FUNDAMENTEN 4 : ONCOLOGIE
DEEL 1 : EPIDEMIOLOGIE EN PREVENTIE
LEERDOELEN :
Epidemiologie
1. Je hebt een correct beeld over de omvang van kanker op wereldschaal, in Europa en in
België;
2. je kan de meest voorkomende kankerdiagnoses benoemen, zowel bij kinderen als bij
jongvolwassen en volwassen vrouwen en mannen;
3. je kan de kankerdiagnoses benoemen die tegenwoordig moeilijk behandelbaar zijn.
Preventie
1. Je kent de belangrijkste intrinsieke en extrinsieke risicofactoren voor kanker;
2. je kan carcinogene stoffen benoemen en linken aan de kanker waarvoor ze
verantwoordelijk worden geacht;
3. je kan risicofactoren voor kanker benoemen die te maken hebben met individuele
levensstijlkeuzes;
4. je kent de definities van primaire, secundaire en tertiaire preventie en kan voor elke vorm
een voorbeeld geven;
5. je kent de 3 Belgische bevolkingsonderzoeken om kanker vroegtijdig op te sporen en je
weet bij wie, wanneer en hoe deze uitgevoerd worden.
KENNISCLIP EPIDEMIOLOGIE
Kanker = verzamelnaam
Iedere kanker eigen kenmerken (risicofactoren, symptomen, ontwikkeling,…)
CIJFERS
Europa (9% vd wereld) ¼ vd kankerdiagnoses
2018 4 milj nieuwe diagnoses
Elk jaar : 26,7milj nieuwe gevallen
47% diagnoses vrouwen
Kanker wordt vaak pas op oudere leeftijd openbaard
o 2/5 vd belgen krijgt voor hun 75e verjaardag te horen dat ze kanker hebben
o ongeveer 67% vrouwen en 79% mannen is ouder dan 60 op het moment
van de diagnose
SOORTEN KANKER PER GESLACHT
MANNEN :
- prostaatkanker
- longkanker
- colorectale kanker
VROUWEN :
- borstkanker
- colorectale kanker
- longkanker
deze kankers zijn verantwoordelijk voor meer dan 50% van alle kankerdiagnoses
, Minder dan 1% van de kankerdiagnoses worden jaarlijks bij kinderen of adolescenten
vastgesteld
KIDNEREN EN ADOLESCENTEN :
- leukemie
- lymfomen
- CZS tumoren
+50% van de kankerdiagnoses
Ook veel positieve overlevingskansen zijn veel groter
OVELEVINGSKANS IS STERK TOEGENOMEN :
- Vroege opsporing
- Beter behandelingsmogelijkheden
Bij kinderen beste waar te nemen 85% 10j later nog in leven
Bij volwassenen overleving borstkanker van 50% 92% en prostaatkanker van 42%
97% overlevingskans
BEPAALDE KANKERS ZIJN MOEILIJK TE BEHANDELEN
pas ontdekt in een zeer moeilijk stadium
- Pancreaskanker
- Ovariumkanker
- Hersen’kanker’
- Nierkanker
KENNISCLIP PREVENTIE
Het is niet duidelijk waarom kanker ontstaat, wel dat er bepaalde risicofactoren zijn die
het risico verhogen
een persoon lang blootgesteld is aan een of meerdere van deze factoren : grotere kans
op een kankerontwikkeling MAAR betekent niet dat die 100% kanker zal krijgen in zijn
leven
Niet vermijdbare risicofactoren:
Intrinsiek Extrinsiek
luchtkwaliteit
Leeftijd
Geslacht
Familiale geschiedenis
Genetische aanleg
DEEL 1 : EPIDEMIOLOGIE EN PREVENTIE
LEERDOELEN :
Epidemiologie
1. Je hebt een correct beeld over de omvang van kanker op wereldschaal, in Europa en in
België;
2. je kan de meest voorkomende kankerdiagnoses benoemen, zowel bij kinderen als bij
jongvolwassen en volwassen vrouwen en mannen;
3. je kan de kankerdiagnoses benoemen die tegenwoordig moeilijk behandelbaar zijn.
Preventie
1. Je kent de belangrijkste intrinsieke en extrinsieke risicofactoren voor kanker;
2. je kan carcinogene stoffen benoemen en linken aan de kanker waarvoor ze
verantwoordelijk worden geacht;
3. je kan risicofactoren voor kanker benoemen die te maken hebben met individuele
levensstijlkeuzes;
4. je kent de definities van primaire, secundaire en tertiaire preventie en kan voor elke vorm
een voorbeeld geven;
5. je kent de 3 Belgische bevolkingsonderzoeken om kanker vroegtijdig op te sporen en je
weet bij wie, wanneer en hoe deze uitgevoerd worden.
KENNISCLIP EPIDEMIOLOGIE
Kanker = verzamelnaam
Iedere kanker eigen kenmerken (risicofactoren, symptomen, ontwikkeling,…)
CIJFERS
Europa (9% vd wereld) ¼ vd kankerdiagnoses
2018 4 milj nieuwe diagnoses
Elk jaar : 26,7milj nieuwe gevallen
47% diagnoses vrouwen
Kanker wordt vaak pas op oudere leeftijd openbaard
o 2/5 vd belgen krijgt voor hun 75e verjaardag te horen dat ze kanker hebben
o ongeveer 67% vrouwen en 79% mannen is ouder dan 60 op het moment
van de diagnose
SOORTEN KANKER PER GESLACHT
MANNEN :
- prostaatkanker
- longkanker
- colorectale kanker
VROUWEN :
- borstkanker
- colorectale kanker
- longkanker
deze kankers zijn verantwoordelijk voor meer dan 50% van alle kankerdiagnoses
, Minder dan 1% van de kankerdiagnoses worden jaarlijks bij kinderen of adolescenten
vastgesteld
KIDNEREN EN ADOLESCENTEN :
- leukemie
- lymfomen
- CZS tumoren
+50% van de kankerdiagnoses
Ook veel positieve overlevingskansen zijn veel groter
OVELEVINGSKANS IS STERK TOEGENOMEN :
- Vroege opsporing
- Beter behandelingsmogelijkheden
Bij kinderen beste waar te nemen 85% 10j later nog in leven
Bij volwassenen overleving borstkanker van 50% 92% en prostaatkanker van 42%
97% overlevingskans
BEPAALDE KANKERS ZIJN MOEILIJK TE BEHANDELEN
pas ontdekt in een zeer moeilijk stadium
- Pancreaskanker
- Ovariumkanker
- Hersen’kanker’
- Nierkanker
KENNISCLIP PREVENTIE
Het is niet duidelijk waarom kanker ontstaat, wel dat er bepaalde risicofactoren zijn die
het risico verhogen
een persoon lang blootgesteld is aan een of meerdere van deze factoren : grotere kans
op een kankerontwikkeling MAAR betekent niet dat die 100% kanker zal krijgen in zijn
leven
Niet vermijdbare risicofactoren:
Intrinsiek Extrinsiek
luchtkwaliteit
Leeftijd
Geslacht
Familiale geschiedenis
Genetische aanleg
