H1: inleiding ontwerp- en bouwproces
,1.1. Tijdslijn en fasering
Structureren:
We moeten tijdens het ontwerp ook stilstaan met wat mogelijk is. Budget, vervoer, omgeving, …
Een project heeft een tijdslijn:
- Analyse = waar zitten we, voor wie en wat, … hieruit volgt een programma van eisen (PvE)
waaraan voldaan moet worden.
° Wat zijn de noden, locatie, doelpubliek, budget, timing, werkingskost, levensduur gebouw?
- Ontwerp = het programma van eisen wordt omgezet in uitvoeringsdocument en bouwdossier
waarin grafische documenten voor uitvoering, technische beschrijving prijsvraag en
opmetingen voor hoeveelheid prijsvraag zitten. Het bouwdossier stemt overeen met eisen,
budget en timing van de opdrachtgever. Tijdig en correct informeren van de opdrachtgever is
dus noodzakelijk.
Het ontwerp bestaat uit verschillende fasen:
° Fase 1: elkaar verstaan en duidelijke afspraken maken over budget, ruimtelijke ordening,
timing, ontwerp, … = de inwerkingstelling (IW)
° Fase 2: ruimtelijke en planmatige ontwerpstudie, het PvE vertalen in oppervlaktes en
schema’s, eerste plannen en grafische documenten worden gecommuniceerd aan de
opdrachtgever. = schetsontwerp (SO)
Meestal enkel opdrachtgever en architect aan het woord.
° Fase 3: concrete uitwerking van schets tot ontwerpplannen. Overleggen met overheid,
plannen uitwerken, schema’s rond technische installaties, draagstructuur, overleggen met
opdrachtgever met grafisch materiaal. = voorontwerp (VO)
Opdrachtgever, architect en ingenieur stabiliteit.
° Fase 4: concrete, gedetailleerde uitwerking van ontwerpplannen. Uitwerken van de
balngrijkste details, maatvoering, opmaken omgevingsvergunning, geveltekeningen,
communicatie met opdrachtgever via concrete plannen. = definitieve ontwerp (DO)
° Fase 5: omzetting naar uitvoeringsplannen. Gedetailleerde technische uitwerking, details
bouwknopen uitwerken, opmaak offerte- of prijsvraagdocumenten. De plannen die
voorgelegd worden aan de opdrachtgever worden hierna niet meer verder uitgewerkt.
= uitvoeringsontwerp (UO)
- Bouwen = van dossier tot ingebruikname gebouw. Het einddoel is een gebouw met een
veilige structuur. Het gebouw moet overeenstemmen met de eisen, het budget en timing van
de opdrachtgever.
° Fase 1: ondervragen van de markt en zoeken naar uitvoerders. Kunnen de werken wel
gerealiseerd worden? En het budget? = Offerte opgesteld en nazicht van de
uitvoeringscontracten.
° Fase 2: organiseren van de werken en de leveringen; opstellen, overleggen en aanvragen
van werfinrichtingen, plannen en organisatie van de levering en werken. Plaatsen van
bestellingen. = Opstart werf
° Fase 3: het ontmantelen van bestaande gebouwen. Verwijderen van asbest en overige
gevaarlijke stoffen. Ontmantelen van niet te behouden elementen en demontage structuur.
Met oog op recuperatie. = voorbereidende werken.
° Fase 4: de basis of fundering van het project. Put graven en fundering sterken uitvoeren
= grondwerken
° Fase 5: realisatie wanden en vloeren. Na goedkeuring van plannen wordt de effectieve
betonnen, houten of stalen dragende structuur opgetrokken. En belangrijke
scheidingswanden. = Ruwbouw
° Fase 6: realisatie buitenschil. Na goedkeuring plannen worden de gevels en het schrijnwerk
gemonteerd. Ook worden de dakwerken uitgevoerd. = gesloten ruwbouw
, ° Fase 7: plaatsen verwarming, verlichting, bekabeling, ventilatie en elektriciteit. Na
goedkeuring van de plannen wordt dit geplaatst. De actieve apparatuur zoals schakelaars,
roosters, … wordt in fase 8 gestoken. = speciale technieken
° Fase 8: binnendeuren, schilderen, tegels, keuken, … De ruimtes worden verder ingericht en
afgewerkt. = binnenschrijnwerk, afwerking en inrichting.
° Fase 9: aanvaarding van de werken en overhandigen sleutel. Nazicht of alle werken zijn
correct uitgevoerd. Rekening wordt opgemaakt en de helft van de borgsom wordt vrijgegeven
en een plaats beschrijf wordt opgesteld. Start 10 jarige aansprakelijkheid architect/aannemer.
= voorlopige oplevering.
- Ingebruikname
Na 1 jaar volgt er een controle voor niet zichtbare gebreken en nazicht of alles naar behoren
werkt. De tweede helft van de borgsom wordt vrijgegeven. = definitieve oplevering
1.2. Partners
Sommige partners zijn bij wet verplicht aanwezig te zijn bij besprekingen, ander komen uit vrije wil.
