Examen internationaal en Europees recht
Europees recht
Inleiding
Les 1
Voorbeelden Europees recht :
o Boerenprotest (gemeenschappelijk landbouwbeleid)
o Herstelwet
o Roaming
o Schadevergoeding voor vliegtuigpassagiers (vastgelegd in verordening)
o Limburgse vlaai erkent als beschermd product
Eurobarometer : enquêtes afgelegd door diensten vd Europese Commissie vraag
aan burgers of ze weten welke rechten verbonden zijn aan Europees burgerschap
o België : 30% weet wat EU-burgerschap inhoudt
Als je burger bent van een lidstaat ben je automatisch burger vd EU
o Voorbeeld van een basisrecht : vrij reizen, gelijke behandeling
Buiten de EU bestaat er ook Raad van Europa (46 lidstaten)
EU heeft eigen rechtsbronnen (richtlijnen, besluiten, verordeningen) :
o Eigen recht, eigen bevoegdheden
o 2 basisverdragen : Verdrag betreffende de EU (VEU) en Verdrag betreffende de
werking vd EU (VWEU) + handvest van de grondrechten harde kern vh EU-
recht
Geconsolideerde verdragen (aanpassingen, up to date)
o Regels rond buitenlands en veiligheidsbeleid is een apart beleidsterrein waar
specifieke regels voor gelden (staan in het EU verdrag) bv. hoe reageert EU op
oorlog in Oekraïne
o Veel protocollen : regelen specifieke zaken, aanvullingen vd zaken in de
verdragen
Juridisch bindend verklaringen zijn niet bindend maar zijn
verduidelijkingen
o Concordantietabellen : tabellen met alle artikelen die in het verdrag staan
(zowel nieuwe als oude artikelnummers)
o Handvest vd grondrechten : vrijheid van religie, van meningsuiting juridisch
bindend sinds december 2009 (verdrag van Lissabon)
Geen douaneheffing stond al in de verdragen van Rome
EU heeft rechtspersoonlijkheid : unie kan internationale akkoorden afsluiten in eigen
naam
,Hoofdstuk 1 : hoe is de Europese Unie geëvolueerd als rechtssysteem?
Marshall plan : oprichting van een eerste organisatie (voor Europese economische
samenwerking)
o Einde v WOII
o Financiële steun vd VS voorwaardelijk : staten/Europese landen in OEES
moesten samen beslissen wat ze met dat geld gingen doen
o Geëvolueerd in OESO (organisatie voor economische samenwerking en
ontwikkeling) na 1961 : niet meer enkel Europese landen die er deel van zijn +
andere focus dan heropbouw van Europa
Benelux (1944) = voorloper vd OESO totstandkoming van een douane-unie :
o Afspreken om goederen zonder bijkomende douanekosten in te voeren tss de
3 landen
o Op goederen vanuit andere landen dezelfde tarieven op toepassen
EU is nog altijd een douane-unie (geen douaneheffingen)
Congres van Den Haag (1948) :
o Voorzitter : Churchill (premier VK)
o Wat doen om in de toekomst oorlog in Europa te vermijden? politieke
stabiliteit en wederopbouw Europa
o Oplossing : nieuwe internationale/intergouvernementele organisatie Raad
van Europa (5 mei 1949) + Europees hof voor de rechten vd mens
o Geen vetorecht bij supranationaal
o EU is eerder supranationaal
o Europese Raad heeft vaste voorzitter : Charles Michel
, o Rusland zat vroeger in Raad van Europa
o Voorzitter Europese Commissie : Ursula Von der Leyen
o EHRM in Straatsburg : wanneer lidstaten EVRM geschonden hebben
o Verschil conventie en verdrag :
Alle conventies zijn verdragen maar niet alle verdragen zijn conventies
Conventies zijn gericht op een specifiek thema bv. mensenrechten
o FCNM : kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden
o Hof van Justitie heeft enkel bevoegdheden om zich uit te spreken over EU-
verdragen bv. verzekeringen voor bestuurders van motorvoertuigen
Behandelen ook prejudiciële vragen
EU-verdrag voorziet dat de EU zal toetreden tot de EVRM (onderhandelingen zijn nog
bezig) ontwerp voorgelegd aan Hof van Justitie
Founding fathers vd EU : Jean Monet en Robert Schumann
9 mei 1950 (europadag) : verklaring van Schumann voorstel om beslissingen rond
kolen en staal gezamenlijk te nemen en alle belangrijke beslissingen toe te
vertrouwen aan een hogere autoriteit (nu Europese Commissie)
o Inspiratie : materieel onmogelijk maken om oorlog te voeren productie van
kolen en staal van Frankrijk en Duitsland onder gemeenschappelijk beheer
1950 : pleven plan (EDG) oprichting van een Europees leger als reactie op de
