100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Samenvatting cultuurwetenschappen 3ASO (humane wetenschappen) 2025

Beoordeling
4,4
(28)
Verkocht
55
Pagina's
114
Geüpload op
28-07-2020
Geschreven in
2024/2025

Dit is een uitgebreide samenvatting van ALLE leerstof cultuurwetenschappen voor de examencommissie van de 3e graad (volgens de vakfiche) voor 2025. Er zitten ook examenvragen in van . Ook zitten er youtube-filmpjes en algemene tips in. Voor meer informatie over welke onderwerpen behandeld worden , raad ik je aan om te kijken naar de inhoudstafel in de preview.

Meer zien Lees minder

















Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Documentinformatie

Geüpload op
28 juli 2020
Bestand laatst geupdate op
7 januari 2025
Aantal pagina's
114
Geschreven in
2024/2025
Type
Samenvatting

Onderwerpen

Voorbeeld van de inhoud

0

,Inhoud
Voorwoord...............................................................................................................................................................................................8
Studierichtingen..................................................................................................................................................................................8
Algemene voorwaarden......................................................................................................................................................................8
Structuur samenvatting.......................................................................................................................................................................8
Digitalisering........................................................................................................................................................................................8
Actueel?...............................................................................................................................................................................................8
Extra hulp nodig?.................................................................................................................................................................................9
Wat vind je van de samenvatting?......................................................................................................................................................9
Bronnen...............................................................................................................................................................................................9
Soorten massamedia.............................................................................................................................................................................10
De geschreven massamedia, de krant en het tijdschrift...................................................................................................................10
De krant.........................................................................................................................................................................................10
De evolutie van een eliteproduct naar een massaproduct..........................................................................................................10
Lezersprofiel Krant........................................................................................................................................................................11
Lezersprofiel tijdschrift.................................................................................................................................................................11
De Audiovisuele massamedia, de televisie, de radio en het internet..............................................................................................12
Televisie........................................................................................................................................................................................12
Openbare omroep en commerciële zenders verschil...................................................................................................................12
Nationale en regionale televisiekanalen verschil.........................................................................................................................13
Radio.............................................................................................................................................................................................15
Doelpubliek van de nationale openbare zenders.........................................................................................................................15
Doelpubliek van de nationale commerciële zenders Joe FM, Nostalgie, Q Music.......................................................................15
Het verschil tussen nationale openbare en commerciële zenders op vlak van aanwezigheid van reclame, aanbod
programma’s en doelpubliek........................................................................................................................................................15
Het verschil tussen nationale en regionale zenders.....................................................................................................................16
Internet.........................................................................................................................................................................................16
Functies en de macht van massamedia.................................................................................................................................................17
De Soorten functies van massamedia...........................................................................................................................................17
Invloed en de macht van massamedia.........................................................................................................................................18
Selectieve perceptietheorie..........................................................................................................................................................20
Cultivatietheorie...........................................................................................................................................................................23
Stereotiepe denkbeelden in de media.........................................................................................................................................24
Manipulatie, propaganda en indoctrinatie...................................................................................................................................24
Manipulatie in reclame.................................................................................................................................................................26
Manipulatie, propaganda en indoctrinaties in totalitaire regimes..............................................................................................26


1

, De media als vierde macht...........................................................................................................................................................27
Regulering van massamedia..................................................................................................................................................................27
Regulering van massamedia door de overheid............................................................................................................................27
Mediabeleid..................................................................................................................................................................................30
Regulering van massamedia door de economie...........................................................................................................................31
Zelfregulering van de media.........................................................................................................................................................33
Waarden, normen, ethiek en moraal....................................................................................................................................................35
Waarden en normen.........................................................................................................................................................................35
Begrippen......................................................................................................................................................................................35
Verbanden waarden en normen...................................................................................................................................................36
Verbanden tussen waarden en normen in de tijd........................................................................................................................36
Verbanden tussen waarden en normen in de ruimte..................................................................................................................36
Informele en formele Normenstelsels..............................................................................................................................................37
Ethiek en moraal...............................................................................................................................................................................37
Moraal en godsdienst........................................................................................................................................................................37
Verklaringen voor ethisch gedrag.....................................................................................................................................................38
De religieuze verklaringen voor ethisch gedrag...........................................................................................................................38
De wetenschappelijke verklaringen voor ethisch gedrag.............................................................................................................38
Het ethisch dilemma.........................................................................................................................................................................38
Overdracht en uitdrukking van waarden...............................................................................................................................................39
De overdacht van waarden...............................................................................................................................................................39
Via de opvoeding..........................................................................................................................................................................39
Via het onderwijs..........................................................................................................................................................................39
Via de media.................................................................................................................................................................................39
Via de formele kanalen zoals recht, regelementen en deontologische codes.............................................................................39
De universele verklaring van de rechten van de mens.................................................................................................................39
Via godsdienst...............................................................................................................................................................................40
De uitdrukking van waarden.............................................................................................................................................................40
In verhalen en mythologie............................................................................................................................................................40
In tradities en symbolen...............................................................................................................................................................40
In kunst..........................................................................................................................................................................................40
Mens- en wereldbeeld...........................................................................................................................................................................41
Filosofie.............................................................................................................................................................................................41
Begrip............................................................................................................................................................................................41
Soorten filosofie............................................................................................................................................................................42
Filosofische verwondering............................................................................................................................................................43
Oorsprong van de filosofie............................................................................................................................................................43

