Hoofdstuk 1: Wat houdt organisatorisch gedrag in?
Studie van organisatorisch gedrag (OB) Kijkt naar wat mensen denken, voelen en doen binnen en
rondom organisaties. Wordt bestudeerd hoe men het gedrag
binnen organisaties kan begrijpen, voorspellen en beïnvloeden
Studie van organisatorische kennis Wordt vanuit gegaan dat iedereen zijn eigen manager is. Deze
studie is van belang omdat goed functionerende werkplekken
met prestatiegerichte beloningen en goede communicatie leiden
tot een groter financieel succes
Organisaties Verwijzen naar groepen mensen die wederzijds afhankelijk zijn
van elkaar en een gemeenschappelijk doel hebben
Organisaties worden als effectief - De organisatie goed in de externe omgeving passen
beschouwd wanneer: - De subsystemen samen zorgen voor een effectieve
werkplaats
- Het lerende organisaties zijn
- Ze belanghebbenden bevredigen
Technologische veranderingen Zijn altijd een veranderende kracht in zowel organisaties als de
maatschappij.
- Stimuleren productiviteit
- Hebben veel invloed op werknemers (verplaatsen of
vervangen deze, bijv. kunstmatige intelligentie, machines)
- Kunnen de relatie verbeteren tussen collega's, klanten en
leveranciers
Informatie technologie -> meest invloedrijk in deze tijd.
Veranderingen in: communicatie, sterkere stem werknemers,
directer contact en een groter bereik
Uitdaging: langere werkdagen en korte concentratiespannen
Open systeemprincipe Organisaties staan in constante interactie met hun omgeving.
= Een organisatie is een open systeem dat beïnvloed wordt
door zijn omgeving en omgekeerd een grote invloed heeft op de
omgeving
*m.b.v. technologie: inputs -> outputs -> beoordeling omgeving
-> nieuwe input voor organisaties
Belangrijk bij open systeemprincipe: - 'fit' tussen de organisatie en de externe omgeving
- manier waarop de organisatie intern opereert (zorgt voor
productiviteit)
1
, Productiviteit De mate waarin de input naar de output wordt omgezet.
Belangrijke factor = hoe de subsystemen van elkaar afhankelijk zijn
*Hoge onderlinge afhankelijkheid is grote kans op verminderde
effectiviteit (zodra er in het ene systeem iets misgaat, heeft dit direct
gevolgen voor de overige systemen)
Lean management Streeft ernaar de efficiëntie binnen organisaties te vergroten. Dit gebeurt
o.a. door constant te zoeken naar mogelijkheden om het
productieproces te verbeteren of te versnellen
Kennis management Elke gestructureerde activiteit die bijdraagt aan de capaciteit om kennis
te delen, te vergaren en te gebruikten ter bevordering van het succes
van de organisatie.
Intellectueel kapitaal De kennis binnen een bedrijf.
Kan worden opgedeeld in:
- Menselijk kapitaal
- Structureel kapitaal
- Relationeel kapitaal
Menselijk kapitaal Verwijst naar de kennis van de werknemers die een positieve bijdrage
kunnen leveren aan de prestatie door middel van ervaring, vaardigheden
en creativiteit
Structureel kapitaal Is de kennis waar structuren en systemen binnen een bedrijf op
gebaseerd zijn
Relationeel kapitaal Verwijst naar de kennisbijdrage die relaties van de organisatie leveren
aan het functioneren van de organisatie.
Organisatorisch leren De capaciteit om kennis te vergaren, delen en gebruiken in constante
interactie met de omgeving
Absorberende capaciteit Staat voor de mogelijkheid om de waarde van nieuwe informatie te
herkennen, deze in het bedrijf op te nemen en toe te passen voor
commerciële doeleinden
= volledig afhankelijke van de bestaande kennis binnen een bedrijf
Kennis vergaren door: - Leren van externe bronnen
- Nieuwe bronnen ontdekken
- Op de hoogte zijn van nieuwe trends van klanten
Kennis binnen het bedrijf delen door: - Intranet ter beschikking stellen waar kennis kan worden
opgeslagen
- Informeel online of face-to-face contact stimuleren
Voorbeeld: samenstellen van praktische gemeenschappen,
waarbij groepen mensen met dezelfde interesse of expertise
worden samengevoegd.
Organisatorisch geheugen Het opslaan en behouden van het intellectueel kapitaal. Dit
geheugen zit deels in de werknemers, maar ligt ook opgeslagen
in de systemen en structuren van het bedrijf
Organisatorisch geheugen behouden door: 1. Goede werknemers binnen het bedrijf proberen te houden
(bijv. door goede arbeidsvoorwaarden)
2. Systematisch de kennis van de werknemers opslaan
voordat zij de organisatie verlaten
3. Kennis van werknemers opslaan binnen het structureel
kapitaal
Stakeholder perspectief Tevreden houden van belanghebbenden zoals werknemers,
aandeelhouders en consumenten.
