Samenvatting ZVOV: TBL

Zorg voor oudere volwassenen –
TBL 2
- Oudermishandeling
- Omgaan met mensen met dementie


1. Oudermishandeling
1.1 Inleiding
Onder ‘oudermishandeling’ wordt verstaan
= Het handelen of nalaten van handelen van al degenen die in een persoonlijke
of professionele relatie met de oudere staan waardoor de oudere persoon
(herhaaldelijk) lichamelijk en/of psychische en/of materiële schade lijdt dan wel
vermoedelijk lijden zal en waarbij van de kant van de oudere sprake is van een
vorm van gehele of gedeeltelijke afhankelijkheid
- Ouderenmishandeling kan worden gepleegd door de mantelzorger, familie
of buren maar kan ook door vrijwilligers of professionele hulpverleners in
de thuissituatie of in een instelling
- Ouderen hebben recht op een veilige zorgrelatie met een professional

5 vormen van ouderenmishandeling
= deze hebben betrekking op zowel actieve als passieve vorm van mishandeling
Psychische mishandeling
- Treiteren, sarren, beledigen, bedreigen en onder druk zetten
o Dit is ook het schenden van rechten

Lichamelijke mishandeling
- Schoppen, bijten, branden, slaan, vastbinden aan een stoel of bed
- Dit is ook het geven van te veel of te weinig medicatie
Financiële en materiële uitbuiting
- Tegen de wil van de oudere wegnemen of verkopen van zijn bezittingen
- Leeghalen van de bankrekening
- Het veranderen van het testament
Geestelijke of lichamelijke verwaarlozing
- Het onthouden van voedsel, kleding, onderdak, hulp, aandacht en liefde
Seksueel misbruik
- Het tegen de zin van de oudere verrichten of aanschouwen van seksuele
handelingen

1.2 Prevalentie
= 4-6% van de ouderen zijn slachtoffer van mishandeling
- Ouderen geven slechts zelden aan dat ze mishandeld worden

, o Bv. omdat ze zich schamen, ze zelf geen eind aan kunnen maken, ze
voelen zich loyaal ten opzichte van de dader, ze zijn angstig voor de
gevolgen
- Psychische mishandeling worden het meest gemeld
- Kwetsbare ouderen zijn extra vatbaar voor mishandeling
o Zij zijn door een combinatie van somatische, psychische en soms
ook sociale aandoeningen zorgafhankelijk

1.3 Externe en persoonlijke factoren
- Een aantal factoren zorgen ervoor dat het risico op ouderenmishandeling
vergroten
o Deze liggen bij de oudere zelf, de pleger en/of hulpverlener
- Er zijn ook beschermende factoren
o Deze zullen het risico op mishandeling verminderen

Ouderenmishandeling door de mantelzorger
= soms is ouderenmishandeling een gevolg van overbelasting van de mantelzorg
- Mensen met dementie krijgen ‘onvrijwillige zorg’
o = dit wordt door de thuiszorg gedaan en d.w.z. dat ze bv. tegen hun
zin onder de douche worden gezet
- Familieleden en zorgverleners willen onveilige situaties voorkomen
Gevolg van combinatie van factoren
= mantelzorgers van mensen met dementie zijn zelf overbelast
- Overbelasting + kennistekort kunnen tot ontspoorde zorg leiden
o Bv. mantelzorger kan denken dat de dementerende partner expres
voorwerpen verstopt en zich als gevolg daarvan zo machteloos voelt
dat hij een tik uitdeelt of gaat schelden
Ontspoorde zorg:
= er is sprake van onopzettelijke mishandeling, die over kan gaan in bewuste
mishandeling
- In de meeste gevallen gebeurt de mishandeling door een mantelzorger (=
partner en kinderen)
VRAAG: Geef de definitie van ouderenmishandeling en geef het verschil
aan met ontspoorde zorg
Het handelen of nalaten van al degenen die in een persoonlijke of professionele
relatie met de oudere staan waardoor de oudere persoon (herhaaldelijk)
lichamelijke en/of psychische en/of materiële schade lijdt dan wel vermoedelijk
lijden zal er waarbij van de kant van de oudere sprake is van een vorm van
gehele of gedeeltelijke afhankelijkheid.
Ontspoorde zorg  onopzettelijke mishandeling die kan overgaan tot bewuste
mishandeling
VRAAG: Wie zijn de plegers van ouderenmishandeling?