COMMUNICATIE MET PROFESSIONALS EN STAKEHOLDERS
theorie
hoofdstuk 1: preventief beleid:
1. Beleid op wereldschaal:
→ WHO: World Health organisation
⤷ 191 landen aangesloten
→ doel ⇒ Wereldwijde aspecten van de gezondheidszorg in kaart brengen, activiteiten
op het gebied van de gezondheidszorg coördineren en de gezondheid van
de wereldbevolking bevorderen.
→ actualiteit: •
President Trump kondigde aan om zich met de VS niet langer lid te maken van deze
organisatie. Ondertussen nam Argentinië dezelfde beslissing.
→ concept ‘gezondheidspromotie’ als eerste geïntroduceerd in Ottawa Charter
→ 5 actieterreinen Ottawa Charter
● politiek
⤷ Het ontwikkelen van een gezond overheidsbeleid houdt in dat de
nationale, regionale en lokale overheden mee zorg dragen voor de
gezondheid van de burgers en de politieke wil opbrengen om bij
beleidsbeslissingen rekening te houden met de effecten op de gezond-
heid van de bevolking.
⤷ Nieuwe Arizona regering wil roken op terrassen verbieden.
actualiteit:
● leef-, leer- en werkomgeving
⤷ Het creëren van een ondersteunende omgeving impliceert dat de
effecten op het vlak van gezondheid mee in rekening worden gebracht
bij de inrichting van de leef-, leer- en werkomgeving, en dat de gezond-
heidsbeschermende invloed van sociale netwerken wordt onderkend en
gestimuleerd.
● gemeenschapsactiviteiten
⤷ Het versterken van gemeenschapsactiviteiten legt de klemtoon op de
aansluiting van acties voor gezondheidsbevordering bij de bestaande
netwerken en groepen (o.a. buurtwerking, zelfhulpgroepen, vrijwilligers-
organisaties, …) en activiteiten die vanuit de gemeenschap worden
opgezet om een grotere inzet en betrokkenheid vanwege de bevolking
te genereren.
● individu
⤷ Ontwikkelen van persoonlijke overtuigingen, waarden en vaardigheden
sluit aan bij het aanbrengen en stimuleren van kennis, attitudes,
zelfwaardegevoel en aangepaste vaardigheden bij individuen als basis
voor het maken van gezonde keuzes.
● gezondheidsvoorziening
⤷ Het heroriënteren van de gezondheidszorgvoorzieningen impliceert dat
professionelen in de gezondheidssector hun rol herdefiniëren van louter
verstrekken van (medische) zorgen naar het bevorderen van gezondheid
van personen, en daartoe de nodige vaardigheden verwerven en focus op
meer samenwerken met andere disciplines en sectoren.
1
, gezondheid een toestand van volledig lichamelijke, geestelijk en sociaal welbevinden
en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijk gebrek
→ taken gezondheidssysteem:
○ ziektecuratie
⤷ het genezen / oplossen van de afwijking en / of ziekte
⤷ verschil in zorg:
- intramurale zorg ⇒ zorg aangeboden in instelling waar patiënt +24u verblijft
vb. ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, …
- extramurale zorg ⇒ zorg gegeven bij patiënt thuis of afspraak in praktijk
vb. tandartspraktijk, huisartspraktijk, …
○ ziektepreventie
⤷ gericht op een bepaalde ziekte
⤷ verschillend:
ziektepreventie gezondheidspromotie
- gericht op bepaalde ziekte - gericht op gezondheid
- risicogroepen - gezondheid van algemene popu
- voorkomend - veranderingsgericht
- medici - door diverse disciplines
→ determinanten:
⤷ determinanten:
- leefstijl en gedrag
- omgeving
- biologische en genetische factoren
- zorg en gezondheidsvoorzieningen
⤷ kan op 2 manieren voorkomen:
• exogeen ⇒ determinanten buiten het lichaam (sociaal en fysiek)
vb. milieu, harde geluiden, etnische achtergrond, arbeidsomstandigheden, …
• endogeen ⇒ determinanten binnen het lichaam
vb. leefstijlfactoren, roken, poetsgewoonten, …
→ onscherpe grens tussen preventie en promotie
⤷ bevordering gezondheid vermindert kans op ziekte
⤷ bevordering moeilijk losgekoppeld van beschermen bestaande
gezondheidsniveau
→ preventie en promotie op een continuüm
→ soorten preventie:
■ primaire preventie
⤷ gericht op vermijden van bepaalde ziekte
⤷ gezondheid nog niet verstoord
vb. vaccinaties, educatie, informatie over voeding, ziekte preventieprogramma’s, …
