Volledige samenvatting strafprocesrecht (boek + ppt)

STRAFPROCESRECHT
HOOFDSTUK 2: INLEIDING

1. DEFINITIE EN SITUERING VAN HET STRAFPROCESRECHT

- Voorbeeld: Reuze Gommers  doop gehouden waar ze extreme dingen hebben
gedaan, zijn veroordeeld maar hebben niet zo zware straffen gekregen.
- Strafrecht toepassen. Hoe?
- Strafrecht of materieel strafrecht = beschrijft welke daden of onthoudingen
een misdrijf uitmaken, welke straf de wet voorziet voor die feiten en welke
omstandigheden invloed kunnen hebben op de toepassing van de straffen en
maatregelen.
- Regels met betrekking tot:
o Vaststelling misdrijf
o De pleger
o Hoe straffen opleggen
o Werking en bevoegdheden van de instellingen
- Strafprocesrecht of strafrechtspleging of formeel strafrecht = beschrijft
manier waarop overheid het strafrecht correct moet toepassen
- Regels met betrekking tot:
o Vaststelling misdrijf
o Door die wie gepleegd
o Hoe straffen opleggen + welke straffen opleggen obv de wet
o Werking en bevoegdheden van de instellingen en organen
- Belangrijke fasen:



onderzoe vorderin berechtin
k g g

o Fase 1: onderzoek
 Personen die hem naar ziekenhuis hebben gebracht ondervragen
 Terplaatse gaan waar feiten gebeurd zijn
 Wetsdokter/deskundige aanstellen
 …
o Als onderzoek volledig is afgerond  fase 2: vorderen/eis
 Men vordert vb. om zaak naar correctionele rechter door te sturen
o Fase 3: berechting
 Altijd openbaar
 Tenzij: als iemand het vraagt of zedenzaken
- Doelstellingen strafprocesrecht = dubbel:
o Moet efficiënt zijn  zoveel mogelijk schuldigen kunnen gevat en berecht
worden
 Maatschappij heeft recht op bescherming die zo efficiënt mogelijk
door overheid moet georganiseerd zijn
o Men kan geen ongelimiteerde macht toekennen aan openbare instellingen
en organen  zoveel mogelijk vermijden dat onschuldige mensen vervolgd
of gestraft worden

1

, 
Aantal waarborgen in strafprocesrecht ingebouwd worden om
individuen te beschermen tegen onrechtvaardig ingrijpen door
overheid
- Video Reuze Gommers:
o Over welke fase gaat het?
 Onderzoek
o Wie heeft de leiding over deze fase?
 Onderzoeksrechter en parket die gerechtelijk, onderzoek heeft
uitgevoerd
o Welke stappen worden er genomen worden/zullen er genomen worden?
 Gerechtelijk onderzoek
 Autopsie van lichaam
 Verhoren van betrokkenen
 Aanwezige studenten die hetzelfde hebben meegemaakt verhoren
 Vervolging verantwoordelijke
- Voorbeeld 2: rechtszaak
o Fase = berechtring
 Openbaar
- Voorbeeld 2: diefstal taxi
o Fase = onderzoeksfase
 Iemand opgepakt
 Onderzoeksrechter

2. ACCUSATOIRE EN INQUISITOIRE RECHTSPLEGING



- Inquisitoir:




o Gebeurt door afgevaardigden van de maatschappij die de vervolging en
berechting van beklaagden op zich nemen
- Accusatoir:
o Nadruk op bescherming individu  aanklager en aangeklaagde staan op
gelijke voet
- Voorbeeld 1: Acid (YouTuber)
o Fase: berechting
 Hij heeft zijn vonnis al gekregen en zijn straf is al uitgesproken
o Rechtspleging: accusatoir
 Openbaar  pers aanwezig + andere mensen die aanwezig waren
- Belgische rechtssysteem is een mix van beide
o Onderzoek – inquisitoir
 Belang van het geheim van het onderzoek?
 Voortgang van het onderzoek & vermoeden van onschuld (iedereen
is onschuldig tot het tegendeel bewezen is)
 Bescherming van identiteit van de veroordeelde)
o Berechting – accusatoir


