Internationale rechtsorde
1 België als deel van de internationale rechtsorde
Internationale rechtsorde = 6de beleidsniveau (1: federaal – 2: gemeenschap – 3: gewest – 4: provincie – 5: gemeente)
Sinds WO I: internationalisering
o Diverse verdragen (belangrijkste: EVRM)
o Oprichting internationale/supranationale organisaties en instellingen (EU, Verenigde Naties,..)
o Oprichting Europese Gemeenschap (EG-Verdrag)
Van EG naar EU + euro sinds 1jan 1999
Gevolg - Belgisch recht omvat
o Nationaal recht: regels uitgevaardigd door nationale overheidsinstanties
o Internationaal recht: regels uitgevaardigd op internationaal niveau (o.a. EVRM)
Toezicht op naleving internationale rechtsregels?
o Europese en internationale rechtscolleges met specifieke bevoegdheden
bv. EHRM: schending EVRM door verdragsstaat
o 'Gewone' Belgische rechtscolleges: toepassing internationaal/EU-recht op voorwaarde dat deze
door België geratificeerd (= juridisch bindend) is, én
'directe werking’ heeft
Wanneer heeft een internationale rechtsnorm ‘directe werking’
Als het nationaal recht aan dubbelde voorwaarde wordt voldaan
o Objectieve voorwaarde: internationale rechtsnorm is ‘self-executing’ = de norm is op zichzelf -wat de tekst en
inhoud betreft- voldoende duidelijk & precies -> er is geen verdere uitwerking / verduidelijking nodig
vb. de doodstraf wordt afgeschaft = directe werking
vb. de lidstaten zullen zich inspannen om te garanderen dat iedereen toegang heeft tot onderwijs = geen
directe werking, de lidstaten worden immers marge gelaten
o Subjectieve voorwaarden: bij totstandkoming van de internationale rechtsnorm hadden de verdragsluitende
partijen de bedoeling om subjectieve rechten & plichten te doen ontstaan voor de burger
2 Belangrijke organisaties
Verenigde naties
o Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) – niet bindend
o Verschillende bindende VN-mensenrechtenverdragen
O.a. VN-verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (BUPO-Verdrag)
Raad van Europa
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) = beslist door RvE
Europese-Unie
o EU Handvest van de Grondrechten
, 3 Raad van Europa, het EVRM en het EHRM
De Raad van Europa
Intergouvernementele organisatie
Opgericht in 1949 (na WO II) o.b.v. het Verdrag van Londen
Gevestigd te Straatsburg
Momenteel: 46 Europese verdragsstaten
Doel: de vrede, rechtstaat, democratie en mensenrechten in alle landen van Europa bevorderen
GEEN instelling van de Europese Unie (<> Raad van de Europese Unie; Europese Raad/Top)
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
Ondertekend op 4 november 1950 te Rome
In werking getreden op 3 september 1953
Doel: UVRM in Europa kracht bijzetten
Sindsdien uitgebreid met 16 ‘protocollen’
Ratificatie EVRM = voorwaarde om lid te kunnen worden van de EU
Belangrijkste mensenrechtenverdrag in Belgische rechtsorde
o Directe werking -> handhaving door Belgische ‘gewone’ rechtscolleges
o Toezicht door EHRM
Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Opgericht in 1959
Gevestigd te Straatsburg
Doel: toezien op de naleving van het EVRM
Indien iemand door geen enkele Belgische rechter in het gelijk wordt gesteld (over schending van rechten), kan hij de
zaak aanhangig maken bij het Europees Hof
Werking
Wat? Klacht over een vermeende schending van het EVRM door een verdragsstaat
Wie? Individuen, groepen en organisaties die zich op het grondgebied van een verdragsstaat bevinden; een
verdragsstaat zelf
Ontvankelijkheidsvoorwaarde! Alle nationale rechtsmiddelen moeten uitgeput zijn (Cassatie)
Uitspraak (‘arrest’)
o Definitief
o Bindend voor veroordeelde verdragsstaat ® moet maatregelen nemen om onrecht te herstellen en vermijden
dat voorval zich kan herhalen
o Richtinggevend voor andere verdragsstaten
Rechten en vrijheden
1 Algemeen
1.1 Begrip
Mensenrechten of grondrechten zijn
subjectieve rechten
die tot doel hebben de voorwaarden te creëren en garanderen
opdat personen op een vrije en menswaardige wijze zouden kunnen functioneren
Gelden (vooralsnog) enkel voor mensen
1.2 Belangrijkste rechtsbronnen
Nationaal:
1 België als deel van de internationale rechtsorde
Internationale rechtsorde = 6de beleidsniveau (1: federaal – 2: gemeenschap – 3: gewest – 4: provincie – 5: gemeente)
Sinds WO I: internationalisering
o Diverse verdragen (belangrijkste: EVRM)
o Oprichting internationale/supranationale organisaties en instellingen (EU, Verenigde Naties,..)