■ secundaire preventie
⤷ gericht op vroegere detectie
⤷ gezondheid verstoord en erger worden voorkomen
⤷ populatie screenen
vb. bevolkingsgroep screenen, fluorideapplicatie, risicofactoren controleren, …
2
, → ICF: internationale classificatie van menselijk functioneren
⤷ beschrijven functioneren
⤷ belangrijk om gezondheidstoestand te identificeren
→ 3 functies van ICF:
① noden begrijpen
⤷ diagnose van aandoening en informatie over functioneren
⤷ begrijpen gezondheidszorg, sociaal welbevinden en noden
② verbeteren van interprofessionele communicatie
⤷ gemeenschappelijk taal gebruiken voor communicatie
③ systematisch codeerschema opstellen
⤷ gebruiken voor gezondheidsinformatiesystemen
⤷ kan vb. voor nomenclatuurnummers
2. Beleid in België:
→ federale minister van volksgezondheid in Arizona regering
= Frank Vandenbroucke
→ bevoegdheden: - financiering
- voeren van gezondheidsbeleid
→ krijgt advies en kan beroep doen op wetenschappelijk onderzoek via:
● Sciensano
⤷ nationale coördinatie van gezondheidsactiviteiten
⤷ beleid opstellen obv nodige kennis
⤷ actief in 6 domeinen:
- gezondheid en milieu
- voedselconsumptie en veiligheid
- ziekten en gezondheid in kaart brengen
- diergezondheid
- kwaliteit van de gezondheidszorg
- doeltreffendheid en veiligheid van vaccins, geneesmiddelen en
gezondheidsproducten
● Hoge Gezondheidsraad
⤷ brengt wetenschappelijke adviezen uit
⤷ adviezen leidraad voor beleidsmakers en gezondheidswerkers
→ beroep ontstaan van de mondhygiënist:
- 2013
⤷ advies Federale Raad va THK om nieuw beroep te creëren
- 2017
⤷ toevoeging mond- en tandzorg aan lijst paramedische beroepen
⤷ tandarts kan handelingen delegeren aan paramedische beroepen
- 2018
⤷ koninklijk besluit betreffende beroep mondhygiënist
- 2019
⤷ opstarten erkenningsprocedure beroep mondhygiënist
→ RIZIV: rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
⤷ openbare instelling van sociale zekerheid
⤷ wat: organiseert, beheert en controleert de ‘verplichte verzekering voor
geneeskundige verzorging en uitkeringen’
3
, ⤷ taken:
- stelt regels op voor terugbetaling van medische prestaties en
geneesmiddelen en bepaalt tarieven hiervan
- bepaalt de voorwaarden om verschillende uitkeringen te kunnen krijgen
- bepaalt de berekening van de uitkeringsbedragen
- informeert zorgverleners over de regels van de verplichte verzekering
- controleert de correcte toepassing van de regels
⤷ mutualiteiten zijn op Vlaams niveau!
3. Beleid in Vlaanderen:
→ wettelijk kader sinds 2003
→ mutualiteit verplicht vanaf 25 jaar
vb. CM, liberale mutualiteit, onafhankelijk ziekenfonds, …
→ Vlaanderen verantwoordelijk om gezondheidswinst op bevolkingsniveau
⤷ zo mensen langer laten leven en levenskwaliteit verhogen
→ Vlaams Instituut Gezond Leven als expertisecentrum voor ziekte promotie
⤷ voor mondzorg: Vlaams Instituut Mondgezondheid
→ Vlaamse gezondheidsdoelstellingen ⇒ SMART
⤷ goedgekeurd door Vlaamse Regering en Vlaams Parlement
⤷ 6 categorieën gezondheidsdoelstellingen:
● gezonder leven
● zelfdoding
● vaccinaties
● bevolkingsonderzoeken naar kanker
● ongevallen in de privésfeer
● milieugezondheidszorg
⤷ voorbeeld:
Tegen 2020 zal prevalentie van Vlamingen met parodontitis gedaald zijn met
10% ivm 2019.
→ Vlaams Instituut Mondgezondheid
⤷ consortium van: - verbond der Vlaamse Tandartsen
- katholieke Universiteit Leuven
- Universiteit Gent
- Vlaamse Beroepsvereniging Tandartsen
⤷ opgericht in 2017
⤷ wetenschappelijk onderbouwde informatie, aanbevelingen en methodieken
⤷ doelgroepen:
○ jongeren
○ ouderen
○ personen in kansarmoede
○ personen met een beperking
4
theorie
hoofdstuk 1: preventief beleid:
1. Beleid op wereldschaal:
→ WHO: World Health organisation
⤷ 191 landen aangesloten
→ doel ⇒ Wereldwijde aspecten van de gezondheidszorg in kaart brengen, activiteiten
op het gebied van de gezondheidszorg coördineren en de gezondheid van
de wereldbevolking bevorderen.
