1. Inleiding
Serpentine Pavilion – Peter Zumthor
Ontkoppeling van de buitenwereld. De binnentuin creëert een omgeving van rust en
bezinning.
Filigree construction is een structuur van dunne delen die samen een vlak of ruimtelijk
rooster creëren, waarbij de draagfuncties worden gedragen door verschillende elementen.
Geen directe verdeling tussen binnen en buiten, skelet/kolom en plaatstructuur.
Solid construction = het plaatsen van muren creëert de ruimte, hierbij zijn de dragende en
omsluitende delen hetzelfde.
Interne onderverdeling in ruimtes. De draagstructuren bestaan uit vormactieve structuren
versterkt met ribben en T-balken.
H&dM, Ricola Fabriek
Door te werken met verschillende breedtes in de façade krijgen we een ander beeld van het
gebouw (stapeling van steunen en vezelcementplaten).
Het gebouw wordt minder massief ervaren. Het lijkt zwaar te zijn. Weinig licht voor de
goederen om goed te kunnen bewaren.
Het gebouw lijkt onder zijn zwaarte te zijn samengedrukt zoals een accordeon. Doordat de
dakrand eruit komt, wordt het gebouw zeer ijl en licht.
2. Gevel
2.1. voorbeelden
Binnen en buiten van elkaar onderscheiden.
Godfried Semper verwijst naar het verschil tussen een wand en een muur → filigree vs solid
construction. Een metselwerkmuur kan zich eenvoudig transformeren tot een wand (bv. door
een laag verf).
Viollet-le-Duc
Duidelijke hiërarchie in de architectuur → duidelijke draagstructuur met daarin een invulling
(de betekenisgevende laag van het gebouw) → frame plus decoratieve invulling.
1
,Crystal Palace
De betekenisgevende laag wordt door een andere ontwerper ontworpen.
Duidelijk onderscheid tussen structuur en invulling. Bijkomende constructies binnenin het
gebouw geven betekenis aan de ruimte → via textiel en decoraties.
Fagus Factory – Walter Gropius
De structuur ligt aan de binnenkant van het gebouw (minder zichtbaar).
Introduceert de curtain wall → glas naar buiten toe geplaatst.
De binnenkant van het gebouw (wat er gebeurt) geeft betekenis.
2.2. soorten gevels
Een voeg is essentieel – de tekening van de voegen is in zekere zin de tekening van de gevel.
Bij skeletbouw zijn de mogelijkheden in gevelopeningen oneindig.
Voorbeelden:
• Bregenz: verschillende lagen met een grid waarin de inkom perfect past
• Tentoonstellingsgebouw: opgebouwd uit stalen platen die over elkaar lappen.
Vormentaal die refereert aan een fabriek, met constant noorderlicht.
2.3. wandopbouwen
Er bestaat een sterke gelaagdheid in de wandopbouw vandaag.
Veel arbeid en manuren, er wordt vaker op zoek gegaan naar prefab.
2
, 3. funderingen of plint
3.1. voorbeeldcases
School Paspels – Valerio Olgiati
Geen overgang tussen bergflank en gebouw. Het lijkt alsof het monolithisch uit de berg komt.
Kraan-Lang House, Emmenbrücke
Werkt met een schaduwvoeg. Lijkt lichtjes te zweven ten opzichte van het maaiveld. Lijkt een
licht gebouw.
Plint gerealiseerd in een ander materiaal dan de gevel. Enkele openingen → gebouw raakt de
grond niet hard.
Gugulan House – Peter Zumthor
De helling laat toe om een getrapte fundering of keermuur te plaatsen.
De trapoptrede komt overeen met houten latten van de gevel, die overeenkomen met
raamopeningen → en dus met lichten en zichten van het landschap + achterliggende kamer.
3