Thema 2: de druppel
2.1 hoe evolueert het waterverbruik?
Groot deel aarde bestaat uit water:
• 2,5 % zoet water waarvan minder dan 1 %
bruikbaar is
• 97,5 % zout water
Dit water wordt voor 70% gebruikt voor irrigatie in landbouw, 22% voor industrie en 8% voor huishoudelijk
gebruik.
In Egypte wordt kraanwater meer gebruikt omdat ze
dit ook voor andere doeleinden gebruiken, o.a. irrigatie,
omdat er door het klimaat amper regenwater
beschikbaar is. Dit heeft ook te maken met bbp ->
bruto binnenland product = welvaart. De welvaart
neemt toe en dat zorgt voor een hoger
waterverbruik per inwoner.
Egypte: beperkt klimaat toegang tot water. Die beïnvloedt
bevolkingsspreiding:
Dichtbevolkte gebieden -> water is gemakkelijk toegankelijk
bevolkingstoename zorgt er voor dat op die plaatsen risico op
waterschaarste toeneemt + landbouw wat veel water in beslag neemt
België: loopt ook hoog risico op waterschaarste, komt door veranderende
klimaat dat zorgt veer meer en lange droge periodes
Besluit: Waterschaarste ontstaat wanneer vraag naar water groter is dan
aanbod. Verhoogde vraag kan gevolg zijn van bevolkingstoename. Ook neemt
in veel regio’s het aanbod af door meer en lange droge periodes.
Direct water: kaartjes, grond, rivier en regenwater
Indirect water: verborgen in alle producten en diensten die een persoon gebruikt: voeding, energie, kledij
2.2 Welke uitdagingen brengt water voor Egypte?
1. Situering: De Nijl is de belangrijkste rivier van Noord-Oost Afrika
2. Relatie tussen rivier en bevolking: in het stroombekken van de Nijl wonen meer dan 160 miljoen mensen.
Meer dan 440 miljoen mensen zijn sterk afhankelijk van de rivier die het water bevoordeeld nodig hebben
voor irrigatie van hun akkers.
Per Inwoner is er een beperkte hoeveelheid water beschikbaar deze werd vastgelegd op 1 000 m3 per
inwoner per jaar, deze grens was eind vorige eeuw al niet meer bereikt.
In Egypte is het nijl water de enige waterbron die gemakkelijk toegankelijk is in de regio. Grote irrigatiekanalen
voeren Nijl water naar akkers daar sijpelt het in de bodem en verdampt. Door kunstmest vloeit vervuilde
water uiteindelijk terug naar de Nijl met grote gevolgen voor de biodiversiteit.
, 3. Invloed van dammen op de waterbeschikbaarheid
Met dam wordt geprobeerd om overstromingen van de Nijl te beheersen. De stuwmeren die ontstaan door
dammen hebben invloed gehad op omgeving: mensen moeten verhuizen en soms ook gebouwen verplaats
worden. Dammen zorgen ervoor dat het debiet van de Nijl gecontroleerd kan worden. Ook elektriciteit opgewekt
door waterkracht.
Grote renaissancedam:
Een van grootste dammen van wereld en grootste van Afrika. Windturbines leveren energie en door het vullen
van het waterreservoir zal tijdens regenseizoen grootste deel van water worden tegengehouden. Gevolgen: als
minder water wordt doorgelaten zullen stuwdammen minder elektriciteit leveren en oevers niet meer
overstromen en ook vissenmigratie zal verstoord worden. Om op te lossen moeten meerdere landen dus
samenwerken. Idee om naast dam zonnepanelen en windturbines te bouwen.
Spanningen: Soedan beslist om niet langer te verzetten tegen dam ze kunnen waterpeil regelen en aan goedkope
elektriciteit geraken. In 2022 begon dam elektriciteit op te wekken. De dam veroorzaakt dus spanningen tussen
landen in deze regio.
4. Zout water ontzilten
Gebieden met tekort aan drinkwater, kan ontzilting een oplossing zijn om waterbeschikbaarheid te verhogen.
Ontzilten is proces waarbij zout uit zeewater wordt gehaald
2.3 Welke uitdagingen brengt water voor België?
1) risico op droogte:
Wanneer er nauwelijks of geen regen valt spreken we
van een droge dag (minder dan 0,1 mm/dag). Tegen 2100
zullen er meer dan vijftig drogen dagen per jaar bij komen.
Vooral de zomermaanden worden droger. De oorzaak is
klimaatverandering mogelijke gevolgen zijn: aantal
natuurbranden neemt toe, grondwaterstanden nemen af
muren barsten.
2) risico op wateroverlast
Door klimaatverandering zal de kans op meer
intense neerslag toenemen. Mogelijke gevolgen
zijn: vernielde infrastructuur, doden en
gewonden, watervervuiling.
3) verzilting
Door stijgende zeespiegel duwt meer zout naar zoet water. Grondwater wordt te weinig aangevoerd zo
ontstaat verzilting vooral West-Vlaamse polders en oevers van westerschelde hebben hier mee te maken.
Door andere gewassen te telen kan de landbouw zich aanpassen aan verstilling: dankzij zout worden tomaten
en wortelen extra zoet en krijgt vlees een andere smaak.
