samenvatting Lectures in Psychological Science (LIPS) (KU Leuven)

1. DR. GOOGLE WIL I DIE?

1.1. THE CONCEPT OF HEALTH LITERACY

hoe gaan we om met medische info op het internet?

health literacy = geletterd zijn over iets, dingen weten over iets

= de mogelijkheid om materiaal geassocieerd met verschillende contexten te

• identificeren
• begrijpen
• interpreteren
• creëren
• communiceren
• maken en gebruiken

health literacy speelt een rol bij het informeren bij een beslissing te maken rond
gezondheid

- geïnformeerd een beslissing maken

= beslissing maken (over bijvoorbeeld een behandeling)

• gebaseerd op voldoende kennis van mogelijke voordelen en nadelen
• consistent met persoonlijke waarden en voorkeuren
• meer dan gewoon een handtekening op een consent form
• dialoog tussen hulpverleners en beslissingmakers

- je kan het toepassen op behandeling, preventie en gezondheidspromotie

- je moet een goede kennis hebben van de feiten, de implicaties en de verdere
consequenties van de beslissing

geïnformeerd een beslissing maken

- gaat niet om informatie vinden over gezondheid

- het gaat meer om het vinden van info, en het weten waar je die info moet vinden

• wat is een betrouwbare bron? -> op het internet

- het gaat om hoe je de info moet interpreteren

- het gaat erom of de bronnen juiste en bruikbare info geven




1
SAMENVATTING Lectures in Psychological Science – Floor Van den Heurck

,1.2. HET BEGINPUNT

health literacy is beter geworden

- nu gaat het niet meer echt om het vinden van info -> maar wat je ermee doet?

- hoe beïnvloed de beschikbaarheid van die info je beslissing en je mentale
gezondheid,…

voor-en nadelen van de beschikbaarheid van deze info

Voordelen Nadelen
- geeft snelle antwoorden - het kan misleidend zijn
- het is anoniem - wat je vindt wordt bepaald door je
algoritme

1.2.1. POSITIVE IMPACT OF THE INTERNET

verhoogt contact met sociale groepen -> verminderd depressie

- je hebt gemakkelijk toegang om met anderen te connecteren

- verlaagd eenzaamheid

info is toegankelijk voor veel domeinen van disciplines

het verhoogt de health literacy

- waarom is health literacy belangrijk?

• geassocieerd met een hoge kwaliteit van gezondheidszorg
• lage health literacy -> moeilijk om info te begrijpen die aangeboden wordt
door hulpverleners
• lage health literacy -> moeilijk om geschreven gezondheidsinfo te
begrijpen
• lage health literacy -> moeilijk om je weg te vinden naar gezondheidszorg
• lage health literacy -> moeilijk om je weg te vinden naar
gezondheidsverzekeringen
• lage health literacy -> moeilijk om controle te hebben over je eigen
gezondheid

rapportage van meer optimisme en controle nadat mensen internet gebruiken

welke mensen zoeken gezondheidsinformatie op het internet?

- jonge mensen & mensen met hoge health literacy

- veranderd niet noodzakelijk de relatie tussen patiënt en arts


2
SAMENVATTING Lectures in Psychological Science – Floor Van den Heurck

, • meldt ook positieve invloed
• dokters worden vertrouwd, ookal zoek je ook info op het internet
• medische therapietrouw is niet veranderd

- Kan verschillende effecten hebben

• afhankelijk van de medische aandoening (chronische patiënt versus acute
episoden)
• het type medische aandoening

1.2.2. NEGATIVE IMPACT OF THE INTERNET

als je geen specifieke problemen hebt -> en je zoekt je symptomen op het internet

- dit is vaak niet geruststellend zijn

-> kan leiden tot: stijging van ruminatie, alarmerende info over kleine problemen
en toename van hypochondrie

prospectieve studie: klein maar significant effect gevonden -> stijging in depressie

cyberchondria = stijgend niveau van angst door het checken van symptomen op het
internet

negatieve impact op de relatie tussen patiënt en dokter

- dit staat dus tegenover de studies die zeggen dat het geen effect heeft

Query-escalatie: zoeken naar hoofdpijn en vinden van hersentumor

Websites bevatten vaak slechte en misleidende informatie

Informatie over escalerende symptomen heeft een negatief effect

- ongeacht het angstniveau van de deelnemers

1.3. PLACEBO-NOCEBO

1.3.1. PLACEBO EFFECT

wordt vaak gebruikt binnen de farmaceutische context

onderzoek: open of hidden injectie van medicatie bepaald
hoe je erop zal reageren

- alle reacties op medicatie zijn bepaald door het
onderdeel in het middeltje & aspecifieke respons
(de context effecten waarin je het middel krijgt)



3
SAMENVATTING Lectures in Psychological Science – Floor Van den Heurck

, hoe kan je het testen:

- active conditie (krijgen medicatie) VS inactieve conditie (geen medicatie)

- active conditie VS andere active conditie (krijgen andere soort medicatie)

hoe kunnen we placebo effecten induceren?

- verbale suggestie: iemand vertelt je wat er zal gebeuren – symptoom
verminderen of versterken

- conditioneren: studie ~ pijnprikkels geven samen met een correct symbool dat
de sterkte van de prikkel weergeeft (+ / -)

• dit enkele trails doen -> ze leren de associatie tussen de prikkel en het
symbool
• daarna geef je telkens dezelfde intensiteit met + en – symbolen -> kijken of
dat een effect had op de waargenomen intensiteit

- sociale observatie: iemand modelleert het effect

wat is dan de meest effectieve manier om placebo te induceren?

- verbale suggestie < sociaal leren < conditioneren


1.3.2. NOCEBO EFFECT

= niet de directe tegenhanger van het placebo effect

= Versterking van een gevoel of schijn ervan als gevolg van verwachtingen

Neurobiologische tegenhanger (systeemafhankelijk)

- pijn is bijvoorbeeld een endogene dalende modulerende systemen, CCK-
ontsteking, prostaglandine, motorische: striatale functie

hoe kunnen we het induceren

- observationeel leren, conditioneren en verbale suggestie

nocebo effecten kunnen langdurend zijn

1.3.3. PLASTICITY OF THE NOCICEPTIVE SYSTEM

onderzoek: induceren van de plasticiteit van het systeem om het vervolgens te
moduleren

- sommige mensen na een chirurgische operatie -> hebben een verhoogde
sensitiviteit rondom het gebied van de leasie


4
SAMENVATTING Lectures in Psychological Science – Floor Van den Heurck