Diervoeding
Inleiding
Voeding
• dieren in de zoo krijgen geen fruit meer
o zit te veel suiker in
o groenten bevatten meer vezels, andere types koolhydraten
• hebben honden groenten of fruit nodig?
o vezelbronnen vr honden kunnen ook goed doen
Probleemstelling
• melkveehouderij
o problemen
▪ dystocie en abortus
▪ nageboorte, endometritis
▪ tegenvallende productie
▪ lebmaagverplaatsingen
o waar kan dit aan liggen?
o analyse droogstandrantsoen
▪ total mixed ration van graskuil, maïskuil, stro, droogstandsmineralen …
• transitiebrok laatste 2 weken
▪ rantsoen moet eigenlijk 12% ruw eiwit hebben
• werkelijk 10,8%
▪ natte graskuil is hoog in kalium en onsmakelijk
o aanpassingen
▪ pakken droog en weinig bemest gras i.p.v. graskuil
▪ eiwit in basisvoer optrekken door eiwitrijke grondstof
• soja / koolzaadschroot bevat veel eiwit
• puppy
o gebruik van visolie
▪ bekende topic
o bevat omega-3 vetzuren
▪ mooiere vacht, beter humeur, betere hartwerking, slimmere hond
▪ enkel mooie vacht en hartwerking echt aangetoond
o zin of onzin?
1
,Voeding verandert
• diervoeding verandert mee met de dieren
o bij alle species
▪ melkkoe produceert veel meer melk dan vroeger
▪ sterk opgedreven groeicurve van broilers
▪ …
o tegelijk verstrengend wettelijk kader
▪ toegelaten voeding
▪ milieu: emissie en mineralenefficiëntie
▪ antibioticagebruik
• werd gebruikt om productie te bevorderen
• is nu verboden
• diervoeding verandert mee met de mens
Wat bereiken we met voeding?
• basisbehoeften van dieren
o voorkomen van deficiënties
o stappen
▪ stap 1: inschatten van behoeften
• onderhoud
o basaal metabolisme
o thermoregulatie
o beweging
• dracht
• groei
• lactatie
▪ stap 2: inschatten van aanbod
o kan berekent w via tabellen
▪ mr KIJK ook nr de conditie v/d dieren
• prestaties beïnvloeden
o hoeveel moet je bijvoederen?
o bieten zijn rijk aan energie
o fysische vraag → kan het dier dat opeten?
▪ bietenpulp zet enorm uit
o casuïstiek
▪ hoog productieve dieren bijvoederen
▪ veel problemen met opstart
2
, • beïnvloeden v/h eindproduct
o bv. consument wenst hoger gehalte omega-3 vetzuren in melk
▪ anti-inflammatie, anti-carcinogeen, preventie hart- en vaatziekten …
▪ kan door koeien visolie te geven
▪ was ooit een project
o probleem
▪ als vetten niet beschermd zijn w ze aangevallen door de pensflora
• dubbele bindingen w gehydrogeneerd
• eigenschappen v/d vetzuren verdwijnen
▪ hoog vetgehalte in de pens kan de micro-flora verstoren
o bij kippen was het minder een probleem
▪ aanrijking met omega-3 vetzuren makkelijker
• klinische diervoeding
o voedselallergieën
▪ zoeken nr alternatieve eiwitbronnen
o nierpatiënten
▪ vooral een probleem bij katten
▪ correcte voeding geven
o obesitas
▪ veel bij honden
• milieu-aspect
o schaalvergroting van productie zonder extra belasting v/h milieu
o oplossen v/h ‘eiwitprobleem’
▪ soja preferentieel gebruikt
• hoog in eiwit
▪ mr is vooral afkomstig van Zuid-Amerika
Enkele begrippen en definities
• voedsel/voeder
o voedsel → humaan
o voeder → dierlijk
o materiaal dat, na opname door het dier, verteerd en benut kan w
• ingrediënt/grondstoffen/componenten
o substantie die w gebruikt vr de bereiding van voeder/voedsel
o is in het eindproduct (evt. gewijzigd) aanwezig
• nutriënten
o bestanddeel v/e in ingrediënt of v/h voedsel/voeder
o hvl. vet, water …
3
, Hoofdstuk 1: Weende-analyse
Indeling
• onderverdeling voeder
• termen
o ruw…
▪ ruwe schatting
o vocht: water, vluchtige zuren en basen
o ruwas: minerale elementen
o ruweiwit: eiwitten, AZ’n, aminen, nitraten,
N-bevattende glucosiden en -glucolipiden, B-vitaminen en nucleïnezuren
o ruwvet: vetten, oliën, wassen, organische zuren, pigmenten, sterolen, vitaminen
ADEK
o ruwvezel: cellulose, hemicellulose, lignine
▪ deel wel oplosbaar
▪ komen dan bij overige koolhydraten terecht
o overige koolhydraten: cellulose, hemicellulose, lignine, suikers, fructanen,
zetmeel, pectines, organische zuren, harsen, tannines, pigmenten, vitaminen …
▪ 100% - al de rest
• Weende-5
o bestond uit vocht tot en met ruwvezel
▪ (opsomming hierboven)
o overige koolhydraten kreeg je erbij
o tegenwoordig Weende-7 gebruikt
• aandachtspunten vóór analyse
o staalname
o monstervoorbereiding
Werking
• drogen v/h monster
o bepalen vochtgehalte
o standaard: 4u bij 103C
▪ geen puur water
o probleem met suikerrijke grondstoffen?
