CONSTRUCTIE RUWBOUW
HOOFDSTUK 5: BOVENGRONDSE
METSELWERKEN
Het populaire gezegde ‘Vlamingen zijn geboren met een baksteen in hun maag’ is afgeleid van de
passie van Vlamingen voor bouwen, gehard in Vlaamse klei.
INHOUD
1. Inleiding
Algemeen
Toepassingsgebied
Metselstenen
2. Materiaalspecificaties
Stelproducten
Metselwerktoebehoren
Geprefabriceerd metselwerk
Isolatiematerialen voor metselwerkwanden
Afdichtingsmembranen
3. Eisen en prestaties van metselwerk
Brandveiligheid
Akoestiek
4. Uitvoering van metselwerk
Algemeen
Plaatsingstechnieken
Te nemen voorzorgen
Deur- en vensteropeningen
Verbindingen
Spouwmuren
Muurafdekkingen
Voegwerken
Voorbeelden
Toleranties van metselwerken
5. Pathologie
6. Bronnen
1
,1 INLEIDING
ALGEMEEN
BASISPRINCIPES
Wand ≠ muur
▪ binnenwand, buitenwand, ruimtescheidend
Bovengrondse constructies:
▪ bestaan uit verticale elementen: muren en kolommen
▪ horizontale elementen: vloeren en balken
▪ hellende elementen: daken
Opbouw:
▪ stapelbouw, vb metselwerkwanden gietbouw: vb betonwand
▪ prefabbouw: vb prefabmuren, houtskeletmuren
Stabiliteit:
▪ massiefbouw: draaglijnen dragen lasten over op fundering, beton of metselwerk
▪ skeletbouw: draagpunten brengen lasten over op fundering, beton- of staalskelet, wanden als
invulling, soms als windverband
Constructief: diverse wandsystemen:
▪ enkelvoudige metselwerkwanden = massieve muren samengestelde metselwerkwanden =
spouwmuren
▪ lichte scheidingswanden = gipskartonwanden
▪ gevelpanelen = prefabbeton, sandwichpanelen
▪ gordijngevels = structurele beglazing
Samengestelde metselwerkwanden: Spouwmuren
Samengestelde metselwerkwanden: Woningscheidende wanden
2
,Dragende functie:
▪ verticale belasting: eigengewicht, nuttige belasting, sneeuw
▪ horizontale belasting: winddruk, gronddruk, waterdruk
Ruimtescheidende functie: samengesteld bij woningscheidende wanden
Bouwfysische functie:
▪ thermisch isolerend: belang van isolatie
▪ vochtisolerend: van buiten naar binnen: vocht
van binnen naar buiten: damp
▪ geluidsisolerend
Brandwerende functie: REI30, REI60, REI120
TOEPASSINGSGEBIED
DECORATIEF VERSUS NEIT-DECORATIEF
decoratief en niet-decoratief metselwerk uit
▪ baksteen
▪ kalkzandsteen,
▪ granulaatbeton,
▪ geautoclaveerd cellenbeton
▪ natuursteen (of kunststeen)
▪ gipsblokken
Niet-dragende binnenmuren
Baksteenmetselwerk met dunnen voeg
3
, 2 MATERIAALSPECIFICATIES
METSELSTENEN
INLEIDING
metselwerkwanden worden opgebouwd uit metselstenen
▪ stenen ≠ blokken
▪ afmetingen stenen:
o L ≤ 300 mm
o B ≤ 150 mm
o H ≤ 100mm
Legvlak = mortelvlak
Formaten: aantal/m²
▪ rijnvorm : 180x85x50 88
▪ boerken : 180x85x65 en 180x85x90 69/52
▪ module 65 : 190 x 90 x 65 65
▪ module 90 : 190 x 90 x 90 49
▪ snelbouw : 290 x 90/140/190 x 90/140x190 33/22/17
GROEPEN
3 groepen:
Volle metselsteen • zonder gaten
• perforaties < 20%
volume
Geperforeerde metselsteen • perforaties > 20% volume
• afm indiv perforatie
<6cm2
• kleinste afmeting
perforatie < 2cm
• perforaties verticaal
Holle metselsteen • perforaties > 20% volume
• afm indiv perforatie > 6
cm2
• kleinste afmeting
perforatie < 2cm
• perforaties horizontaal
4
HOOFDSTUK 5: BOVENGRONDSE
METSELWERKEN
Het populaire gezegde ‘Vlamingen zijn geboren met een baksteen in hun maag’ is afgeleid van de
passie van Vlamingen voor bouwen, gehard in Vlaamse klei.