Belanghebbenden hebben vaak tegengestelde belangen,
waardoor het belangrijker is voor een organisatie om een
balans te vinden en prioriteiten te stellen. Waarden en ethiek
staan hierin centraal
Vijf soorten veelvoorkomende werk- 1. Taakuitvoering
gerelateerde gedragingen 2. Organisatorisch burgerschap
3. Contraproductief werkgedrag
4. Bij de organisatie blijven
5. Aanwezigheid op het werk
Taakuitvoering Doelgericht gedrag dat de doelstellingen van de organisatie
ondersteunt. Het veranderen van inputs naar succesvolle
outputs
Organisatorisch burgerschap Verbondenheid voelen met de organisatie en niet puur een
functie uitoefenen
Contraproductief werkgedrag Gedrag dat direct of indirect schade aan de organisatie
toebrengt
2
Studie van organisatorisch gedrag (OB) Kijkt naar wat mensen denken, voelen en doen binnen en
rondom organisaties. Wordt bestudeerd hoe men het gedrag
binnen organisaties kan begrijpen, voorspellen en beïnvloeden
Studie van organisatorische kennis Wordt vanuit gegaan dat iedereen zijn eigen manager is. Deze
studie is van belang omdat goed functionerende werkplekken
met prestatiegerichte beloningen en goede communicatie leiden
tot een groter financieel succes
Organisaties Verwijzen naar groepen mensen die wederzijds afhankelijk zijn
van elkaar en een gemeenschappelijk doel hebben
Organisaties worden als effectief - De organisatie goed in de externe omgeving passen
beschouwd wanneer: - De subsystemen samen zorgen voor een effectieve
werkplaats
- Het lerende organisaties zijn
- Ze belanghebbenden bevredigen
Technologische veranderingen Zijn altijd een veranderende kracht in zowel organisaties als de
maatschappij.
- Stimuleren productiviteit
- Hebben veel invloed op werknemers (verplaatsen of
vervangen deze, bijv. kunstmatige intelligentie, machines)
- Kunnen de relatie verbeteren tussen collega's, klanten en
leveranciers
Informatie technologie -> meest invloedrijk in deze tijd.
Veranderingen in: communicatie, sterkere stem werknemers,
directer contact en een groter bereik
Uitdaging: langere werkdagen en korte concentratiespannen
Open systeemprincipe Organisaties staan in constante interactie met hun omgeving.
= Een organisatie is een open systeem dat beïnvloed wordt
door zijn omgeving en omgekeerd een grote invloed heeft op de
omgeving
*m.b.v. technologie: inputs -> outputs -> beoordeling omgeving
-> nieuwe input voor organisaties
Belangrijk bij open systeemprincipe: - 'fit' tussen de organisatie en de externe omgeving
- manier waarop de organisatie intern opereert (zorgt voor
productiviteit)
1
, Productiviteit De mate waarin de input naar de output wordt omgezet.
Belangrijke factor = hoe de subsystemen van elkaar afhankelijk zijn
*Hoge onderlinge afhankelijkheid is grote kans op verminderde
effectiviteit (zodra er in het ene systeem iets misgaat, heeft dit direct
gevolgen voor de overige systemen)
Lean management Streeft ernaar de efficiëntie binnen organisaties te vergroten. Dit gebeurt
o.a. door constant te zoeken naar mogelijkheden om het
productieproces te verbeteren of te versnellen
Kennis management Elke gestructureerde activiteit die bijdraagt aan de capaciteit om kennis
te delen, te vergaren en te gebruikten ter bevordering van het succes
van de organisatie.
Intellectueel kapitaal De kennis binnen een bedrijf.
Kan worden opgedeeld in:
- Menselijk kapitaal
- Structureel kapitaal
- Relationeel kapitaal
Menselijk kapitaal Verwijst naar de kennis van de werknemers die een positieve bijdrage
kunnen leveren aan de prestatie door middel van ervaring, vaardigheden
en creativiteit
Structureel kapitaal Is de kennis waar structuren en systemen binnen een bedrijf op
gebaseerd zijn
Relationeel kapitaal Verwijst naar de kennisbijdrage die relaties van de organisatie leveren
aan het functioneren van de organisatie.
Organisatorisch leren De capaciteit om kennis te vergaren, delen en gebruiken in constante
interactie met de omgeving
Absorberende capaciteit Staat voor de mogelijkheid om de waarde van nieuwe informatie te
herkennen, deze in het bedrijf op te nemen en toe te passen voor
commerciële doeleinden
= volledig afhankelijke van de bestaande kennis binnen een bedrijf
Kennis vergaren door: - Leren van externe bronnen
- Nieuwe bronnen ontdekken
- Op de hoogte zijn van nieuwe trends van klanten
Kennis binnen het bedrijf delen door: - Intranet ter beschikking stellen waar kennis kan worden
opgeslagen
- Informeel online of face-to-face contact stimuleren
Voorbeeld: samenstellen van praktische gemeenschappen,
waarbij groepen mensen met dezelfde interesse of expertise
worden samengevoegd.
Organisatorisch geheugen Het opslaan en behouden van het intellectueel kapitaal. Dit
geheugen zit deels in de werknemers, maar ligt ook opgeslagen
in de systemen en structuren van het bedrijf
Organisatorisch geheugen behouden door: 1. Goede werknemers binnen het bedrijf proberen te houden
(bijv. door goede arbeidsvoorwaarden)
2. Systematisch de kennis van de werknemers opslaan
voordat zij de organisatie verlaten
3. Kennis van werknemers opslaan binnen het structureel
kapitaal
Stakeholder perspectief Tevreden houden van belanghebbenden zoals werknemers,
aandeelhouders en consumenten.
Belanghebbenden hebben vaak tegengestelde belangen,
waardoor het belangrijker is voor een organisatie om een
balans te vinden en prioriteiten te stellen. Waarden en ethiek
staan hierin centraal
Vijf soorten veelvoorkomende werk- 1. Taakuitvoering
gerelateerde gedragingen 2. Organisatorisch burgerschap
3. Contraproductief werkgedrag
4. Bij de organisatie blijven
5. Aanwezigheid op het werk
Taakuitvoering Doelgericht gedrag dat de doelstellingen van de organisatie
ondersteunt. Het veranderen van inputs naar succesvolle
outputs
Organisatorisch burgerschap Verbondenheid voelen met de organisatie en niet puur een
functie uitoefenen
Contraproductief werkgedrag Gedrag dat direct of indirect schade aan de organisatie
toebrengt
2
