Kennismaking met onderzoeksmethoden en statistieken (KOM) - Samenvatting

HC1 Kwalitatieve data-verzameling
Kenmerken wetenschappelijk onderzoek
- Empirisch -> gebaseerd op systematische waarnemingen.
- Controleerbaar -> peer review.
- Probabilistisch -> de leer van de waarschijnlijkheid, filosofische theorie die stelt dat de
werkelijkheid bestaat.

Theorie in sociale wetenschappen
- Een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang
worden beschreven, een getoetst model ter verklaring van waarnemingen van de
werkelijkheid.
 Verschillende factoren kan een theorie vormen, onderbouwen en weerleggen.

Kenmerken juiste wetenschappelijke theorie
- Ondersteund door data -> data uit wetenschappelijk onderzoek.
- Falsifieerbaar -> weerlegbaar aan de hand van verzamelde gegevens.
- Spaarzaam (parsimonious) -> eenvoudige theorie hoeft niet complexer gemaakt te worden.

Onderzoeksvragen
- Fundamenteel (basic) -> antwoord draagt bij aan de kennis over de wereld, in het algemeen
- Toegepast (applied) -> het ontwikkelen van praktisch bruikbare producten waar een theorie
op gebouwd kan worden
- Translational

Onderzoek ontwerp (hoe? Bij wie?)
Onderzoeksvraag leidt tot een onderzoek ontwerp
- Empirische gegevens? Kwalitatief of kwantitatief?

Kwalitatief onderzoek
Doel:
- Sociale fenomenen begrijpen vanuit hun natuurlijke context.
- Empirische patronen vinden
- Startpunt voor theorievorming (ontwikkeling nieuwe theorie, uitbreiding bestaande theorie).
Patronen:
- Gesproken of geschreven teksten
- Observaties in gedrag en interacties
- Beeldmateriaal
Kenmerken:
1. Interesse in natuurlijke omgeving van respondent.
2. Contextuele benadering
3. Perspectief van respondenten staat centraal.
4. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker; sociale werkelijkheid te omschrijven in
haar diversiteit, -algemeenheden te zoeken die nieuwe- of bestaande theorieën
vormen/aanpassen. -> Inductie.
SPI(C)E (elementen van de onderzoeksvraag van kwalitatief onderzoek)
- Setting: waar, in welke context?
- Perspective/Population: wie?
- Interest: wat?
- (Comparison: vergleken met wie/wat?)
- Evaluation: met welk resultaat?

,HC2 Kwalitatieve data-verzameling
Kwalitatief interview
- Interviewer stelt vragen aan geïnterviewde met betrekking tot een sociaal fenomeen over:
ideeën, motieven, ervaringen, gedragen.
- Geïnterviewde: informant of respondent.

Focusgroep
Er is interactie tussen de deelnemers
 Onderzoeker geïnteresseerd
 Maakt anonimiteit en vertrouwelijkheid moeilijk te waarborgen.
- Onderwerp is vaak specifieker
 Meer gedetailleerd ingegaan op specifieke onderwerpen.
- Interviewer heeft taak van moderator
 Stelt vagen die onderzoeker heeft geformuleerd.
 Zorgt dat het gesprek niet afdwaalt van het onderwerp.
 Zorgt dat iedereen actief meedoet aan het gesprek.

Soorten interviews
- Gestructureerd -> Inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties worden
vooraf vastgelegd (survey).
- Ongestructureerd -> Inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties hangen
af van verloop en context van het interview (kwalitatief).
- Semigestructureerd -> Wel topiclijst. Inhoud, volgorde en formulering van vragen en
antwoordopties hangen af van context van het interview (kwalitatief).

Steekproef
Verschillende verzamelmanieren van participanten:
- Doelgerichte steekproef (purposive sample) -> participanten die voldoen aan specifieke
voorwaarden.
- Gemak steekproef (convenience sample) -> eenvoudig te bereiken participanten.
- Quota steekproef -> gemak steekproef met een voorwaarde voor aantallen binnen groepen.
- Sneeuwbal steekproef -> doelgerichte steekproef waar onderzoeker de deelnemers vraagt
één of meer anderen aan te bevelen (bestaande groepen).
- Sequentiële steekproef -> steekproef uit een steekproef

Groepssamenstelling
- Moderator
- 6-10 personen
 Homogene groep qua achtergrond, heterogeen in ervaring

Kwaliteit van kwalitatief interview/focusgroep
- Verloop van gesprek -> interviewer/moderator bewust van eigen rol. Bij focusgroep,
moderator leidt gesprek in goede banen.
- Interviewer/moderator moet zich bewust zijn van non-verbale signalen van de respondent.
Geeft aan hoe zeker respondent is over zijn/haar antwoord.
- Beland van verstandhouding (rapport).

Verzamelde data
- Interviews/Focusgroepen

,  Transcript en field notes; met wie, locatie, indruk, gedrag, aantekeningen over interactie
tussen deelnemers.
- Observatie
 Field notes
- Bestaande gegevens
 Archiefstukken, nieuwsbrieven, dagboeken.

Observatie
- Waarneming en registreren van gedragen, gebeurtenissen en interacties
 Participerend vs. Niet-participerend -> bestudeerd de onderzoeker de mensen van
buitenaf of wordt de onderzoeker deel van de groep?
 Verhuld vs. Onverhuld -> weten de mensen dat ze geobserveerd/bestudeerd worden?
 Systematisch vs. Niet-systematisch -> zijn de fenomenen waarnaar gekeken wordt van
tevoren vastgelegd?
Data verzamelaars
- Via site -> verkrijgen van toegang tot de site via de gatekeeper.
- Interactie tussen onderzoeker en respondent belangrijke rol -> key informant,
verstandhouding.




Kwaliteit van data
- Invloed -> aanwezigheid/gedrag van onderzoeker, participanten weten van observatie.
- Reactiviteit -> invloed op de kwaliteit van de verzamelde gegevens.
Verzamelen van bestaande gegevens (niet specifiek voor huidige studie)
- Kan verzameld voor ander onderzoek -> secundaire data
- Gegevens die niet voor onderzoek gegenereerd zijn -> niet reactief
Inhoudsanalyse
- Het op systematische wijze analyseren van bestaande tekst-, geluid- of beeldmateriaal.