o Oprichting Europese Gemeenschap (EG-Verdrag)
Van EG naar EU + euro sinds 1jan 1999
Gevolg - Belgisch recht omvat
o Nationaal recht: regels uitgevaardigd door nationale overheidsinstanties
o Internationaal recht: regels uitgevaardigd op internationaal niveau (o.a. EVRM)
Toezicht op naleving internationale rechtsregels?
o Europese en internationale rechtscolleges met specifieke bevoegdheden
bv. EHRM: schending EVRM door verdragsstaat
o 'Gewone' Belgische rechtscolleges: toepassing internationaal/EU-recht op voorwaarde dat deze
door België geratificeerd (= juridisch bindend) is, én
'directe werking’ heeft
Wanneer heeft een internationale rechtsnorm ‘directe werking’
Als het nationaal recht aan dubbelde voorwaarde wordt voldaan
o Objectieve voorwaarde: internationale rechtsnorm is ‘self-executing’ = de norm is op zichzelf -wat de tekst en
inhoud betreft- voldoende duidelijk & precies -> er is geen verdere uitwerking / verduidelijking nodig
vb. de doodstraf wordt afgeschaft = directe werking
vb. de lidstaten zullen zich inspannen om te garanderen dat iedereen toegang heeft tot onderwijs = geen
directe werking, de lidstaten worden immers marge gelaten
o Subjectieve voorwaarden: bij totstandkoming van de internationale rechtsnorm hadden de verdragsluitende
partijen de bedoeling om subjectieve rechten & plichten te doen ontstaan voor de burger
2 Belangrijke organisaties
Verenigde naties
o Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) – niet bindend
o Verschillende bindende VN-mensenrechtenverdragen
O.a. VN-verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (BUPO-Verdrag)
Raad van Europa
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) = beslist door RvE
Europese-Unie
o EU Handvest van de Grondrechten
, 3 Raad van Europa, het EVRM en het EHRM
De Raad van Europa
Intergouvernementele organisatie
Opgericht in 1949 (na WO II) o.b.v. het Verdrag van Londen
Gevestigd te Straatsburg
Momenteel: 46 Europese verdragsstaten
Doel: de vrede, rechtstaat, democratie en mensenrechten in alle landen van Europa bevorderen
GEEN instelling van de Europese Unie (<> Raad van de Europese Unie; Europese Raad/Top)
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
Ondertekend op 4 november 1950 te Rome
In werking getreden op 3 september 1953
Doel: UVRM in Europa kracht bijzetten
Sindsdien uitgebreid met 16 ‘protocollen’
Ratificatie EVRM = voorwaarde om lid te kunnen worden van de EU
Belangrijkste mensenrechtenverdrag in Belgische rechtsorde
o Directe werking -> handhaving door Belgische ‘gewone’ rechtscolleges
o Toezicht door EHRM
Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Opgericht in 1959
Gevestigd te Straatsburg
Doel: toezien op de naleving van het EVRM
Indien iemand door geen enkele Belgische rechter in het gelijk wordt gesteld (over schending van rechten), kan hij de
zaak aanhangig maken bij het Europees Hof
Werking
Wat? Klacht over een vermeende schending van het EVRM door een verdragsstaat
Wie? Individuen, groepen en organisaties die zich op het grondgebied van een verdragsstaat bevinden; een
verdragsstaat zelf
Ontvankelijkheidsvoorwaarde! Alle nationale rechtsmiddelen moeten uitgeput zijn (Cassatie)
Uitspraak (‘arrest’)
o Definitief
o Bindend voor veroordeelde verdragsstaat ® moet maatregelen nemen om onrecht te herstellen en vermijden
dat voorval zich kan herhalen
o Richtinggevend voor andere verdragsstaten
Rechten en vrijheden
1 Algemeen
1.1 Begrip
Mensenrechten of grondrechten zijn
subjectieve rechten
die tot doel hebben de voorwaarden te creëren en garanderen
opdat personen op een vrije en menswaardige wijze zouden kunnen functioneren
Gelden (vooralsnog) enkel voor mensen
1.2 Belangrijkste rechtsbronnen
Nationaal:
