Hematologie
Hematologie is de leer van de bloedcellen en de weefsels waarin zij worden gevormd, waarbij
ook bepaalde eiwitten van belang zijn, met name in de bloedstolling en de immuunhematologie.
Binnen de hematologie onderscheiden we drie grote compartimenten.
In de cytologie worden bloedcellen geteld met automaten en onderzocht op morfologie via de
microscoop. Ook worden bloedmetingen uitgevoerd, zoals hemoglobine en bezinkingssnelheid.
Witte bloedcellen Leukocyten bestrijden infecties, vernietigen ziekteverwekkers en
een spelen rol in de afweer en ontstekingsreacties
Rode bloedcellen Erythrocyten transporten zuurstof van de longen naar de weefsels
en voeren koolstofdioxide af naar de longen voor uitscheiding
Bloedplaatjes Trombocyten zijn kleine cellen die bloedverlies stoppen door zich
te hechten aan beschadigde bloedvaten en een prop te vormen
Monocyten Grote witte bloedcellen die helpen bij het opruimen van dode cellen
en het bestrijden van infecties
Eosinofielen Witte bloedcellen die helpen bij het bestrijden van parasieten en het
reguleren van allergische reacties
Basofielen Witte bloedcellen die betrokken zijn bij allergische reacties en
ontstekingen, en histamine bevatten dat vrijkomt bij allergieën
Roleauxvorming Fenomeen waarbij rode bloedcellen zich in stapeltjes stapelen, vaak
door verhoogde eiwitten in het bloed
Poikylocytose De aanwezigheid van minstens drie abnormale, onregelmatig
gevormde rode bloedcellen in het bloed
Neutrofilie Verhoogd aantal neutrofielen in het bloed, belangrijk voor de afweer
tegen bacteriële infecties
Reactieve lymfocyten Lymfocyten die zich anders gedragen, vaak als reactie op een
infectie of ontsteking
Hypochromie door rode bloedcellen bevatten minder hemoglobine, waardoor ze bleker
ijzertekort worden van kleur en ringvormigestructuren vertonen
Leukemie is een vorm van kanker waarbij het beenmerg te veel witte of rode bloedcellen
aanmaakt die bovendien niet goed rijpen. Hierdoor kunnen deze cellen hun functie niet goed
vervullen, waardoor het lichaam minder goed beschermd is tegen ziekteverwekkers.
Malaria is een infectieziekte die via de beet van een besmette mug in het bloed komt. De parasiet
infecteert rode bloedcellen, wat leidt tot koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en in ernstige gevallen
orgaanschade of de dood. Het komt voornamelijk voor in tropische en subtropische gebieden.
Hemostase (bloedstolling) is het biologische proces dat bloedingen stopt en de vaatwand
herstelt na een verwonding. Het bestaat uit drie fasen:
Vasoconstrictie: het bloedvat trekt samen om bloedverlies te beperken
Primaire hemostase: bloedplaatjes vormen een voorlopige prop
Secundaire hemostase: stollingseiwitten activeren elkaar en vormen fibrine
Bloedingen kunnen ontstaan door verschillende factoren:
Plaatjestekort: Een tekort aan bloedplaatjes of hun disfunctie vermindert het vermogen
om bloedingen te stoppen, wat leidt tot ongecontroleerde bloedingen.
, Tekort aan stollingseiwitten: Een tekort aan stollingseiwitten verstoort het
stollingsproces, waardoor het lichaam niet in staat is om bloedingen effectief te stoppen.
Trombosen ontstaan wanneer overmatige bloedstolling leidt tot de vorming van bloedstolsels,
die de bloedstroom blokkeren. Anticoagulatie is de behandeling met bloedverdunners om de
bloedstolling te verminderen en het risico op bloedstolsels te voorkomen.
Immuunhematologie bestudeert de antigenen op bloedcellen en de bijbehorende antistoffen,
die cruciaal zijn voor immuunreacties en bloedtransfusies.
