PUBLIC
MANAGEMENT
2024 – 2025
Prof. Dr. Ben Suykens
1
,INTRODUCTIE
PRACTICALITIES
A multi-level approach to public management
Doel: de belangrijkste concepten van public management kunnen identificeren, uitleggen en
deze toe te passen op praktijkgevallen.
EMPIRICAL SCOPE
WHAT? PUBLIC ORGANIZATIONS!
• Publiek management gaat over het managen van publieke organisaties
• Publieke organisaties worden gekenmerkt door de drang om publieke waarde te creëren
• Waarin verschillen publieke en private organisaties van elkaar?
o Publieke organisaties creëren publieke waarde en hebben management nodig
• Geef enkele trefwoorden/ideeën/argumenten om aan te geven hoe je 'publiek' opvat
o Publiek = overheid gebonden, soms opgericht door de OH, maar niet
noodzakelijk
o Burgers kunnen ook zelf non-profits oprichten, gefinancierd door de overheid,
dat een publiek doel dient
o KBC geeft de OH leningen (= een publiek doel) maar zijn geen publieke
organisatie, Bpost wordt verhandeld op de aandelenmarkt
CORE APPROACH TO ‘PUBLIC’
• Oprichtingsidee, wettelijk type biedt een eenvoudig maar krachtig onderscheid
• Of overheidseigendom of privé-eigendom = zwart-wit
o Maar het is eigenlijk 50 tinten grijs, heel veel ertussen
• Voordelen:
o Spreekt gezond verstand aan
o Gemakkelijk te gebruiken, het criterium is eenvoudig
WHAT? THE CASE OF WADA
Artikel: is het WADA een publieke of private organisatie? Waarom?
• Privaat: ze gooien de VS uit hun board omdat ze niet meer betalen
• Publiek: publiek doel, enkel financiering van overheden en sportorganisaties, ze maken
geen profit (maar zijn private altijd profit?)
o De grootste donatie komt wel van een private organisatie, maar dat wil niet
zeggen dat dat het grootste deel van geld is
• Het sterkste argument dat het publiek is: de bestuursleden zijn geen individuele
personen maar vertegenwoordigen een land, een overheid, het witte huis staat in directe
communicatie met de bestuursraad en leggen dingen op: “we willen dat jullie dit en dit
en dit doen en als jullie dat niet doen trekken we ons geld terug”
2
,UNIVERSITIES?
• Complexe organisaties die waarschijnlijk meer dan één rechtsvorm hebben
o Zowel private (studentengelden) als publieke inkomsten (subsidies)
▪ Niet zwart-wit
o Bestuur dat deels politiek benoemd is en/of dient vanwege hun politieke
achtergrond
▪ Toezicht op afstand
▪ Geert Bourgeois die minister was, lid van de EU, partijleider, …. en de
voorzitter van de raad van bestuur van Ugent
• Publieke of private organisaties?
o In open AI is er hier strijd over, want de overkoepelende organisatie is een non-
profit, maar delen zijn wel profit = mixed forms en hybride
DIMENSIONAL APPROACH TO ‘PUBLIC’
• Schaal, geen dichotomie
o We stappen weg van de oude zwart-witte blik
• Meer of minder publiek, afhankelijk van de mate waarin van buitenaf opgelegd politiek
gezag hen beïnvloedt
o Hoe de overheid zijn weg binnensijpelt in organisaties
• !! Meting - risico van appels met peren vergelijken
o Appels met appels vergelijken
o Geen banken met non-profits en hardcore profits vergelijken
PUBLICNESS
Deze figuur heel goed vanbuiten leren!!!!!!
% publieke financiering
Bv. andere agenda als
er geen publieke
financiering is?
Bv. telefoongesprekken
met de OH
• Resource = in welke mate ben je publiek gefinancierd?
• Hoe beïnvloedt dat uw goals (de funding)?
o Heel transactioneel zoals de VS die zegt tegen WADA “Als je niet doet wat wij
verwachten, betalen we niet”
• Hoe dicht sta je bij beleidsmakers (communicaton), lobbygroepen binnen een bedrijf?
3
, THE “PUBLICNESS PUZZLE”
Bozemann & Bretschneider, 1994
• Doel van het onderzoek = nagaan in hoeverre een dimensioneel begrip van
openbaarheid extra verklaringskracht biedt ten opzichte van een kernbegrip
• Case in point: in hoeverre is er een verschil tussen publieke en private R&D labs in focus
op
o (a) patenten en licenties (~private output)
o (b) publicatie van wetenschappelijk onderzoek (~public output)?
• Belangrijkste conclusie
o Complementair; een brede kijk (maakt het uit?) EN een fijne kijk (zo ja, welke
dimensies doen er dan toe?)
• Universiteit is een categorie op zichzelf
• Public goal = doelen ten behoeve van de samenleving
• Private goal = doelen ten behoeve van de organisatie
• Meer public = meer tijd voor artikels
• Meer privaat = meer tijd voor patenten
• Het meest privaat = industriële R&D
• De ene visie is niet beter dan de andere, het is naar hetzelfde kijken vanuit 2 andere
perspectieven
WHO? PUBLIC MANAGERS!
= een breed concept
• Organisaties worden bewoond door mensen en één specifiek type is de publieke
manager
• Wat is een publieke manager? = werken voor publieke organisaties
o Mark Rutte - hoofd van de NAVO
o Rik van der Walle - rector Universiteit Gent
o Sofie Cornu - hoofd NMBS
o Sergio Nuyters - korpschef (verantwoordelijk voor een regio van politiekorpsen)
• Er zijn vele soorten publieke managers
o Bv. Decaan = midden = hoofd van een faculteit
o Afdelingshoofd = lijn en r ector = top
4
MANAGEMENT
2024 – 2025
Prof. Dr. Ben Suykens
1
,INTRODUCTIE
PRACTICALITIES
A multi-level approach to public management
Doel: de belangrijkste concepten van public management kunnen identificeren, uitleggen en
deze toe te passen op praktijkgevallen.
