Biologie- hoofdstuk 20
Planten
Paragraaf 1: Veredelen
Klassiek veredelen: veredelen van planten met behulp van selecteren en kruisen
Geslachtelijke voorplanting: voorplanting waarbij bevruchting optreedt
Bestuiving: stuifmeel uit de meeldraden komt op de stamper
Gameten:
Wat is het evolutionaire voordeel van geslachtelijke voorplanting over ongeslachtelijke
voortplanting?
Geslachtelijke voorplanting zorgt voor nieuwe combinaties van allelen
Geen allelen verloren
genetische diversiteit groter
Ongeslachtelijke voorplanting zorgt voor het tegenovergestelde
Ongeslachtelijke voorplanting: vermeerdering zonder bevruchting, waarbij de nakomelingen
genetisch identiek zijn aan de ouders (klonen)
Fungiciden: schimmelbestrijdingsmiddelen
Sporen: haploïde cellen die dienen voor de verspreiding van onder ander schimmels.
Vermeerdering vindt plaats bij de vorming van sporen
Mycelium: een netwerk van schimmeldraden
Genomics: de studie van het genoom
DNA-marker: een stukje DNA dat onderzoekers gebruik als herkenningspunt
Hoe werkt de levenscylcus van een schimmel?
1. Schimmels groeien uit sporen, haploïde cellen die dienen voor de vermeerdering van
schimmels
2. Sporen zweven door de lucht, als hij een bloemblad of vrucht terecht komt dan kiemt
hij een groeit een plant
3. Dit levert haploïde cellen op die de cel binnendringen en een netwerk van
schimmeldraden starten, mycelium
4. Aangetaste plantendelen kleuren bruin en verrotten
5. Grauw schimmel vormt pluis; sporendragers. Nieuwe sporen verspreiden zich daarin
Verschillen en overeenkomsten van klassieke veredeling en genetische modificatie:
Overeenkomsten
Beide methoden hebben als doel het verbeteren van bepaalde eigenschappen van
organismen, zoals een hogere opbrengst, betere ziekteresistentie,
droogtebestendigheid of verbeterde voedingswaarde.
Verschillen
Klassieke veredeling: Gebruikt kruising en selectie om gewenste eigenschappen te
combineren. Het is een natuurlijke methode die zich richt op het kruisen van planten
, of dieren met gewenste eigenschappen. Deze methode leidt tot meer genetische
diversiteit
Genetische modificatie (GM): Gebruikt laboratoriumtechnieken om direct specifieke
genen van het ene organisme in het andere in te brengen, soms zelfs van niet-
verwante soorten. Hierdoor kunnen snel en gericht specifieke eigenschappen worden
ingebracht. Deze methode leidt tot minder diversiteit.
Verschil tussen transgene en cisgene gmo-organisme:
Cisgeen: ingebouwde genen zijn afkomstig van dezelfde soort
Transgeen: ingebouwde genen zijn afkomstig van een andere soort
Gmo-planten: planten die door genetische modificatie extra genen hebben gekregen
Vector: transportmiddel voor het overbrengen van genen
Hoe kunnen plasmiden gebruikt worden om planten genetisch te modificeren?
1. Laborant brengt het over te brengen gen in bij een plasmide, die nu als vector dient
2. Het plasmide wordt geplaatst in de bacterie en gaat zich delen tot een kloon
bacteriën
3. Laborant brengt de kloon in kweek met niet-aangepaste plantencellen
4. Bij sommige plantencellen dringt het plasmide met het gewenste gen binnen
5. Enzymen gaan het gen inbouwen in het DNA van de plantencel
6. Een DNA-marker treedt in actie
7. De overgebleven cellen gaan in weefselkweek eerste een klompje cellen en later
een hele plant
Hoe kun je een markergen/DNA-marker gebruiken om organismen te selecteren op DNA-
niveau?
1. Een laborant koppelt aan een bepaald gen een markergen, die codeert voor een
specifieke eigenschap zoals resistentie
2. Als je dan het specifieke antibioticum toedient zullen de cellen met het markergen
overleven, maar de andere sterven
Polyploïd: meerdere sets chromosomen aanwezig
Het ontstaan van polyploïde uit mitose of meiose:
Mitose en mitose
Onderzoekers verhinderen de trekdraden bij mitose en meiose
Chromatiden gaan na deling van de centromeer niet meer uit elkaar non-
disjunctie
Paragraaf 2: Opname en transport van water
Hoe werken de opnameroutes van water en mineralen?