→ actualiteit: •
President Trump kondigde aan om zich met de VS niet langer lid te maken van deze
organisatie. Ondertussen nam Argentinië dezelfde beslissing.
→ concept ‘gezondheidspromotie’ als eerste geïntroduceerd in Ottawa Charter
→ 5 actieterreinen Ottawa Charter
● politiek
⤷ Het ontwikkelen van een gezond overheidsbeleid houdt in dat de
nationale, regionale en lokale overheden mee zorg dragen voor de
gezondheid van de burgers en de politieke wil opbrengen om bij
beleidsbeslissingen rekening te houden met de effecten op de gezond-
heid van de bevolking.
⤷ Nieuwe Arizona regering wil roken op terrassen verbieden.
actualiteit:
● leef-, leer- en werkomgeving
⤷ Het creëren van een ondersteunende omgeving impliceert dat de
effecten op het vlak van gezondheid mee in rekening worden gebracht
bij de inrichting van de leef-, leer- en werkomgeving, en dat de gezond-
heidsbeschermende invloed van sociale netwerken wordt onderkend en
gestimuleerd.
● gemeenschapsactiviteiten
⤷ Het versterken van gemeenschapsactiviteiten legt de klemtoon op de
aansluiting van acties voor gezondheidsbevordering bij de bestaande
netwerken en groepen (o.a. buurtwerking, zelfhulpgroepen, vrijwilligers-
organisaties, …) en activiteiten die vanuit de gemeenschap worden
opgezet om een grotere inzet en betrokkenheid vanwege de bevolking
te genereren.
● individu
⤷ Ontwikkelen van persoonlijke overtuigingen, waarden en vaardigheden
sluit aan bij het aanbrengen en stimuleren van kennis, attitudes,
zelfwaardegevoel en aangepaste vaardigheden bij individuen als basis
voor het maken van gezonde keuzes.
● gezondheidsvoorziening
⤷ Het heroriënteren van de gezondheidszorgvoorzieningen impliceert dat
professionelen in de gezondheidssector hun rol herdefiniëren van louter
verstrekken van (medische) zorgen naar het bevorderen van gezondheid
van personen, en daartoe de nodige vaardigheden verwerven en focus op
meer samenwerken met andere disciplines en sectoren.
1
, gezondheid een toestand van volledig lichamelijke, geestelijk en sociaal welbevinden
en niet slechts de afwezigheid van ziekte of lichamelijk gebrek
→ taken gezondheidssysteem:
○ ziektecuratie
⤷ het genezen / oplossen van de afwijking en / of ziekte
⤷ verschil in zorg:
- intramurale zorg ⇒ zorg aangeboden in instelling waar patiënt +24u verblijft
vb. ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, …
- extramurale zorg ⇒ zorg gegeven bij patiënt thuis of afspraak in praktijk
vb. tandartspraktijk, huisartspraktijk, …
○ ziektepreventie
⤷ gericht op een bepaalde ziekte
⤷ verschillend:
ziektepreventie gezondheidspromotie
- gericht op bepaalde ziekte - gericht op gezondheid
- risicogroepen - gezondheid van algemene popu
- voorkomend - veranderingsgericht
- medici - door diverse disciplines
→ determinanten:
⤷ determinanten:
- leefstijl en gedrag
- omgeving
- biologische en genetische factoren
- zorg en gezondheidsvoorzieningen
⤷ kan op 2 manieren voorkomen:
• exogeen ⇒ determinanten buiten het lichaam (sociaal en fysiek)
vb. milieu, harde geluiden, etnische achtergrond, arbeidsomstandigheden, …
• endogeen ⇒ determinanten binnen het lichaam
vb. leefstijlfactoren, roken, poetsgewoonten, …
→ onscherpe grens tussen preventie en promotie
⤷ bevordering gezondheid vermindert kans op ziekte
⤷ bevordering moeilijk losgekoppeld van beschermen bestaande
gezondheidsniveau
→ preventie en promotie op een continuüm
→ soorten preventie:
■ primaire preventie
⤷ gericht op vermijden van bepaalde ziekte
⤷ gezondheid nog niet verstoord
vb. vaccinaties, educatie, informatie over voeding, ziekte preventieprogramma’s, …
