Onderzoek en Kwaliteit 2
1. Handvaten voor kwaliteitsvolle zorg
1.1. Doelen
Verminderen ongewenste variatie in zorg
Leveren van een hoge(re) kwaliteit van zorg
Mogelijkheid tot kwaliteitscontrole
Verantwoordelijk zijn/ gesteld worden voor geleverde zorg
Verlenen van evidence based zorg
Beperken van kosten
Introduceren van innovaties
1.2. Richtlijnen
Ook Clinical guideline genoemd
Info door professionals verzameld & kritisch bekeken.
Op basis hiervan richtlijn met praktische adviezen.
Berust op resultaten van wetenschappelijk onderzoek + gebaseerde discussie +
aansluitende consensus.
Richtlijn bevat aanbevelingen over kwaliteit van zorg
o Wetenschappelijk onderzoek
o Ervaringen van professionals
o Ervaringen van zorgontvangers.
Richtlijnen zijn meestal op nationaal niveau
Evidence based richtlijnen
o Ontwikkeld volgens strikte methodologie.
o Er werd op systematische manier gezocht in literatuur naar
wetenschappelijk bewijs over onderwerp.
o Er bestaat een duidelijk verband tussen het bewijs en de aanbevelingen.
Grade of recommendation
o Geeft aan hoe sterk wetenschappelijk bewijs is + afweging voor- en
nadelen
AGREE II instrument
o Voor het beoordelen van richtlijnen.
Richtlijn beschrijft bij een specifiek gezondheidsprobleem/ diagnose
o Het ‘wat, wanneer en waarom’.
1.3. Protocol
1
, Stap- voor- stap aanbevelingen voor het handelen volgorde.
Wetenschappelijk onderbouwd, maar die info staat niet letterlijk in document
vermeld.
Het ondersteunt zorgverleners bij het uitvoeren van zorginhoudelijke handelingen
en legt stap voor stap uit hoe deze moeten worden uitgevoerd.
Gebaseerd op evidence based richtlijn
Zijn lokaal/regionaal
Doel
o Komen tot een gestructureerde, efficiënte en veilige zorgverlening.
o Ze zijn een hulpmiddel & mogen plaats van eigen denken en handelen niet
innemen.
Soms is het noodzakelijk om af te wijken van protocol kunnen
motiveren.
Opmaak
o Helder en overzichtelijk adhv stappen (vb handen wassen met prentjes)
Verschil richtlijn/protocol
1.4. Procedure
Is een vastgelegde manier van
verschillende instructies die in een bepaalde volgorde dienen uitgevoerd te
worden.
Een verpleegkundige procedure beschrijft uitvoeringswijze van techniek.
Doel
o Iedereen op dezelfde manier laten handelen continuïteit van zorg
kwaliteitsvolle zorgverlening
Opmaak
o Duidelijk met begin & eindpunt
o Eenvoudige zinnen
o Vermelden door welke instanties ze wordt bijgehouden & tot wanneer
geldig is
o (contra) -indicaties
o Benodigdheden, werkwijze
o Aandachtspunten
o Observaties
o Frequentie
Verschil procedure/protocol
2
, o Protocol:
Afspraken waarin volgorde beschreven worden die verondersteld
gevolgd te worden.
Algemener, kan verschillende procedures overkoepelen
Bvb. Wondzorgprotocol
o Procedure:
Afspraken over een te bereiken doel/ taak in een bepaalde
volgorde.
Veel gedetailleerder en aangepast volgens omstandigheid/ situatie/
doelgroep
Bvb. procedure voor behandeling schaafwonde
1.5. Staand order
Is op een consensus van professionals gebaseerde uitspraak over wat kan in een
bepaalde situatie of voor een bepaalde groep als ‘goede zorg’ beschouwd kan
worden, die als richtinggevend of bindend voor beroepsgroep wordt beschouwd.
o Door arts vooraf vastgelegd, verwijzend naar standaard
verpleegprocedures
o Arts vermeldt voorwaarden waarin vpk handelingen kunnen toepassen
o Vpk oordeelt of voorwaarden aanwezig zijn.
o Staand order wordt omgeschreven als een vorm van een medisch
voorschrift
De inhoudt behoort tot de normale kennis en bekwaamheid van
vpk
o Vormen van medisch voorschrift
Mondeling geformuleerd medisch voorschrift
Geschreven medisch voorschrift
Staand order
1.6. Zorgpaden
= klinisch paden/ clinical pathway
Is een procesbeheersingsmethode voor klinische zorg die kan helpen om
resultaten op klinische outcome, service, procesbeheersing, financieel bilan en
teamwerking verbeteren.
