KLINISCHE STUDIES

• Preklinische studies: in celculturen, weefsels en dieren


• Klinsiche studies
o Fase 1: studie in paar gezonde vrijwilligers om veiligheid testen
o Fase 2: kleine RCT om tolereerbaarheid en verschillende dosissen te testen
§ Biomarkers
• Bv HbA1c
§ Klinische uitkomsten
• langere en grotere studie nodig

, o Fase 3: grote geblindeerde RCT om het effect van therapie te testen
§ Klinische uitkomsten
• Bv ziekenhuisopnames, opstoten astma,…
§ Neveneffecten


o Fase 4: grote trials of observationele studies uitgevoerd NA goedkeuring therapie door
FDA/EMA
§ Beoordeling zeldzame ernstige neveneffecten
§ Evaluatie therapeutisch gebruik en real-life doeltreffendheid




EFFICACY VS EFFECTIVENESS STUDIES

• Efficacy = werkzaamheid
o Onderzocht in klassieke RCTs
§ Fase II en III studies
o Kan het werken in ideale patiënt en ideale setting
§ → enorme selectie bias!
§ “ideale man” in gespecialiseerd ziekenhuis


• Effectiveness = doeltreffendheid
o Real life studies
§ Pragmatische RCT
§ Obsevationele studies
o Kan het werken in real life patiënten en real-life setting
§ In ziekenhuid of in HAP



PROBLEEM kloof tussen drug development en klinische praktijk

• Drug development klinische studies (klassieke RCT) → drug-centred onderzoek
o Werkzaamheid + korte termijn veiligheid
o GM vs placebo


• Real life klinische studies (pragmatische RCT) → patiënt-centred onderzoek
o Doeltreffendheid + lange termijn veiligheid
o GM vs andere actieve behandeling

,OPSTELLEN VAN RICHTLIJNEN




• voor FDA en EMA boeien kosten NIET
o alleen doeltreffendheid en veiligheid
• voor RIZIV boeit kosten-effectiviteit WEL




DRUG-CENTRED CLASSICAL RCTS VERSUS PATIENT-CENTRED PRAGMATIC RCTS


REGISTRATIESTUDIES: PATIËNTEN EN SETTINGS ZIJN NIET REPRESENTATIEF



→ om GM te registreren (EMA, FDA): werkzaamheid en korte-termijn veiligheid aantonen dmv cRCT

• in sterk geslecteerde patiënten
o meestal minder dan 10% van patiënten met aandoening in aanmerking
• onder strikte follow-up
• op korte termijn
o MAX 1 jaar
• in vegelijking met placebo
• surrgoaart uitkomsten (en/of klinische uitkomsten)

, KLINISCHE PRAKTIJK: REAL-LIFE PATIËNTEN EN SETTING

→ om GM optimal te gebruiken: gegevens nodig over doeltreffendheid en lange-termijn veiligheid

• in ALLE patiënten
• onder gewone follow up
o usual care
• op lange termijn
• in vergelijk met andere geneesmiddelen


• klinische uitkomsten
o 3 klinische uitkomsten voor patiënt van belang
§ 1) leef ik langer?
§ 2) leef ik beter?
§ 3) kan ik meer doen?




REGISTRATIE RCT VERSUS KLINISCHE PRAKTIJK
REGISTRATIESTUDIES (FDA, EMA) KLINISCHE PRAKTIJK
→ drug-centred research → patiënt centred research
Vraagstelling
→ efficacy (werkzaamheid): werkt het → effectiveness (doeltreffendheid): werkt
in optimale patiënt en setting? het in real life patiënten en usual careN
Sterk geselecteerd ALLE patiënten
- Veel inclusie- en - Ongeacht comorbiditeit en
Patiënten
exclusiecriteria polyfarmacie
- Uitstekende adherentie - Wisselene adherentie
Korte termijn Lange termijn
Duur
→ weken – maanden → jaren – levenslang
Placebo Andere geneesmiddelen
Comparator
Andere therapieën
Follow-up Zeer strikt Gewoon (usual care)
Eindpunten Surrogaat of klinisch Klinisch