Samenvatting: Public Policy in Action + Colleges (combined)
Blok 7, leerjaar 1, Bestuurskunde
Erasmus Universiteit Rotterdam
Public policy in action blok 7 leerjaar 1
1
,Chapter 1
Politiek: de manier waarop samenlevingen omgaan met het in evenwicht brengen en
toekennen van waarden die nodig is om het hoofd te bieden aan uitdagingen waarmee een
samenleving als politieke gemeenschap wordt geconfronteerd.
Wicked problems: hardnekkige controverses over beleid.
Constitutionele democratie verwijst naar specifieke instituties, regels, procedures en
routines die zijn ontwikkeld om het proces van collectieve besluitvorming te
vergemakkelijken.
Drie toewijzingsregelingen (allocation arrangements): de staat, de markt en de
gemeenschap:
- Wanneer de toekenning van waarden plaatsvindt via de staat, dan is de coördinatie
gebaseerd op de (wettelijke) autoriteit die in de staat verblijft.
- Wanneer de toewijzing door de markt wordt georganiseerd, is de coördinatie
gebaseerd op het prijsmechanisme.
- Wordt de toewijzing georganiseerd door een (lokale) gemeenschap, dan is de
noodzakelijke afstemming gebaseerd op het vertrouwen dat de leden van deze
gemeenschap in elkaar hebben.
- (Deze drie allocation arrangements kunnen ook worden gemengd.)
Policy/ beleid: kan worden omschreven als een min of meer gestructureerde set van means
and resources die worden gebruikt om specifieke maatschappelijke ontwikkelingen te
beïnvloeden en om problemen op een gewenste of geplande manier op te lossen.
Definities uit het college voor beleid:
2
, - Beleid omvat inspanningen om met specifieke middelen publieke doelen te bereiken.
- Opzettelijke collectieve actie (intentional collective action) (door, met of zonder
overheid).
- Een institutie in sociologische zin; beperken en mogelijk maken van sociaal gedrag.
(zie literatuur definities Dye vs Jenkins)
Het vestigt de aandacht op de verschuiving van een op de staat gerichte 'government'
waarin statelijke actoren een centrale rol spelen bij het sturen van de samenleving, naar
meer complexe vormen van 'governance' waarbij strategieën voor probleemoplossing in
multi-actor-netwerken (inclusief maar niet beperkt tot de overheid betrokken zijn) en op
meerdere manieren (inclusief maar niet beperkt tot 'policy').
De volgende soorten overheidsbeleid kunnen worden onderscheiden (ideaaltypen, kan
overlappen):
- Distributief beleid dat gericht is op de verdeling of toewijzing van nieuwe middelen
onder actoren. (geld voor women empowerment)
- Herverdelingsbeleid (redistributive policy): verdeling of toewijzing van bestaande
middelen onder actoren. (belastingen)
- Grondwettelijk beleid verwijst naar het opzetten van nieuwe of het reorganiseren
van bestaande institutionele regelingen of het oprichten van nieuwe organisaties
met speciale taken. (education authority)
- Regelgevingsbeleid (regulatory policy) beleid dat overheidscontrole/ regels op
specifieke gebieden definieert. (verbieden of reguleren dat meer dan 3 mensen bij
elkaar zijn/ snelheidslimit)
- Voorlopig beleid (provisional policy) beleid gericht op het creëren van specifieke
voorzieningen. (riolering, vuilnisbakken, aanleg wegen)
- Niet behandeld in het college > (Stimuleren van beleid dat gericht is op het creëren
van prikkels die actoren motiveren om specifieke beslissingen te nemen die in
overeenstemming zijn met de doelen die beleidsmakers voor ogen hadden.)
- De netwerkmaatschappij is een door Manuell Castells bedacht concept dat probeert
een aantal fundamentele veranderingen in onze wereld te begrijpen die geworteld
zijn in een paradigmaverschuiving in de productietechnologie van moderne
samenlevingen.
Rol van technologie (ICT, nieuwe middelen van transport)
Globalisering (bv producten van over de hele wereld)
Groeiende verbondenheid - meer onderlinge afhankelijkheden en complexiteit
Nieuwe divisies: winnaars en verliezers
Link met beleid > Veranderende politiek; kan beleid reageren op de netwerkmaatschappij?
- De vloeibare samenleving/ the liquid society (Bauman):
Individualisering (meer verschillende levensstijlen ontstaan)
De-institutionalisering
3
, Vrijheid versus onzekerheid (door veel vrijheid, MOET je een keuze maken, leidt tot
onzekerheid)
Paradox: individualisering en culturele hypes (mass society)> iedereen denkt soms hetzelfde
Link met beleid> Public Policy: de drijvende/ zwevende kiezer en de groeiende rol van de
media
Leidt de vloeibare samenleving tot een 'dramademocratie'?