2.1 hoe evolueert het waterverbruik?
Groot deel aarde bestaat uit water:
• 2,5 % zoet water waarvan minder dan 1 %
bruikbaar is
• 97,5 % zout water
Dit water wordt voor 70% gebruikt voor irrigatie in landbouw, 22% voor industrie en 8% voor huishoudelijk
gebruik.
In Egypte wordt kraanwater meer gebruikt omdat ze
dit ook voor andere doeleinden gebruiken, o.a. irrigatie,
omdat er door het klimaat amper regenwater
beschikbaar is. Dit heeft ook te maken met bbp ->
bruto binnenland product = welvaart. De welvaart
neemt toe en dat zorgt voor een hoger
waterverbruik per inwoner.
Egypte: beperkt klimaat toegang tot water. Die beïnvloedt
bevolkingsspreiding:
Dichtbevolkte gebieden -> water is gemakkelijk toegankelijk
bevolkingstoename zorgt er voor dat op die plaatsen risico op
waterschaarste toeneemt + landbouw wat veel water in beslag neemt
België: loopt ook hoog risico op waterschaarste, komt door veranderende
klimaat dat zorgt veer meer en lange droge periodes
Besluit: Waterschaarste ontstaat wanneer vraag naar water groter is dan
aanbod. Verhoogde vraag kan gevolg zijn van bevolkingstoename. Ook neemt
in veel regio’s het aanbod af door meer en lange droge periodes.
Direct water: kaartjes, grond, rivier en regenwater
Indirect water: verborgen in alle producten en diensten die een persoon gebruikt: voeding, energie, kledij
2.2 Welke uitdagingen brengt water voor Egypte?
1. Situering: De Nijl is de belangrijkste rivier van Noord-Oost Afrika
2. Relatie tussen rivier en bevolking: in het stroombekken van de Nijl wonen meer dan 160 miljoen mensen.
Meer dan 440 miljoen mensen zijn sterk afhankelijk van de rivier die het water bevoordeeld nodig hebben
voor irrigatie van hun akkers.
Per Inwoner is er een beperkte hoeveelheid water beschikbaar deze werd vastgelegd op 1 000 m3 per
inwoner per jaar, deze grens was eind vorige eeuw al niet meer bereikt.
In Egypte is het nijl water de enige waterbron die gemakkelijk toegankelijk is in de regio. Grote irrigatiekanalen
voeren Nijl water naar akkers daar sijpelt het in de bodem en verdampt. Door kunstmest vloeit vervuilde
water uiteindelijk terug naar de Nijl met grote gevolgen voor de biodiversiteit.
, 3. Invloed van dammen op de waterbeschikbaarheid
Met dam wordt geprobeerd om overstromingen van de Nijl te beheersen. De stuwmeren die ontstaan door
dammen hebben invloed gehad op omgeving: mensen moeten verhuizen en soms ook gebouwen verplaats
worden. Dammen zorgen ervoor dat het debiet van de Nijl gecontroleerd kan worden. Ook elektriciteit opgewekt
door waterkracht.
Grote renaissancedam:
Een van grootste dammen van wereld en grootste van Afrika. Windturbines leveren energie en door het vullen
van het waterreservoir zal tijdens regenseizoen grootste deel van water worden tegengehouden. Gevolgen: als
minder water wordt doorgelaten zullen stuwdammen minder elektriciteit leveren en oevers niet meer
overstromen en ook vissenmigratie zal verstoord worden. Om op te lossen moeten meerdere landen dus
samenwerken. Idee om naast dam zonnepanelen en windturbines te bouwen.
Spanningen: Soedan beslist om niet langer te verzetten tegen dam ze kunnen waterpeil regelen en aan goedkope
elektriciteit geraken. In 2022 begon dam elektriciteit op te wekken. De dam veroorzaakt dus spanningen tussen
landen in deze regio.
4. Zout water ontzilten
Gebieden met tekort aan drinkwater, kan ontzilting een oplossing zijn om waterbeschikbaarheid te verhogen.
Ontzilten is proces waarbij zout uit zeewater wordt gehaald
2.3 Welke uitdagingen brengt water voor België?
1) risico op droogte:
Wanneer er nauwelijks of geen regen valt spreken we
van een droge dag (minder dan 0,1 mm/dag). Tegen 2100
zullen er meer dan vijftig drogen dagen per jaar bij komen.
Vooral de zomermaanden worden droger. De oorzaak is
klimaatverandering mogelijke gevolgen zijn: aantal
natuurbranden neemt toe, grondwaterstanden nemen af
muren barsten.
2) risico op wateroverlast
Door klimaatverandering zal de kans op meer
intense neerslag toenemen. Mogelijke gevolgen
zijn: vernielde infrastructuur, doden en
gewonden, watervervuiling.
3) verzilting
Door stijgende zeespiegel duwt meer zout naar zoet water. Grondwater wordt te weinig aangevoerd zo
ontstaat verzilting vooral West-Vlaamse polders en oevers van westerschelde hebben hier mee te maken.
Door andere gewassen te telen kan de landbouw zich aanpassen aan verstilling: dankzij zout worden tomaten
en wortelen extra zoet en krijgt vlees een andere smaak.