1. Planten nemen water en mineralen op via de wortelharen, vergroot worteloppervlak
2. Via de apoplast-route of symplast-route naar de centrale cilinder (actief transport),
hierdoor verhoogt de osmotische waarde, waardoor water volgt
3. Via transportbuisjes worden water en mineralen vervoerd naar de houtvaten
Planten
Paragraaf 1: Veredelen
Klassiek veredelen: veredelen van planten met behulp van selecteren en kruisen
Geslachtelijke voorplanting: voorplanting waarbij bevruchting optreedt
Bestuiving: stuifmeel uit de meeldraden komt op de stamper
Gameten:
Wat is het evolutionaire voordeel van geslachtelijke voorplanting over ongeslachtelijke
voortplanting?
Geslachtelijke voorplanting zorgt voor nieuwe combinaties van allelen
Geen allelen verloren
genetische diversiteit groter
Ongeslachtelijke voorplanting zorgt voor het tegenovergestelde
Ongeslachtelijke voorplanting: vermeerdering zonder bevruchting, waarbij de nakomelingen
genetisch identiek zijn aan de ouders (klonen)
Fungiciden: schimmelbestrijdingsmiddelen
Sporen: haploïde cellen die dienen voor de verspreiding van onder ander schimmels.
Vermeerdering vindt plaats bij de vorming van sporen
Mycelium: een netwerk van schimmeldraden
Genomics: de studie van het genoom
DNA-marker: een stukje DNA dat onderzoekers gebruik als herkenningspunt
Hoe werkt de levenscylcus van een schimmel?
1. Schimmels groeien uit sporen, haploïde cellen die dienen voor de vermeerdering van
schimmels
2. Sporen zweven door de lucht, als hij een bloemblad of vrucht terecht komt dan kiemt
hij een groeit een plant
3. Dit levert haploïde cellen op die de cel binnendringen en een netwerk van
schimmeldraden starten, mycelium
4. Aangetaste plantendelen kleuren bruin en verrotten
5. Grauw schimmel vormt pluis; sporendragers. Nieuwe sporen verspreiden zich daarin
Verschillen en overeenkomsten van klassieke veredeling en genetische modificatie:
Overeenkomsten
Beide methoden hebben als doel het verbeteren van bepaalde eigenschappen van
organismen, zoals een hogere opbrengst, betere ziekteresistentie,
droogtebestendigheid of verbeterde voedingswaarde.
Verschillen
Klassieke veredeling: Gebruikt kruising en selectie om gewenste eigenschappen te
combineren. Het is een natuurlijke methode die zich richt op het kruisen van planten
, of dieren met gewenste eigenschappen. Deze methode leidt tot meer genetische
diversiteit
Genetische modificatie (GM): Gebruikt laboratoriumtechnieken om direct specifieke
genen van het ene organisme in het andere in te brengen, soms zelfs van niet-
verwante soorten. Hierdoor kunnen snel en gericht specifieke eigenschappen worden
ingebracht. Deze methode leidt tot minder diversiteit.
Verschil tussen transgene en cisgene gmo-organisme:
Cisgeen: ingebouwde genen zijn afkomstig van dezelfde soort
Transgeen: ingebouwde genen zijn afkomstig van een andere soort
Gmo-planten: planten die door genetische modificatie extra genen hebben gekregen
Vector: transportmiddel voor het overbrengen van genen
Hoe kunnen plasmiden gebruikt worden om planten genetisch te modificeren?
1. Laborant brengt het over te brengen gen in bij een plasmide, die nu als vector dient
2. Het plasmide wordt geplaatst in de bacterie en gaat zich delen tot een kloon
bacteriën
3. Laborant brengt de kloon in kweek met niet-aangepaste plantencellen
4. Bij sommige plantencellen dringt het plasmide met het gewenste gen binnen
5. Enzymen gaan het gen inbouwen in het DNA van de plantencel
6. Een DNA-marker treedt in actie
7. De overgebleven cellen gaan in weefselkweek eerste een klompje cellen en later
een hele plant
Hoe kun je een markergen/DNA-marker gebruiken om organismen te selecteren op DNA-
niveau?
1. Een laborant koppelt aan een bepaald gen een markergen, die codeert voor een
specifieke eigenschap zoals resistentie
2. Als je dan het specifieke antibioticum toedient zullen de cellen met het markergen
overleven, maar de andere sterven
Polyploïd: meerdere sets chromosomen aanwezig
Het ontstaan van polyploïde uit mitose of meiose:
Mitose en mitose
Onderzoekers verhinderen de trekdraden bij mitose en meiose
Chromatiden gaan na deling van de centromeer niet meer uit elkaar non-
disjunctie
Paragraaf 2: Opname en transport van water
Hoe werken de opnameroutes van water en mineralen?
1. Planten nemen water en mineralen op via de wortelharen, vergroot worteloppervlak
2. Via de apoplast-route of symplast-route naar de centrale cilinder (actief transport),
hierdoor verhoogt de osmotische waarde, waardoor water volgt
3. Via transportbuisjes worden water en mineralen vervoerd naar de houtvaten