2

, De filosofische vraag.....................................................................................................................................................................44
Levensvragen en zinvragen...............................................................................................................................................................44
Socrates, Plato, Aristotles, Confucius, Erasmus, Maritn Luther, Thomas More, René Decartes, John Locke, Immanuel Kant,
Jean-Jaques rousseau, Karl Amrx, Jean-Paul Sartre, Etienne Vermeersch, Alain de Botton, Francis Fukuyama.........................45
Mens- en wereldbeeld......................................................................................................................................................................51
Begrippen......................................................................................................................................................................................51
Mens- en wereldbeelden..............................................................................................................................................................53
Godsbeelden.................................................................................................................................................................................57
Politiek veld............................................................................................................................................................................................58
Politieke organisatievormen.............................................................................................................................................................58
Monarchie.....................................................................................................................................................................................58
Republiek......................................................................................................................................................................................58
Theocratie.....................................................................................................................................................................................58
Totalitair regime of dictatuur.......................................................................................................................................................58
Democratie....................................................................................................................................................................................58
De democratische rechtsstaat...........................................................................................................................................................58
De Scheiding der machten............................................................................................................................................................61
De grondwet.................................................................................................................................................................................61
Ontstaan van een wet / decreet...................................................................................................................................................62
De verkiezingen.................................................................................................................................................................................62
Campagne.....................................................................................................................................................................................62
Oproepingsbrief............................................................................................................................................................................62
Opkomstplicht...............................................................................................................................................................................62
Lijststem of kopstem.....................................................................................................................................................................63
Naamsstem of voorkeursstem......................................................................................................................................................63
Volmacht.......................................................................................................................................................................................63
Lijsttrekker....................................................................................................................................................................................63
Lijstduwer......................................................................................................................................................................................63
Verkiezingen..................................................................................................................................................................................63
Zetelverdeling...............................................................................................................................................................................63
Informateur...................................................................................................................................................................................64
Formateur.....................................................................................................................................................................................64
Coalitie..........................................................................................................................................................................................64
Meerderheid.................................................................................................................................................................................64
Regeerakkoord..............................................................................................................................................................................64
Ministers aanduiden.....................................................................................................................................................................64
Rol van de koning..........................................................................................................................................................................64

3

, Politieke participatie.........................................................................................................................................................................65
Conventionele politieke participatie.............................................................................................................................................65
Onconventionele politieke participatie........................................................................................................................................65
Federale staat....................................................................................................................................................................................65
Fedeerale staat.............................................................................................................................................................................65
Structuur van de Belgische federale staat....................................................................................................................................66
Evolutie van unitaire staat naar federale staat in België..............................................................................................................66
Politieke ideologieën.........................................................................................................................................................................67
Sociaaldemocratie.........................................................................................................................................................................67
Liberalisme....................................................................................................................................................................................68
Communisme................................................................................................................................................................................68
Fascisme........................................................................................................................................................................................68
Christendemocratie......................................................................................................................................................................69
Nationalisme.................................................................................................................................................................................70
Ecologisme...................................................................................................................................................................................70
Vlaamse politieke partijen.................................................................................................................................................................71
CD&V.............................................................................................................................................................................................71
Groen............................................................................................................................................................................................72
N-VA..............................................................................................................................................................................................72
Open Vld.......................................................................................................................................................................................73
PVDA.............................................................................................................................................................................................74
VOORUIT.......................................................................................................................................................................................74
Vlaams Belang...............................................................................................................................................................................75
Breuklijnen in de Belgische samenleving......................................................................................................................................77
Het parlement en de regering...........................................................................................................................................................77
Oppositie en coalitie.....................................................................................................................................................................78
De taken van het parlement en de regering.....................................................................................................................................78
Taken van het parlement..............................................................................................................................................................78
Taken van de regering...................................................................................................................................................................78
Premier en Vlaamse Minister President.......................................................................................................................................79
Controle op parlement en regering..................................................................................................................................................79
Rol van de Raad van State.............................................................................................................................................................79
Rol van het Grondwettelijk Hof....................................................................................................................................................79
Rol van de Rekenkamer................................................................................................................................................................79
Juridisch veld..........................................................................................................................................................................................79
Westerse en niet westerse rechtssystemen.....................................................................................................................................80
Rechtssystemen in de wereld.......................................................................................................................................................80

