Samenvatting
Samenvatting Filosofie PPT's/Boek (19/20 eerste zit!)
Dit is een grondige samenvatting van het vak Filosofie uit MT1- Bachelor Sociaal Werk. Ik behaalde 19/20 in eerste zit.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 69 pagina's
Voorbeeld 4 van de 69 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1: DE OORSPRONG VAN DE FILOSOFIEEtymologie: filein en Sophia (Athena, Minerva, Tara, Saraswa9)
ð Griekse filein: “houden van”
ð Sophia: (godin van de) Wijsheid
Oorsprong: twee visies
1: Filosofie is zo oud als de mensheid
ð Volgens Plato begint filosofie met verwondering – is de bron van onze zoektocht om te
begrijpen wat zich voordoet in onszelf en onze wereld.
2: Filosofie is ontstaan in bepaalde periode in bepaalde regio
ð Westerse filosofie 6e E VC rond de Egeïsche zee
ð Oosten en India de Upanishaden (=filosofische reflec9es over Vedische geschriUen)
ð Mahavira en Boeddha aan basis van Jaïnisme
ð In China Confucius met sociale filosofie (regels om goed te leven) en Taoïsme kende
bloei met overlevering Lao Tse (Yin Yang, over tegenbeeld in alles in de natuur)
‘Ontstaan’ van filosofie overgang van mythos naar logos.
= Van wereldbeeld gebaseerd op mythen ----> wereldbeeld zoekt meer ‘ra9onele’ verklaring
- natuur uit de natuur verklaard (niet meer uit goden/andere wezens)
- groter belang (zintuiglijke) observa9e en argumenta9e
Mythos = Ilias en Odysseus (terugkeer naar huis, zichzelf terug te vinden), zondeval
è metaforen en verhalen
Verklaring: verschillende culturen die samenkomen en botsen = Zoeken naar een verklaring.
1: Filosofie tussen religie en wetenschap
Volgens de Crescenzo bevindt filosofie zich tussen religie en wetenschap
ð Afsplitsing in 1543 met Copernicus (‘Over de bewegingen van de hemelsferen’) en
Vesalius (‘Over de samenstelling van het menselijk lichaam’)
Francis Bacon (16e E) aanzet wetenschappelijke methode, begrippen induc=e en experiment.
® Basis wetenschappelijke methode => 17e E natuurwefen van Newton = Begin fysica
1: Wetenschap bestudeert systema9sch de ‘objec9eve’ verschijnselen of fenomenen
ð domein: de materiële (waarneembare?) werkelijkheid
o Wetenschappers op zoek naar wefen en theorieën om fenomenen te
verklaren en dringen daarbij de filosofie terug
ð natuurfilosofie werd fysica (Copernicus en Vesalius), later ook andere
natuurwetenschappen en sociologie/psychologie
ð ra=o (rede, verstand) en empirie (zintuiglijke waarneming)
2: Religie zoekt naar iets absoluuts en biedt troost en zingeving
ð domein: zingeving, waarden, bewustzijn
ð “voorbij” zintuigen en verstand
1
,2: Soort van filosofische vragen
De 3 essen;ële vragen van Kant
1: Wat kan ik weten (ons denken) ------> Epistemologie
2: Wat moet ik doen (ons handelen = ethiek en sociale filosofie) ------> Ethiek
3: Wat mag ik hopen (onze verwach9ngen) -------> Metafysica
(Kant onderzocht dit eerder vanuit Esthe9ca en Epistemologie)
® Wat is de mens? (wijsgerige antropologie)
Indeling volgens Luc Ferry
1: Kennis: werkelijkheid
ð Richt zich op weten hoe objecten verschijnen en op elkaar
inwerken
2: Ethiek: rechtvaardigheid
3: Wijsheid: heil of geluk
ð Manier waarop we in het leven staan en hoe we omgaan
met wisselvalligheden v/h leven
Merk verschil kennis en wijsheid op! Mensen worden door het leven en ervaring wijs, in veel
culturen daarom wijsheid niet gekoppeld aan brein, maar aan hart.
3: Het huis van de filosofie
3.1 Wat is = zijn en zijnden
1: Metafysica & ontologie (leer van het zijn) over de fundamentele aard van de werkelijkheid
o Wat is zijn? Vrijheid? Eeuwigheid? Zin?
o Ontologie peilt naar de aard v/h zijn of niet-zijn, metafysica is aard achter de
fenomenen, noemt men dit ‘god’ is het theologie
2: Over datgene wat bestaat = de zijnden
ð de wereld, de natuur of “kosmos” = kosmologie of natuurfilosofie
o waaruit de wetenschappen zoals fysica, scheikunde, biologie zich ontwikkelden
ð de geest of “psyche” = filosofie van de geest (philosophy of mind)
o waaruit de psychologie ontsproot
ð de mens of “antropos” = wijsgerige antropologie
o waaruit sociologie, economie,… ontstond, gaat over aard van de mens
3.2 Wat ‘behoort’ = drie grote waarden
Plato: we hechten aan 3 fundamentele waarden, gaat om hoe de dingen ‘behoren’ te zijn.
Het Ware Het Goede/Rechtvaardige Het schone
Epistemologie of kennisleer Ethiek Esthe9ca
Logica Poli9eke of sociale filosofie Cultuurfilosofie
Wetenschapsfilosofie Rechtsfilosofie
Taalfilosofie
2
, 1: Het Ware
- De epistemologie of kennisleer: vragen over waarheid en kennis.
