Techniek & uitrusting
Inleiding
1. Comfort
Comfort= behaaglijkheid mens in een omgeving, waarin alle gewenste activiteiten van
overleving tot luxe kunnen worden uitgevoerd
1.1 Comforttemperatuur
• Gemiddelde van de lucht- en stralingstemperatuur van de
oppervlaktes in de ruimte
• Grenzen voor de behaaglijkheid
• Tussen 30 – 40% vochtigheid
• Straling / convectie
• Comforttemperatuur mag +1,5°C en -1,5°C t.o.v. de gewenste
temperatuur
• Hangt af van vochtigheid en luchtsnelheid (in combinatie met
kleding)
Ontwerptemperatuur
1.2 Comfortcriteria
Behaaglijkstemperaturen
1
,Gemiddelde luchtsnelheid
• Tracht steeds de luchtsnelheid te beperken tot 0,15 m/s
• Comforteis in de zomer: max. 0,3 m/s
• Comforteis in de winter: max. 0,2 m/s
Vloertemperatuur
• Vloertemperatuur van een onverwarmde vloer (geen vloerverwarming): 17-18°C
• Vloertemperatuur van een verwarmde vloer (vloerverwarming): 26-29°C.
Temperatuurgradiënt
• Best dynamisch bekijken (=ingenieurswerk)
• Temperatuur varieert in een ruimte
• Y as hoogte/ x as temperatuur
• Warmte gaat altijd naar boven
verdwijnen
• Na 1m70 hebben we geen warmte
afgifte meer nodig
• Vloerverwarming
o Kan je niet afzetten
o Beste warmteafgifte
• Radiatoren
o Warmte gaat naar plafont
o Altijd onder een vester plaatsen: er komen koude stralen van de raam en de warme
stalen zullen dit compenseren
• Convectoren: werkt op afgeven van warme lucht van de ruimte dus koude lucht gaat er
in en warme lucht komt er terug uit
o Altijd onder een vester plaatsen: er komen koude stralen van de raam en de warme
stalen zullen dit compenseren
• Plafontverwarming
2
,2. Energieprestatie
2.1 EPB – regelgeving
Comfort – beleid
EPB= Energieprestatie en binnenklimaat
• Minimale ventilatie
• Oververhitting: glazen serre (in zomer te warm)
• CO2 beperken
Waarom regelgeving?
• CO2 uitstoot
• Jaarlijkse uitstoot wordt steeds hoger
• 40% gebouwen waar de overheid op inzet, hier ligt de focus
• Mensen isoleren niet goed
EPBD
EPBD= Energy Performance of Buildings Directive
• Minimale eisen aan de energieprestatie voor nieuwbouw
• Minimale eisen aan de energieprestatie voor renovatie
• Energieprestatiecertificaat bij bouw / verhuur / verkoop
• OMV: vergunning aanvragen, bepaalde eisen
EPBD in België
• Vlaamse regelgeving (implementatie EPBD) sinds 01/01/2006 van kracht voor
nieuwbouw en grondige renovatie
• EPC = EnergiePrestatieCertificaat bij verkoop/verhuur
EPB-doelstellingen
• Verstrenging isolatienormen ieder jaar / om de 2 jaar
• Energieprestatie: theoretisch energieverbruik
• Eisen binnenklimaat: ventilatie en oververhitting
• Vergunning aanvragen (vanaf dan is dit geldig)
2.2 EPB toegepast
Wanneer eisen van toepassing?
• Aanvraag stedenbouwkundige vergunning of melding
• Nieuwbouw, renovatie (verbouwing) en ingrijpend energetische renovaties (IER: 75%
constructies geïsoleerd en technieken nieuw of vervangen)
• Niet voor gebouwen < 50 m² of voor specifieke gevallen (poolhouse)
• Niet voor ongeklimatiseerde gebouwen/ruimtes
• Ventilatie eis: als je een vergunning hebt en als je een vester vervangt anders niet
• Er bestaat een site waar je vragen kan beantwoorden en zo kunt zien aan wat een
woning moet voldoen
3
, Let op!
• Variabel E-peil voor niet-residentieel (tussen E45 – E85)
• K-peil verdwenen sinds 2018, is nu Schil-peil of S-peil (S31)
Belangrijk isolatiepeil
• Hernieuwbare Energie wordt belangrijker (warmtepomp, zonne-energie, biomassa, …) +
10% minder streng E-peil!
• Vanaf 2021 moet er bijna-energieneutraal gebouwd en verbouwd worden!
• Vanaf 2050 ALLE gebouwen energieneutraal
2.3 Energiebalans
Energieverbruik
• Karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik
• Veronderstellingen / aannames
• Vaste binnentemperatuur 19°C
• Forfaitaire interne warmteproductie
• Mogelijkheid tot vergelijken gebouwen
Karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik
+ ruimteverwarming
+ bereiding sanitair warm water
+ hulpfuncties installaties en ventilatoren
+ koeling
- energieproductie uit hernieuwbare bronnen
EXAMEN
Energiebalans= evenwicht tussen alles wat je in een woning wint en verliest
Verliezen
• Warmtetransmissie
• In / exfiltratie
• Bewuste ventilatie
Winsten
• Interne warmtewinst
• Zonnewinsten
2.4 Warmtetransmissie
Transmissieverliezen
• Dikte / λ – waarde (eigenschap materiaal)
• R-waarde per laag … zie BF!