INHOUD
1. Inleiding
Algemeen
Toepassingsgebied
Metselstenen
2. Materiaalspecificaties
Stelproducten
Metselwerktoebehoren
Geprefabriceerd metselwerk
Isolatiematerialen voor metselwerkwanden
Afdichtingsmembranen
3. Eisen en prestaties van metselwerk
Brandveiligheid
Akoestiek
4. Uitvoering van metselwerk
Algemeen
Plaatsingstechnieken
Te nemen voorzorgen
Deur- en vensteropeningen
Verbindingen
Spouwmuren
Muurafdekkingen
Voegwerken
Voorbeelden
Toleranties van metselwerken
5. Pathologie
6. Bronnen
1
,1 INLEIDING
ALGEMEEN
BASISPRINCIPES
Wand ≠ muur
▪ binnenwand, buitenwand, ruimtescheidend
Bovengrondse constructies:
▪ bestaan uit verticale elementen: muren en kolommen
▪ horizontale elementen: vloeren en balken
▪ hellende elementen: daken
Opbouw:
▪ stapelbouw, vb metselwerkwanden gietbouw: vb betonwand
▪ prefabbouw: vb prefabmuren, houtskeletmuren
Stabiliteit:
▪ massiefbouw: draaglijnen dragen lasten over op fundering, beton of metselwerk
▪ skeletbouw: draagpunten brengen lasten over op fundering, beton- of staalskelet, wanden als
invulling, soms als windverband
Constructief: diverse wandsystemen:
▪ enkelvoudige metselwerkwanden = massieve muren samengestelde metselwerkwanden =
spouwmuren
▪ lichte scheidingswanden = gipskartonwanden
▪ gevelpanelen = prefabbeton, sandwichpanelen
▪ gordijngevels = structurele beglazing
Samengestelde metselwerkwanden: Spouwmuren
Samengestelde metselwerkwanden: Woningscheidende wanden
2
,Dragende functie:
▪ verticale belasting: eigengewicht, nuttige belasting, sneeuw
▪ horizontale belasting: winddruk, gronddruk, waterdruk
Ruimtescheidende functie: samengesteld bij woningscheidende wanden
Bouwfysische functie:
▪ thermisch isolerend: belang van isolatie
▪ vochtisolerend: van buiten naar binnen: vocht
van binnen naar buiten: damp
▪ geluidsisolerend
Brandwerende functie: REI30, REI60, REI120
TOEPASSINGSGEBIED
DECORATIEF VERSUS NEIT-DECORATIEF
decoratief en niet-decoratief metselwerk uit
▪ baksteen
▪ kalkzandsteen,
▪ granulaatbeton,
▪ geautoclaveerd cellenbeton
▪ natuursteen (of kunststeen)
▪ gipsblokken
Niet-dragende binnenmuren
Baksteenmetselwerk met dunnen voeg
3
, 2 MATERIAALSPECIFICATIES
METSELSTENEN
INLEIDING
metselwerkwanden worden opgebouwd uit metselstenen
▪ stenen ≠ blokken
▪ afmetingen stenen:
o L ≤ 300 mm
o B ≤ 150 mm
o H ≤ 100mm
Legvlak = mortelvlak
Formaten: aantal/m²
▪ rijnvorm : 180x85x50 88
▪ boerken : 180x85x65 en 180x85x90 69/52
▪ module 65 : 190 x 90 x 65 65
▪ module 90 : 190 x 90 x 90 49
▪ snelbouw : 290 x 90/140/190 x 90/140x190 33/22/17
GROEPEN
3 groepen:
Volle metselsteen • zonder gaten
• perforaties < 20%
volume
Geperforeerde metselsteen • perforaties > 20% volume
• afm indiv perforatie
<6cm2
• kleinste afmeting
perforatie < 2cm
• perforaties verticaal
Holle metselsteen • perforaties > 20% volume
• afm indiv perforatie > 6
cm2
• kleinste afmeting
perforatie < 2cm
• perforaties horizontaal
4
