het cardiovasculair stelsel
1. inleiding: de circulatie
2. de bouw en werking van het hart
3. bouw en werking van de bloedvaten
4. regeling van de bloeddruk
5. arteriële en veneuze vatenboom
● inleiding: circulatie
○ belangrijke functies van de circulatie (bestaansreden van hartvatenstelsel):
■ O2 van de longen naar alle weefsels brengen en CO2 van de
weefsels naar de longen brengen
■ voedingsstoffen van de darmen naar alle weefsels brengen
■ afvalstoffen van de weefsels naar de nieren en lever brengen
■ hormonen van de klieren naar de weefsels brengen
■ warmte afvoeren naar de huid
○ valt uiteen in 2 delen:
■ de grote bloedsomloop of systeemcirculatie:
● vervoert bloed doorheen het ganse lichaam met uitzondering
van de longen
● levert O2 aan de weefsels en pikt CO2 op
● wordt aangedreven door het linker hart
■ de kleine bloedsomloop of pulmonaire circulatie (longcirculatie)
● vervoert bloed doorheen de longen
● verrijkt het bloed met O2 en voert CO2 af
● wordt aangedreven door het rechter hart
■ ! beide circulaties staan in serie! foto slide 8 toevoegen
■ en slide 9
● bouw en werking van het hart:
○ bouw:
■ ligging en positie van het hart:
● rechter en linker hart, gescheiden door septum
● ligging: in de thorax, in het mediastinum (= ruimte tussen de
longen) met de punt (apex) op het diafragma
■ bouw van de hartwand en de relatie met het pericardium:
● pericardium = hoefijzervormig hartzakje (niet aan hartbasis)
○ visceraal pericard
○ parieteraal pericard
■ pericardiale holte ertussen, gevuld met
pericardiale vloeistof
○ de ter inf toevoegen: slide 14
○ slide 15 toevoegen
● hartwand: van binnen naar buiten
○ binnenste laagje = endocard (= endotheel +
subendotheliaal bindweefsel)
○ middelste (dikste) laag = myocard
○ buitenste laagje = epicard = visceraal pericard
■ pericardiale holte
○ parietaal pericard (slide 17 + 18 + … toevoegen)
1
, ■ uitwendige bouw van het hart:
● overzicht:
○ linker en rechter harthelft
○ elke helft:
■ bovenaan: een atrium (voorkamer/boezem)
■ onderaan: een ventrikel (kamer)
■ tussen beide bevindt zich een fibreuze ring
waaraan de atrioventriculaire (AV) klep vastzit
● tussen rechter atrium en ventrikel:
valvula tricuspidalis (drieslippige klep)
● tussen linker atrium en ventrikel: válvula
bicuspidalis (tweeslippige klep)
■ aan de uitgang van de kamer bevindt zich
eveneens een klep, semilunaire klep
● rechterventrikel -> truncus plumonalis
● linkerventrikel -> aorta
○ beide harthelften worden gescheiden door een spierig
tussenschot of septum:
■ bovenaan: interatriaal septum
■ onderaan: interventriculair septum
■ slide 26 toevoegen + 27
● de compartimenten en de bijbehorende bloedvatconnecties
van het hart:
○ re. atrium/boezem: ontvangt O2-arm bloed uit het
lichaam, aangevoerd door de 2 grote holle aders (vena
cava superior en inferior)
○ Re. ventrikel/kamer: ontvangt O2-arm bloed uit het re.
artium en pompt het naar de longen via de truncus
pulmonalis die opsplitst in 2 longslagaders (aa.
pulmonalis)
○ Li. artium/boezem: ontvangt O2-rijk bloed uit de longen,
aangevoerd door 4 longaders (vv. pulmonales)
○ li. ventrikel/kamer: ontvangt O2-rijk bloed uit het Li.