4

, Verbanden tussen rechtssystemen en politieke organisatievormen...........................................................................................81
Organisatie van de rechterlijke macht..............................................................................................................................................81
Driehoeksstructuur in België........................................................................................................................................................81
Verschil strafrechtelijk en burgerlijk proces.................................................................................................................................82
Juridische begrippen.....................................................................................................................................................................84
Nieuwe uitdagingen voor de rechterlijke macht in België...........................................................................................................85
Globalisering in de rechtsspraak.......................................................................................................................................................86
Spanningsveld tussen nationale en supranationale wetgeving...................................................................................................86
Internationaal strafhof..................................................................................................................................................................86
Spanningsveld tussen internationale milieuverdragen en nationale milieuwetgeving...............................................................87
Sociaal-economisch veld........................................................................................................................................................................87
De verzorgingsstaat en de actieve welvaartsstaat............................................................................................................................88
Begrippen......................................................................................................................................................................................88
De evolutie van verzorgingsstaat naar actieve welvaartsstaat....................................................................................................88
Actuele uitdagingen: vergrijzing en werkloosheid.......................................................................................................................88
Solidariteit.........................................................................................................................................................................................89
Sociale zekerheid..........................................................................................................................................................................89
Verschillende vormen van solidariteit..........................................................................................................................................89
OCMW in Vlaanderen...................................................................................................................................................................90
Leefloon........................................................................................................................................................................................90
Werkgever- en werknemersorganisaties in België...........................................................................................................................91
Rol van deze organisaties..............................................................................................................................................................91
Verschillende organisaties en standpunten.................................................................................................................................91
Invloed op politieke en economische veld...................................................................................................................................91
Economische globalisering................................................................................................................................................................92
Begrip............................................................................................................................................................................................92
Voor- en nadelen..........................................................................................................................................................................92
Rol en macht van multinationals..................................................................................................................................................92
Spanningsveld tussen economie en ecologie...................................................................................................................................92
Spanningsveld tussen economie en gezondheidszorg......................................................................................................................93
Cultureel veld.........................................................................................................................................................................................93
Wetenschappelijke kennis................................................................................................................................................................93
Criteria van wetenschappelijke kennis.........................................................................................................................................93
Bronnen van wetenschappelijke kennis.......................................................................................................................................93
Common sense kennis.......................................................................................................................................................................94
Criteria van common sense kennis...............................................................................................................................................94
Impact van wetenschap en techniek op alle domeinen van de samenleving..................................................................................94

5

,Functies van kunst.................................................................................................................................................................................94
Amuserende of diverterende functie van kunst...........................................................................................................................94
Kunst om te decoreren.................................................................................................................................................................94
Educatieve functie van kunst........................................................................................................................................................94
Kunst om ideeën en waarden uit te drukken...............................................................................................................................94
Kunst om machtsverhoudingen uit te drukken (propaganda).....................................................................................................95
Kunst om kritiek te geven.............................................................................................................................................................95
Kunst en de historische context............................................................................................................................................................95
Kunst en kunststromingen................................................................................................................................................................95
Prehistorische kunststroming.......................................................................................................................................................95
Romaanse bouwkunst...................................................................................................................................................................95
Gotiek............................................................................................................................................................................................96
Renaissance...................................................................................................................................................................................96
Barok.............................................................................................................................................................................................97
Classicisme....................................................................................................................................................................................97
Romantiek.....................................................................................................................................................................................97
Realisme........................................................................................................................................................................................98
Impressionisme.............................................................................................................................................................................98
Art nouveau..................................................................................................................................................................................98
Expressionisme.............................................................................................................................................................................99
Kubisme.........................................................................................................................................................................................99
Surrealisme...................................................................................................................................................................................99
Pop art.........................................................................................................................................................................................100
Conceptuele kunst......................................................................................................................................................................100
Graffiti.........................................................................................................................................................................................100
Postmodernisme.........................................................................................................................................................................101
Kunst en wereldbeeld.....................................................................................................................................................................101
Religieus wereldbeeld.................................................................................................................................................................102
Humanistisch wereldbeeld.........................................................................................................................................................102
Romantisch wereldbeeld............................................................................................................................................................102
Postmodern wereldbeeld...........................................................................................................................................................102
Kunst en de kunstkritische context.....................................................................................................................................................103
Normatieve theorieën over kunst...................................................................................................................................................103
Mimesistheorie...........................................................................................................................................................................103
Expressietheorie.........................................................................................................................................................................103
Formele theorie..........................................................................................................................................................................103
Institutionele theorie..................................................................................................................................................................103