Accent ligt op interdisciplinaire samenwerking, evidence- based- medicine,
betrokkenheid van ZO, gebruik klinische indicatoren.
Eigenschappen zorgpad:
o Expliciete vermelding van doelen en sleutelinterventies gebaseerd op
evidentie en patiëntverwachtingen en kenmerken
o Faciliteren communicatie tussen teamleden en zorgontvangers en familie
o Coördineren zorgproces door coördinatie van rollen en opeenvolging
activiteiten van team, zorgontvangers en familie
o Documenteren, opvolgen en evalueren van afwijkingen en resultaten
o Identificeren van verantwoorde middelen
Doel
3
, o Kwaliteit van zorg bevorderen patiënten veiligheid, verhogen patiënten
tevredenheid, optimaliseren middelengebruik
Positieve & negatieve aspecten van een zorgpad
2. Kwantitatief onderzoek via enquêtes
2.1. Opfrissen deel 1
Welk soort onderzoeksvragen worden opgesteld?
o Beschrijvende onderzoeksvragen
o Verklarende onderzoeksvragen
Welk beeld wil men verkrijgen?
o Onderzoeken in de breedte
o Algemeen beeld
2.2. Kwantitatieve onderzoeksmethoden
2.2.1. De 5 methoden voor kwantitatief onderzoek :
Postenquêtes
Online-enquêtes
Telefonische enquête
Face-to-face enquête
Groepsenquête
2.2.2. De keuze tussen de methodes
4
1. Handvaten voor kwaliteitsvolle zorg
1.1. Doelen
Verminderen ongewenste variatie in zorg
Leveren van een hoge(re) kwaliteit van zorg
Mogelijkheid tot kwaliteitscontrole
Verantwoordelijk zijn/ gesteld worden voor geleverde zorg
Verlenen van evidence based zorg
Beperken van kosten
Introduceren van innovaties
1.2. Richtlijnen
Ook Clinical guideline genoemd
Info door professionals verzameld & kritisch bekeken.
Op basis hiervan richtlijn met praktische adviezen.
Berust op resultaten van wetenschappelijk onderzoek + gebaseerde discussie +
aansluitende consensus.
Richtlijn bevat aanbevelingen over kwaliteit van zorg
o Wetenschappelijk onderzoek
o Ervaringen van professionals
o Ervaringen van zorgontvangers.
Richtlijnen zijn meestal op nationaal niveau
Evidence based richtlijnen
o Ontwikkeld volgens strikte methodologie.
o Er werd op systematische manier gezocht in literatuur naar
wetenschappelijk bewijs over onderwerp.
o Er bestaat een duidelijk verband tussen het bewijs en de aanbevelingen.
Grade of recommendation
o Geeft aan hoe sterk wetenschappelijk bewijs is + afweging voor- en
nadelen
AGREE II instrument
o Voor het beoordelen van richtlijnen.
Richtlijn beschrijft bij een specifiek gezondheidsprobleem/ diagnose
o Het ‘wat, wanneer en waarom’.
1.3. Protocol
1
, Stap- voor- stap aanbevelingen voor het handelen volgorde.
Wetenschappelijk onderbouwd, maar die info staat niet letterlijk in document
vermeld.
Het ondersteunt zorgverleners bij het uitvoeren van zorginhoudelijke handelingen
en legt stap voor stap uit hoe deze moeten worden uitgevoerd.