2

, 3. VOORNAAMSTE BRONNEN VAN HET RECHT

- De wet = eerste bron!
o Wetboek van Strafvordering dd. 10.07.1967
o Wet houdende voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering dd.
17.04.1878
o Wet van 20.07.1990 betreffende de voorlopige hechtenis
o Internationale verdragen
o …
o Rechtspraak
o Rechtsleer

HOOFDSTUK 3: VORDERINGEN DIE UIT EEN MISDRIJF ONTSTAAN

1. STRAFVORDERING

 Uit misdrijf ontstaat de strafvordering = doordat misdrijf gepleegd werd, kan OM
vordering instellen in naam van de maatschappij om pleger van het misdrijf te
sanctioneren dmv straf of maatregel

 Gevolg misdrijf = schade die werd toegebracht: geeft aanleiding tot burgerlijke
vordering door benadeelde of slachtoffer

 Niet elk misdrijf heeft schade tot gevolg, soms kan het zijn dat er geen schade is (vb.
dronken voertuig besturen): dit misdrijf geeft enkel aanleiding tot strafvordering

1. Gevolgen van een misdrijf
A) Strafvordering
o Principe = bevoegdheid Openbaar Ministerie
o Een vordering (= eis) in naam van de maatschappij
o Uitoefenen van de strafvordering = de zaak aanhangig maken bij een
rechtbank
o Doel: pleger sanctioneren

B) Burgerlijke vordering of eis
o Door slachtoffer of benadeelde partij
o Doel: schadevergoeding of teruggave
o Eis instellen = burgerlijke partij worden

1.1 UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING

1. Openbaar ministerie
- Art 28quater, tweede lid Sv.
- Art 47quaterdecies en quindecies Sv.  openbaar aanklager Europees parket voor
fraudebestrijding
- Strafvordering instellen = zaak aanhangig maken bij een rechter
- Belangrijk:
o Opportuniteitsbeginsel = OM heeft vrij de keuze om te kiezen wat ze
met dossier willen doen
- Keuze voor O.M.:
o Vervolgen
o Seponeren = voorlopig zonder gevolg klasseren

3

, o Minnelijke schikking
o BEM (= Bemiddeling en Maatregelen)
o Guilty plea/VES = voorafgaande erkenning van schuld = als iemand
op voorhand akkoord gaat dat hij feiten gepleegd heeft
- Uitoefening strafvordering door O.M. voor:
o De vonnisgerechten in het opsporingsonderzoek




O nderzoeksgerech
o De onderzoek gerechten in het gerechtelijk onderzoek
Vonnisgerechten




Hof van
Assisen Kamer van
Inbeschuldigingstelling




ten
bij het Hof van Beroep
Correctionele
Rechtbank Raadkamer bij de
Rechtbank van Eerste
Aanleg
Politierechtban
k




Openbaar Ministerie bij Benaming

Rechtbank van Eerste Aanleg Procureur des Konings – substituten

Arbeidsrechtbank Arbeidsauditoraat - substituten
Procureur-Generaal bij Hof van Beroep
Hof van Beroep
Advocaten-generaal en substituten
Procureur-Generaal bij Hof van Cassatie
Hof van Cassatie
Advocaten – generaal

Volledige grondgebied Federale procureur – federale magistraten

- Kenmerken van het Openbaar Ministerie:
o Hiërarchische opbouw
 Leden van bepaald parket staan onder gezag van hoofd van dat
parket, procureur des Konings of procureur-generaal, die gepaste en
nodige onderrichtingen geeft
 Hierarchisch meerdere kan elke ondergeschikte parketmagistraat
verplichten om te vorderen wat hij voorschijft en dus conclusies
neer te leggen
o Ondeelbaar (Uitzondering: arbeidsauditoraat)
 Magistraten OM treden alleen op als orgaan van 1 functionele
eenheid, elk lid van het parket heeft binnen parket dezelfde
bevoegdheid en ze kunnen elkaar dus vrij vervangen (ook tijdens
behandeling van de zaak)
o Onafhankelijk
 OM is een partij in strafzaak en heeft als dusdanig geen bevelen of
verboden te ontvangen van de rechtbank
 Het vertolkt standpunt van de gemeenschap en treedt op in haar
naam

4