samenvatting bedrijfseconomie

BEDRIJFSECONOMIE
1. Kostenbegrippen

1.1 Het begrip kosten
 Kosten = de geldwaarde uitgedrukte productiemiddelen die een bedrijfshuishouding opoffert in
het productieproces
o Vb. gebruik van machine om product te maken
 Uitgaven = de betaling van productiemiddelen
o Vb. betaling van een factuur
 Onkosten = kosten die vermeden konden worden
o Vb. verspilling van grondstoffen door slecht afgesteld machines
 Kaskosten = kosten die ook uitgaven zijn
 Niet-kosten = kosten die geen uitgaven zijn
 Kostenobject = hetgeen waar je kosten informatie voor verzamelt
o Kan heel breed zijn -> vb. voortgebrachte producten of diensten, productgroepen,
afdelingen, distributiekanalen, klanten
o Specifiek voor elk bedrijf
 Kostprijs = som van alle kosten (waarde van de doelmatig ingezette middelen)

1.2 De doeleinden van de kostenberekening

1.2.1 Planning op lange termijn (3-5 jaar)
 Kosten – batenanalyse -> gezien de verwachte kosten en opbrengsten kijken of het
verantwoordelijk is om al dan niet op te richten of uit te breiden
o Antwoord geven op vragen ivm Welke producten, capaciteit

1.2.2 Planning op korte termijn (max. 1 jaar)
 Kostenberekening is een belangrijk hulpmiddel bij het realiseren van winstoptimalisatie
o Opstellen meest voordelige verkoop-productie plan -> budgetteren
o Verantwoordelijkheden van afdelingshoofden worden vastgesteld
o Voor kostenbeheersing -> normatieve/standaard kostprijs van belang om werkelijke
kosten te kunnen beoordelen

1.3 De standaardkostprijsberekening
 Standaardkostprijs = som van de noodzakelijkste kosten per eenheid product
o Standaardhoeveelheid productiemiddelen x standaardprijzen
 Waarom
o Kostenbeheersing
o Budgetten
o Prijsbepaling

1.3.1 Bepaling van de standaardkostprijs



1

,  Standaardhoeveelheden kunnen vastgesteld worden door wetenschappelijk onderzoek of uit
ervaringscijfers
 Standaardprijzen = prijzen die men in toekomstige periode verwacht te moeten betalen voor het
product

1.3.2 Belang van de standaardkostprijs
 Voordelen van de standaardkostprijs
o Kostenbeheersing
 Vergelijken van de kosten voor productie en na productie is goed voor de
aandacht voor het doelmatig werken
o Bepalen budgetten
o Prijsbepaling producten
 Om de grensprijs van een product te bepalen (= uiterste prijs waartegen men
mag verkopen zonder verlies te hebben

1.4 De kostenindelingen
 Verschillende criteria om kosten in te delen
o Kostensoort
 Kosten van grond- en hulpstoffen
 Kosten van arbeid
 Kosten van duurzame productiemiddelen
 Kosten van grond
 Kosten van diensten van derden
 Kosten van belasting
 Rente kosten
o Gevoeligheid voor verandering in de bedrijfsdrukte
 Constante kosten
 Variabele kosten
 Semivariabele kosten
o Toerekenbaarheid tot een bepaald product
 Directe kosten
 Indirecte kosten
o Tijdsaspect
 Actual costing
 Normal costing
 Standard costing


2. Kostensoorten
 Categorische indeling van de kosten
o Kosten van grond- en hulpstoffen
o Kosten van arbeid
o Kosten van duurzame productiemiddelen of afschrijvingskosten
o Kosten van grond
o Kosten van diensten van derden
o Kosten van belastingen

2

, o Rente kosten

2.1 Kosten van grond- en hulpstoffen
 Grondstoffen -> worden verwerkt
 Hulpstoffen -> grondstoffen, waarvan slechts een geringe hoeveelheid vereist is
 Standaardprijs
o = gemiddelde te verwachten inkoopprijs
 Standaardhoeveelheid
o Wordt bepaald op basis van technische gegevens
 Afval
o = hoeveelheid grondstof die verloren gaat tijdens het productieproces
o Worden dus gekocht, maar zitten niet in het eindproduct
o Brutohoeveelheid – afval = nettohoeveelheid
 Uitval
o = hoeveelheid grondstof die begrepen is in de halffabricaten en eindproducten, maar die niet
voldoet aan de vooropgestelde kwaliteit
o Producten zijn dus effectief geproduceerd
o Standaardkostprijs = (100%/percentage goedgekeurde producten) x kostprijs per product
 Ppt -> oefeningen op afval en uitval

2.2 De arbeidskosten
 Standaardkostprijs van lonen
o Op basis van verwachte loonpeil en toegepaste loonstelsel
o Tijdloonstelsel -> vergoeding op basis van werktijd of arbeidsuur
 Handig wanneer
 Omvang van prestatie werknemer moeilijk meetbaar is
 Beschikbaarheid van primair belang is
 Precisie arbeid
o Stukloonstelsel en premieloonstelsel ook mogelijk
 Kosten van arbeid
o Lonen en wedden vermeerderd met soclale lasten
 Bedrijfskosten voor werkgever
o RSZ werkgeversbrijdage
o Brutobezoldigingen
 RZS-werknemersbijdrage
 Bedrijfsvoorheffing
 Netto bezoldiging
o Andere personeelskosten

2.3 Duurzame productiemiddelen

2.3.1 Algemeen
 Duurzaam productiemiddel
o Kan meermaals aangewend worden, maar is wel onderhevig aan slijtage en veroudering
 Beperkte economische levensduur
 2 oorzaken van slijtage
o Technische slijtage -> waardevermindering als gevolg van het gebruik van het product


3