atrium en pompt het naar het lichaam van de grote
lichaamsslagader (aorta)
○ slide 29 toevoegen + 30 tot 34
● de hartkleppen: AV-kleppen
○ 2 atrioventriculaire kleppen:
■ RE: tricuspidalisklep (rechter AV-klep)
■ LI: bicuspidalis- of mitralisklep (linker AV klep)
○ bouw:
■ 2 of 3 klepblaadjes (cuspes) met trekdraden
verankerd aan papillairspieren in de ventrikels
○ functie:
■ terugstroom van bloed vanuit ventrikels naar
atria verhinderen tijdens de systole
○ slide 35 + 36 + 39
● de hartkleppen: de semilunaire kleppen:
2
1. inleiding: de circulatie
2. de bouw en werking van het hart
3. bouw en werking van de bloedvaten
4. regeling van de bloeddruk
5. arteriële en veneuze vatenboom
● inleiding: circulatie
○ belangrijke functies van de circulatie (bestaansreden van hartvatenstelsel):
■ O2 van de longen naar alle weefsels brengen en CO2 van de
weefsels naar de longen brengen
■ voedingsstoffen van de darmen naar alle weefsels brengen
■ afvalstoffen van de weefsels naar de nieren en lever brengen
■ hormonen van de klieren naar de weefsels brengen
■ warmte afvoeren naar de huid
○ valt uiteen in 2 delen:
■ de grote bloedsomloop of systeemcirculatie:
● vervoert bloed doorheen het ganse lichaam met uitzondering
van de longen
● levert O2 aan de weefsels en pikt CO2 op
● wordt aangedreven door het linker hart
■ de kleine bloedsomloop of pulmonaire circulatie (longcirculatie)
● vervoert bloed doorheen de longen
● verrijkt het bloed met O2 en voert CO2 af
● wordt aangedreven door het rechter hart
■ ! beide circulaties staan in serie! foto slide 8 toevoegen
■ en slide 9
● bouw en werking van het hart:
○ bouw:
■ ligging en positie van het hart:
● rechter en linker hart, gescheiden door septum
● ligging: in de thorax, in het mediastinum (= ruimte tussen de
longen) met de punt (apex) op het diafragma
■ bouw van de hartwand en de relatie met het pericardium:
● pericardium = hoefijzervormig hartzakje (niet aan hartbasis)
○ visceraal pericard
○ parieteraal pericard
■ pericardiale holte ertussen, gevuld met
pericardiale vloeistof
○ de ter inf toevoegen: slide 14
○ slide 15 toevoegen
● hartwand: van binnen naar buiten
○ binnenste laagje = endocard (= endotheel +
subendotheliaal bindweefsel)
○ middelste (dikste) laag = myocard
○ buitenste laagje = epicard = visceraal pericard
■ pericardiale holte
○ parietaal pericard (slide 17 + 18 + … toevoegen)
1
, ■ uitwendige bouw van het hart:
● overzicht:
○ linker en rechter harthelft
○ elke helft:
■ bovenaan: een atrium (voorkamer/boezem)
■ onderaan: een ventrikel (kamer)
■ tussen beide bevindt zich een fibreuze ring
waaraan de atrioventriculaire (AV) klep vastzit
● tussen rechter atrium en ventrikel:
valvula tricuspidalis (drieslippige klep)
● tussen linker atrium en ventrikel: válvula
bicuspidalis (tweeslippige klep)
■ aan de uitgang van de kamer bevindt zich
eveneens een klep, semilunaire klep
● rechterventrikel -> truncus plumonalis
● linkerventrikel -> aorta
○ beide harthelften worden gescheiden door een spierig
tussenschot of septum:
■ bovenaan: interatriaal septum
■ onderaan: interventriculair septum
■ slide 26 toevoegen + 27
● de compartimenten en de bijbehorende bloedvatconnecties
van het hart:
○ re. atrium/boezem: ontvangt O2-arm bloed uit het
lichaam, aangevoerd door de 2 grote holle aders (vena
cava superior en inferior)
○ Re. ventrikel/kamer: ontvangt O2-arm bloed uit het re.
artium en pompt het naar de longen via de truncus
pulmonalis die opsplitst in 2 longslagaders (aa.
pulmonalis)
○ Li. artium/boezem: ontvangt O2-rijk bloed uit de longen,
aangevoerd door 4 longaders (vv. pulmonales)
○ li. ventrikel/kamer: ontvangt O2-rijk bloed uit het Li.
atrium en pompt het naar het lichaam van de grote
lichaamsslagader (aorta)
○ slide 29 toevoegen + 30 tot 34
● de hartkleppen: AV-kleppen
○ 2 atrioventriculaire kleppen:
■ RE: tricuspidalisklep (rechter AV-klep)
■ LI: bicuspidalis- of mitralisklep (linker AV klep)
○ bouw:
■ 2 of 3 klepblaadjes (cuspes) met trekdraden
verankerd aan papillairspieren in de ventrikels
○ functie:
■ terugstroom van bloed vanuit ventrikels naar
atria verhinderen tijdens de systole
○ slide 35 + 36 + 39
● de hartkleppen: de semilunaire kleppen:
2
