gedragswetenschappen - HOOFDSTUK 2
Opgaan in de groep
Stanford Prison Experiment
Deïndividuatie= verliezen van persoonlijke identiteit door op te gaan in de groep
⇒ gedrag dat ze als individu nooit zouden vertonen -> wel als anoniem lid van de groep
⇒ lijkt erop dat ze hun normale zelfcontrole verloren hebben
voorbeelden: sekten, oorlogssituatie, pestgedrag, studentendoop,...
Philip Zimbardo: eerste die deïndividuatie experimenteel onderzocht
= het Stanford Prison Experiment
Uitleg van het Stanford Prison Experiment: Het Stanford Prison Experiment (1971), geleid
door Philip Zimbardo, onderzocht hoe mensen zich gedragen in
gevangenisomstandigheden. Deelnemers werden willekeurig ingedeeld als "bewakers" of
"gevangenen". Het experiment werd na zes dagen stopgezet (het zou twee weken duren)
omdat de "bewakers" gewelddadig en abusief werden, terwijl de "gevangenen" onder
extreme stress kwamen te staan.
Conclusie van Zimbardo: Zimbardo concludeerde dat mensen zich snel aanpassen aan
macht en sociale rollen, en dat deze rollen destructief gedrag kunnen aansteken. Het
experiment toonde de kracht van situaties en sociale rollen in het beïnvloeden van gedrag.
⇒ mensen kunnen slechte dingen doen als het hen gevraagd wordt en zullen hun zelf
verliezen in de groep
Kritiek
1) het was zo verwoord dat ze vrijwilligers aangetrokken die gemiddeld meer een
agressieve en narcistische persoonlijkheid hebben
2) vooraf werd er gecommuniceerd over hoe ze zich moesten gedragen
⇒ achteraf zeiden de ‘bewakers’ ook dat hun meerdere keren gezegd werd om te
misdragen en kregen hier ook tips voor
→ ze gingen erop in omdat hij de wetenschapper is
3) demand characteristics: deelnemers konden raden wat er ongeveer van hen verwacht
werd
⇒ gevolg van demand characteristics = demand compliance
, Het onderzoek werd opnieuw gedaan
⇒ door Alexander Haslam en Stephen Reicher (2001)
-> zonder dat er op voorhand werd gezegd wat te doen
→ werd uitgezonden, niets gebeurde echt, failed serie
Conclusie: de omstandigheden bepalen hoe mensen zich gedragen, pas als er sprake is van
manipulatie = ontstaan van minder vredelievend gedrag
Factoren
1) verhoogde opwinding
2) gevoel van anonimiteit
3) verminderde individuele verantwoordelijkheid
wanneer we getuigen zijn van een noodsituatie ⇒ groep speelt een grote rol!
-> hoe meer aanwezigen, hoe minder geneigd we vaak zijn om een persoon met het probleem
te helpen = het bystander effect
Opgaan in de groep is vaak NIET het gevolg van deïndividuatie, maar het feit dat het past bij de
doelen van de persoon
→ zoals bij de groep willen horen
Anonimiteit: soms is het makkelijker om zo contact te leggen met mensen
→ zoals online (heeft wel voor- en nadelen!!)
Verklaringen
er zijn aanwijzingen dat anonieme opgaan in een groep soms een positief effect heeft, maar
soms ook een negatief effect heeft op het gedrag van een individu
-> vaak aangehaalde verklaring: bij het opgaan in een groep speelt er een daling van het
zelfbewustzijn
= deïndividuatie -> het besef dat je een eigen persoon met een eigen wil en eigen
waarden neemt af
gevolg? je kan je gedrag minder goed evalueren en sturen en makkelijker tegen je
eigen normen ingaan
Opgaan in de groep
Stanford Prison Experiment
Deïndividuatie= verliezen van persoonlijke identiteit door op te gaan in de groep
⇒ gedrag dat ze als individu nooit zouden vertonen -> wel als anoniem lid van de groep
⇒ lijkt erop dat ze hun normale zelfcontrole verloren hebben
voorbeelden: sekten, oorlogssituatie, pestgedrag, studentendoop,...
Philip Zimbardo: eerste die deïndividuatie experimenteel onderzocht
= het Stanford Prison Experiment
Uitleg van het Stanford Prison Experiment: Het Stanford Prison Experiment (1971), geleid
door Philip Zimbardo, onderzocht hoe mensen zich gedragen in
gevangenisomstandigheden. Deelnemers werden willekeurig ingedeeld als "bewakers" of
"gevangenen". Het experiment werd na zes dagen stopgezet (het zou twee weken duren)
omdat de "bewakers" gewelddadig en abusief werden, terwijl de "gevangenen" onder
extreme stress kwamen te staan.
Conclusie van Zimbardo: Zimbardo concludeerde dat mensen zich snel aanpassen aan
macht en sociale rollen, en dat deze rollen destructief gedrag kunnen aansteken. Het
experiment toonde de kracht van situaties en sociale rollen in het beïnvloeden van gedrag.
⇒ mensen kunnen slechte dingen doen als het hen gevraagd wordt en zullen hun zelf
verliezen in de groep
Kritiek
1) het was zo verwoord dat ze vrijwilligers aangetrokken die gemiddeld meer een
agressieve en narcistische persoonlijkheid hebben
2) vooraf werd er gecommuniceerd over hoe ze zich moesten gedragen
⇒ achteraf zeiden de ‘bewakers’ ook dat hun meerdere keren gezegd werd om te
misdragen en kregen hier ook tips voor
→ ze gingen erop in omdat hij de wetenschapper is
3) demand characteristics: deelnemers konden raden wat er ongeveer van hen verwacht
werd
⇒ gevolg van demand characteristics = demand compliance
, Het onderzoek werd opnieuw gedaan
⇒ door Alexander Haslam en Stephen Reicher (2001)
-> zonder dat er op voorhand werd gezegd wat te doen
→ werd uitgezonden, niets gebeurde echt, failed serie
Conclusie: de omstandigheden bepalen hoe mensen zich gedragen, pas als er sprake is van
manipulatie = ontstaan van minder vredelievend gedrag
Factoren
1) verhoogde opwinding
2) gevoel van anonimiteit
3) verminderde individuele verantwoordelijkheid
wanneer we getuigen zijn van een noodsituatie ⇒ groep speelt een grote rol!
-> hoe meer aanwezigen, hoe minder geneigd we vaak zijn om een persoon met het probleem
te helpen = het bystander effect
Opgaan in de groep is vaak NIET het gevolg van deïndividuatie, maar het feit dat het past bij de
doelen van de persoon
→ zoals bij de groep willen horen
Anonimiteit: soms is het makkelijker om zo contact te leggen met mensen
→ zoals online (heeft wel voor- en nadelen!!)
Verklaringen
er zijn aanwijzingen dat anonieme opgaan in een groep soms een positief effect heeft, maar
soms ook een negatief effect heeft op het gedrag van een individu
-> vaak aangehaalde verklaring: bij het opgaan in een groep speelt er een daling van het
zelfbewustzijn
= deïndividuatie -> het besef dat je een eigen persoon met een eigen wil en eigen
waarden neemt af
gevolg? je kan je gedrag minder goed evalueren en sturen en makkelijker tegen je
eigen normen ingaan
