KRITIEKE ZORG : ACUTE PEDIATRIE
1. KINDEREN ZIJN GEEN KLEINE VOLWASSENEN
ð Zowel op anatomisch als fysiologisch vlak
1.1. LENGTE EN GEWICHT
- Grootste verandering treedt op in het 1ste levensjaar
è Lichaamsgewicht neemt dan toe van 3,5 kg tot ongeveer 10 kg op 1 jaar
- In noodsituaties: ouders bevragen (snelste en beste manier)
- Andere methoden:
• Meetlint dat het gewicht op basis van de lengte aangeeft : Pediatrisch Reanimatie- en
Interventielint (PRIL-lint)
• Rekening houdend met de lengte en het postuur vh kind : PAWPERÒ &
BROSELOWÒtape -> nog niet overal beschikbaar
è Geven ook info over dosering van spoedmedicatie, endotracheale tubemaat en
energiedosis bij het defibrilleren
• App “Spoedeisende hulp bij Kinderen”
- Als laatste optie : formule (niet meer gebruikt)
1.2. AIRWAY/LUCHTWEG
HOOFD
- Jong kind: hoofd, vnl achterhoofd relatief groot en de nek kort
è Nek dreigt tot flexie te komen in rugligging -> obstructie vd LW
- Ouder kind: langere nek en kleiner hoofd ivm lichaam
è Larynx minder onderhevig aan externe druk
TONG/MONDBODEM
- Zuigelingen: grotere tong ivm hun aangezicht en mond = belangrijke oorzaak van LW-
obstructie!! (en bij intubatie)
- Zachte mondbodem = gevoeliger voor externe druk en gemakkelijk in te drukken
è Tong naar achter geplaatst waardoor de bovenste LW makkelijk geobstrueerd kan
geraken
,OBLIGATE NEUSADEMHALERS
- Eerste 6 m (zuigeling) : neusademhaler
- Nauwe neusdoorgang raakt makkelijk geobstrueerd door slijmvlieszwelling bij bovenste
LW-infecties
- Neusobstructie -> toename AH-arbeid -> evt respiratoir falen
(ADENO)TONSILLAIRE HYPERTROFIE
- Kinderen tussen 3 – 8 jaar
- Kan het plaatsen van een MS/endotracheale tube bemoeilijken
LARYNX
- Jonge kinderen: epiglottis hoefijzervorming, slap & hangt naar achteren
è Heeft de neiging om de glottis (larynxopening) gedeeltelijk af te dekken -> bemoeilijkt
intubatie
- Intubatie verloopt soms makkelijker met een laryngoscoopblad (bv. Millerblad)
CRICOÏD
ð Het nauwste deel vd larynx is niet het gebied van de stembanden, maar het subglottische
gebied thv het cricoïd
TRACHEA
= bij kleine kinderen kort en slap en kan daardoor vernauwen door zowel hyperextensie als
flexie vd nek
1.3. BREATHING/ADEMHALING
WEERSTAND VAN DE LW
- Groei onderste LW blijft achter op die van de bovenste LW
- Luchtweerstand is bij kinderen veel groter
DIAFRAGMA
- Zuigelingen ademen vnl via hun diafragma
- Belemmering kan inefficiënte ventilatie veroorzaken
- Hun AH-spieren raken sneller vermoeid
,RIBBEN EN TUSSENRIBSPIEREN
Zuigelingen
- Ribben liggen meer horizontaal en dragen daardoor minder bij aan de thoraxexcursies
- Zachte en vervormbare ribben, zwakke tussenribspieren en een sterke compliante
thoraxwand
- Minder effectief wat de AH betreft
Ouderen kinderen
- Tussenribspieren zijn beter ontwikkeld/steviger en spelen belangrijke rol bij de AH
- De compliantie van de thoraxwand is bij kinderen groter dan bij volwassenen
è Sternale en subcostale intrekkingen bij LW-obstructies