Koude Oorlog want dreiging uit Sovjet-Unie (nooit uitgevoerd)
Verdrag tot oprichting EDG en EPG (1952) :
o Tussen de 6 EGKS-lidstaten
o Ratificatie verworpen in Frans Parlement want raakte de nationale
soevereiniteit
o Was onderdeel vh Pleven plan
o EPG = Europese Politieke Gemeenschap
o EDG = Europese Defensiegemeenschap
Alles rond defensie en buitenlands beleid maakte lang geen deel uit van Europese
organisatie
Conferentie van Messina (juni 1955) voortgang vh EGKS bespreken :
o Volledige economische samenwerking nodig
o Sectorale (Monnet) vs algemene (Beyen) economische integratie
o Sectoraal : dit idee toepassen op andere (energie) sectoren zoals
atoomenergie op al die sectoren aparte gemeenschappen oprichten
(stapsgewijze integratie per economische sector)
o Algemeen : alle handelsbarrières afschaffen 1 gemeenschappelijke markt
o Oprichting comité van regeringsverantwoordelijken onder leiding van Paul-
Henri Spaak (toen Belgische minister buitenlandse zaken) dat een
gemeenschappelijke Europese markt moest oprichten leidde tot het
spaakrapport grondslag voor de verdragen van Rome
Verdrag tot oprichting vd EEG en Euratom (verdragen van Rome)
o Doel : gemeenschappelijke markt (draagt bij tot welvaart en stabiliteit)
Verdragen moeten eerst door alle lidstaten ondertekend worden
, Wat is een gemeenschappelijke markt? vormen van economische integratie :
o In vrijhandelszone blijft elk land zelf verantwoordelijk voor douanetarief (geen
tarief tss landen vd vrijhandelszone)
o Douane-unie : geen tarief tss landen in de unie maar wel gemeenschappelijk
tarief voor landen er buiten stapje verder naar economische integratie
o Gemeenschappelijke markt : afschaffing van alle belemmeringen vh
intracommunautaire handelsverkeer om de nationale markten te verenigen
tot één enkele markt die de omstandigheden van een binnenlandse markt
zoveel mogelijk benadert (arrest Schul, 15/81)
Alle bestaande verschillen wegwerken
Overgangsperiode van 12 jaar (beslist door EEG-verdrag)
Verdieping = geleidelijk aan meer bevoegdheden aan EU
Verbreding = geleidelijk aan meer lidstaten
De verdieping van het Europees integratieproces
Europese akte (1986/1987) herziening vd Verdragen van Rome
Achtergrond :
o 1965 : lege stoel crisis en compromis van Luxemburg
Frankrijk vond het niet kunnen dat beslissingen rond landbouw met
meerderheidsbeleid werd beslist (Frankrijk = belangrijk landbouwland)
Europees recht
Inleiding
Les 1
Voorbeelden Europees recht :
o Boerenprotest (gemeenschappelijk landbouwbeleid)
o Herstelwet
o Roaming
o Schadevergoeding voor vliegtuigpassagiers (vastgelegd in verordening)
o Limburgse vlaai erkent als beschermd product
Eurobarometer : enquêtes afgelegd door diensten vd Europese Commissie vraag
aan burgers of ze weten welke rechten verbonden zijn aan Europees burgerschap
o België : 30% weet wat EU-burgerschap inhoudt
Als je burger bent van een lidstaat ben je automatisch burger vd EU
o Voorbeeld van een basisrecht : vrij reizen, gelijke behandeling
Buiten de EU bestaat er ook Raad van Europa (46 lidstaten)
EU heeft eigen rechtsbronnen (richtlijnen, besluiten, verordeningen) :
o Eigen recht, eigen bevoegdheden
o 2 basisverdragen : Verdrag betreffende de EU (VEU) en Verdrag betreffende de
werking vd EU (VWEU) + handvest van de grondrechten harde kern vh EU-
recht
Geconsolideerde verdragen (aanpassingen, up to date)
o Regels rond buitenlands en veiligheidsbeleid is een apart beleidsterrein waar
specifieke regels voor gelden (staan in het EU verdrag) bv. hoe reageert EU op
oorlog in Oekraïne
o Veel protocollen : regelen specifieke zaken, aanvullingen vd zaken in de
verdragen
Juridisch bindend verklaringen zijn niet bindend maar zijn
verduidelijkingen
o Concordantietabellen : tabellen met alle artikelen die in het verdrag staan
(zowel nieuwe als oude artikelnummers)
o Handvest vd grondrechten : vrijheid van religie, van meningsuiting juridisch
bindend sinds december 2009 (verdrag van Lissabon)
Geen douaneheffing stond al in de verdragen van Rome
EU heeft rechtspersoonlijkheid : unie kan internationale akkoorden afsluiten in eigen
naam
,Hoofdstuk 1 : hoe is de Europese Unie geëvolueerd als rechtssysteem?