■ secundaire preventie
⤷ gericht op vroegere detectie
⤷ gezondheid verstoord en erger worden voorkomen
⤷ populatie screenen
vb. bevolkingsgroep screenen, fluorideapplicatie, risicofactoren controleren, …
2
, → ICF: internationale classificatie van menselijk functioneren
⤷ beschrijven functioneren
⤷ belangrijk om gezondheidstoestand te identificeren
→ 3 functies van ICF:
① noden begrijpen
⤷ diagnose van aandoening en informatie over functioneren
⤷ begrijpen gezondheidszorg, sociaal welbevinden en noden
② verbeteren van interprofessionele communicatie
⤷ gemeenschappelijk taal gebruiken voor communicatie
③ systematisch codeerschema opstellen
⤷ gebruiken voor gezondheidsinformatiesystemen
⤷ kan vb. voor nomenclatuurnummers
2. Beleid in België:
→ federale minister van volksgezondheid in Arizona regering
= Frank Vandenbroucke
→ bevoegdheden: - financiering
- voeren van gezondheidsbeleid
→ krijgt advies en kan beroep doen op wetenschappelijk onderzoek via:
● Sciensano
⤷ nationale coördinatie van gezondheidsactiviteiten
⤷ beleid opstellen obv nodige kennis
⤷ actief in 6 domeinen:
- gezondheid en milieu
- voedselconsumptie en veiligheid
- ziekten en gezondheid in kaart brengen
- diergezondheid
- kwaliteit van de gezondheidszorg
- doeltreffendheid en veiligheid van vaccins, geneesmiddelen en
gezondheidsproducten
● Hoge Gezondheidsraad
⤷ brengt wetenschappelijke adviezen uit
⤷ adviezen leidraad voor beleidsmakers en gezondheidswerkers
→ beroep ontstaan van de mondhygiënist:
- 2013
⤷ advies Federale Raad va THK om nieuw beroep te creëren
- 2017
⤷ toevoeging mond- en tandzorg aan lijst paramedische beroepen
⤷ tandarts kan handelingen delegeren aan paramedische beroepen
- 2018
⤷ koninklijk besluit betreffende beroep mondhygiënist
- 2019
⤷ opstarten erkenningsprocedure beroep mondhygiënist
→ RIZIV: rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
⤷ openbare instelling van sociale zekerheid
⤷ wat: organiseert, beheert en controleert de ‘verplichte verzekering voor
geneeskundige verzorging en uitkeringen’
3
, ⤷ taken:
- stelt regels op voor terugbetaling van medische prestaties en
geneesmiddelen en bepaalt tarieven hiervan
- bepaalt de voorwaarden om verschillende uitkeringen te kunnen krijgen
- bepaalt de berekening van de uitkeringsbedragen
- informeert zorgverleners over de regels van de verplichte verzekering
- controleert de correcte toepassing van de regels
⤷ mutualiteiten zijn op Vlaams niveau!
3. Beleid in Vlaanderen:
→ wettelijk kader sinds 2003
→ mutualiteit verplicht vanaf 25 jaar
vb. CM, liberale mutualiteit, onafhankelijk ziekenfonds, …
→ Vlaanderen verantwoordelijk om gezondheidswinst op bevolkingsniveau
⤷ zo mensen langer laten leven en levenskwaliteit verhogen
→ Vlaams Instituut Gezond Leven als expertisecentrum voor ziekte promotie
⤷ voor mondzorg: Vlaams Instituut Mondgezondheid
→ Vlaamse gezondheidsdoelstellingen ⇒ SMART
⤷ goedgekeurd door Vlaamse Regering en Vlaams Parlement
⤷ 6 categorieën gezondheidsdoelstellingen:
● gezonder leven
● zelfdoding
● vaccinaties
● bevolkingsonderzoeken naar kanker
● ongevallen in de privésfeer
● milieugezondheidszorg
⤷ voorbeeld:
Tegen 2020 zal prevalentie van Vlamingen met parodontitis gedaald zijn met
10% ivm 2019.
→ Vlaams Instituut Mondgezondheid
⤷ consortium van: - verbond der Vlaamse Tandartsen
- katholieke Universiteit Leuven
- Universiteit Gent
- Vlaamse Beroepsvereniging Tandartsen
⤷ opgericht in 2017
⤷ wetenschappelijk onderbouwde informatie, aanbevelingen en methodieken
⤷ doelgroepen:
○ jongeren
○ ouderen
○ personen in kansarmoede
○ personen met een beperking
4