Biologi
Biologie
e
De lange teksten werden samengevat, samenvatting van rode kaders (in boek)
hebben een rode staaf, aan jou de keuze wat te leren!! Gele staaf -> belangerijk
Thema 2: Verscheidenheid aan leven en biodiversiteit
2.1 ordenen op basis van erfelijk materiaal
Kenmerken van organismen is bepaald door hun erfelijk materiaal,🧬 DNA in
celkern
Hoe meer gelijkenissen in erfelijk materiaal, hoe meer kenmerken van
organismen overeenkomen
Overeenkomsten in erfelijk materiaal🧬 gebruiken we om soorten in
groepen te ordenen
Zo niet langer gelijkenissen in bouw en uiterlijk als classificatiecriteria gebruiken
Voor wetenschappers is de overeenkomst in erfelijk materiaal een algemeen aanvaard
indelingscriterium voor soorten
2.2 Waar komt biodiversiteit vandaan?
🧬 Oorsprong van soortenrijkdom
Nieuwe soorten ontstaan door kenmerken en overlevingskansen van organismen
Kenmerken worden erfelijk doorgegeven van ouders naar nakomelingen 👨👩👧👦
Toch verschillen nakomelingen van elkaar, hun kenmerken zijn niet volledig gelijk: er bestaat
dus variatie 🧬📊
Bij een wijziging in de omstandigheden zoals klimaatverandering of verschijnen predator,
zijn de overlevingskansen door die variatie niet voor elke nakomeling dezelfde
Nakomelingen met voordelige kenmerken hebben een grotere kans om te
overleven en zich voort te planten 🐣🐤
Daardoor zal die nakomeling op zijn beurt erfelijke kenmerken aan zijn kinderen kunnen
doorgeven
Zijn soortgenoten zonder die eigenschap kunnen dat niet -> ze gaan dood of worden
opgegeten
Op die manier onstaan er op een plaats waar de omstandigheden wijzigen steeds meer
nakomelingen met de voordelige eigenschap die hen in staat stelt om te overleven in de
veranderde omgeving.
Naarmate de verschillen in erfelijk 🧬 materiaal groter worden, kan onderling voortplanten
uiteindelijk niet meer plaatsvinden 🚫
Op dat moment zijn er twee aparte soorten ontstaan 🔀
, 🔍Bepalen verwantschap op basis van erfelijk materiaal
Hoe meer gelijkend erfelijk 🧬 materiaal, hoe meer gelijkende kenmerken ✅
Wetenschappers zeggen dat die soorten verwant zijn
Hoe verder een voorouder in de stamboom, hoe minder erfelijk 🧬 materiaal gedeeld wordt
⏳
Aan de hoeveelheid verschillen in erfelijk 🧬 materiaal kan bepaald worden hoe lang
geleden een voorouder van je leefde. Hoe meer verschil, hoe langer geleden die
voorouder van je leefde.🕰️
Uit hoeveelheid verschillen in erfelijk materiaal kun je ook
afleiden hoe lang geleden twee organismen een gemeenschappelijke
voorouder hadden.
Zo hebben een zus en broer meer erfelijk 🧬 materiaal gemeen met jou dan neef of nicht,
omdat de ouders recenter een gemeenschappelijke voorouder hebben 👨👩👧👦
Hoe meer gelijkenissen 🤝 in erfelijk materiaal van 2
individuen, hoe recenter gemeenschappelijke
voorouder bestond voor die twee individuen
Op dezelfde manier kon men het onstaan van
een soort giraf in kaart brengen
-> men vergeleek erfelijke materiaal van heel
wat overblijfselen van giraffenvoorouders 🦴
met elkaar -> stelde daarmee een stamboom
op 🌳
Uit één voorouder kunnen verschillende
soorten ontstaan, bv. 🦒 en 🐆.
Elke aftakking = ontstaan nieuwe soort 🆕
Evolutie en soortvorming 🐒🦒
Sommige individuen hebben gunstige 💪 erfelijke kenmerken,
beter aangepast aan moeilijke omstandigheden.
Als deze gunstige kenmerken erfelijk zijn, zullen ze van
generatie op generatie vaker en meer uitgesproken
, Wanneer verschillen te groot, kan onderlinge voortplanting
niet meer → nieuwe soorten 🆕 ontstaan.