Landsteiner was een Oostenrijkse arts die de bloedgroepen ontdekte en de basis legde voor de
moderne immunohematologie. ABO-antigenen zijn suikers die zich bevinden op de oppervlakte
van rode bloedcellen en bepalen de bloedgroep.
Agglutinatie is het proces waarbij antistoffen zich binden aan antigenen op het oppervlak van
rode bloedcellen, wat leidt tot de klontering van deze cellen. Normaal gesproken liggen rode
bloedcellen los van elkaar, omdat ze elkaar afstoten door negatieve ladingen op hun celwanden.
Hemolytische ziekte van de pasgeborene door Rh-incompatibiliteit ontstaat wanneer een Rh-
negatieve moeder een Rh-positief kind krijgt. Het immuunsysteem van de moeder maakt
antistoffen aan tegen de Rh-factor, die bij een volgende zwangerschap van een Rh-positief kind
de rode bloedcellen van het kind aanvalt.
Samenstelling van het bloed
Bij de foetus wordt bloed aangemaakt in de lever, milt en het beenmerg. Bij kinderen bevindt het
actieve beenmerg zich in de mergholten van alle botten. Vanaf de leeftijd van 20 jaar is het
actieve beenmerg vooral te vinden in platte beenderen, zoals de schedel, ribben, borstbeen en
bekken. Het beenmerg bevat holtes waarin bloed wordt geproduceerd vanuit stamcellen.
In bepaalde omstandigheden kan het beenmerg worden omgevormd tot inactief bindweefsel
(fibrose), waardoor de bloedcelvorming overgenomen wordt door de milt en soms de lever.
Er zijn twee soorten beenmerg:
Rood beenmerg is actief en produceert rode bloedcellen, witte bloedcellen en
bloedplaatjes. De rode kleur komt door het hemoglobine in de rode bloedcellen.
Geel beenmerg bevat vooral vetcellen en zorgt voor de vorming van kraakbeen en bot.
Hematologie is de leer van de bloedcellen en de weefsels waarin zij worden gevormd, waarbij
ook bepaalde eiwitten van belang zijn, met name in de bloedstolling en de immuunhematologie.
Binnen de hematologie onderscheiden we drie grote compartimenten.
In de cytologie worden bloedcellen geteld met automaten en onderzocht op morfologie via de
microscoop. Ook worden bloedmetingen uitgevoerd, zoals hemoglobine en bezinkingssnelheid.
Witte bloedcellen Leukocyten bestrijden infecties, vernietigen ziekteverwekkers en
een spelen rol in de afweer en ontstekingsreacties
Rode bloedcellen Erythrocyten transporten zuurstof van de longen naar de weefsels
en voeren koolstofdioxide af naar de longen voor uitscheiding
Bloedplaatjes Trombocyten zijn kleine cellen die bloedverlies stoppen door zich
te hechten aan beschadigde bloedvaten en een prop te vormen
Monocyten Grote witte bloedcellen die helpen bij het opruimen van dode cellen
en het bestrijden van infecties
Eosinofielen Witte bloedcellen die helpen bij het bestrijden van parasieten en het
reguleren van allergische reacties
Basofielen Witte bloedcellen die betrokken zijn bij allergische reacties en
ontstekingen, en histamine bevatten dat vrijkomt bij allergieën
Roleauxvorming Fenomeen waarbij rode bloedcellen zich in stapeltjes stapelen, vaak
door verhoogde eiwitten in het bloed
Poikylocytose De aanwezigheid van minstens drie abnormale, onregelmatig
gevormde rode bloedcellen in het bloed
Neutrofilie Verhoogd aantal neutrofielen in het bloed, belangrijk voor de afweer
tegen bacteriële infecties
Reactieve lymfocyten Lymfocyten die zich anders gedragen, vaak als reactie op een
infectie of ontsteking
Hypochromie door rode bloedcellen bevatten minder hemoglobine, waardoor ze bleker
ijzertekort worden van kleur en ringvormigestructuren vertonen
Leukemie is een vorm van kanker waarbij het beenmerg te veel witte of rode bloedcellen
aanmaakt die bovendien niet goed rijpen. Hierdoor kunnen deze cellen hun functie niet goed
vervullen, waardoor het lichaam minder goed beschermd is tegen ziekteverwekkers.