Marshall plan : oprichting van een eerste organisatie (voor Europese economische
samenwerking)
o Einde v WOII
o Financiële steun vd VS voorwaardelijk : staten/Europese landen in OEES
moesten samen beslissen wat ze met dat geld gingen doen
o Geëvolueerd in OESO (organisatie voor economische samenwerking en
ontwikkeling) na 1961 : niet meer enkel Europese landen die er deel van zijn +
andere focus dan heropbouw van Europa
Benelux (1944) = voorloper vd OESO totstandkoming van een douane-unie :
o Afspreken om goederen zonder bijkomende douanekosten in te voeren tss de
3 landen
o Op goederen vanuit andere landen dezelfde tarieven op toepassen
EU is nog altijd een douane-unie (geen douaneheffingen)
Congres van Den Haag (1948) :
o Voorzitter : Churchill (premier VK)
o Wat doen om in de toekomst oorlog in Europa te vermijden? politieke
stabiliteit en wederopbouw Europa
o Oplossing : nieuwe internationale/intergouvernementele organisatie Raad
van Europa (5 mei 1949) + Europees hof voor de rechten vd mens
o Geen vetorecht bij supranationaal
o EU is eerder supranationaal
o Europese Raad heeft vaste voorzitter : Charles Michel
, o Rusland zat vroeger in Raad van Europa
o Voorzitter Europese Commissie : Ursula Von der Leyen
o EHRM in Straatsburg : wanneer lidstaten EVRM geschonden hebben
o Verschil conventie en verdrag :
Alle conventies zijn verdragen maar niet alle verdragen zijn conventies
Conventies zijn gericht op een specifiek thema bv. mensenrechten
o FCNM : kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden
o Hof van Justitie heeft enkel bevoegdheden om zich uit te spreken over EU-
verdragen bv. verzekeringen voor bestuurders van motorvoertuigen
Behandelen ook prejudiciële vragen
EU-verdrag voorziet dat de EU zal toetreden tot de EVRM (onderhandelingen zijn nog
bezig) ontwerp voorgelegd aan Hof van Justitie
Founding fathers vd EU : Jean Monet en Robert Schumann
9 mei 1950 (europadag) : verklaring van Schumann voorstel om beslissingen rond
kolen en staal gezamenlijk te nemen en alle belangrijke beslissingen toe te
vertrouwen aan een hogere autoriteit (nu Europese Commissie)
o Inspiratie : materieel onmogelijk maken om oorlog te voeren productie van
kolen en staal van Frankrijk en Duitsland onder gemeenschappelijk beheer
1950 : pleven plan (EDG) oprichting van een Europees leger als reactie op de
Koude Oorlog want dreiging uit Sovjet-Unie (nooit uitgevoerd)
Verdrag tot oprichting EDG en EPG (1952) :
o Tussen de 6 EGKS-lidstaten
o Ratificatie verworpen in Frans Parlement want raakte de nationale
soevereiniteit
o Was onderdeel vh Pleven plan
o EPG = Europese Politieke Gemeenschap
o EDG = Europese Defensiegemeenschap
Alles rond defensie en buitenlands beleid maakte lang geen deel uit van Europese
organisatie
Conferentie van Messina (juni 1955) voortgang vh EGKS bespreken :
o Volledige economische samenwerking nodig
o Sectorale (Monnet) vs algemene (Beyen) economische integratie
o Sectoraal : dit idee toepassen op andere (energie) sectoren zoals
atoomenergie op al die sectoren aparte gemeenschappen oprichten
(stapsgewijze integratie per economische sector)
o Algemeen : alle handelsbarrières afschaffen 1 gemeenschappelijke markt
o Oprichting comité van regeringsverantwoordelijken onder leiding van Paul-
Henri Spaak (toen Belgische minister buitenlandse zaken) dat een
gemeenschappelijke Europese markt moest oprichten leidde tot het
spaakrapport grondslag voor de verdragen van Rome
Verdrag tot oprichting vd EEG en Euratom (verdragen van Rome)
o Doel : gemeenschappelijke markt (draagt bij tot welvaart en stabiliteit)
Verdragen moeten eerst door alle lidstaten ondertekend worden
, Wat is een gemeenschappelijke markt? vormen van economische integratie :
o In vrijhandelszone blijft elk land zelf verantwoordelijk voor douanetarief (geen
tarief tss landen vd vrijhandelszone)
o Douane-unie : geen tarief tss landen in de unie maar wel gemeenschappelijk
tarief voor landen er buiten stapje verder naar economische integratie
o Gemeenschappelijke markt : afschaffing van alle belemmeringen vh
intracommunautaire handelsverkeer om de nationale markten te verenigen
tot één enkele markt die de omstandigheden van een binnenlandse markt
zoveel mogelijk benadert (arrest Schul, 15/81)
Alle bestaande verschillen wegwerken
Overgangsperiode van 12 jaar (beslist door EEG-verdrag)
Verdieping = geleidelijk aan meer bevoegdheden aan EU
Verbreding = geleidelijk aan meer lidstaten
De verdieping van het Europees integratieproces
Europese akte (1986/1987) herziening vd Verdragen van Rome
Achtergrond :
o 1965 : lege stoel crisis en compromis van Luxemburg
Frankrijk vond het niet kunnen dat beslissingen rond landbouw met
meerderheidsbeleid werd beslist (Frankrijk = belangrijk landbouwland)