Niet alleen de sociale en economische structuur van onze wereld verandert, maar ook onze
cultuur. Deze culturele veranderingen dagen ook de rol van politiek uit en de manier waarop
we allerlei soorten politiek ontwikkelen en implementeren. De culturele veranderingen
kunnen worden gekaderd in termen van 'liquid life'.
Institutioneel verlies:
Het ontstaan van liquide leven kan worden gezien als het resultaat van een aantal nauw
verwante maatschappelijke ontwikkelingen. Essentieel is dat er in onze moderne
samenleving een smeltproces plaatsvindt, dat de smeltkroes versnelt die de samenleving in
wezen is. Hierdoor wordt het leven vloeibaar. Wat smelt er? Onze instellingen waarop we al
eeuwenlang vertrouwen, verliezen hun functies.
Liberalisering en emancipatie:
Deze afnemende rol van instellingen heeft een aantal belangrijke gevolgen. Ten eerste zijn
mensen gedwongen of geïnspireerd geraakt om hun eigen levensloop te ontwikkelen, om
hun eigen stijl te vinden.
Ten tweede is persoonlijke autonomie ook toegenomen door de succesvolle training en
opleiding van de massapopulatie.
Ten derde is deze keuzevrijheid ook mogelijk geworden doordat mensen hun inkomen de
afgelopen 40 jaar substantieel zagen toenemen, waardoor ze op een dwingender manier in
hun eigen behoeften konden voorzien.
Schaduwrijke kanten:
Ten eerste leidt het vermogen van mensen om hun eigen leven te vormen, in
overeenstemming met hun eigen behoeften en interesses, tot een situatie waarin mensen
steeds meer verwachtingen hebben over de rol van de overheid en de manier waarop
overheid en politiek dit vloeibare en lichte leven zouden moeten vergemakkelijken.
Ten tweede creëren deze toegenomen mogelijkheden en kansen ook onzekerheid en angst.
Het derde gevolg is dat in deze wereld van ongebreidelde maar ook anonieme kansen en
kansen het risico bestaat dat mensen verdwalen.
4
Blok 7, leerjaar 1, Bestuurskunde
Erasmus Universiteit Rotterdam
Public policy in action blok 7 leerjaar 1
1
,Chapter 1
Politiek: de manier waarop samenlevingen omgaan met het in evenwicht brengen en
toekennen van waarden die nodig is om het hoofd te bieden aan uitdagingen waarmee een
samenleving als politieke gemeenschap wordt geconfronteerd.
Wicked problems: hardnekkige controverses over beleid.
Constitutionele democratie verwijst naar specifieke instituties, regels, procedures en
routines die zijn ontwikkeld om het proces van collectieve besluitvorming te
vergemakkelijken.
Drie toewijzingsregelingen (allocation arrangements): de staat, de markt en de
gemeenschap:
- Wanneer de toekenning van waarden plaatsvindt via de staat, dan is de coördinatie
gebaseerd op de (wettelijke) autoriteit die in de staat verblijft.
- Wanneer de toewijzing door de markt wordt georganiseerd, is de coördinatie
gebaseerd op het prijsmechanisme.
- Wordt de toewijzing georganiseerd door een (lokale) gemeenschap, dan is de
noodzakelijke afstemming gebaseerd op het vertrouwen dat de leden van deze
gemeenschap in elkaar hebben.
- (Deze drie allocation arrangements kunnen ook worden gemengd.)
Policy/ beleid: kan worden omschreven als een min of meer gestructureerde set van means
and resources die worden gebruikt om specifieke maatschappelijke ontwikkelingen te
beïnvloeden en om problemen op een gewenste of geplande manier op te lossen.
Definities uit het college voor beleid:
2
, - Beleid omvat inspanningen om met specifieke middelen publieke doelen te bereiken.
- Opzettelijke collectieve actie (intentional collective action) (door, met of zonder
overheid).
- Een institutie in sociologische zin; beperken en mogelijk maken van sociaal gedrag.
(zie literatuur definities Dye vs Jenkins)
Het vestigt de aandacht op de verschuiving van een op de staat gerichte 'government'
waarin statelijke actoren een centrale rol spelen bij het sturen van de samenleving, naar
meer complexe vormen van 'governance' waarbij strategieën voor probleemoplossing in
multi-actor-netwerken (inclusief maar niet beperkt tot de overheid betrokken zijn) en op
meerdere manieren (inclusief maar niet beperkt tot 'policy').