Gebaseerd op evidence based richtlijn
Zijn lokaal/regionaal
Doel
o Komen tot een gestructureerde, efficiënte en veilige zorgverlening.
o Ze zijn een hulpmiddel & mogen plaats van eigen denken en handelen niet
innemen.
Soms is het noodzakelijk om af te wijken van protocol kunnen
motiveren.
Opmaak
o Helder en overzichtelijk adhv stappen (vb handen wassen met prentjes)
Verschil richtlijn/protocol
1.4. Procedure
Is een vastgelegde manier van
verschillende instructies die in een bepaalde volgorde dienen uitgevoerd te
worden.
Een verpleegkundige procedure beschrijft uitvoeringswijze van techniek.
Doel
o Iedereen op dezelfde manier laten handelen continuïteit van zorg
kwaliteitsvolle zorgverlening
Opmaak
o Duidelijk met begin & eindpunt
o Eenvoudige zinnen
o Vermelden door welke instanties ze wordt bijgehouden & tot wanneer
geldig is
o (contra) -indicaties
o Benodigdheden, werkwijze
o Aandachtspunten
o Observaties
o Frequentie
Verschil procedure/protocol
2
, o Protocol:
Afspraken waarin volgorde beschreven worden die verondersteld
gevolgd te worden.
Algemener, kan verschillende procedures overkoepelen
Bvb. Wondzorgprotocol
o Procedure:
Afspraken over een te bereiken doel/ taak in een bepaalde
volgorde.
Veel gedetailleerder en aangepast volgens omstandigheid/ situatie/
doelgroep
Bvb. procedure voor behandeling schaafwonde
1.5. Staand order
Is op een consensus van professionals gebaseerde uitspraak over wat kan in een
bepaalde situatie of voor een bepaalde groep als ‘goede zorg’ beschouwd kan
worden, die als richtinggevend of bindend voor beroepsgroep wordt beschouwd.
o Door arts vooraf vastgelegd, verwijzend naar standaard
verpleegprocedures
o Arts vermeldt voorwaarden waarin vpk handelingen kunnen toepassen
o Vpk oordeelt of voorwaarden aanwezig zijn.
o Staand order wordt omgeschreven als een vorm van een medisch
voorschrift
De inhoudt behoort tot de normale kennis en bekwaamheid van
vpk
o Vormen van medisch voorschrift
Mondeling geformuleerd medisch voorschrift
Geschreven medisch voorschrift
Staand order
1.6. Zorgpaden
= klinisch paden/ clinical pathway
Is een procesbeheersingsmethode voor klinische zorg die kan helpen om
resultaten op klinische outcome, service, procesbeheersing, financieel bilan en
teamwerking verbeteren.
Accent ligt op interdisciplinaire samenwerking, evidence- based- medicine,
betrokkenheid van ZO, gebruik klinische indicatoren.
Eigenschappen zorgpad:
o Expliciete vermelding van doelen en sleutelinterventies gebaseerd op
evidentie en patiëntverwachtingen en kenmerken
o Faciliteren communicatie tussen teamleden en zorgontvangers en familie
o Coördineren zorgproces door coördinatie van rollen en opeenvolging
activiteiten van team, zorgontvangers en familie
o Documenteren, opvolgen en evalueren van afwijkingen en resultaten
o Identificeren van verantwoorde middelen
Doel
3
, o Kwaliteit van zorg bevorderen patiënten veiligheid, verhogen patiënten
tevredenheid, optimaliseren middelengebruik
Positieve & negatieve aspecten van een zorgpad
2. Kwantitatief onderzoek via enquêtes
2.1. Opfrissen deel 1
Welk soort onderzoeksvragen worden opgesteld?
o Beschrijvende onderzoeksvragen
o Verklarende onderzoeksvragen
Welk beeld wil men verkrijgen?
o Onderzoeken in de breedte
o Algemeen beeld
2.2. Kwantitatieve onderzoeksmethoden
2.2.1. De 5 methoden voor kwantitatief onderzoek :
Postenquêtes
Online-enquêtes
Telefonische enquête
Face-to-face enquête
Groepsenquête
2.2.2. De keuze tussen de methodes
4