EMPIRICAL SCOPE
WHAT? PUBLIC ORGANIZATIONS!
• Publiek management gaat over het managen van publieke organisaties
• Publieke organisaties worden gekenmerkt door de drang om publieke waarde te creëren
• Waarin verschillen publieke en private organisaties van elkaar?
o Publieke organisaties creëren publieke waarde en hebben management nodig
• Geef enkele trefwoorden/ideeën/argumenten om aan te geven hoe je 'publiek' opvat
o Publiek = overheid gebonden, soms opgericht door de OH, maar niet
noodzakelijk
o Burgers kunnen ook zelf non-profits oprichten, gefinancierd door de overheid,
dat een publiek doel dient
o KBC geeft de OH leningen (= een publiek doel) maar zijn geen publieke
organisatie, Bpost wordt verhandeld op de aandelenmarkt
CORE APPROACH TO ‘PUBLIC’
• Oprichtingsidee, wettelijk type biedt een eenvoudig maar krachtig onderscheid
• Of overheidseigendom of privé-eigendom = zwart-wit
o Maar het is eigenlijk 50 tinten grijs, heel veel ertussen
• Voordelen:
o Spreekt gezond verstand aan
o Gemakkelijk te gebruiken, het criterium is eenvoudig
WHAT? THE CASE OF WADA
Artikel: is het WADA een publieke of private organisatie? Waarom?
• Privaat: ze gooien de VS uit hun board omdat ze niet meer betalen
• Publiek: publiek doel, enkel financiering van overheden en sportorganisaties, ze maken
geen profit (maar zijn private altijd profit?)
o De grootste donatie komt wel van een private organisatie, maar dat wil niet
zeggen dat dat het grootste deel van geld is
• Het sterkste argument dat het publiek is: de bestuursleden zijn geen individuele
personen maar vertegenwoordigen een land, een overheid, het witte huis staat in directe
communicatie met de bestuursraad en leggen dingen op: “we willen dat jullie dit en dit
en dit doen en als jullie dat niet doen trekken we ons geld terug”
2
,UNIVERSITIES?
• Complexe organisaties die waarschijnlijk meer dan één rechtsvorm hebben
o Zowel private (studentengelden) als publieke inkomsten (subsidies)
▪ Niet zwart-wit
o Bestuur dat deels politiek benoemd is en/of dient vanwege hun politieke
achtergrond
▪ Toezicht op afstand
▪ Geert Bourgeois die minister was, lid van de EU, partijleider, …. en de
voorzitter van de raad van bestuur van Ugent
• Publieke of private organisaties?
o In open AI is er hier strijd over, want de overkoepelende organisatie is een non-
profit, maar delen zijn wel profit = mixed forms en hybride
DIMENSIONAL APPROACH TO ‘PUBLIC’
• Schaal, geen dichotomie
o We stappen weg van de oude zwart-witte blik
• Meer of minder publiek, afhankelijk van de mate waarin van buitenaf opgelegd politiek
gezag hen beïnvloedt
o Hoe de overheid zijn weg binnensijpelt in organisaties
• !! Meting - risico van appels met peren vergelijken
o Appels met appels vergelijken
o Geen banken met non-profits en hardcore profits vergelijken
PUBLICNESS
Deze figuur heel goed vanbuiten leren!!!!!!
% publieke financiering
Bv. andere agenda als
er geen publieke
financiering is?
Bv. telefoongesprekken
met de OH
• Resource = in welke mate ben je publiek gefinancierd?
• Hoe beïnvloedt dat uw goals (de funding)?
o Heel transactioneel zoals de VS die zegt tegen WADA “Als je niet doet wat wij
verwachten, betalen we niet”
• Hoe dicht sta je bij beleidsmakers (communicaton), lobbygroepen binnen een bedrijf?
3
, THE “PUBLICNESS PUZZLE”
Bozemann & Bretschneider, 1994
• Doel van het onderzoek = nagaan in hoeverre een dimensioneel begrip van
openbaarheid extra verklaringskracht biedt ten opzichte van een kernbegrip
• Case in point: in hoeverre is er een verschil tussen publieke en private R&D labs in focus
op
o (a) patenten en licenties (~private output)
o (b) publicatie van wetenschappelijk onderzoek (~public output)?
• Belangrijkste conclusie
o Complementair; een brede kijk (maakt het uit?) EN een fijne kijk (zo ja, welke
dimensies doen er dan toe?)
• Universiteit is een categorie op zichzelf
• Public goal = doelen ten behoeve van de samenleving
• Private goal = doelen ten behoeve van de organisatie
• Meer public = meer tijd voor artikels
• Meer privaat = meer tijd voor patenten
• Het meest privaat = industriële R&D
• De ene visie is niet beter dan de andere, het is naar hetzelfde kijken vanuit 2 andere
perspectieven
WHO? PUBLIC MANAGERS!
= een breed concept
• Organisaties worden bewoond door mensen en één specifiek type is de publieke
manager
• Wat is een publieke manager? = werken voor publieke organisaties
o Mark Rutte - hoofd van de NAVO
o Rik van der Walle - rector Universiteit Gent
o Sofie Cornu - hoofd NMBS
o Sergio Nuyters - korpschef (verantwoordelijk voor een regio van politiekorpsen)
• Er zijn vele soorten publieke managers
o Bv. Decaan = midden = hoofd van een faculteit
o Afdelingshoofd = lijn en r ector = top
4