HOGERE ADEMFREQUENTIE
ð Vanwege de snelle groei en het relatief grotere lichaamsoppervlak heeft het jonge kind
een relatief hoog metabolisme en een hoge zuurstofconsumptie
LAGERE RESPIRATOIRE RESERVE
Gevolg = snellere desaturatie (vooral in liggend positie)
1.4. CIRCULATION
HART
- Bij geboorte: RV & LV even groot
- 2 m : LV 2 keer zo groot als RV
KLEINER CIRCULEREND VOLUME
Per kg lichaamsgewicht = groter dan bij volwassenen, maar het daadwerkelijke volume is
kleiner
è Dehydratatie of klein volume aan bloedverlies kan al kritiek zijn
HOGERE HARTFREQUENTIE
= gevolg van hoger metabolisme en hogere cardiac output
, LAGERE BLOEDDRUK
ð Bij zuigelingen en jonge kinderen
1.5. LICHAAMSOPPERVLAK
- Verhouding lichaamsoppervlak tov gewicht neemt af met het ouder worden
- Kinderen: groot totaal lichaamsoppervlak tov hun gewicht
è Sneller warmte verliezen en gevoeliger voor hypothermie
- Geboorte: hoofd is 19% vh lichaamsoppervlak
2. SYSTEMATISCHE BENADERING EN HERKENNEN VAN EEN ACUUT ZIEK KIND
Gestructureerde opvang van een ziek kind bestaat uit:
a) Onmiddellijke handelingen
- Primary survey
- Resuscitatie
è Vitale functies (ABC) en neurologische toestand (D)
b) Gerichte spoedeisende hulp
- Secondary survey gericht op diagnostische aanknopingspunten
è Vitale functies frequent herbeoordelen om verandering te herkennen
- Spoedeisende behandeling
c) Gedetailleerde herbeoordeling en definitieve behandeling
- Herbeoordeling gericht op stabilisatie van vitale functies
- Voortgezette zorg
1. KINDEREN ZIJN GEEN KLEINE VOLWASSENEN
ð Zowel op anatomisch als fysiologisch vlak
1.1. LENGTE EN GEWICHT
- Grootste verandering treedt op in het 1ste levensjaar
è Lichaamsgewicht neemt dan toe van 3,5 kg tot ongeveer 10 kg op 1 jaar
- In noodsituaties: ouders bevragen (snelste en beste manier)
- Andere methoden:
• Meetlint dat het gewicht op basis van de lengte aangeeft : Pediatrisch Reanimatie- en
Interventielint (PRIL-lint)
• Rekening houdend met de lengte en het postuur vh kind : PAWPERÒ &
BROSELOWÒtape -> nog niet overal beschikbaar
è Geven ook info over dosering van spoedmedicatie, endotracheale tubemaat en
energiedosis bij het defibrilleren
• App “Spoedeisende hulp bij Kinderen”
- Als laatste optie : formule (niet meer gebruikt)
1.2. AIRWAY/LUCHTWEG
HOOFD
- Jong kind: hoofd, vnl achterhoofd relatief groot en de nek kort
è Nek dreigt tot flexie te komen in rugligging -> obstructie vd LW
- Ouder kind: langere nek en kleiner hoofd ivm lichaam
è Larynx minder onderhevig aan externe druk
TONG/MONDBODEM
- Zuigelingen: grotere tong ivm hun aangezicht en mond = belangrijke oorzaak van LW-
obstructie!! (en bij intubatie)
- Zachte mondbodem = gevoeliger voor externe druk en gemakkelijk in te drukken
è Tong naar achter geplaatst waardoor de bovenste LW makkelijk geobstrueerd kan
geraken
,OBLIGATE NEUSADEMHALERS
- Eerste 6 m (zuigeling) : neusademhaler
- Nauwe neusdoorgang raakt makkelijk geobstrueerd door slijmvlieszwelling bij bovenste
LW-infecties