• U-waarde X verliesoppervlakte
• X temperatuursverschil binnen-buiten
• X reductiefactor AOR of grond
Interne warmtewinsten
Forfaitair berekend: bewoners, apparatuur, verlichting
4
Inleiding
1. Comfort
Comfort= behaaglijkheid mens in een omgeving, waarin alle gewenste activiteiten van
overleving tot luxe kunnen worden uitgevoerd
1.1 Comforttemperatuur
• Gemiddelde van de lucht- en stralingstemperatuur van de
oppervlaktes in de ruimte
• Grenzen voor de behaaglijkheid
• Tussen 30 – 40% vochtigheid
• Straling / convectie
• Comforttemperatuur mag +1,5°C en -1,5°C t.o.v. de gewenste
temperatuur
• Hangt af van vochtigheid en luchtsnelheid (in combinatie met
kleding)
Ontwerptemperatuur
1.2 Comfortcriteria
Behaaglijkstemperaturen
1
,Gemiddelde luchtsnelheid
• Tracht steeds de luchtsnelheid te beperken tot 0,15 m/s
• Comforteis in de zomer: max. 0,3 m/s
• Comforteis in de winter: max. 0,2 m/s
Vloertemperatuur
• Vloertemperatuur van een onverwarmde vloer (geen vloerverwarming): 17-18°C
• Vloertemperatuur van een verwarmde vloer (vloerverwarming): 26-29°C.
Temperatuurgradiënt
• Best dynamisch bekijken (=ingenieurswerk)
• Temperatuur varieert in een ruimte
• Y as hoogte/ x as temperatuur
• Warmte gaat altijd naar boven
verdwijnen
• Na 1m70 hebben we geen warmte
afgifte meer nodig
• Vloerverwarming
o Kan je niet afzetten
o Beste warmteafgifte
• Radiatoren
o Warmte gaat naar plafont
o Altijd onder een vester plaatsen: er komen koude stralen van de raam en de warme
stalen zullen dit compenseren
• Convectoren: werkt op afgeven van warme lucht van de ruimte dus koude lucht gaat er
in en warme lucht komt er terug uit
o Altijd onder een vester plaatsen: er komen koude stralen van de raam en de warme
stalen zullen dit compenseren
• Plafontverwarming
2
,2. Energieprestatie
2.1 EPB – regelgeving
Comfort – beleid
EPB= Energieprestatie en binnenklimaat
• Minimale ventilatie
• Oververhitting: glazen serre (in zomer te warm)
• CO2 beperken
Waarom regelgeving?
• CO2 uitstoot
• Jaarlijkse uitstoot wordt steeds hoger
• 40% gebouwen waar de overheid op inzet, hier ligt de focus
• Mensen isoleren niet goed
EPBD
EPBD= Energy Performance of Buildings Directive
• Minimale eisen aan de energieprestatie voor nieuwbouw
• Minimale eisen aan de energieprestatie voor renovatie
• Energieprestatiecertificaat bij bouw / verhuur / verkoop
• OMV: vergunning aanvragen, bepaalde eisen
EPBD in België
• Vlaamse regelgeving (implementatie EPBD) sinds 01/01/2006 van kracht voor
nieuwbouw en grondige renovatie
• EPC = EnergiePrestatieCertificaat bij verkoop/verhuur
EPB-doelstellingen
• Verstrenging isolatienormen ieder jaar / om de 2 jaar
• Energieprestatie: theoretisch energieverbruik
• Eisen binnenklimaat: ventilatie en oververhitting
• Vergunning aanvragen (vanaf dan is dit geldig)
2.2 EPB toegepast
Wanneer eisen van toepassing?
• Aanvraag stedenbouwkundige vergunning of melding
• Nieuwbouw, renovatie (verbouwing) en ingrijpend energetische renovaties (IER: 75%
constructies geïsoleerd en technieken nieuw of vervangen)
• Niet voor gebouwen < 50 m² of voor specifieke gevallen (poolhouse)
• Niet voor ongeklimatiseerde gebouwen/ruimtes
• Ventilatie eis: als je een vergunning hebt en als je een vester vervangt anders niet
• Er bestaat een site waar je vragen kan beantwoorden en zo kunt zien aan wat een
woning moet voldoen
3
, Let op!
• Variabel E-peil voor niet-residentieel (tussen E45 – E85)
• K-peil verdwenen sinds 2018, is nu Schil-peil of S-peil (S31)
Belangrijk isolatiepeil
• Hernieuwbare Energie wordt belangrijker (warmtepomp, zonne-energie, biomassa, …) +
10% minder streng E-peil!
• Vanaf 2021 moet er bijna-energieneutraal gebouwd en verbouwd worden!
• Vanaf 2050 ALLE gebouwen energieneutraal
2.3 Energiebalans
Energieverbruik
• Karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik
• Veronderstellingen / aannames
• Vaste binnentemperatuur 19°C
• Forfaitaire interne warmteproductie
• Mogelijkheid tot vergelijken gebouwen
Karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik
+ ruimteverwarming
+ bereiding sanitair warm water
+ hulpfuncties installaties en ventilatoren
+ koeling
- energieproductie uit hernieuwbare bronnen
EXAMEN
Energiebalans= evenwicht tussen alles wat je in een woning wint en verliest
Verliezen
• Warmtetransmissie
• In / exfiltratie
• Bewuste ventilatie
Winsten
• Interne warmtewinst
• Zonnewinsten
2.4 Warmtetransmissie
Transmissieverliezen
• Dikte / λ – waarde (eigenschap materiaal)
• R-waarde per laag … zie BF!
• U-waarde X verliesoppervlakte
• X temperatuursverschil binnen-buiten
• X reductiefactor AOR of grond
Interne warmtewinsten
Forfaitair berekend: bewoners, apparatuur, verlichting
4