▪ caramelisatie dat korst vormt
▪ door korst kan vocht niet meer verdampen
▪ zand w toegevoegd → rekening mee houden dat het erbij zit
4
Inleiding
Voeding
• dieren in de zoo krijgen geen fruit meer
o zit te veel suiker in
o groenten bevatten meer vezels, andere types koolhydraten
• hebben honden groenten of fruit nodig?
o vezelbronnen vr honden kunnen ook goed doen
Probleemstelling
• melkveehouderij
o problemen
▪ dystocie en abortus
▪ nageboorte, endometritis
▪ tegenvallende productie
▪ lebmaagverplaatsingen
o waar kan dit aan liggen?
o analyse droogstandrantsoen
▪ total mixed ration van graskuil, maïskuil, stro, droogstandsmineralen …
• transitiebrok laatste 2 weken
▪ rantsoen moet eigenlijk 12% ruw eiwit hebben
• werkelijk 10,8%
▪ natte graskuil is hoog in kalium en onsmakelijk
o aanpassingen
▪ pakken droog en weinig bemest gras i.p.v. graskuil
▪ eiwit in basisvoer optrekken door eiwitrijke grondstof
• soja / koolzaadschroot bevat veel eiwit
• puppy
o gebruik van visolie
▪ bekende topic
o bevat omega-3 vetzuren
▪ mooiere vacht, beter humeur, betere hartwerking, slimmere hond
▪ enkel mooie vacht en hartwerking echt aangetoond
o zin of onzin?
1
,Voeding verandert
• diervoeding verandert mee met de dieren
o bij alle species
▪ melkkoe produceert veel meer melk dan vroeger
▪ sterk opgedreven groeicurve van broilers
▪ …
o tegelijk verstrengend wettelijk kader
▪ toegelaten voeding
▪ milieu: emissie en mineralenefficiëntie
▪ antibioticagebruik
• werd gebruikt om productie te bevorderen
• is nu verboden
• diervoeding verandert mee met de mens
Wat bereiken we met voeding?
• basisbehoeften van dieren
o voorkomen van deficiënties
o stappen
▪ stap 1: inschatten van behoeften
• onderhoud
o basaal metabolisme
o thermoregulatie
o beweging
• dracht
• groei
• lactatie
▪ stap 2: inschatten van aanbod
o kan berekent w via tabellen
▪ mr KIJK ook nr de conditie v/d dieren
• prestaties beïnvloeden
o hoeveel moet je bijvoederen?
o bieten zijn rijk aan energie
o fysische vraag → kan het dier dat opeten?
▪ bietenpulp zet enorm uit
o casuïstiek
▪ hoog productieve dieren bijvoederen
▪ veel problemen met opstart
2
, • beïnvloeden v/h eindproduct
o bv. consument wenst hoger gehalte omega-3 vetzuren in melk
▪ anti-inflammatie, anti-carcinogeen, preventie hart- en vaatziekten …
▪ kan door koeien visolie te geven
▪ was ooit een project
o probleem
▪ als vetten niet beschermd zijn w ze aangevallen door de pensflora
• dubbele bindingen w gehydrogeneerd
• eigenschappen v/d vetzuren verdwijnen
▪ hoog vetgehalte in de pens kan de micro-flora verstoren
o bij kippen was het minder een probleem
▪ aanrijking met omega-3 vetzuren makkelijker
• klinische diervoeding
o voedselallergieën
▪ zoeken nr alternatieve eiwitbronnen
o nierpatiënten
▪ vooral een probleem bij katten
▪ correcte voeding geven
o obesitas
▪ veel bij honden
• milieu-aspect
o schaalvergroting van productie zonder extra belasting v/h milieu
o oplossen v/h ‘eiwitprobleem’
▪ soja preferentieel gebruikt
• hoog in eiwit
▪ mr is vooral afkomstig van Zuid-Amerika
Enkele begrippen en definities
• voedsel/voeder
o voedsel → humaan
o voeder → dierlijk
o materiaal dat, na opname door het dier, verteerd en benut kan w
• ingrediënt/grondstoffen/componenten
o substantie die w gebruikt vr de bereiding van voeder/voedsel
o is in het eindproduct (evt. gewijzigd) aanwezig
• nutriënten
o bestanddeel v/e in ingrediënt of v/h voedsel/voeder
o hvl. vet, water …
3
, Hoofdstuk 1: Weende-analyse
Indeling
• onderverdeling voeder
• termen
o ruw…
▪ ruwe schatting
o vocht: water, vluchtige zuren en basen
o ruwas: minerale elementen
o ruweiwit: eiwitten, AZ’n, aminen, nitraten,
N-bevattende glucosiden en -glucolipiden, B-vitaminen en nucleïnezuren
o ruwvet: vetten, oliën, wassen, organische zuren, pigmenten, sterolen, vitaminen
ADEK
o ruwvezel: cellulose, hemicellulose, lignine
▪ deel wel oplosbaar
▪ komen dan bij overige koolhydraten terecht
o overige koolhydraten: cellulose, hemicellulose, lignine, suikers, fructanen,
zetmeel, pectines, organische zuren, harsen, tannines, pigmenten, vitaminen …
▪ 100% - al de rest
• Weende-5
o bestond uit vocht tot en met ruwvezel
▪ (opsomming hierboven)
o overige koolhydraten kreeg je erbij
o tegenwoordig Weende-7 gebruikt
• aandachtspunten vóór analyse
o staalname
o monstervoorbereiding
Werking
• drogen v/h monster
o bepalen vochtgehalte
o standaard: 4u bij 103C
▪ geen puur water
o probleem met suikerrijke grondstoffen?
▪ caramelisatie dat korst vormt
▪ door korst kan vocht niet meer verdampen
▪ zand w toegevoegd → rekening mee houden dat het erbij zit
4
