burgerlijk procesrecht
1.1 Functies burgerlijk procesrecht
Materieelrecht
Rechten en plichten van een persoon
Formeelrecht
Welke procedureregels van toepassing zijn. Hoe kunnen deze
rechten en plichten worden afgedwongen bij de rechter? Aan welke
regels moeten de betrokkenen partijen zich houden?
Belangrijkste functies burgelijkprocesrecht (BPR)
Handhaven en beïnvloeden van materiële burgerlijke rechten en
plichten.
Voorkomen van een gerechtelijke procedure.
Voorkomen eigenrichting.
1.2 Bronnen en algemene uitgangspunten
Bronnen:
- Wetten
- Internationale verdragen
- Verordeningen
- Jurisprudentie
- Gewoonte
- Algemene rechtsbeginselen.
Voor BPR zijn Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) en de Wet op
de rechtelijke organisatie (Wet RO). Verder spelen verdragen een
belangrijke bij de tenuitvoerlegging van rechtelijke uitspraken in het
buitenlang en het betekenen van processtukken aan een partij die in het
buitenland woont.
Artikel 6 van het EVRM.
,Algemene uitgangspunten
Art. 19 t/m art 30 Rv, art. 6 EVRM, de Grondwet en de Wet algemene
bepalingen.
Recht op rechtspraak en rechtsbijstand
Recht op rechtsbijstand
Art. 17, 18 en 112 Gw.
Onafhankelijke en onpartijdige rechter
In Nederlandse recht is het recht onafhankelijk en onpartijdig. Dit betekend
dat de rechter zijn verantwoording verschuldigd zijn aan de overheid,
college-rechters of aan het gerechtsbestuur en dat de rechter zich niet laat
leiden door de procespartijen.
Wraking
Als een partij twijfelt aan de onpartijdigheid van de rechter kan deze
wraken (art. 36 Rv).
Als de rechter zelf van mening is dat zij niet onpartijdig zijn, kunnen zij een
verschoningsverzoek indienen (art. 40 Rv). Dan laten zij zich vervangen
door een andere onpartijdige rechter
Hoor en wederhoor
Partijen moeten in gelegenheid zijn gesteld om hun standpunten in de
zaak naar voren te brengen (art. 19 Rv).
Behandeling en beslissing binnen redelijke termijn
Art. 20 Rv bepaalt dat de behandeling van en beslissing over een zaak
binnen een redelijk termijn moeten plaatsvinden.
Openbaarheid van zitting en uitspraak
Het openbaarheidsbeginsel heeft betrekking op de openbaarheid van de
zitten en de openbaarheid van de uitspraak. In art. 27 lid 1 Rv worden
uitzonderingen op dit beginsel gegeven.
,In art. 29 lid 1 Rv staat dat een uitspraak ook in het openbaar word
plaatsgevonden. Hierop zijn geen uitzonderingen.
Motiveringsbeginsel
Buiten en openbaarheidsbeginsel is er ook sprake van het
motiveringsbeginsel (art. 30 Rv).
Geen rechtsweigering en volledige beslissing
In art. 26 Rv staat dat een rechter niet een beslissing mag weigeren. En in
art. 23 Rv staat dat een rechter alleen mag beslissen over de gevorderde
of verzochten dingen.
Beginsel van partijautonomie
De rechter mag alleen de grondslag van de beslissing baseren op de
stellingen die de procespartijen haar voorleggen. (art. 24 Rv).
Ambtshalve aanvulling van rechtsgronden
Een rechter mag op eigen initiatief de rechtsgronden van partijen aan te
vullen (art. 25 Rv). Dit mag echter alleen bij onjuiste rechtsgronden en als
er voldoende feiten en omstandigheden aangevoerd zijn om de juiste
rechtsgronden te kunnen onderbouwen. Aanvullen van feiten mag niet
(art. 24 Rv).
1.3. Procespartijen
Natuurlijke- en rechtspersonen
Aan een civiele procedure kunnen natuurlijke- en rechtspersonen
deelnemen. Een natuurlijk persoon is een persoon van vlees een bloed.
Rechtspersonen zijn organisaties of bedrijven die juridisch als persoon
worden gezien. Denk hierbij aan gemeenten, provincies, bedrijven,
stichtingen en verenigingen.
De vof, de cv en de maatschap zijn geen natuurlijke personen. Wel zijn we
bevoegd om te procederen (art. 51 Rv). En een ondernemingsraad is
hiervan ook een uitzondering, met het recht om ook te procederen obv art.
26 Wet op de ondernemingsraden.
Vertegenwoordiging van een natuurlijk persoon
Art. 3:32 lid 1 BW geeft aan dat iedere natuurlijk persoon
handelingsbekwaam is en zelfstandig rechtshandelingen mag verrichten,
tenzij de wet anders bepaald.
Als een handelingsonbekwame partij een vertegenwoordiger benoemt,
wordt deze de formele procespartij en de handelingsonbekwame de
materiële procespartij.
, Formele procespartij
De persoon die de beslissingen in de procedure neem en op wiens
naam de procedure wordt gevoerd.
Materiële procespartij
De persoon wiens inhoudelijke belang aan de orde is. Deze partij is
ook gebonden aan de uitspraak van de rechter.
Vertegenwoordiging van een rechtspersoon
Rechtspersonen kunnen niet zelf procederen. Zij kunnen immers geen
feitelijke handelingen verrichten, waardoor ze vertegenwoordigd moeten
worden door een natuurlijk persoon.
Ondanks de vertegenwoordiging, blijft de rechtspersoon zowel de
materiële als de formele procespartij.
Procederen uit groepsbelang of algemeen belang
Een vertegenwoordiger behartigt de belangen van de natuurlijke persoon
of rechtspersoon die hij vertegenwoordigt. Dit is ook bij een groepsbelang
of een algemeen belang. De algemene regels van een belanghartiger
staan in art. 3:305a t/m 3:305d BW
1.4 Rechtsbijstandverleners en gerechtsdeurwaarder
Rechtsbijstandverleners
In art. 18 Gw is het recht op rechtsbijstand vastgelegd.
Advocaat
Een advocaat is een rechtsbijstandverlener, die ingeschreven is op het
zogenaamde tableau van de Nederlandse orde van advocaten.
Verplichte procesvertegenwoordiging
In een aantal gevallen moet een procespartij op basis van de wet verplicht
worden bijgestaan door een advocaat, ook bij cassatie(art. 79 lid 2 Rv). In
sommige gevallen is het ook toegestaan om in persoon te procederen, dit
staat in art. 79 lid 1 Rv, Art. 255 lid 1 Rv, Art. 261 e.v. Rv.
Cassatieadvocaat
Art. 407 Rv en Art. 409 Rv.
Andere rechtshulpverleners
Art. 79 en art. 80 Rv. In kantonzaken kan het in persoon, anders moet het
door een gemachtigde. Bij een kortgeding mag het ook in persoon, maar
niet door een gemachtigde die niet een advocaat is.
Gerechtsdeurwaarder
Een gerechtsdeurwaarder is door de kroon benoemd als openbaar
ambtenaar met officiële ambtstaken.
Ze hebben drie kerntaken:
- Uitbrengen exploten
- Leggen van conservatoir beslag >> bewarend beslag leggen om een
goed veilig te stellen.
- Ten uitvoer leggen van uitspraken van de rechter.