Biologie
e
De lange teksten werden samengevat, samenvatting van rode kaders (in boek)
hebben een rode staaf, aan jou de keuze wat te leren!! Gele staaf -> belangerijk
Thema 2: Verscheidenheid aan leven en biodiversiteit
2.1 ordenen op basis van erfelijk materiaal
Kenmerken van organismen is bepaald door hun erfelijk materiaal,🧬 DNA in
celkern
Hoe meer gelijkenissen in erfelijk materiaal, hoe meer kenmerken van
organismen overeenkomen
Overeenkomsten in erfelijk materiaal🧬 gebruiken we om soorten in
groepen te ordenen
Zo niet langer gelijkenissen in bouw en uiterlijk als classificatiecriteria gebruiken
Voor wetenschappers is de overeenkomst in erfelijk materiaal een algemeen aanvaard
indelingscriterium voor soorten
2.2 Waar komt biodiversiteit vandaan?
🧬 Oorsprong van soortenrijkdom
Nieuwe soorten ontstaan door kenmerken en overlevingskansen van organismen
Kenmerken worden erfelijk doorgegeven van ouders naar nakomelingen 👨👩👧👦
Toch verschillen nakomelingen van elkaar, hun kenmerken zijn niet volledig gelijk: er bestaat
dus variatie 🧬📊
Bij een wijziging in de omstandigheden zoals klimaatverandering of verschijnen predator,
zijn de overlevingskansen door die variatie niet voor elke nakomeling dezelfde
Nakomelingen met voordelige kenmerken hebben een grotere kans om te
overleven en zich voort te planten 🐣🐤
Daardoor zal die nakomeling op zijn beurt erfelijke kenmerken aan zijn kinderen kunnen
doorgeven
Zijn soortgenoten zonder die eigenschap kunnen dat niet -> ze gaan dood of worden
opgegeten
Op die manier onstaan er op een plaats waar de omstandigheden wijzigen steeds meer
nakomelingen met de voordelige eigenschap die hen in staat stelt om te overleven in de
veranderde omgeving.
Naarmate de verschillen in erfelijk 🧬 materiaal groter worden, kan onderling voortplanten
uiteindelijk niet meer plaatsvinden 🚫
Op dat moment zijn er twee aparte soorten ontstaan 🔀
, 🔍Bepalen verwantschap op basis van erfelijk materiaal
Hoe meer gelijkend erfelijk 🧬 materiaal, hoe meer gelijkende kenmerken ✅
Wetenschappers zeggen dat die soorten verwant zijn
Hoe verder een voorouder in de stamboom, hoe minder erfelijk 🧬 materiaal gedeeld wordt
⏳
Aan de hoeveelheid verschillen in erfelijk 🧬 materiaal kan bepaald worden hoe lang
geleden een voorouder van je leefde. Hoe meer verschil, hoe langer geleden die
voorouder van je leefde.🕰️
Uit hoeveelheid verschillen in erfelijk materiaal kun je ook
afleiden hoe lang geleden twee organismen een gemeenschappelijke
voorouder hadden.
Zo hebben een zus en broer meer erfelijk 🧬 materiaal gemeen met jou dan neef of nicht,
omdat de ouders recenter een gemeenschappelijke voorouder hebben 👨👩👧👦
Hoe meer gelijkenissen 🤝 in erfelijk materiaal van 2
individuen, hoe recenter gemeenschappelijke
voorouder bestond voor die twee individuen
Op dezelfde manier kon men het onstaan van
een soort giraf in kaart brengen
-> men vergeleek erfelijke materiaal van heel
wat overblijfselen van giraffenvoorouders 🦴
met elkaar -> stelde daarmee een stamboom
op 🌳
Uit één voorouder kunnen verschillende
soorten ontstaan, bv. 🦒 en 🐆.
Elke aftakking = ontstaan nieuwe soort 🆕
Evolutie en soortvorming 🐒🦒
Sommige individuen hebben gunstige 💪 erfelijke kenmerken,
beter aangepast aan moeilijke omstandigheden.
Als deze gunstige kenmerken erfelijk zijn, zullen ze van
generatie op generatie vaker en meer uitgesproken
, Wanneer verschillen te groot, kan onderlinge voortplanting
niet meer → nieuwe soorten 🆕 ontstaan.