- Neusobstructie -> toename AH-arbeid -> evt respiratoir falen
(ADENO)TONSILLAIRE HYPERTROFIE
- Kinderen tussen 3 – 8 jaar
- Kan het plaatsen van een MS/endotracheale tube bemoeilijken
LARYNX
- Jonge kinderen: epiglottis hoefijzervorming, slap & hangt naar achteren
è Heeft de neiging om de glottis (larynxopening) gedeeltelijk af te dekken -> bemoeilijkt
intubatie
- Intubatie verloopt soms makkelijker met een laryngoscoopblad (bv. Millerblad)
CRICOÏD
ð Het nauwste deel vd larynx is niet het gebied van de stembanden, maar het subglottische
gebied thv het cricoïd
TRACHEA
= bij kleine kinderen kort en slap en kan daardoor vernauwen door zowel hyperextensie als
flexie vd nek
1.3. BREATHING/ADEMHALING
WEERSTAND VAN DE LW
- Groei onderste LW blijft achter op die van de bovenste LW
- Luchtweerstand is bij kinderen veel groter
DIAFRAGMA
- Zuigelingen ademen vnl via hun diafragma
- Belemmering kan inefficiënte ventilatie veroorzaken
- Hun AH-spieren raken sneller vermoeid
,RIBBEN EN TUSSENRIBSPIEREN
Zuigelingen
- Ribben liggen meer horizontaal en dragen daardoor minder bij aan de thoraxexcursies
- Zachte en vervormbare ribben, zwakke tussenribspieren en een sterke compliante
thoraxwand
- Minder effectief wat de AH betreft
Ouderen kinderen
- Tussenribspieren zijn beter ontwikkeld/steviger en spelen belangrijke rol bij de AH
- De compliantie van de thoraxwand is bij kinderen groter dan bij volwassenen
è Sternale en subcostale intrekkingen bij LW-obstructies
HOGERE ADEMFREQUENTIE
ð Vanwege de snelle groei en het relatief grotere lichaamsoppervlak heeft het jonge kind
een relatief hoog metabolisme en een hoge zuurstofconsumptie
LAGERE RESPIRATOIRE RESERVE
Gevolg = snellere desaturatie (vooral in liggend positie)
1.4. CIRCULATION
HART
- Bij geboorte: RV & LV even groot
- 2 m : LV 2 keer zo groot als RV
KLEINER CIRCULEREND VOLUME
Per kg lichaamsgewicht = groter dan bij volwassenen, maar het daadwerkelijke volume is
kleiner
è Dehydratatie of klein volume aan bloedverlies kan al kritiek zijn
HOGERE HARTFREQUENTIE
= gevolg van hoger metabolisme en hogere cardiac output
, LAGERE BLOEDDRUK
ð Bij zuigelingen en jonge kinderen
1.5. LICHAAMSOPPERVLAK
- Verhouding lichaamsoppervlak tov gewicht neemt af met het ouder worden
- Kinderen: groot totaal lichaamsoppervlak tov hun gewicht
è Sneller warmte verliezen en gevoeliger voor hypothermie
- Geboorte: hoofd is 19% vh lichaamsoppervlak
2. SYSTEMATISCHE BENADERING EN HERKENNEN VAN EEN ACUUT ZIEK KIND
Gestructureerde opvang van een ziek kind bestaat uit:
a) Onmiddellijke handelingen
- Primary survey
- Resuscitatie
è Vitale functies (ABC) en neurologische toestand (D)
b) Gerichte spoedeisende hulp
- Secondary survey gericht op diagnostische aanknopingspunten
è Vitale functies frequent herbeoordelen om verandering te herkennen
- Spoedeisende behandeling
c) Gedetailleerde herbeoordeling en definitieve behandeling
- Herbeoordeling gericht op stabilisatie van vitale functies
- Voortgezette zorg