De volgende soorten overheidsbeleid kunnen worden onderscheiden (ideaaltypen, kan
overlappen):
- Distributief beleid dat gericht is op de verdeling of toewijzing van nieuwe middelen
onder actoren. (geld voor women empowerment)
- Herverdelingsbeleid (redistributive policy): verdeling of toewijzing van bestaande
middelen onder actoren. (belastingen)
- Grondwettelijk beleid verwijst naar het opzetten van nieuwe of het reorganiseren
van bestaande institutionele regelingen of het oprichten van nieuwe organisaties
met speciale taken. (education authority)
- Regelgevingsbeleid (regulatory policy) beleid dat overheidscontrole/ regels op
specifieke gebieden definieert. (verbieden of reguleren dat meer dan 3 mensen bij
elkaar zijn/ snelheidslimit)
- Voorlopig beleid (provisional policy) beleid gericht op het creëren van specifieke
voorzieningen. (riolering, vuilnisbakken, aanleg wegen)
- Niet behandeld in het college > (Stimuleren van beleid dat gericht is op het creëren
van prikkels die actoren motiveren om specifieke beslissingen te nemen die in
overeenstemming zijn met de doelen die beleidsmakers voor ogen hadden.)
- De netwerkmaatschappij is een door Manuell Castells bedacht concept dat probeert
een aantal fundamentele veranderingen in onze wereld te begrijpen die geworteld
zijn in een paradigmaverschuiving in de productietechnologie van moderne
samenlevingen.
Rol van technologie (ICT, nieuwe middelen van transport)
Globalisering (bv producten van over de hele wereld)
Groeiende verbondenheid - meer onderlinge afhankelijkheden en complexiteit
Nieuwe divisies: winnaars en verliezers
Link met beleid > Veranderende politiek; kan beleid reageren op de netwerkmaatschappij?
- De vloeibare samenleving/ the liquid society (Bauman):
Individualisering (meer verschillende levensstijlen ontstaan)
De-institutionalisering
3
, Vrijheid versus onzekerheid (door veel vrijheid, MOET je een keuze maken, leidt tot
onzekerheid)
Paradox: individualisering en culturele hypes (mass society)> iedereen denkt soms hetzelfde
Link met beleid> Public Policy: de drijvende/ zwevende kiezer en de groeiende rol van de
media
Leidt de vloeibare samenleving tot een 'dramademocratie'?
Niet alleen de sociale en economische structuur van onze wereld verandert, maar ook onze
cultuur. Deze culturele veranderingen dagen ook de rol van politiek uit en de manier waarop
we allerlei soorten politiek ontwikkelen en implementeren. De culturele veranderingen
kunnen worden gekaderd in termen van 'liquid life'.
Institutioneel verlies:
Het ontstaan van liquide leven kan worden gezien als het resultaat van een aantal nauw
verwante maatschappelijke ontwikkelingen. Essentieel is dat er in onze moderne
samenleving een smeltproces plaatsvindt, dat de smeltkroes versnelt die de samenleving in
wezen is. Hierdoor wordt het leven vloeibaar. Wat smelt er? Onze instellingen waarop we al
eeuwenlang vertrouwen, verliezen hun functies.
Liberalisering en emancipatie:
Deze afnemende rol van instellingen heeft een aantal belangrijke gevolgen. Ten eerste zijn
mensen gedwongen of geïnspireerd geraakt om hun eigen levensloop te ontwikkelen, om
hun eigen stijl te vinden.
Ten tweede is persoonlijke autonomie ook toegenomen door de succesvolle training en
opleiding van de massapopulatie.
Ten derde is deze keuzevrijheid ook mogelijk geworden doordat mensen hun inkomen de
afgelopen 40 jaar substantieel zagen toenemen, waardoor ze op een dwingender manier in
hun eigen behoeften konden voorzien.
Schaduwrijke kanten:
Ten eerste leidt het vermogen van mensen om hun eigen leven te vormen, in
overeenstemming met hun eigen behoeften en interesses, tot een situatie waarin mensen
steeds meer verwachtingen hebben over de rol van de overheid en de manier waarop
overheid en politiek dit vloeibare en lichte leven zouden moeten vergemakkelijken.
Ten tweede creëren deze toegenomen mogelijkheden en kansen ook onzekerheid en angst.
Het derde gevolg is dat in deze wereld van ongebreidelde maar ook anonieme kansen en
kansen het risico bestaat dat mensen verdwalen.
4