ð "wat is kennis?", "wat is waarheid?", "wat is het verschil tussen waarheid en mening?";
"waarop is ware kennis gefundeerd"; wat zijn de grenzen van de kennis en "hoe
kunnen we zekere kennis bereiken?".
ð 20e E: ontstaan van de wetenschapsfilosofie, de taalfilosofie en de bewustzijnsfilosofie
als aparte takken van de kennisleer.
- De logica: "wat is geldig redeneren".
- De wetenschapsfilosofie: de grondslagen van de kennis van de afzonderlijke
wetenschappen. Methoden, grondstellingen, begrippen en doel worden verhelderd en aan
kri9sch onderzoek onderworpen.
- De taalfilosofie behandelt het ontstaan, de ontwikkeling, de betekenis en de func9e van de
taal.
2: Het Goede/Rechtvaardige
- De ethiek onderzoekt het goede. Ze vraagt wat goedheid en rechtvaardigheid is, of en hoe
het goede kan gefundeerd worden, of normen en waarden een universele grond hebben, dan
wel rela9ef zijn aan de mens en cultuur.
- Poli9eke en/of sociale filosofie: Toegepast op de maatschappij vertaalt de vraag naar het
goede zich in de vraag: "hoe dient een rechtvaardige maatschappij te worden georganiseerd?"
- Ook de rechtsfilosofie is een apart vakgebied: oa. de vraag gesteld naar de aard en
oorsprong van recht en haar verhouding tot ethiek.
o Recht kan je zien als versteende ethiek
3: Het Schone
- De esthe9ca houdt zich bezig met de vraag naar wat Schoonheid en wat Kunst is.
- Afgeleide deelgebieden zijn de kunst- en cultuurfilosofie.
4: De pre-socra>sche natuurfilosofen
6de – 5de eeuw VC, rond Egeïsche Zee
Vraag naar de aard van de kosmos (kosmologie) – wat is de werkelijkheid
ð Wat is het eerste beginsel (archè)?
ð Welke kosmische krachten spelen in het proces van verandering (kosmogonie)
6 figuren die mee de stap hebben gezet van Mythos naar Logos
1: Thales van Milete
Beschouwd als ‘eerste filosoof’ door volgende drie redenen:
ð Bracht complexe werkelijkheid (reduc9onisme) terug tot Archè of oerbeginsel
o Oorsprong van alles is water (ontstaat uit water en keert ernaar terug)
ð stelling van Thales: A/B = D/C (zal al bestaan hebben, zie piramides)
o Was ook astronoom, voorspelde zonsverduistering
ð Ken jezelf als fundamentele filosofische taak
3
, 2: Anaximander van Milete
Leerling van Thales
Het apeiron (het onbepaalde of onbeperkte) is het eerste beginsel (Archè) waaruit alles
voorkomt, abstracter beginsel dan water van Thales
Eerste poging tot een kosmogonie: verklaring voor ontstaan van de wereld als een scheiding
en inwerking van tegengestelde elementen op elkaar (door de 4 elementen)
“Waaruit de bestaande dingen hun geboorte hebben, daarin vinden ze ook hun ondergang,
zoals het hoort; ze geven elkaar immers recht (díkè) en boete voor het onrecht (adikía),
overeenkoms=g de verordening van de =jd"
ð BeschrijU de veranderingen in de wereld in termen van (on)rechtvaardigheid
3: Pythagoras en de Verborgen orde
term philosophos: “ik blijf zoeken en nadenken, tot ik de werkelijkheid begrijp”
ð werkelijkheid kan uitgedrukt worden in getallen en hun onderlinge verhoudingen
o Kosmos is geordend geheel
o Achter onze wereld die wij ervaren ligt een soort van ‘perfecte’ wereld
ð harmonie der sferen (muziek)
ð idee van reïncarna9e van de ziel
ð Stelling van Pythagoras = a²+ b² = c²
ð Verborgen orde achter de dingen
4: Parmenides: het eeuwige “zijn”
Centraal staat de vraag naar het zijn (legt hiermee de basis van de ontologie = leer v/h zijn)
Beroemdste uitspraak: “Alles (het Zijn) is één en onvergankelijk en aan zichzelf gelijk”
o Al het 9jdelijke verschijnt en verdwijnt in het eeuwige zijn
o Computerscherm: scherm blijU zwart ook al zijn er … te ‘zien’.
§ De verschijnselen veranderen, het Zijn niet.
Basis van de filosofie van Plato
5: Herakleitos: de voortdurende “wording” of verandering
Bijnaam “de Duistere” omwille van diepe uitspraken
o Alles voeit (pantha rei)
o Je kan nooit twee maal in dezelfde rivier stappen
o Oorlog is de vader van alles
Vertrekt vanuit de verandering zelf => Alles wat je ziet is aan verandering onderhevig (nacht
wordt dag, eb wordt vloed, leven – dood)
® De steeds veranderende werkelijkheid noemt hij de Logos (gesymboliseerd door vuur)
® ‘rivier’, ‘vuur’ en ’oorlog’ als metaforen voor verandering
Model van Herakleitos toont gelijkenissen met taoïsme (Tao – de weg – is de orde en yin-yang
de dynamiek, in voortdurende wisselwerking)
4
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estendoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73118 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen