DE MH ALS COMMUNICATOR:
DEEL 1
THEORIE 1: DEFINITIE VAN COMMUNICATIE, COMMUNICATIEMODEL VAN
OOMKES, EFFECTIEVE EN NIET EFFECTIEVE COMMUNICATIE
EXAMENVRAAG 2024
DEFINITIE VAN COMMUNICATIE VOLGENS OOMKES
Is de uitwisseling van symbolische informatie die plaatsvindt tussen mensen die
zich bewust zijn van elkaar aanwezigheid, onmiddellijk en gemedieerd. Dus
informatie wordt deels bewust en onbewust gegeven, ontvangen en
geïnterpreteerd
Elkaars aanwezigheid (tweerichtingsverkeer, interactie)
Onmiddellijk (fysiek in dezelfde ruimte)
Gemedieerd (chatten, bellen, …)
Onbewust is meestal non verbaal
Bewust meestal verbaal
Geïnterpreteerd (afh van factoren)
Model van Oomkes :
Persoonlijke communicatiefilters:
elk individu interpreteert informatie
gebaseerd op zijn eigen filters zoals
ervaring, geloof, geslacht, …
Referentiekader: manier waarop je
naar iets kijkt door je achtergrond,
overtuigingen. Dat heeft invloed op de
manier hoe iemand iets interpreteert of
begrijpt. zender + ontvanger (vb
slechthorend is een probleem van de
ontvanger, want de boodschap komt
minder goed over het hoort niet bij
kanaal)
Situatie : waar is de communicatie (bib,
school), met wie, in welke
omstandigheden? (stilte), wanneer
(tijdens werk)
Boodschap: bewust, onbewust?
Inhoudelijk( wat je zegt) of relationeel
(hoe je zegt)
Interne ruis:
- semantische ruis = andere taal, slechte uitspraak
- psychologische ruis = vooroordelen of stereotypen
- verward denken = onafgemaakte of onlogische gedachten
Keuze (met ruis) = selectieprocessen :
- selectieve uitzenden (overuigen&manipuleren) -> ligt bij de zender
1
, - selec. Aandacht -> ligt bij de ontvanger
- selc. Onthouden (alleen wat belangrijk is + negatief zelfbeeld onthoudt
kritiek) -> ligt bij de ontvanger
- selc. Aanvaarden (weigeren om onwelkome feiten te accepteren , vb: mijn
opa heeft gerookt tot zijn 90e en nooit last van gehad) -> ligt bij de
ontvanger
Kanaal: zien, horen, ruiken, voelen, proeven + mail, telefoongesprek, “live”
gesprek.
Kanaalruis : alle signalen van buitenaf dat we zien, ruiken, voelen,..
WAT IS EFFECTIEVE EN NIET EFFECTIEVE COMMUNICATIE ? EXAMENVRAAG 2024
Effectieve communicatie: goede luisterhouding en empathie vertonen +
interesse in de zorgen en noden van de pt. is vooral effectief wanneer je taal
gebruikt die de pt goed begrijpt.
Voorbeeld:
o MH: Mr. .., ik zou graag nu de gezondheidsvragenlijst overlopen
met jou.
o PT: Waarom hebt u eigenlijk al die informatie nodig? Ik ben enkel
hier om mijn gebit te laten reinigen. MH: Zonder deze informatie
kan ik u vandaag helaas niet behandelen.
o PT: Mijn medische gegevens hebben niks te maken met mijn
tanden. Ik zoek wel een andere MH!
Niet-effectieve communicatie: communicatie die niet leidt tot het gewenste
resultaat. Door onduidelijke, onvolledige of verkeerd geïnterpreteerde
boodschappen, waardoor misverstanden, frustraties of conflicten ontstaan. Het
niet-effectieve voorbeeld is vaag, dreigend en biedt geen ruimte voor een
oplossing.
Voorbeeld:
o Situatie: Een teamleider geeft feedback aan een medewerker
over slechte prestaties.
o ❌ Niet-effectief: “Je doet je werk niet goed. Dit moet echt beter,
anders wordt het een probleem.”
o ✅ Effectief: “Ik merk dat sommige taken niet op tijd af zijn. Kun
je uitleggen waar je tegenaan loopt? Dan kunnen we samen naar
een oplossing zoeken.”
DE GEVOLGEN VAN EFFECTIEVE EN NIET EFFECTIEVE COMMUNICATIE KUNNEN OPSOMMEN EN
TOELICHTEN
NIET-EFFECTIEVE COMMUNICATIE:
o Minder vertrouwen
o Schrikt pt af om belangrijke info te delen
o Maakt de pt geen verdere zorg zal zoeken/toelaten
o Zorgt voor misverstanden
2
DEEL 1
THEORIE 1: DEFINITIE VAN COMMUNICATIE, COMMUNICATIEMODEL VAN
OOMKES, EFFECTIEVE EN NIET EFFECTIEVE COMMUNICATIE
EXAMENVRAAG 2024
DEFINITIE VAN COMMUNICATIE VOLGENS OOMKES
Is de uitwisseling van symbolische informatie die plaatsvindt tussen mensen die
zich bewust zijn van elkaar aanwezigheid, onmiddellijk en gemedieerd. Dus
informatie wordt deels bewust en onbewust gegeven, ontvangen en
geïnterpreteerd
Elkaars aanwezigheid (tweerichtingsverkeer, interactie)
Onmiddellijk (fysiek in dezelfde ruimte)
Gemedieerd (chatten, bellen, …)
Onbewust is meestal non verbaal
Bewust meestal verbaal
Geïnterpreteerd (afh van factoren)
Model van Oomkes :
Persoonlijke communicatiefilters:
elk individu interpreteert informatie
gebaseerd op zijn eigen filters zoals
ervaring, geloof, geslacht, …
Referentiekader: manier waarop je
naar iets kijkt door je achtergrond,
overtuigingen. Dat heeft invloed op de
manier hoe iemand iets interpreteert of
begrijpt. zender + ontvanger (vb
slechthorend is een probleem van de
ontvanger, want de boodschap komt
minder goed over het hoort niet bij
kanaal)
Situatie : waar is de communicatie (bib,
school), met wie, in welke
omstandigheden? (stilte), wanneer
(tijdens werk)
Boodschap: bewust, onbewust?
Inhoudelijk( wat je zegt) of relationeel
(hoe je zegt)
Interne ruis:
- semantische ruis = andere taal, slechte uitspraak
- psychologische ruis = vooroordelen of stereotypen
- verward denken = onafgemaakte of onlogische gedachten
Keuze (met ruis) = selectieprocessen :
- selectieve uitzenden (overuigen&manipuleren) -> ligt bij de zender
1
, - selec. Aandacht -> ligt bij de ontvanger
- selc. Onthouden (alleen wat belangrijk is + negatief zelfbeeld onthoudt
kritiek) -> ligt bij de ontvanger
- selc. Aanvaarden (weigeren om onwelkome feiten te accepteren , vb: mijn
opa heeft gerookt tot zijn 90e en nooit last van gehad) -> ligt bij de
ontvanger
Kanaal: zien, horen, ruiken, voelen, proeven + mail, telefoongesprek, “live”
gesprek.
Kanaalruis : alle signalen van buitenaf dat we zien, ruiken, voelen,..
WAT IS EFFECTIEVE EN NIET EFFECTIEVE COMMUNICATIE ? EXAMENVRAAG 2024
Effectieve communicatie: goede luisterhouding en empathie vertonen +
interesse in de zorgen en noden van de pt. is vooral effectief wanneer je taal
gebruikt die de pt goed begrijpt.
Voorbeeld:
o MH: Mr. .., ik zou graag nu de gezondheidsvragenlijst overlopen
met jou.
o PT: Waarom hebt u eigenlijk al die informatie nodig? Ik ben enkel
hier om mijn gebit te laten reinigen. MH: Zonder deze informatie
kan ik u vandaag helaas niet behandelen.
o PT: Mijn medische gegevens hebben niks te maken met mijn
tanden. Ik zoek wel een andere MH!
Niet-effectieve communicatie: communicatie die niet leidt tot het gewenste
resultaat. Door onduidelijke, onvolledige of verkeerd geïnterpreteerde
boodschappen, waardoor misverstanden, frustraties of conflicten ontstaan. Het
niet-effectieve voorbeeld is vaag, dreigend en biedt geen ruimte voor een
oplossing.
Voorbeeld:
o Situatie: Een teamleider geeft feedback aan een medewerker
over slechte prestaties.
o ❌ Niet-effectief: “Je doet je werk niet goed. Dit moet echt beter,
anders wordt het een probleem.”
o ✅ Effectief: “Ik merk dat sommige taken niet op tijd af zijn. Kun
je uitleggen waar je tegenaan loopt? Dan kunnen we samen naar
een oplossing zoeken.”
DE GEVOLGEN VAN EFFECTIEVE EN NIET EFFECTIEVE COMMUNICATIE KUNNEN OPSOMMEN EN
TOELICHTEN
NIET-EFFECTIEVE COMMUNICATIE:
o Minder vertrouwen
o Schrikt pt af om belangrijke info te delen
o Maakt de pt geen verdere zorg zal zoeken/toelaten
o Zorgt voor misverstanden
2