Malaria is een infectieziekte die via de beet van een besmette mug in het bloed komt. De parasiet
infecteert rode bloedcellen, wat leidt tot koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en in ernstige gevallen
orgaanschade of de dood. Het komt voornamelijk voor in tropische en subtropische gebieden.
Hemostase (bloedstolling) is het biologische proces dat bloedingen stopt en de vaatwand
herstelt na een verwonding. Het bestaat uit drie fasen:
Vasoconstrictie: het bloedvat trekt samen om bloedverlies te beperken
Primaire hemostase: bloedplaatjes vormen een voorlopige prop
Secundaire hemostase: stollingseiwitten activeren elkaar en vormen fibrine
Bloedingen kunnen ontstaan door verschillende factoren:
Plaatjestekort: Een tekort aan bloedplaatjes of hun disfunctie vermindert het vermogen
om bloedingen te stoppen, wat leidt tot ongecontroleerde bloedingen.
, Tekort aan stollingseiwitten: Een tekort aan stollingseiwitten verstoort het
stollingsproces, waardoor het lichaam niet in staat is om bloedingen effectief te stoppen.
Trombosen ontstaan wanneer overmatige bloedstolling leidt tot de vorming van bloedstolsels,
die de bloedstroom blokkeren. Anticoagulatie is de behandeling met bloedverdunners om de
bloedstolling te verminderen en het risico op bloedstolsels te voorkomen.
Immuunhematologie bestudeert de antigenen op bloedcellen en de bijbehorende antistoffen,
die cruciaal zijn voor immuunreacties en bloedtransfusies.
Landsteiner was een Oostenrijkse arts die de bloedgroepen ontdekte en de basis legde voor de
moderne immunohematologie. ABO-antigenen zijn suikers die zich bevinden op de oppervlakte
van rode bloedcellen en bepalen de bloedgroep.
Agglutinatie is het proces waarbij antistoffen zich binden aan antigenen op het oppervlak van
rode bloedcellen, wat leidt tot de klontering van deze cellen. Normaal gesproken liggen rode
bloedcellen los van elkaar, omdat ze elkaar afstoten door negatieve ladingen op hun celwanden.
Hemolytische ziekte van de pasgeborene door Rh-incompatibiliteit ontstaat wanneer een Rh-
negatieve moeder een Rh-positief kind krijgt. Het immuunsysteem van de moeder maakt
antistoffen aan tegen de Rh-factor, die bij een volgende zwangerschap van een Rh-positief kind
de rode bloedcellen van het kind aanvalt.
Samenstelling van het bloed
Bij de foetus wordt bloed aangemaakt in de lever, milt en het beenmerg. Bij kinderen bevindt het
actieve beenmerg zich in de mergholten van alle botten. Vanaf de leeftijd van 20 jaar is het
actieve beenmerg vooral te vinden in platte beenderen, zoals de schedel, ribben, borstbeen en
bekken. Het beenmerg bevat holtes waarin bloed wordt geproduceerd vanuit stamcellen.
In bepaalde omstandigheden kan het beenmerg worden omgevormd tot inactief bindweefsel
(fibrose), waardoor de bloedcelvorming overgenomen wordt door de milt en soms de lever.
Er zijn twee soorten beenmerg:
Rood beenmerg is actief en produceert rode bloedcellen, witte bloedcellen en
bloedplaatjes. De rode kleur komt door het hemoglobine in de rode bloedcellen.
Geel beenmerg bevat vooral vetcellen en zorgt voor de vorming van kraakbeen en bot.