6

, Kunstkritische analyse.....................................................................................................................................................................103
Kunst en de culturele context..............................................................................................................................................................104
De beïnvloeding van Westerse en niet-Westerse kunst.................................................................................................................104
Invloed van Arabische kunst op Westerse cultuur (Moorse bouwkunst in Spanje)..................................................................104
Invloed van de Oosterse cultuur op Westerse cultuur (japonisme)...........................................................................................104
Invloed van de Afrikaanse cultuur op de Westerse cultuur (Jazz).............................................................................................104
Invloed van de Oceanische cultuur op de Westerse cultuur (Gauguin).....................................................................................104
Filmpjes................................................................................................................................................................................................105
Bibliografie...........................................................................................................................................................................................106
Algemene tips......................................................................................................................................................................................106
Verloop examen...................................................................................................................................................................................106
Examenvragen....................................................................................................................................................................................106
2015.................................................................................................................................................................................................107
2020.................................................................................................................................................................................................107
2021.................................................................................................................................................................................................111
2023.................................................................................................................................................................................................112
Eindwoord............................................................................................................................................................................................113




7

,VOORWOORD

Dit is een samenvatting voor de examencommissie voor het vak cultuurwetenschappen in de 3 e graad ASO. Het is opgesteld met
behulp van de vakfiche van de examencommissie voor 2025 (tot september):

https://app.akov.be/pls/pakov/f?
p=EXCO_PUBLIC:1000::::1000:P1000_VAKFICHE_ID,P1000_VAK_ID,P1000_VAKFICHE_VERSIE_NOI_ID,P1000_GELDIGHEID_ID:72,8
32,74,2795

Aangezien er een nieuw leerstofoverzicht komt, is deze samenvatting dus nog geldig tot september 2025. Zodra de
examencommissie een leerstofoverzicht publiceert, werk ik aan een nieuwe samenvatting. Dit zal ik proberen in hetzelfde
document te doen, zodat er geen extra kosten in rekening moeten worden gebracht voor de mensen die hun examen na
september 2025 willen doen. Echter weet ik niet hoe veel werk dit zal kosten, dus kan ik niet met zekerheid zeggen dat ik een
samenvatting klaar heb in september 2025.

Je zal zien dat deze samenvatting soms wat meer op een cursus lijkt aangezien ik het nodig vond om bij bepaalde onderwerpen
wat meer informatie te geven aangezien het moeilijk te begrijpen is alleen van een samenvatting.

STUDIERICHTINGEN

Voor de 3e graad ASO humane wetenschappen dus:

 Humane wetenschappen

Deze samenvatting kan ook gebruikt worden voor andere schoolinstituten dan de examencommissie aangezien de vakfiches van
de examencommissie opgesteld zijn aan de hand van de eindtermen van het secundair onderwijs in Vlaanderen voor
cultuurwetenschappen (http://eindtermen.vlaanderen.be/secundair-onderwijs/derde-graad/aso /eindtermen.htm ). Indien je dit
daarvoor zou willen gebruiken, raad ik je aan om wel even te kijken naar de inhoudstafel om zeker te zijn dat je alle informatie
hebt.

ALGEMENE VOORWAARDEN

Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin behoren. Dit is auteursrechtelijk beschermd en
als dit verspreid wordt, ben ik genoodzaakt om acties te ondernemen.

STRUCTUUR SAMENVATTING

Ik heb in de inhoudstafel elk onderwerp gezet dat ik bespreek, maar dit zijn eigenlijk gewoon de onderwerpen van de vakfiche. Ik
wou hier toch nog even een kleine uitleg geven zodat je er makkelijker mee kan werken. Je zal zien dat de titel altijd een lijntje
boven zich heeft. Op het einde van de samenvatting vind je links naar filmpjes op youtube, daar heb ik geprobeerd een aantal
nuttige video’s bij te zetten. Daarna heb ik vorige examenvragen en tips gegeven zodat je zo veel mogelijk weet hoe alles gebeurt
zodat je zo min mogelijk stress hebt. Veel succes!

