Sociale psychologie
Hoofdstuk 4: gehoorzaamheid
4.1 Inleiding
Sprookje: de nieuwe kleren van de keizer
Keizer wou altijd exclusievere kleding. Kleermakers zeiden dat ze
iets gemaakt hadden uit een stof die enkel slimme mensen
konden zien (een leugen). Keizer durfde niet toegeven dat hij het
niet zag, dienaren durfde niet ingaan tegen de keizer.
Resultaat keizer liep in z’n blootje rond
Mensen ervaren moeilijkheden met ingaan tegen het collectief
en beslissingen van leidersfiguren. Soms negeren ze de
fysieke realiteit om werkelijkheid van leidersfiguur te volgen.
4.2 Het gehoorzaamheidsexperiment van Stanley Milgram
In vorig hoofdstuk: externe en interne factoren die agressief gedrag uitlokt. Maar
soms ook agressief gedrag puur om iemand zijn bevel te gehoorzamen.
Amerikaanse psycholoog Stanly Milgram deed experiment omtrent gehoorzaamheid van
proefpersonen.
4.2.1 Proefopstelling van het Milgram-experiment
Proefpersonen werden aangeworven via krantenartikel ‘over leren’.
Proefleider: zogezegd strenge 31-jarige biologieleraar. Ook een tweede pseudoproefpersoon.
Proefleider vertelde op voorhand dat hij de invloed wilde nagaan van straf op leren.
De pseudoproefpersoon werd schijnbaar toevallig de leerling, de proefpersoon de
leraar. Pseudoproefpersoon werd vastgebonden aan een elektrische stoel die
stroomstoten kon toedienen aan 150 tot 450 volt. (Lichte schok, middelmatige
schok, hevige schok, zeer hevige schok, intense schok, dodelijke schok).
Staan in contact met elkaar via microfoon en luidspreker. Telkens wanneer leerling een
fout maakt moet de leraar straffen, bij elke nieuwe fout moet de schokintensiteit
verhoogd worden. (Uiteraard geen echte schokken, pseudoproefpersoon acteert
en roept steeds luider, vanaf 330 volt maakt proefpersoon geen geluid meer).
Instructies van proefleider naar proefpersoon:
, - Neem plaats achter de stroomgenerator
- Ondervraagt de leerling
- Als de leerling een fout maakt, geef je hem een shock
- Bij elke fout, 15 volt hoger
Instructies pseudoproefpersoon:
- 75, 90 & 105 volt: kermen van de pijn
- 120 volt: schreeuwen
- 150 volt: “Proefleider! Ik stop ermee! Laat me hieruit!”
- 300 volt: “Ik weiger nog te antwoorden”
- 330 volt: geen geluid
Reacties proefleider:
- “Please continue/go on”
- “The experiment requires that you continue”
- “It is absolutely essential that you continue”
- “You have no other choice, you must go on”
4.2.2 Resultaten van het Milgram-experiment
Veel proefpersonen bleken moeilijkheden te hebben om te blijven gehoorzamen,
werden gekweld door hun geweten en vertoonden uiterlijke kenmerken van
stress (beven, grimassen, zweten, nagels in handen drukken enz.).
MAAR toch 65% diende schokken tot 450 volt toe
CONCLUSIE:
Mensen zijn in staat om een onschuldig persoon te martelen vanuit gehoorzaamheid aan een verzoek
4.2.3 Gelijkenissen & verschillen met de holocaust
4.2.4 Varianten op het basisexperiment
Hoofdstuk 4: gehoorzaamheid
4.1 Inleiding
Sprookje: de nieuwe kleren van de keizer
Keizer wou altijd exclusievere kleding. Kleermakers zeiden dat ze
iets gemaakt hadden uit een stof die enkel slimme mensen
konden zien (een leugen). Keizer durfde niet toegeven dat hij het
niet zag, dienaren durfde niet ingaan tegen de keizer.
Resultaat keizer liep in z’n blootje rond
Mensen ervaren moeilijkheden met ingaan tegen het collectief
en beslissingen van leidersfiguren. Soms negeren ze de
fysieke realiteit om werkelijkheid van leidersfiguur te volgen.
4.2 Het gehoorzaamheidsexperiment van Stanley Milgram
In vorig hoofdstuk: externe en interne factoren die agressief gedrag uitlokt. Maar
soms ook agressief gedrag puur om iemand zijn bevel te gehoorzamen.
Amerikaanse psycholoog Stanly Milgram deed experiment omtrent gehoorzaamheid van
proefpersonen.
4.2.1 Proefopstelling van het Milgram-experiment
Proefpersonen werden aangeworven via krantenartikel ‘over leren’.
Proefleider: zogezegd strenge 31-jarige biologieleraar. Ook een tweede pseudoproefpersoon.
Proefleider vertelde op voorhand dat hij de invloed wilde nagaan van straf op leren.
De pseudoproefpersoon werd schijnbaar toevallig de leerling, de proefpersoon de
leraar. Pseudoproefpersoon werd vastgebonden aan een elektrische stoel die
stroomstoten kon toedienen aan 150 tot 450 volt. (Lichte schok, middelmatige
schok, hevige schok, zeer hevige schok, intense schok, dodelijke schok).
Staan in contact met elkaar via microfoon en luidspreker. Telkens wanneer leerling een
fout maakt moet de leraar straffen, bij elke nieuwe fout moet de schokintensiteit
verhoogd worden. (Uiteraard geen echte schokken, pseudoproefpersoon acteert
en roept steeds luider, vanaf 330 volt maakt proefpersoon geen geluid meer).
Instructies van proefleider naar proefpersoon:
, - Neem plaats achter de stroomgenerator
- Ondervraagt de leerling
- Als de leerling een fout maakt, geef je hem een shock
- Bij elke fout, 15 volt hoger
Instructies pseudoproefpersoon:
- 75, 90 & 105 volt: kermen van de pijn
- 120 volt: schreeuwen
- 150 volt: “Proefleider! Ik stop ermee! Laat me hieruit!”
- 300 volt: “Ik weiger nog te antwoorden”
- 330 volt: geen geluid
Reacties proefleider:
- “Please continue/go on”
- “The experiment requires that you continue”
- “It is absolutely essential that you continue”
- “You have no other choice, you must go on”
4.2.2 Resultaten van het Milgram-experiment
Veel proefpersonen bleken moeilijkheden te hebben om te blijven gehoorzamen,
werden gekweld door hun geweten en vertoonden uiterlijke kenmerken van
stress (beven, grimassen, zweten, nagels in handen drukken enz.).
MAAR toch 65% diende schokken tot 450 volt toe
CONCLUSIE:
Mensen zijn in staat om een onschuldig persoon te martelen vanuit gehoorzaamheid aan een verzoek
4.2.3 Gelijkenissen & verschillen met de holocaust
4.2.4 Varianten op het basisexperiment