Opdrachtgever:
De opdrachtgever heeft de eindverantwoordelijkheid. Deze moet dus zorgen voor de vergunningen
voor de bouwwerken, zorgen dat het project vlot verloopt, de uitvoering van de werken mogelijk
maken, het werk in ontvangst nemen en aanvaarden en de afgesproken prijs betalen voor de werken.
De opdrachtgever is bij wet verplicht bepaalde diensten toe te kennen aan specialisten. Zoals een
architect. Hij is ook verplicht de veiligheid en coördinatie op de werf aan een veiligheidscoordinator
toe te kennen en een EPB specialist aan te nemen.
De taken van de opdrachtgever zijn vooral praktisch. Deze moet een stuurgroep aanstellen, de
gemeenschappelijke koers bepalen, het PvE opstellen, delegeren en aanstellen van
verantwoordelijkheden aan externen, communiceren over de planning en organisatie, middelen
toekennen en een besluitvorming verzekeren. Hij is dus verantwoordelijk voor een vlot proces.
Architect:
De architect dient zijn rol te vervullen zoals beoogd door de wet en moet zich houden aan de
architectenwet.
Uitgangspunten van de architectenwet van ’39:
- Veiligheid van de bewoners en de omgeving garanderen
- Gezondheid van de woning verbeteren
- Schoonheid van de woning realiseren
- Het artistiek patrimonium van de bebouwde omgeving behouden
- Beschermen van het bouwkapitaal van de opdrachtgever
Opmaak van de plannen en opvolgen van de werken = monopolie van de architect
Art.1: diploma van architect wordt verkregen door examenprogramma af te leggen
Art.4: er moet beroep gedaan worden op architecten voor het opmaken van plannen en de controle
van de werken.
Art.6: beroep van architect is onverenigbaar met dat van aannemer, dit doordat de architect ook de
kostprijs mee kan beïnvloeden.
Architect is een vrij beroep, de plichten van de architect worden ingedeeld op volgende criteria:
intellectuele prestaties, verantwoordelijkheid, permanente vorming, dienstverlening op
onafhankelijke wijze, deontologie,…
Een architect heeft een deontologische code die gevolgd moet worden. Dit is een ongeschreven
kennis van de zeden en gewoontes eigen aan het beroep. Deze wordt bewaakt door de Orde van
Architecten.
,1.1. Tijdslijn en fasering
Structureren:
We moeten tijdens het ontwerp ook stilstaan met wat mogelijk is. Budget, vervoer, omgeving, …
Een project heeft een tijdslijn:
- Analyse = waar zitten we, voor wie en wat, … hieruit volgt een programma van eisen (PvE)
waaraan voldaan moet worden.
° Wat zijn de noden, locatie, doelpubliek, budget, timing, werkingskost, levensduur gebouw?
- Ontwerp = het programma van eisen wordt omgezet in uitvoeringsdocument en bouwdossier
waarin grafische documenten voor uitvoering, technische beschrijving prijsvraag en
opmetingen voor hoeveelheid prijsvraag zitten. Het bouwdossier stemt overeen met eisen,
budget en timing van de opdrachtgever. Tijdig en correct informeren van de opdrachtgever is
dus noodzakelijk.
Het ontwerp bestaat uit verschillende fasen:
° Fase 1: elkaar verstaan en duidelijke afspraken maken over budget, ruimtelijke ordening,
timing, ontwerp, … = de inwerkingstelling (IW)
° Fase 2: ruimtelijke en planmatige ontwerpstudie, het PvE vertalen in oppervlaktes en
schema’s, eerste plannen en grafische documenten worden gecommuniceerd aan de
opdrachtgever. = schetsontwerp (SO)
Meestal enkel opdrachtgever en architect aan het woord.
° Fase 3: concrete uitwerking van schets tot ontwerpplannen. Overleggen met overheid,
plannen uitwerken, schema’s rond technische installaties, draagstructuur, overleggen met
opdrachtgever met grafisch materiaal. = voorontwerp (VO)
Opdrachtgever, architect en ingenieur stabiliteit.
° Fase 4: concrete, gedetailleerde uitwerking van ontwerpplannen. Uitwerken van de
balngrijkste details, maatvoering, opmaken omgevingsvergunning, geveltekeningen,
communicatie met opdrachtgever via concrete plannen. = definitieve ontwerp (DO)
° Fase 5: omzetting naar uitvoeringsplannen. Gedetailleerde technische uitwerking, details
bouwknopen uitwerken, opmaak offerte- of prijsvraagdocumenten. De plannen die
voorgelegd worden aan de opdrachtgever worden hierna niet meer verder uitgewerkt.
= uitvoeringsontwerp (UO)
- Bouwen = van dossier tot ingebruikname gebouw. Het einddoel is een gebouw met een
veilige structuur. Het gebouw moet overeenstemmen met de eisen, het budget en timing van
de opdrachtgever.
° Fase 1: ondervragen van de markt en zoeken naar uitvoerders. Kunnen de werken wel
gerealiseerd worden? En het budget? = Offerte opgesteld en nazicht van de
uitvoeringscontracten.
° Fase 2: organiseren van de werken en de leveringen; opstellen, overleggen en aanvragen
van werfinrichtingen, plannen en organisatie van de levering en werken. Plaatsen van
bestellingen. = Opstart werf
° Fase 3: het ontmantelen van bestaande gebouwen. Verwijderen van asbest en overige
gevaarlijke stoffen. Ontmantelen van niet te behouden elementen en demontage structuur.
Met oog op recuperatie. = voorbereidende werken.
° Fase 4: de basis of fundering van het project. Put graven en fundering sterken uitvoeren
= grondwerken
° Fase 5: realisatie wanden en vloeren. Na goedkeuring van plannen wordt de effectieve
betonnen, houten of stalen dragende structuur opgetrokken. En belangrijke
scheidingswanden. = Ruwbouw
° Fase 6: realisatie buitenschil. Na goedkeuring plannen worden de gevels en het schrijnwerk
gemonteerd. Ook worden de dakwerken uitgevoerd. = gesloten ruwbouw
, ° Fase 7: plaatsen verwarming, verlichting, bekabeling, ventilatie en elektriciteit. Na
goedkeuring van de plannen wordt dit geplaatst. De actieve apparatuur zoals schakelaars,
roosters, … wordt in fase 8 gestoken. = speciale technieken
° Fase 8: binnendeuren, schilderen, tegels, keuken, … De ruimtes worden verder ingericht en
afgewerkt. = binnenschrijnwerk, afwerking en inrichting.
° Fase 9: aanvaarding van de werken en overhandigen sleutel. Nazicht of alle werken zijn
correct uitgevoerd. Rekening wordt opgemaakt en de helft van de borgsom wordt vrijgegeven
en een plaats beschrijf wordt opgesteld. Start 10 jarige aansprakelijkheid architect/aannemer.
= voorlopige oplevering.
- Ingebruikname
Na 1 jaar volgt er een controle voor niet zichtbare gebreken en nazicht of alles naar behoren
werkt. De tweede helft van de borgsom wordt vrijgegeven. = definitieve oplevering
1.2. Partners
Sommige partners zijn bij wet verplicht aanwezig te zijn bij besprekingen, ander komen uit vrije wil.
Opdrachtgever:
De opdrachtgever heeft de eindverantwoordelijkheid. Deze moet dus zorgen voor de vergunningen
voor de bouwwerken, zorgen dat het project vlot verloopt, de uitvoering van de werken mogelijk
maken, het werk in ontvangst nemen en aanvaarden en de afgesproken prijs betalen voor de werken.
De opdrachtgever is bij wet verplicht bepaalde diensten toe te kennen aan specialisten. Zoals een
architect. Hij is ook verplicht de veiligheid en coördinatie op de werf aan een veiligheidscoordinator
toe te kennen en een EPB specialist aan te nemen.
De taken van de opdrachtgever zijn vooral praktisch. Deze moet een stuurgroep aanstellen, de
gemeenschappelijke koers bepalen, het PvE opstellen, delegeren en aanstellen van
verantwoordelijkheden aan externen, communiceren over de planning en organisatie, middelen
toekennen en een besluitvorming verzekeren. Hij is dus verantwoordelijk voor een vlot proces.
Architect:
De architect dient zijn rol te vervullen zoals beoogd door de wet en moet zich houden aan de
architectenwet.
Uitgangspunten van de architectenwet van ’39:
- Veiligheid van de bewoners en de omgeving garanderen
- Gezondheid van de woning verbeteren
- Schoonheid van de woning realiseren
- Het artistiek patrimonium van de bebouwde omgeving behouden
- Beschermen van het bouwkapitaal van de opdrachtgever
Opmaak van de plannen en opvolgen van de werken = monopolie van de architect
Art.1: diploma van architect wordt verkregen door examenprogramma af te leggen
Art.4: er moet beroep gedaan worden op architecten voor het opmaken van plannen en de controle
van de werken.
Art.6: beroep van architect is onverenigbaar met dat van aannemer, dit doordat de architect ook de
kostprijs mee kan beïnvloeden.
Architect is een vrij beroep, de plichten van de architect worden ingedeeld op volgende criteria:
intellectuele prestaties, verantwoordelijkheid, permanente vorming, dienstverlening op
onafhankelijke wijze, deontologie,…
Een architect heeft een deontologische code die gevolgd moet worden. Dit is een ongeschreven
kennis van de zeden en gewoontes eigen aan het beroep. Deze wordt bewaakt door de Orde van
Architecten.
