1. HET VLAAMSE ONDERWIJSBELEID
“Het onderwijs is vrij, een onbeperkte vrijheid om onderwijs in te richten”
Principe vrijheid
o Geen binding met overheid nodig om school op te richten
o Elke Belg mag school oprichten
Wel schikken naar wettelijke bepalingen en gestelde kwaliteitseisen om erkende diploma’s uit
te reiken en subsidies te ontvangen
Wie mag onderwijs inrichten?
- Veel conflicten -> schoolstrijden
- Liberalen & socialisten tegen katholieken
- Einde conflict -> schoolpact
Schoolpact (1958)
Belangrijkste principe = vrije schoolkeuze van ouders
Bepalingen:
- Staat heeft recht en plicht om rijkscholen op te richten waar behoefte aan bestaat
- Provincies en gemeenten kunnen scholen oprichten met subsidiëring
- Vrij onderwijs heeft ruime subsidiëring
+- 10j geleden: gelijke financiering van de verschillende scholen ongeacht onderwijsnet
Nieuw financieringssysteem (2009)
Doelen:
- Sociale mix in scholen vergroten
- Recht op kwaliteitsvol onderwijs voor jongeren garanderen
Werkingstoelagen -> basisfinanciering per kind + extra bijdrage per lln die scoort op 1 vd kenmerken
1
,4 kenmerken en 4 indicatoren
Culturele bagage vd lln Hoogste behaalde opleidingsniveau moeder
- Geheel kennis, vaardigheden en
attitudes
- Mate waarin thuiscultuur aansluit aan
schoolcultuur
De financiële draagkracht vh gezin Ontvangen van een schooltoelage
- Gebaseerd op gezinsinkomen
- Aanduiding financiële draagkracht gezin
- Aanduiding pedagogisch comfort: tijd,
studieruimte…
Taalkundig en cultureel kapitaal vh gezin Thuistaal vd lln
- Welke thuistaal? Verschil schooltaal?
- Communicatie- en leermogelijkheden
Sociaal kapitaal vh gezin Woonplaats vd lln
- Sociologische kenmerken buurt
- Sociaal kapitaal
Werkingsmiddelen KO = LO
1.1 ONDERWIJSNET IN EEN FEDERALE STAAT
Onderwijs -> centraal gestuurd vanuit Brussel voor heel België
- 3 gemeenschappen
o Nederlandstalige
o Franstalige
o Duitstalige
- 1988: hele onderwijsbevoegdheid naar de Gemeenschappen
- Federale (nationale) onderdelen
o Begin + einde leerplicht
o Minimale voorwaarde voor bekomen van diploma
o Pensioensregeling en -betaling vh onderwijspersoneel
- Vlaamse minister onderwijs = Zuhal Demir
2
,Leerplicht vs schoolplicht
Leerplicht = verplicht onderwijs volgen
- Verplicht vanaf 5j
- Begint in KO
- 290 halve lesdagen (gem. schooljaar heeft 320-330 halve lesdagen)
- Omvat 13j (5-18)
Schoolplicht = verplicht school bezoeken
- Niet in België
- Om te leren moet een kind niet fysiek naar school gaan
1.2 DECREET BASISONDERWIJS
= de bestaande regelgeving voor het gewoon en buitengewoon onderwijs
-> basisbepalingen rond volgende onderwerpen:
- Structuur vh basisonderwijs
- Llen in het basisonderwijs
- Opdracht vh basisonderwijs
- Erkenning, financiering en subsidiëring van scholen
- Bepalingen rond personeelsformatie en lestijdenpakket
1.3 BEROEPSPROFIELEN EN BASISCOMPETENTIES VAN LERAREN
- Leraar zijn is complex + niet vrijblijvend
- Veel inzicht, kennis, vaardigheden en attitudes nodig
- Overheid heeft specifieke verwachtingen
1.3.1 het beroepsprofiel vd leraar
= de omschrijving van kennis, vaardigheden en attitudes vd leraar
- Beroepsprofiel omschrijft ervaren lkr -> enkele jaren pratkijkervaring
- Beroepsprofiel is niet gedifferentieerd
- Beroepsprofiel is gemeenschappelijk voor alle onderwijsniveaus
3
, 1.3.2 basiscompetenties vd leraar en het verband met de lerarenopleiding
= alles waar een afgestudeerde over moet beschikken om als beginnende leraar te kunnen starten
- Afgeleid van beroepsprofiel
- Afgestudeerde klr heeft niet hetzelfde niveau als ervaren lkr
o Leraar zijn = levenslang proces
- Samenwerking = essentieel voor kwalitatief hoogstaand onderwijs
- Overheid bepaalt min. kwaliteitscriteria -> ouders weten wat ze van lkr mogen verwachten
1.3.3 structuur van de basiscompetenties p. 10
Kunnen toepassen op casus -> basiscompetenties in bijlage!!
1.4 ONTWIKKELINGSDOELEN EN EINDTERMEN (ODET)
- Minimumdoelen die Vlaamse gemeenschap heeft vastgelegd -> noodzakelijk!
- Ontwikkelingsdoelen
o KO + buitengewoon onderwijs
- Eindtermen
o LO
- Leerplannen (GO, ZILL, OVSG)
o Herkenbare doelstellingen om minimumdoelen te bereiken
o Vlaamse Regering keurt dit goed
ODET is maatstaf voor onderwijsinspectie!
1.5 ONDERWIJSINSPECTIE
= bevoegd voor controle op kwaliteit van Vlaamse onderwijs
Toezicht op de eindtermen, ontwikkelingsdoelen, leerplannen, financierings- en
subsidiëringsvoorwaarden
4
“Het onderwijs is vrij, een onbeperkte vrijheid om onderwijs in te richten”
Principe vrijheid
o Geen binding met overheid nodig om school op te richten
o Elke Belg mag school oprichten
Wel schikken naar wettelijke bepalingen en gestelde kwaliteitseisen om erkende diploma’s uit
te reiken en subsidies te ontvangen
Wie mag onderwijs inrichten?
- Veel conflicten -> schoolstrijden
- Liberalen & socialisten tegen katholieken
- Einde conflict -> schoolpact
Schoolpact (1958)
Belangrijkste principe = vrije schoolkeuze van ouders
Bepalingen:
- Staat heeft recht en plicht om rijkscholen op te richten waar behoefte aan bestaat
- Provincies en gemeenten kunnen scholen oprichten met subsidiëring
- Vrij onderwijs heeft ruime subsidiëring
+- 10j geleden: gelijke financiering van de verschillende scholen ongeacht onderwijsnet
Nieuw financieringssysteem (2009)
Doelen:
- Sociale mix in scholen vergroten
- Recht op kwaliteitsvol onderwijs voor jongeren garanderen
Werkingstoelagen -> basisfinanciering per kind + extra bijdrage per lln die scoort op 1 vd kenmerken
1
,4 kenmerken en 4 indicatoren
Culturele bagage vd lln Hoogste behaalde opleidingsniveau moeder
- Geheel kennis, vaardigheden en
attitudes
- Mate waarin thuiscultuur aansluit aan
schoolcultuur
De financiële draagkracht vh gezin Ontvangen van een schooltoelage
- Gebaseerd op gezinsinkomen
- Aanduiding financiële draagkracht gezin
- Aanduiding pedagogisch comfort: tijd,
studieruimte…
Taalkundig en cultureel kapitaal vh gezin Thuistaal vd lln
- Welke thuistaal? Verschil schooltaal?
- Communicatie- en leermogelijkheden
Sociaal kapitaal vh gezin Woonplaats vd lln
- Sociologische kenmerken buurt
- Sociaal kapitaal
Werkingsmiddelen KO = LO
1.1 ONDERWIJSNET IN EEN FEDERALE STAAT
Onderwijs -> centraal gestuurd vanuit Brussel voor heel België
- 3 gemeenschappen
o Nederlandstalige
o Franstalige
o Duitstalige
- 1988: hele onderwijsbevoegdheid naar de Gemeenschappen
- Federale (nationale) onderdelen
o Begin + einde leerplicht
o Minimale voorwaarde voor bekomen van diploma
o Pensioensregeling en -betaling vh onderwijspersoneel
- Vlaamse minister onderwijs = Zuhal Demir
2
,Leerplicht vs schoolplicht
Leerplicht = verplicht onderwijs volgen
- Verplicht vanaf 5j
- Begint in KO
- 290 halve lesdagen (gem. schooljaar heeft 320-330 halve lesdagen)
- Omvat 13j (5-18)
Schoolplicht = verplicht school bezoeken
- Niet in België
- Om te leren moet een kind niet fysiek naar school gaan
1.2 DECREET BASISONDERWIJS
= de bestaande regelgeving voor het gewoon en buitengewoon onderwijs
-> basisbepalingen rond volgende onderwerpen:
- Structuur vh basisonderwijs
- Llen in het basisonderwijs
- Opdracht vh basisonderwijs
- Erkenning, financiering en subsidiëring van scholen
- Bepalingen rond personeelsformatie en lestijdenpakket
1.3 BEROEPSPROFIELEN EN BASISCOMPETENTIES VAN LERAREN
- Leraar zijn is complex + niet vrijblijvend
- Veel inzicht, kennis, vaardigheden en attitudes nodig
- Overheid heeft specifieke verwachtingen
1.3.1 het beroepsprofiel vd leraar
= de omschrijving van kennis, vaardigheden en attitudes vd leraar
- Beroepsprofiel omschrijft ervaren lkr -> enkele jaren pratkijkervaring
- Beroepsprofiel is niet gedifferentieerd
- Beroepsprofiel is gemeenschappelijk voor alle onderwijsniveaus
3
, 1.3.2 basiscompetenties vd leraar en het verband met de lerarenopleiding
= alles waar een afgestudeerde over moet beschikken om als beginnende leraar te kunnen starten
- Afgeleid van beroepsprofiel
- Afgestudeerde klr heeft niet hetzelfde niveau als ervaren lkr
o Leraar zijn = levenslang proces
- Samenwerking = essentieel voor kwalitatief hoogstaand onderwijs
- Overheid bepaalt min. kwaliteitscriteria -> ouders weten wat ze van lkr mogen verwachten
1.3.3 structuur van de basiscompetenties p. 10
Kunnen toepassen op casus -> basiscompetenties in bijlage!!
1.4 ONTWIKKELINGSDOELEN EN EINDTERMEN (ODET)
- Minimumdoelen die Vlaamse gemeenschap heeft vastgelegd -> noodzakelijk!
- Ontwikkelingsdoelen
o KO + buitengewoon onderwijs
- Eindtermen
o LO
- Leerplannen (GO, ZILL, OVSG)
o Herkenbare doelstellingen om minimumdoelen te bereiken
o Vlaamse Regering keurt dit goed
ODET is maatstaf voor onderwijsinspectie!
1.5 ONDERWIJSINSPECTIE
= bevoegd voor controle op kwaliteit van Vlaamse onderwijs
Toezicht op de eindtermen, ontwikkelingsdoelen, leerplannen, financierings- en
subsidiëringsvoorwaarden
4