DIGITALISERING

Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken. Sommige mensen drukken ze af om zo bepaalde
zaken te kunnen markeren of andere bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat er steeds meer nood is aan
digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om naar een bepaald onderdeel te gaan. Sommigen
waren zich daar niet van bewust dus daarom dat ik het even zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de behoefte voor hebt

ACTUEEL?

Bij het vak cultuurwetenschappen moet je een aantal politiekers kennen (bijvoorbeeld ministers of partijvoorzitters). Deze namen
kunnen echter elk jaar verschillen. Ik probeer dit zo snel mogelijk bij te werken en momenteel is het recent voor 2025. Echter, als
8

, er ineens iets plots verandert, kan het zijn dat dit ‘fout’ in de samenvatting kan staan. Ik heb daarom bij elke
partijvoorzitter/minister die kan veranderen een kleine waarschuwing in gele fluo gezet: zoals dit. Er staat daar dan voor welke
datum dit geldig is zodat je zeker weet of het wel actueel is. DOOR DE RECENTE VERKIEZINGEN EN PARTIJFORMATIES IS ER DUS
NOG EVEN WEL WAT ONZEKERHEID EN KAN INFORMATIE DUS SNEL VERANDEREN!

EXTRA HULP NODIG?

Heb je extra hulp nodig bij deze samenvatting, bijvoorbeeld over de inhoud of structuur? Stuur me gerust een berichtje! Ik kan
eventueel bijles geven tegen een afgesproken prijs, afhankelijk van de beschikbaarheid😊.

WAT VIND JE VAN DE SAMENVATTING?

Ik vind het altijd leuk om feedback te krijgen. Ik steek hier veel moeite in en ik hoop dat ik op deze manier zo veel mogelijk
mensen kan laten slagen voor hun examen. Om die reden zou ik je willen vragen om een beoordeling achter te laten. Dat zou echt
veel voor mij betekenen 😊. Moest je toch nog opmerkingen hebben over hoe het beter kan, mag je altijd iets laten weten in een
berichtje. Verder wens ik je nog veel succes met je examen en moesten er vragen zijn, aarzel dan niet om contact op te nemen!
😊

BRONNEN

Voor deze samenvatting te maken heb ik volgende bronnen gebruikt:

 Socius: averbode
 De taal van de kunst: De Boeck
 Code: De Boeck
 Internet (ik heb wel alle informatie hiervan geverifieerd)
 Een heel goede site is wel www.dekrachtvanjestem.be
 België voor beginners- Johan Vande Lanotte




COMMUNICATIE IN DE SAMENLEVING
9

Beoordelingen van geverifieerde kopers

7 van 28 beoordelingen worden weergegeven
4 maanden geleden

4 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

6 maanden geleden

5 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling! Wat vond je er niet zo goed aan? :)

2 maanden geleden

2 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

9 maanden geleden

9 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

10 maanden geleden

10 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

11 maanden geleden

11 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

2 jaar geleden

4,4

28 beoordelingen

5
16
4
9
3
2
2
0
1
1
Betrouwbare reviews op Stuvia

Alle beoordelingen zijn geschreven door echte Stuvia-gebruikers na geverifieerde aankopen.

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
morgan094 Katholieke Universiteit Leuven
Bekijk profiel
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
1317
Lid sinds
5 jaar
Aantal volgers
560
Documenten
40
Laatst verkocht
6 dagen geleden
Samenvattingen leerstof 3e graad ASO

Hey! Ik ben Morgan en ik verkoop hier samenvattingen van alle leerstof van de 3e graad voor examencommissie en het toelatingsexamen arts/tandarts. Ik studeer momenteel geneeskunde, maar ik blijf up to date met de vakfiches van de examencommissie. Ik voeg ook altijd vorige examenvragen toe, zo heb je een beeld van hoe de vragen gesteld worden op een examen. Ook voeg ik graag extra hulpmiddelen toe(bijvoorbeeld tips). Ik ben zelf geslaagd met mooie cijfers met de hulp van deze samenvattingen en ik hoop zo anderen ook te kunnen helpen :). Als je nog vragen hebt over iets, mag je me altijd een berichtje sturen :)

Lees meer Lees minder
4,4

374 beoordelingen

5
212
4
111
3
35
2
6
1
10

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via Bancontact, iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo eenvoudig kan het zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen